Η περίπτωση της Αργεντινής μπορεί να θεωρηθεί ακτινογραφία της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των ΗΠΑ, της εξάρτησης μιας διεφθαρμένης αστικής τάξης και των ολέθριων προγραμμάτων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Το μείγμα αυτών των παραγόντων ευθύνεται αποκλειστικά για το γεγονός ότι μέσα σε μια τριετία (1997-2000) η ανεργία πέρασε από το 13,8% στο 15,4%, το 2000 ο αριθμός των φτωχών στο Μπουένος Αϊρες ξεπερνούσε τα 3,5 εκατομμύρια, ενώ ολόκληρη η χώρα αριθμεί 14 εκατομμύρια φτωχούς και πάνω από 3 εκατομμύρια απόκληρους.

Επί δεκαετίες, η Αργεντινή υφίσταται μια διπλή λεηλασία, για την οποία ευθύνονται η αστική τάξη της χώρας με τους πολιτικούς της εκπροσώπους και οι πολυεθνικές επιχειρήσεις, κυρίως τα αμερικανικά μονοπώλια. Στις αρχές της δεκαετίας του '90, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εισηγήθηκε και η τότε κυβέρνηση Μένεμ υιοθέτησε ένα πρόγραμμα ακραίου φιλελευθερισμού. Οι ιδιωτικοποιήσεις ήταν σαρωτικές. Οι θιασώτες της «αποκρατικοποίησης» ισχυρίζονταν ότι η κακή διαχείριση των δημόσιων επιχειρήσεων ευθύνονταν για τα ελλείμματα. Ωστόσο, το ξεπούλημα των ανθηρών δημόσιων επιχειρήσεων δεν εμπόδισε τα ελλείμματα να αυξάνονται και το κράτος συνέχισε να δανείζεται με δυσμενέστατους όρους. Ταυτόχρονα, επιταχύνθηκε η φυγή κεφαλαίων από τη χώρα. Υπολογίζεται ότι στα τέλη του 2000 τα κεφάλαια των Αργεντινών, που είχαν κατατεθεί σε τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό και σε «φορολογικούς παραδείσους», ξεπερνούσαν τα 120 δισεκατομμύρια δολάρια!

Τον Απρίλη του 1991 έγινε κάτι που έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στις περαιτέρω εξελίξεις. Ο υπουργός Οικονομικών, Ντομίνγκο Καβάγιο (που είναι και σήμερα υπουργός Οικονομικών), ανακοίνωσε τη μετατρεψιμότητα του πέσο σε δολάριο (ένα πέσο προς ένα δολάριο). Ηταν μια συνταγή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με στόχο την ενίσχυση του αμερικανικού νομίσματος. Για να κατοχυρωθεί μάλιστα αυτή η «αλλαγή», η ισοτιμία πέσο-δολαρίου πέρασε στο Σύνταγμα της Αργεντινής..!

Αυτή η σταθερή ισοτιμία οδήγησε αυτόματα στην υπερτίμηση των αργεντίνικων προϊόντων και είχε αρνητικές συνέπειες σε πολλές ντόπιες βιομηχανίες, οι οποίες έβλεπαν τις εξαγωγές τους να μειώνονται δραματικά. Αντιστοίχως τα εισαγόμενα προϊόντα έγιναν φθηνότερα και κατέκλυσαν την αγορά, ωθώντας στα ύψη το εμπορικό έλλειμμα και επιταχύνοντας τη χρέωση.

Στο μεταξύ, η Αργεντινή έγινε για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο «παράδειγμα προς μίμηση» για όλες τις χώρες που αντιμετώπιζαν παρόμοια προβλήματα και χαρακτηρίζονταν «αναδυόμενες αγορές». Ομως, μόλις εξαντλήθηκαν τα κεφάλαια των ιδιωτικοποιήσεων, το κρατικό χρέος άρχισε πάλι να αυξάνεται. Στα τέλη του 1998 έφτανε τα 110 δισεκατομμύρια δολάρια. Ενώ το δημόσιο χρέος διπλασιάστηκε ανάμεσα στο 1992 και το 1998, το ιδιωτικό χρέος δεκαπλασιάστηκε, περνώντας από τα 3,5 δισ. δολάρια στα 35 δισεκατομμύρια δολάρια!

Το Δεκέμβρη του 2000, μπροστά στο φόβο της διακοπής των πληρωμών, η κυβέρνηση εξασφάλισε ένα δάνειο-σωσίβιο, ύψους 39,7 δισ. δολαρίων, το οποίο «καθοδηγήθηκε» από το ΔΝΤ. Για να πάρει όμως το δάνειο έπρεπε να θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα «διαρθρωτικών αλλαγών», το οποίο περιλάμβανε την αύξηση των απολύσεων, τη μείωση των μισθών κατά 13%, την ιδιωτικοποίηση της Κοινωνικής Ασφάλισης και τη μείωση της φορολογίας του μεγάλου κεφαλαίου, που στέρησε το κράτος πάνω από 8 δισ. δολάρια.

