To δικό του όραμα, τον εφιάλτη του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού, εξάγγειλε χτες ο νέος υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, Ν. Χριστοδουλάκης, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τη νέα του ιδιότητα. Χαρακτηριστικό είναι ότι όλη η ομιλία αναλώθηκε γύρω από την ανάγκη πολύμορφης στήριξης των επιχειρηματιών, ενώ λείπει προκλητικά κάθε αναφορά στις ανάγκες των εργαζομένων καθώς και η υπόμνηση κάθε λαϊκού αιτήματος. Απεναντίας, όπου σποραδικά αναγκάστηκε να αναφερθεί σε έννοιες όπως «λαϊκό εισόδημα», «απασχόληση» κλπ., τις συνέδεσε με την επίτευξη των νεοφιλελεύθερων στόχων και τη στήριξη της... επιχειρηματικότητας. Το μήνυμα προς τους εργαζόμενους ήταν ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει την κατάργηση ακόμα και των πενιχρών επιδοτήσεων στα δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας.

Από τις μέχρι σήμερα κυβερνητικές διακηρύξεις, το σχετικά καινούριο είναι οι υπουργικές διαβεβαιώσεις για επιτάχυνση του ξεπουλήματος κάθε εναπομείναντος δημόσιου περιουσιακού στοιχείου, καθώς και η επίσπευση της «απελευθέρωσης των αγορών», όπου αυτές παραμένουν «κλειστές». Στη σειρά για άμεση... προγραφή τίθενται το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, η ΑΤΕ, η «Ολυμπιακή», κλπ. Στην κατεύθυνση της εξειδίκευσης των θέσεων Σημίτη, από το βήμα της ΔΕΘ, ανακοίνωσε την κυβερνητική πρόθεση δημιουργίας Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας. Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων «αναδεικνύεται ως μια κορυφαία πολιτική προτεραιότητα για την κυβέρνηση». Στα πλαίσια αυτά κλίνουν το γόνυ στους ξένους επιχειρηματίες, υποσχόμενοι «ιδιωτικοποιήσεις, απελευθερώσεις αγορών, απλούστευση διαδικασιών, αντιμετώπιση γραφειοκρατίας».

Νέα, εξάλλου, στοιχεία προκύπτουν από το σκάνδαλο της ιδιωτικοποίησης της ΕΤΒΑ. Σε σχετική ερώτηση για το μέλλον της ΕΛΒΟ, όπου η ΕΤΒΑ διατηρεί το 73% των μετοχών της, ο Ν. Χριστοδουλάκης απάντησε ότι «το δημόσιο σκοπεύει να αγοράσει το ποσοστό αυτό». Δε θα είναι περίεργο, αν η Τράπεζα Πειραιώς εξαγοράσει την ΕΤΒΑ έναντι μηδενικού τιμήματος, ή αν βγάλει και από πάνω... Στην εισήγησή του δεν αναφέρθηκε στο Ασφαλιστικό, κάτι που έκανε μετά από ερώτηση, χωρίς όμως να προσθέσει κάτι νέο.

Εμφανής ήταν η προσπάθεια του - ομνύοντος στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό - υπουργού, να βάλει διαχωριστική γραμμή με το παρελθόν και να συνδυάσει την έλευσή του στο υπουργείο με ένα «νέο ξεκίνημα». Κάτι όμως που δεν προκύπτει από τις γενικές αρχές που διακήρυξε, μια και πρόκειται για τις γνωστές και παλιές θέσεις των «εκσυγχρονιστών». Στο μόνο που, ίσως, διαφοροποιηθεί από τον προκάτοχό του, να είναι ότι θα προωθήσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, ανεξαρτήτως ύψους τιμήματος, χωρίς δηλαδή να κρατήσει ακόμα και τα στοιχειώδη προσχήματα. Πρόκειται για μια εκτίμηση που, όπως σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες, συνδέεται με το γενικότερο οικονομικοπολιτικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο η κυβέρνηση επιδιώκει να συνεχίσει τη διαδικασία ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας. Οπως εξηγούν, διαφορετικοί είναι οι όροι πωλήσεων επιχειρηματικών μονάδων όταν υπάρχει ανοδική οικονομική συγκυρία και διαφορετικοί όταν υπάρχει η απειλή της οικονομικής ύφεσης.

