Το ιδεολογικό πλαίσιο, που στήριζε την «αναγκαιότητα» των ανατροπών, ήταν κοινό, τόσο στις θέσεις της κυβέρνησης, όσο στα κείμενα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στις απόψεις των βιομηχάνων, ακόμα και στις αναλύσεις που επιχειρούσε η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, έστω και με παραλλαγές.

Βασικό, λοιπόν, και επαναλαμβανόμενο μοτίβο όλων αυτών ήταν η λεγόμενη ελλειμματικότητα του ασφαλιστικού συστήματος, η οποία είναι κυρίαρχη και στη μελέτη των Βρετανών, όπου και στηρίχτηκαν οι τελικές αποφάσεις της κυβέρνησης. Στα ελλείμματα άρχιζαν και τέλειωναν όλες οι αναφορές των κυβερνητικών. Ηταν και είναι μια συνειδητή προσπάθεια να περιοριστεί το όλο πρόβλημα, ως πρόβλημα αποκλειστικά οικονομικό, και μάλιστα έμμεσα να ενοχοποιηθούν οι εργαζόμενοι γιατί το σύστημα δεν αντέχει.

Επιπλέον, επιχειρήθηκε να προωθηθεί η αντίληψη, ότι η Κοινωνική Ασφάλιση δεν είναι ένα αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα και κατάκτηση της εργατικής τάξης, αλλά ένα εμπόδιο, ένα βάρος στην οικονομία, στην κοινωνία, το οποίο δεν μπορεί να σηκώνει.

Η άποψη της κυβέρνησης ότι η Κοινωνική Ασφάλιση είναι οικονομικό άχθος επιβεβαιώνει επίσης τις ανησυχίες των εργαζομένων, ότι και οι «λύσεις» που σήμερα επιδιώκει θα κινηθούν στην ίδια κατεύθυνση. Δηλαδή ότι, με τον έναν ή άλλο τρόπο, θα επιδιώξει είτε τη μείωση αυτού του «βάρους» από τον κρατικό προϋπολογισμό, είτε τη μετακύληση και πρόσθετων βαρών στις πλάτες των εργαζομένων, είτε κάποιο συνδυασμό των δύο παραπάνω.

Ενα δεύτερο προπαγανδιστικό κατασκεύασμα, όλων αυτών που απεργάζονται την κατεδάφιση της Κοινωνικής Ασφάλισης, ήταν και είναι η περίφημη «γήρανση του πληθυσμού». Ισχυρίζονται, λοιπόν, ότι αφού σταδιακά μειώνεται ο πληθυσμός που είναι σε παραγωγική ηλικία και αυξάνεται ο πληθυσμός που είναι άνω των 65 ετών, θα φτάσουμε μετά 40 χρόνια η αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους, από 2,1 που είναι, να διαμορφωθεί στο 1,2. Ως εκ τούτου προτείνεται αύξηση των ορίων ηλικίας ή και αύξηση των εισφορών.

Η προβολή των δύο παραπάνω κεντρικών επιχειρημάτων παραγράφει με μια μονοκονδυλιά όλο το αμαρτωλό παρελθόν των αστικών κυβερνήσεων. Τη ληστεία των αποθεματικών των Ταμείων, την εισφοροδιαφυγή του κεφαλαίου, την εισφοροκλοπή, τη μη καταβολή των ασφαλιστικών υποχρεώσεων του κράτους, το τζογάρισμα και την απώλεια τεράστιων ποσών στο χρηματιστήριο, τον καταναγκασμό των Ταμείων σε επαχθή δανεισμό από τις τράπεζες κλπ.

Πάνω σ' αυτό το αντιδραστικό και αντεργατικό ιδεολογικό πλαίσιο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ήρθε και αποφάσισε τις αλλαγές που αργότερα εμφανίστηκαν ως «προτάσεις Γιαννίτση» και που απορρίφθηκαν στο σύνολό τους από τους εργαζόμενους της χώρας.

Συνοπτικά οι αλλαγές αυτές είναι:

- Ενιαίο όριο ηλικίας κύριας και επικουρικής ασφάλισης, για όλες τις κατηγορίες των ασφαλισμένων, το 65ο έτος

- Δικαίωμα μειωμένης σύνταξης στο 60ό έτος και χωρίς όριο ηλικίας μετά από 40 χρόνια ασφάλισης ή 12.000 ημερομίσθια

- Επανεξέταση του καθεστώτος των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων

- Αύξηση στα όρια συνταξιοδότησης για γυναίκες με παιδιά

- Ισχύς μεταβατικής περιόδου μέχρι το 2007 και προσαύξηση ετησίως του συντάξιμου χρόνου κατά 6 μήνες

