Μια γλυκιά ζαλάδα μας έπιασε, όταν μπήκαμε στο εργαστήρι του Διονύση Καππάτου. Κάτω απ' το Ενετικό Κάστρο του Αγ. Γεωργίου, στα Τραυλιάτα, είναι η «Βοσκοπούλα», οι δραστηριότητες της οποίας ξεκινάνε από το 1910. Τρεις γενιές μαστόρων της παραδοσιακής ζαχαροπλαστικής συνεχίζουν το σιγοκαβούρδισμα των αμυγδάλων στο μπακιρένιο καζάνι και με υπομονή πάνω απ' τον αναδευτήρα παρασκευάζουν τη μάντολα. Μετά το καβούρντισμά της, είναι έτοιμη να τη γευτούμε ...καστανή ή κοκκινωπή! Οσοι την προτιμήσουν κοκκινωπή, να ξέρουν ότι τα χημικά εδώ δεν έχουν θέση. Ο χρωματισμός της μάντολας με κόκκινο χρώμα, προκύπτει από ειδική κατεργασία φυκιών της θάλασσας! Ενώ η καστανή μάντολα μελιού γίνεται με καραμέλα μελιού!
Στα χρόνια της Ενετοκρατίας, το μαντολάτο ήταν το αγαπημένο γλυκό της αριστοκρατίας. Οταν το δοκιμάσει κανείς, δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί ότι οι αριστοκράτες ξέρανε καλά τι γευόντουσαν! Η πρόσμειξη της καραμέλας που τα 3/4 είναι μέλι και το 1/4 ζάχαρη, με ασπράδι αυγού, τα καλοκαβουρδισμένα αμύγδαλα και το μεθοδικό ψήσιμό τους, δίνουν αυτό το εξαιρετικό γλυκό.
Το αμύγδαλο και πάλι στο προσκήνιο. Το μπαρμπουλέ είναι αμύγδαλα που καβουρδίζονται μέσα σε καραμέλα μελιού και κόβονται σε λαδωμένο μάρμαρο σε μικρά μπαστούνια.
Με βάση τη μαρμελάδα από κυδώνια, γίνεται το παστοκύδωνο. Αφού ψηθούν τα κυδώνια, αφαιρούν τις φλούδες και τα κουκούτσια με τα χέρια (όπως θα έκανε η γιαγιά μας). Στη συνέχεια, τα ψήνουν στον αναδευτήρα προσθέτοντας ζάχαρη. Οταν η μαρμελάδα είναι έτοιμη, προσθέτουν μέλι και καβουρδισμένα αμύγδαλα και έτοιμο το νοστιμότατο και υγιεινό παστοκύδωνο ή αλλιώς κομφέτο.
Νομίζουμε πως η περιγραφή της παρασκευής των παραπάνω γλυκισμάτων θα ξυπνήσει γλυκιές αναμνήσεις από τη γιαγιά - για αναγνώστες ...κάποιας ηλικίας. Ενώ, για τους νεότερους, ελπίζουμε αυτές οι λεπτομέρειες είτε να αξιοποιηθούν στη μαγειρική τους, (πράγμα δύσκολο), είτε να αξιολογηθούν ανάλογα. Γιατί στις μέρες μας δεν είναι εύκολο να αντιστέκεται κανείς στο εύκολο κέρδος και, συνεπώς, στη διάθεση προϊόντων χαμηλής ποιότητας.
Ετσι κι αλλιώς, όταν κάποιος σέβεται και συνεχίζει την παράδοση ενός αιώνα, πρέπει ν' ανταμείβεται και γι' αυτά που φτιάχνει και κυρίως για το πώς τα φτιάχνει. Να είναι καλά ο Διονύσης Καππάτος!