Η συνέντευξη χωρίζεται σε δυο μέρη. Στο πρώτο ο υπουργός προσπάθησε - ανεπιτυχώς - να αιτιολογήσει το ξεπούλημα της ΕΤΒΑ στην Τράπεζα Πειραιώς, διαδικασία η οποία αποτελεί το πρώτο δείγμα γραφής του. Στο δεύτερο και σημαντικότερο, ο Ν. Χριστοδουλάκης, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, προχώρησε σε μια θεωρητικού χαρακτήρα τοποθέτηση αρχών, αναφερόμενος σε όλους τους κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας, όπως οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις, ο νέος ρόλος των ΔΕΚΟ, η ενίσχυση των ιδιωτικών επιχειρήσεων, η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, ο ρόλος των τραπεζών και του χρηματιστηρίου, οι αποταμιεύσεις και η ανάγκη αξιοποίησής τους για τη δημιουργία εθνικής παραγωγικής βάσης και τη μείωση των ελλειμμάτων του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας... Ονειρα απατηλά, βέβαια, καθώς στα πλαίσια της ευρωζώνης εντείνεται η ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη. Ολα αυτά, βέβαια, υπό την ομπρέλα των βασικών σταθεροτήτων, όπως η «δημοσιονομική πειθαρχία», η «αύξηση της ανταγωνιστικότητας», «η διαρκής ενσωμάτωση της ελληνικής οικονομίας στην ευρωζώνη».

Ο υπουργός θεώρησε αναγκαίο να επαναλάβει βασικά ιδεολογικά του «πιστεύω», στέλνοντας τα ανάλογα μηνύματα στις «αγορές». Ιδού η αναφορά του στις ιδιωτικοποιήσεις: «Υπάρχει μια συστηματική πολιτική της κυβέρνησης για την προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και τη μείωση της επιχειρηματικής παρουσίας του κράτους, σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Το κράτος, όπως γνωρίζετε όλοι, δεν είναι και δεν μπορεί να γίνει καλός επιχειρηματίας. Καλοί επιχειρηματίες είναι οι επιχειρηματίες. Γι' αυτό θα πρέπει σε όλες τις περιπτώσεις όπου ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα, να επιδιώκεται συστηματικά και διαρκώς η κατεύθυνση: Ιδιωτικοποιήσεις». Σε άλλο σημείο και για το ίδιο θέμα ήταν ακόμα πιο ξεκάθαρος λέγοντας: «Το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και διαρθρωτικών αλλαγών δε λήγει ποτέ. θα συνεχίζεται, θα διευρύνεται και θα διευρύνεται». Και όλα αυτά χωρίς ούτε στιγμή να κρύψει ότι αποκλειστικός σκοπός των ιδιωτικοποιήσεων είναι η ενίσχυση των μεγαλοεπιχειρηματιών. «Οι ιδιωτικοποιήσεις -είπε χαρακτηριστικά - αποτελούν ένα εργαλείο τόνωσης της οικονομικής δραστηριότητας». Ο,τι δεν καταφέρνουν να κάνουν, δηλαδή, οι επιχειρηματίες με δικές τους πρωτοβουλίες και επενδύσεις, τους το δίνουμε εμείς έτοιμο, παραχωρώντας τους έτοιμες παραγωγικές μονάδες.

Την πλήρη - όπως ανέφερε - ενσωμάτωση της ελληνικής οικονομίας στην ευρωζώνη τη συνδύασε με αναγκαιότητα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, στις οποίες υποσχέθηκε αμέριστη συμπαράσταση της κυβέρνησης. Μίλησε επίσης για «γεωπολιτικές αβεβαιότητες», για «σημάδια ύφεσης ακόμα και στις ισχυρές οικονομίες». Μιλώντας εξάλλου για το ρόλο των ΔΕΚΟ, ουσιαστικά τις εξομοίωσε με τις ιδιωτικές εταιρίες. Ετσι, προχωρούν στην πρόσληψη «διεθνών ελεγκτικών συμβούλων», που θα παρακολουθούν τα επενδυτικά προγράμματα των ΔΕΚΟ. Οι τελευταίες «θα ενθαρρυνθούν να αντλούν έσοδα, όχι μόνο από δανεισμό αλλά και από ιδιωτικοποιήσεις, συνεργασίες, με την ανάληψη νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών».

Εκείνο που εμμέσως πλην σαφώς είπε προς τους εργαζόμενους ο Ν. Χριστοδουλάκης είναι ότι αναμένεται να μπει ψαλίδι και στο όνειρο απόκτησης ιδιόκτητης κατοικίας, αφού άφησε ανοιχτό το θέμα της κρατικής επιχορήγησης των στεγαστικών δανείων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας. Μιλώντας στην αρχή αναφέρθηκε σε «μια αναμόρφωση όλου του πλαισίου της πολιτικής των στεγαστικών δανείων», με στόχο, όπως είπε, την «αύξηση της κοινωνικής χρησιμότητας των κινήτρων και όχι τη διατήρηση αρκετών στρεβλώσεων, που υπάρχουν στο σύστημα». Αργότερα, πάντως, και απαντώντας σε ευθεία ερώτηση αν η κυβέρνηση προτίθεται να αλλάξει, να περιορίσει και να καταργήσει το καθεστώς με την έκπτωση των τόκων των στεγαστικών δανείων, περιορίστηκε να πει ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να περιμένουν τις απαντήσεις της κυβέρνησης «πολύ σύντομα».