- Το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης, ύστερα από 35 χρόνια ασφάλισης ή 10.500 ημέρες εργασίας, μειώνεται στο 60% για την κύρια και 20% για την επικουρική

- Ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται επί του μέσου όρου των συντάξιμων αποδοχών των 10 τελευταίων ετών

- Η τριμερής χρηματοδότηση δεν αφορά τους πριν του 1993 ασφαλισμένους

- Μειώνονται οι κατώτερες συντάξεις και συνδέονται με εισοδηματικά κριτήρια, αντίστοιχα με το ΕΚΑΣ

- Δημιουργία 8 ταμείων κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, δημόσιο, ΟΑΕΕ, αγρότες, ΔΕΚΟ, τράπεζες, επιστήμονες, δημοσιογράφοι), κατάργηση των σημερινών επικουρικών ταμείων και υπαγωγή των ασφαλισμένων τους για επικούρηση στα παραπάνω ταμεία κύριας ασφάλισης

- Ειδικότερα για τις τράπεζες προτεινόταν η υπαγωγή των τραπεζικών για κύρια και επικουρική ασφάλιση στο ΙΚΑ και ΙΚΑ-ΤΕΑΜ, είτε στη δημιουργία ενιαίου ταμείου (κύρια και επικουρική)

«Ούτε βήμα πίσω» απαιτούσε το πλήθος στο Πεδίον του Αρεως στις 26 Απρίλη. Από το βήμα του συλλαλητηρίου η πλειοψηφία της ΓΣΕΕ και προσωπικά ο Χρ. Πολυζωγόπουλος το επαναλάμβαναν. Κατά πόσο όμως το εννοούσαν; Πόσο στην πράξη το στήριζαν; Το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τότε είναι ο αδιάψευστος κριτής.

Ας ξετυλίξουμε όμως το κουβάρι των γεγονότων και των λεγομένων της πλειοψηφίας και ειδικά του προέδρου της ΓΣΕΕ.

Τρεις μόλις ημέρες μετά, στις 29 Απρίλη, ο Χρ. Πολυζωγόπουλος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα το «Βήμα» άρχισε να «ξηλώνει το μανίκι»..! Ετσι δήλωνε ότι «κλειδιά για τη συνεννόηση» με την κυβέρνηση είναι η δέσμευσή της για «στήριξη της τριμερούς χρηματοδότησης», ότι «δε θα μειωθούν οι συντάξεις» και ότι «δε θα υπάρξει γενικευμένη αύξηση ορίων ηλικίας, με τη μορφή της 40ετίας».

Τα «κλειδιά της συνεννόησης» αποδεικνύονταν το αντικλείδι που θ' άνοιγε την κερκόπορτα του κοινωνικού διαλόγου, αφού όσον αφορά στο αίτημα της τριμερούς χρηματοδότησης, σήμαινε ουσιαστικά εγκατάλειψη της απαίτησης των εργαζομένων για ανάληψη της συνολικής ευθύνης για την οικονομική κατάσταση του λεηλατημένου συστήματος από το κράτος και τους εργοδότες. Η εγκατάλειψη αυτή τον ωθούσε μάλιστα σε επικίνδυνες προτάσεις για την επιβολή φόρου στα υψηλά εισοδήματα, που συνήθως καταλήγουν σε επαχθείς φόρους σε βάρος των μεσαίων και μικρών εισοδημάτων.

Επιπλέον το εξ απαλών ονύχων «μη μείωση των συντάξεων» αγνοούσε προκλητικά την απαίτηση για ουσιαστικές αυξήσεις στις συντάξεις, ενώ αυτό το να μην υπάρξει «γενικευμένη αύξηση των ορίων ηλικίας», με εύσχημο τρόπο, άφηνε ανοιχτή τη δυνατότητα για ορισμένη αύξηση των ορίων ηλικίας.

Αυτές οι τοποθετήσεις θα εκφραστούν πλέον ανοιχτά, μετά το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, όπου ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, για λογαριασμό της κυβέρνησης, αναλαμβάνει ρόλο μπροστάρη στην κυβερνητική πολιτική. Σε αλλεπάλληλες τοποθετήσεις του ο Χρ. Πολυζωγόπουλος ουσιαστικά θα επαναφέρει τη ««λογική» των προτάσεων της κυβέρνησης και την επιχειρηματολογία τους.