Τώρα και πάλι η κυβέρνηση της Αργεντινής ζητάει την αναδιάρθρωση του χρέους με την έκδοση νέων ομολόγων και με μείωση των τόκων που πρέπει να πληρώσει. Πράγμα ιδιαίτερα δύσκολο λόγω της οικονομικής συγκυρίας και της ύφεσης. Η χρεοκοπία πλησιάζει.

Συρρικνώθηκε κατά 0,4% το αμερικάνικο ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2001, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη από το υπουργείο Εμπορίου της χώρας. Είναι η πρώτη φορά μετά το πρώτο τρίμηνο του 1991 (όταν η αμερικάνικη οικονομία βρισκόταν για τελευταία φορά σε ύφεση), που συρρικνώνεται το ΑΕΠ των ΗΠΑ.

Σε εντυπωσιακή μείωση, και μάλιστα για 15ο συνεχή μήνα, οδήγησε την αμερικάνικη βιομηχανική παραγωγή τον Οκτώβρη η συνεχιζόμενη κρίση. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη ο σχετικός δείκτης υποχώρησε στο 39,8 από 47 το Σεπτέμβρη. καταγράφοντας αρνητικό ρεκόρ δεκαετίας. Ο Νόρμπερτ Ορε, πρόεδρος του NAPM (National Association of Purchasing Management) που εκδίδει τα σχετικά στοιχεία του ομώνυμου δείκτη, δήλωσε μετά την ανακοίνωση ότι «η υποχώρηση στη (βιομηχανική) παραγωγή και τις νέες (βιομηχανικές) παραγγελίες είναι από τις μεγαλύτερες στην ιστορία των δεικτών, από το 1931 που τους παρακολουθούμε».

Υποχώρηση - σοκ στις 85,5 μονάδες -και για τέταρτο συνεχόμενο μήνα- παρουσίασε τον Οκτώβρη ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις ΗΠΑ, τον οποίο δημοσίευσε την Τρίτη το «Conference Board». Το Σεπτέμβρη η αντίστοιχη τιμή του δείκτη ήταν 97,6. Η τιμή του Οκτώβρη αποτελεί αρνητικό ρεκόρ 7ετίας (από το Φλεβάρη του 1994). Οι εκτιμήσεις των αναλυτών της αμερικάνικης οικονομίας προέβλεπαν πτώση μόλις στο 95,5, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχετική έρευνα του πρακτορείου «Bloomberg» κανείς από τους οίκους που έδωσαν εκτιμήσεις δεν πλησίασε καν την τιμή του δείκτη (όλες οι προβλέψεις ήταν άνω των 90 μονάδων).

Παρά το γεγονός ότι οι αιτήσεις για επίδομα ανεργίας μειώθηκαν κατά 10.000 τη εβδομάδα που πέρασε (από 22/10 έως 27/10 οι νέες αιτήσεις ανήλθαν σε 499.000), το σύνολο των πολιτών που επιδοτούνται ως άνεργοι αυξήθηκε το ίδιο διάστημα κατά 55.000, στα 3.692.000 άτομα. Γίνεται έτσι σαφές ότι παρότι οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει πλέον να ξεπερνούν τη «μανία» περικοπών προσωπικού που επικράτησε το Σεπτέμβρη και στις αρχές Οκτώβρη, η αγορά εργασίας αδυνατεί να απορροφήσει τους απολυμένους, καθώς οι όποιες οικονομικές ενισχύσεις από το κράτος (άμεσες ή έμμεσες) χρησιμοποιήθηκαν κυρίως για τη «διόρθωση» των αποτελεσμάτων τρίτου τριμήνου, ώστε να προστατευτούν οι κεφαλαιοποιήσεις των εισηγμένων, και σχεδόν καθόλου σε νέες επενδύσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

Στην περικοπή 10.000 θέσεων εργασίας προχωρεί η τέταρτη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή εταιρία τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού Alcatel. Με τις απολύσεις που ανακοίνωσε η Alcatel ανεβάζει το συνολικό νούμερο των απολυμένων υπαλλήλων της στους 33.000 για τη φετινή χρονιά, αριθμός που έρχεται να προστεθεί στον ήδη μεγάλο αριθμό απολύσεων που έχουν ανακοινώσει οι περισσότερες εταιρίες του κλάδου.

Σε απολύσεις 4.500 υπαλλήλων της, που αντιστοιχεί σε 7,3% του εργατικού δυναμικού, προσανατολίζεται η Deutsche Bank, η διοίκηση της οποίας βλέπει τα κέρδη της να μειώνονται δραματικά. Τα κέρδη της για το τρίμηνο από Ιούλιο μέχρι Σεπτέμβριο, μειώθηκαν κατά 49%, ενώ η κρίση είναι γενικότερη στον κλάδο, καθώς οι γερμανικές τράπεζες έχουν ανακοινώσει ότι είναι προγραμματισμένες περισσότερες από 23.000 απολύσεις.