Το δάσος της Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Η καλύτερη, όμως, εποχή για παρατήρηση πουλιών στο δάσος είναι η άνοιξη, οπότε υπάρχει μεγάλη ποικιλία πουλιών - αποδημητικών και μη. Το καλοκαίρι προτείνεται η επίσκεψη στο δάσος και το παρατηρητήριο να γίνεται είτε νωρίς το πρωί είτε το απόγευμα, λόγω της ζέστης. Το φθινόπωρο είναι επίσης μια καλή εποχή για να επισκεφθεί κανείς γενικά τον Εβρο. Εμείς επισκεφθήκαμε τον Εβρο στις αρχές του Οκτώβρη και περάσαμε δύο πολύ όμορφες μέρες σε μία από τις ωραιότερες και αξιολογότερες, θα λέγαμε, γωνιές αυτής της ακριτικής περιοχής της Ελλάδας, το δάσος της Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου, στο οποίο θα σας ξεναγήσουμε για λίγο.
Στο μέσο του νομού Εβρου, στην καρδιά μιας δασοσκέπαστης έκτασης, βρίσκεται το δάσος Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου.
Αυτή η γωνιά της θρακικής γης υπήρξε ανέκαθεν σημαντικός βιότοπος για τα αρπακτικά πουλιά. Σήμερα αποτελεί ένα από τα τελευταία καταφύγιά τους σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Τριάντα έξι είδη ημερόβιων αρπακτικών (από τα 38 που υπάρχουν στη γηραιά ήπειρο) έχουν παρατηρηθεί στην περιοχή. Από αυτά μερικά περνούν από εδώ όταν μεταναστεύουν και ξεχειμωνιάζουν στο δάσος Δαδιάς, ενώ τα 19-20 είδη φωλιάζουν στο δάσος, αφού βρίσκουν κατάλληλα μέρη, τροφή, αλλά και την ησυχία που έχουν ανάγκη κατά την περίοδο της αναπαραγωγής τους.
Εδώ βρίσκεται η τελευταία στην Ελλάδα αποικία του σπάνιου αρπακτικού μαυρόγυπα. Η περιοχή αυτή μαζί με την περιοχή της Εξτρεμαδούρας της κεντρικής Ισπανίας, φιλοξενούν τους τελευταίους πληθυσμούς του μαυρόγυπα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Από το 1980 άρχισαν να εφαρμόζονται μέτρα προστασίας στο Δάσος Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου, παρατηρήθηκε ανάκαμψη του πληθυσμού του μαυρόγυπα, ο οποίος από το 1997 αριθμεί πλέον 90 - 100 άτομα.
Το ενδιαφέρον όμως που παρουσιάζει η ευρύτερη περιοχή του δάσους δεν εξαντλείται στην παρουσία των αρπακτικών πουλιών. Το τοπίο και η βλάστηση όλης της περιοχής χαρακτηρίζονται από έντονη ποικιλομορφία. Εκτεταμένα δάση πεύκων και δρυών εναλλάσσονται με ρεματιές, μικρά χωράφια, βοσκότοπους: ένα μωσαϊκό βιότοπο, όπου φιλοξενούνται πολλά ζώα και φυτά. Μόνο στην προστατευόμενη περιοχή έχουν καταγραφεί 219 είδη πουλιών, 40 είδη ερπετών και αμφιβίων και 48 είδη θηλαστικών!
Στο χωριό Δαδιά (14 χιλιόμετρα από το Σουφλί) λειτουργεί Οικοτουριστικό Κέντρο, που διαθέτει ξενώνα με 60 κλίνες, υπάρχει επίσης Κέντρο Ενημέρωσης, όπου πραγματοποιούνται μόνιμα προβολές ταινιών. Ο επισκέπτης παρακολουθεί σε βίντεο για αρκετή ώρα τοπία από την περιοχή και διάφορα αρπακτικά και ερπετά πριν τα δει ζωντανά και από κοντά από το παρατηρητήριο.