Ετσι στο κέντρο των τοποθετήσεών του μπαίνουν τα όρια ηλικίας, το ύψος των συντάξεων, το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, η δομή της κοινωνικής ασφάλισης. Βάλλει κατά του πυρήνα των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, όπως ακριβώς έκανε και η κυβέρνηση πριν μερικούς μήνες. Με θολές διατυπώσεις του τύπου «δεν μπορούμε να έχουμε 45άρηδες και 50άρηδες συνταξιούχους», «όχι συνταξιούχοι κάτω των 55 ετών», «όχι συντάξεις πάνω από τον τελευταίο μισθό», επιχειρεί να σύρει το συνδικαλιστικό κίνημα πίσω από τις θέσεις της κυβέρνησης και του ΣΕΒ. Ακόμα και η πρότερη θέση ότι «η 35ετία είναι το όριο», αναφέρεται τώρα η «35ετία γίνεται άξονας» για τη συνταξιοδότηση, που σημαίνει και πέραν αυτής.

Με επιμονή πάνω στις δήθεν «υπερβολές» του συστήματος, τις ανισορροπίες, τον ανορθολογισμό, που θα τη ζήλευαν και οι Βρετανοί αναλυτές, ο Χρ. Πολυζωγόπουλος επιχειρεί να ενοχοποιήσει - και αυτός με τη σειρά του - τους ίδιους τους εργαζόμενους, να στρέψει τη μερίδα των χαμηλοσυνταξιούχων ενάντια στους συνταξιούχους με υψηλές συντάξεις, αυτούς που συνταξιοδοτούνται στα 65 απέναντι σ' αυτούς που βγαίνουν νωρίτερα στη σύνταξη, για να βγάλει στην πράξη λάδι την πολιτική της κυβέρνησης και τις απαιτήσεις των βιομηχάνων. Το κυριότερο όμως είναι ότι με αυτό τον τρόπο βάζει ταφόπλακα στα αιτήματα των εργαζομένων, για ουσιαστική αύξηση των συντάξεων, καταδικάζει κάθε απαίτηση για μείωση των ορίων ηλικίας, νομιμοποιεί στον «αιώνα τον άπαντα» τους αντιασφαλιστικούς νόμους της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.

Στα πλαίσια αυτής της επιχειρηματολογίας, δεν είναι τυχαίο πού καταλήγει και το ομολογεί ανοιχτά, ότι «ο εξορθολογισμός θα οδηγήσει εκ των πραγμάτων σε παράταση στην εργασία κατά ένα ή δύο χρόνια». Ταυτόχρονα τάσσεται με πιο κατηγορηματικό τρόπο υπέρ της κεφαλαιοποίησης της επικουρικής σύνταξης και τοποθετείται αναφανδόν υπέρ λύσης «που θα προκύψει από την υλοποίηση των αποφάσεων του συνεδρίου και της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ».

Και μέσα σ' όλα αυτά, πιέζει, βιάζεται για λύσεις εδώ και τώρα και κινδυνολογεί με τα ίδιο ακριβώς επιχείρημα που πρόβαλε και η μελέτη των Βρετανών «η διολίσθηση του θέματος, προς το αόριστο μέλλον, θα οδηγήσουν σε ωρίμανση των προβλημάτων και ως εκ τούτου σε πολύ επώδυνες λύσεις».

Βέβαια, η εξέλιξη και η διολίσθηση των θέσεων του προέδρου της ΓΣΕΕ δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Από το «ούτε ένα βήμα πίσω», στο δέκα και ακόμα περισσότερα βήματα πιο πίσω η απόσταση ήταν μικρή. Οχι μόνο γιατί η όποια στάση του, αυτού και της πλειοψηφίας της ΓΣΕΕ, υπαγορεύονταν από την ασφυκτική πίεση των εκατομμυρίων απεργών και τις αγωνιστικές πρωτοβουλίες, αλλά και τα αιτήματα που πρόβαλλαν οι ταξικές συνδικαλιστικές δυνάμεις, το ΠΑΜΕ, αλλά και επειδή συνολικά το πλαίσιο θέσεων που υποστηρίζει η πλειοψηφία κινείται σ' αυτή την κατεύθυνση.

Στο κείμενο που παρουσιάστηκε στην Εθνική Συνδιάσκεψη της ΓΣΕΕ (26/9) για το ασφαλιστικό, ενυπάρχουν και διατυπώνονται - είναι αλήθεια με πιο προσεκτικό τρόπο - όλες οι σημερινές τοποθετήσεις του προέδρου της ΓΣΕΕ.

Εκεί αναπαράγονται και προβάλλεται η κινδυνολογία ότι σε 4-5 χρόνια μηδενίζονται τα αποθεματικά των ταμείων, ότι το κύριο πρόβλημα είναι το δημογραφικό, ότι πρέπει η επικουρική σύνταξη να περάσει στη λογική του κεφαλαιοποιητικού συστήματος. Επικουρική σύνταξη που δε θα είναι υποχρεωτική για όσους καλύπτονται από επαγγελματική ασφάλιση. Απ' αυτές τις θέσεις που τα έχουν όλα, αυτό που παντελώς απουσιάζει είναι η άποψη που απαιτεί τη δημόσια καθολική, υποχρεωτική ασφάλιση, υγεία και πρόνοια αναβαθμισμένη. Λείπουν τα δικαιώματα των εργαζομένων και τα αιτήματα που υπηρετούν και ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες της εργατικής οικογένειας. Γι' αυτό ακριβώς και οι θέσεις της πλειοψηφίας είναι «ανοιχτές» σε κάθε είδους παζάρι και πάρε - δώσε με τις επιδιώξεις και τους στόχους της κυβέρνησης.