Στον όμιλο των ιδιωτών μεγαλοεπιχειρηματιών που ελέγχουν την Τράπεζα Πειραιώς, αποφάσισε -τελικά- να παραδώσει η κυβέρνηση Σημίτη την ΕΤΒΑ, επιχειρώντας να αμβλύνει το μέγεθος του σκανδάλου με διάφορα λογιστικά τρικ, που διογκώνουν το πραγματικό τίμημα. Τη σχετική απόφαση της κυβέρνησης, γνωστοποίησε ο υπουργός Οικονομίας Ν. Χριστοδουλάκης. Η απόφαση εκποίησης της ΕΤΒΑ στην Πειραιώς, που οριστικοποιήθηκε μετά από τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη με τον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκη, αποτελεί μια ακόμη ξεκάθαρη κυβερνητική πρόκληση σε βάρος του ελληνικού λαού. Κι αυτό, διότι η απόφαση αυτή, υπαγορεύτηκε από το ιδιωτικό κεφάλαιο, που θεωρούσε ως μη ιδιωτικοποίηση την πώληση της ΕΤΒΑ στην περίπτωση που εξαγοραζόταν από την Αγροτική Τράπεζα που τελεί υπό δημόσιο έλεγχο. Ετσι, προκειμένου να ικανοποιηθεί το ιδιωτικό κεφάλαιο, η κυβέρνηση, παραγνώρισε ακόμα και το υψηλότερο τίμημα της Αγροτικής Τράπεζας, καταδεικνύοντας κατ' αυτόν τον τρόπο ότι πρώτιστο μέλημά της, είναι η παράδοση της δημόσιας περιουσίας στο ιδιωτικό κεφάλαιο με οποιοδήποτε τίμημα.

Ακόμα και αν η πώληση κατακυρωνόταν στην Αγροτική Τράπεζα που πρόσφερε μεγαλύτερο τίμημα, πάλι θα μιλούσαμε για ίδιου μεγέθους σκάνδαλο, αφού για την εξυγίανση της ΕΤΒΑ, ο ελληνικός λαός έχει πληρώσει περίπου 1 δισεκατομμύριο δραχμές. Πέραν τούτου, δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι και η Αγροτική με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια λειτουργεί και η πώλησή της θεωρείται ζήτημα χρόνου. Πέρα και από αυτό, υπάρχει και η συμμετοχή της ΕΤΒΑ σε πληθώρα επιχειρήσεων. Με την απόφαση αυτή, η κυβέρνηση Σημίτη, κάνει φανερή την προσπάθειά της «να τα 'χει καλά» με όλους τους ιδιώτες μεγαλοτραπεζίτες, καθώς η παράδοση της ΕΤΒΑ στον όμιλο της Πειραιώς (ελέγχεται από τις οικογένειες Βαρδινογιάννη, Αγγελόπουλους και άλλους μεγαλοεπιχειρηματίες) ήρθε να προστεθεί στις προηγούμενες αποφάσεις, με τις οποίες είχαν παραδοθεί η Ιονική Τράπεζα στην Alpha του Γ. Κωστόπουλου και της Κρήτης στην Eurobank του Λάτση.

Ερωτηθείς σχετικά ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης για το τι θα γίνει με τη συμμετοχή της ΕΤΒΑ σε επιχειρήσεις, όπως π.χ. η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων (ΕΛΒΟ), στην οποία το ποσοστό της ανέρχεται στο 73%, απάντησε: «Το δημόσιο σκοπεύει να αγοράσει αυτό το ποσοστό, έτσι ώστε η ΕΛΒΟ να διατηρήσει τα χαρακτηριστικά της δημόσιας συμμετοχής, όπως είναι τώρα. Εάν τώρα κριθεί ότι αυτό θα αντιμετωπιστεί διαφορετικά, αυτό είναι μια άλλη απόφαση, η οποία δεν πρέπει με κανέναν τρόπο να συγχέεται με τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΕΤΒΑ. Το έργο που ολοκληρώνεται σήμερα αφορά την ιδιωτικοποίηση της ΕΤΒΑ και μόνο. Δεν μπορεί να έχει μαζί παράπλευρες συνέπειες, οι οποίες δεν είναι σχεδιασμένες σε αυτό το συγκεκριμένο έργο και πρόγραμμα» Δηλαδή, με απλά λόγια, το ελληνικό δημόσιο, θα πουλήσει την ΕΤΒΑ και θα πληρώνει την Τράπεζα Πειραιώς για να αγοράσει την ΕΛΒΟ, που τώρα ανήκει στο Δημόσιο!

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία της εξαγοράς που ανακοινώθηκαν χτες, η Τράπεζα Πειραιώς θα καταβάλει για 100 εκατομμύρια μετοχές δηλαδή για το 57,5% της ΕΤΒΑ το ποσό των 173,8 δισεκατομμυρίων, δηλαδή 5,10 Ευρώ ανά μετοχή. Το υπόλοιπο 7,8% που μεταφράζεται σε 13,5 εκατομμύρια μετοχές θα διατεθεί στην Πειραιώς στην ίδια τιμή (5,10 Ευρώ ανά μετοχή) με ανταλλαγή μετοχών κατά τη συγχώνευση των δύο τραπεζών.