Σε απόσταση περίπου δύο χιλιομέτρων από το Οικοτουριστικό Κέντρο λειτουργεί υπό αυστηρή προστασία κλειστό παρατηρητήριο, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει το μοναδικό θέαμα των αρπακτικών που έρχονται στην ταΐστρα, όπου οι φύλακες ρίχνουν νεκρά ζώα για τους γύπες. Η μεταφορά στο παρατηρητήριο γίνεται με πούλμαν της Δημοτικής Επιχείρησης Δαδιάς.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το παλιό παραδοσιακό χωριό της Λευκίμμης (6 χιλ. από την Εθνική οδό, διασταύρωση Προβατώνα). Ακολουθώντας το οικοτουριστικό μονοπάτι επισκεφθήκαμε τα αξιοθέατα του χωριού, όπως την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που χρονολογείται από το 16ο αιώνα.
Αλλη μια ενδιαφέρουσα τοποθεσία είναι οι Κατρατζήδες (9 χιλ. από τη Δαδιά), όπου υπάρχει χώρος αναψυχής που προσφέρει δυνατότητες άθλησης, περιήγησης, υπαίθριας παρασκευής φαγητού, καθώς και διαμονής. Εδώ κάτω από τα αιωνόβια δέντρα, είναι ο Γυναικείος Αγροτοτουριστικός Συνεταιρισμός Δαδιάς «Η Γερακίνα», όπου οι γυναίκες προσπαθούν να διατηρήσουν την παράδοση του Εβρου, παρασκευάζοντας θαυμάσιες πίτες ψημένες στα κάρβουνα και άλλες παραδοσιακές συνταγές της περιοχής, αλλά και να μπορέσουν να έχουν κάποιο χαρτζιλίκι τους. Από το συνεταιρισμό μπορεί κανείς να προμηθευτεί χειροποίητα ζυμαρικά (τραχανά άσπρο και ξινό, χυλοπίτες, κουσκούσι και το χωριάτικο φύλλο πίτας.
Στον κεντρικό δρόμο της πόλης, η μεγαλύτερη απόσταση του οποίου είναι καλυμμένη από καλντερίμι (καλντερίμι λένε εκεί τον στρωμένο με πέτρες δρόμο) βρίσκεται και το εμπορικό κέντρο του Σουφλίου. Στις δύο πλευρές του δρόμου υπάρχουν καλά τακτοποιημένα καταστήματα με όμορφα κεντήματα και εργόχειρα από μετάξι.
Εκτός από τα καταστήματα με τα μεταξωτά, μπορεί κανείς να αγοράσει τα περίφημα θρακιώτικα λουκάνικα, τον περίφημο τελεμέ Θράκης, το φημισμένο καβουρμά, τη γνωστή «μπάμπω», τη Θρακιώτικη μπουγάτσα κ.ά.
Μπήκε ο μήνας με τις μικρότερες μέρες, με τα σύντομα γκρίζα απογεύματα, με τις μεγάλες υγρές νύχτες. Ο Νοέμβρης μετρά τέσσερις μέρες μόλις. Εχει πολύ ακόμα για να ολοκληρώσει τον κύκλο του. Η πρώτη Κυριακή του μήνα σήμερα και ο ήλιος θα έχει αποχωρήσει πολύ νωρίς, στις 5.24' και για να μη μας πιάσει η κατάθλιψη αποφασίσαμε να πιούμε ένα ή περισσότερα κοκτέιλ, για να αντέξουμε την πλήξη.
Η «Μαύρη Ρωσία»: 2/4 λικέρ καφέ και 4/4 ρώσικη βότκα. Ρίχνουμε το λικέρ και τη βότκα σε ένα χαμηλό ποτήρι γεμάτο πάγο και ανακατεύουμε με ένα μακρύ κουτάλι. Επειτα... Ολα θα μοιάζουν ανοιξιάτικα...
«Μπαλαλάικα»: 2/4 χυμός λεμονιού, 2/4 Κουαντρό, 3/4 Βότκα. Αδειάζουμε τα υλικά σε ένα σέικερ γεμάτο με παγάκια και τα χτυπάμε καλά. Επειτα τα σερβίρουμε σε ένα ποτήρι για κοκτέιλ που το έχουμε ζαχαρώσει στο στόμιο και το διακοσμούμε με μια φλούδα λεμονιού. Και... εις υγείαν μας!