Η εξέλιξη του Ασφαλιστικού αποδεικνύει ότι ο αρχικός, αλλά και μόνιμος στόχος των δυνάμεων του κεφαλαίου και της κυβέρνησης, δεν έχει αλλάξει. Η κυβέρνηση παρά τους ελιγμούς και τα περί «κοινωνικού διαλόγου» είναι αταλάντευτα στρατευμένη στην υπόθεση της ΟΝΕ, δηλαδή στην αύξηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, στην κατάργηση θεμελιακών δικαιωμάτων πλατιών λαϊκών στρωμάτων και στην εγκαθίδρυση ενός νέου ασφαλιστικού καθεστώτος που θα ανταποκρίνεται στην ευελιξία της αγοράς, στο νέο μοντέλο εργασιακών σχέσεων.

Αυτή ακριβώς η εμμονή και στοχοπροσήλωση της κυβέρνησης, επιβεβαιώνουν την ανάγκη για ενίσχυση της πάλης των εργαζομένων, για τη συγκρότηση ενός μεγάλου μετώπου που θα προβάλλει τα δικά του αιτήματα και θα υπερασπίζεται μέχρι τέλους την υπόθεση της καθολικής δημόσιας υποχρεωτικής Κοινωνικής Ασφάλισης. Απ' αυτή την άποψη το πλαίσιο πάλης που προβάλλουν οι δυνάμεις του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος και που αποτελείται από τα παρακάτω 12 σημεία παραμένει και σήμερα επίκαιρο.

1. Δημόσια, Καθολική, Υποχρεωτική Κοινωνική Ασφάλιση με παροχές και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου για όλο το λαό.

2. Πλήρης ασφαλιστική κάλυψη όλων των ανέργων και των οικογενειών τους, των μεταναστών, των εργαζόμενων με μερική απασχόληση.

3. Μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Τα όρια ηλικίας να μην ξεπερνούν τα 60 χρόνια για τους άνδρες και τα 55 για τις γυναίκες (55 και 50 αντίστοιχα για τα βαρέα - ανθυγιεινά επαγγέλματα).

4. Κατοχύρωση του κατώτερου ορίου συντάξεων με 4.050 ημέρες εργασίας - κατώτερη σύνταξη στα 20 ημερομίσθια του ανειδίκευτου εργάτη (ΗΑΕ) ή το 80% του μισθού.

5. Βάση υπολογισμού της σύνταξης ο μέσος όρος όλων των αποδοχών της τελευταίας 3ετίας για τον ιδιωτικό τομέα και ο τελευταίος μισθός για το Δημόσιο.

6. Συνταξιοδότηση ανεξαρτήτως ηλικίας στα 30 χρόνια ή 9.000 ημέρες ασφάλισης με προσμέτρηση όλων των ενσήμων.

7. Καμία πρόσθετη επιβάρυνση στους εργαζόμενους. Να μειωθεί το ποσοστό συμμετοχής των εργαζόμενων στην κατεύθυνση της απαλλαγής τους από τις ασφαλιστικές εισφορές. Να πληρώσει το κράτος και η εργοδοσία, που καταληστεύουν χρόνια τα Ταμεία.

8. Πάταξη εισφοροδιαφυγής, επιστροφή των κλεμμένων, των τεράστιων ποσών που οφείλουν στα ασφαλιστικά ταμεία το κράτος και η εργοδοσία, κατάργηση των αντιασφαλιστικών νόμων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.

9. Δημόσιο, δωρεάν σύστημα Υγείας, που θα παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες για όλο το λαό, χωρίς διακρίσεις και ανισότητες. Κατάργηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα Υγείας - Πρόνοιας.

10. Υπεράσπιση, επέκταση του θεσμού των βαρέων - ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Εφαρμογή αυστηρού πλαισίου για την Υγιεινή και Ασφάλεια στους τόπους δουλιάς.

11. Πλήρης - σταθερή εργασία, 7ωρο, 5ήμερο, 35ωρο, κατάργηση των αντεργατικών νόμων που ανατρέπουν τις εργασιακές σχέσεις.

12. Αύξηση των μισθών και των συντάξεων σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες.