Οι πολλαπλές μορφές του ρατσισμού είναι ο θεματικός «καμβάς» των ταινιών του διαγωνιστικού τμήματος του 42ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που θα κρατήσει ανοιχτή την «αυλαία» του από τις 9-18/11 και το οποίο φέτος κλείνει δέκα χρόνια της «μετάλλαξής» του σε διεθνές.

Για δέκα μέρες λοιπόν η Θεσσαλονίκη θα προσπαθήσει να γίνει, σύμφωνα με τους διοργανωτές του φεστιβάλ, το «βήμα» ανάδειξης νέων κινηματογραφικών «φωνών», οι οποίες ξεχωρίζουν από την κοινοτοπία και τις σκοπιμότητες της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Συνολικά θα συμμετάσχουν 201 ταινίες (154 μεγάλου μήκους και 47 μικρού), το φεστιβάλ θα διεξαχθεί σε επτά αίθουσες όπου θα γίνουν πάνω από 300 προβολές, τις οποίες θα παρακολουθήσουν, εκτός του κοινού, και χίλιοι κινηματογραφιστές και δημοσιογράφοι από Ελλάδα και εξωτερικό. Το συνολικό κόστος ανέρχεται σε 620 εκατομμύρια δραχμές και καλύπτεται, πάνω από το μισό, από το υπουργείο Πολιτισμού και το υπόλοιπο από έσοδα του φεστιβάλ (εισιτήρια, πωλήσεις εκδόσεων κ.ά).

Στο επίσημο πρόγραμμα περιλαμβάνεται το διεθνές διαγωνιστικό τμήμα (16 ταινίες μεταξύ αυτών και δύο ελληνικές), τρεις εκτός διαγωνισμού, ο ελληνικός κινηματογράφος (25 μεγάλου μήκους ταινίες και επτά ντοκιμαντέρ), τρεις ελληνικές συμπαραγωγές και οι ταινίες έναρξης και λήξης του φεστιβάλ.

Στο τμήμα «Νέοι Ορίζοντες» συμμετέχουν 40 ταινίες (10 διεθνούς επιλογής, από πέντε γερμανικές και γαλλικές, επτά από τον αμερικανικό ανεξάρτητο κινηματογράφο, εννέα στο υποτμήμα «3Χ3», μία παιδική και τρεις στο υποτμήμα «Σκιές στη νύχτα»).

Τα αφιερώματα περιλαμβάνουν συνολικά 39 ταινίες των Τζον Μπούρμαν, Ντίνου Δημόπουλου και Σταύρου Τορνέ. Οι «Ματιές στα Βαλκάνια» 11 ταινίες, ενώ θα γίνει και ειδικό αφιέρωμα στο νέο αργεντίνικο κινηματογράφο με 16 ταινίες. Οι «Μεταμεσονύχτιες Οπτασίες» περιλαμβάνουν 24 μικρού μήκους ταινίες και στις «Ειδικές Προβολές» θα προβληθούν 15 ταινίες.

Στις παράλληλες εκδηλώσεις περιλαμβάνονται: τιμητική βραδιά για τη Δέσπω Διαμαντίδου, έκθεση ζωγραφικής του Γέρζι Σκολιμόφσκι, έκθεση φωτογραφίας του Τζέρι Σάτζμπεργκ και έκθεση αφίσας. Τέλος, η γνωστή ηθοποιός Φέι Νταναγουέι θα παραστεί στην προβολή της ταινίας «Η κρυφή ζωή ενός μανεκέν» (1970) πρώτη ταινία του Τζέρι Σάτζμπεργκ, στην οποία πρωταγωνιστεί.

Αρχίζει σήμερα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το Β` Διεθνές Συνέδριο για τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που προγραμμάτισε η Εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο πλαίσιο του Ετους Παπαδιαμάντη (150 χρόνια από τη γέννηση και των 90 από το θάνατό του) και «υιοθέτησαν» το ΥΠΠΟ και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου.

Το συνέδριο θα διεξαχθεί μέχρι τις 4/11 στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου (Πανεπιστημίου 30) και στις 5/11 στη Φιλοσοφική Σχολή (Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου). Μετέχουν 54 Ελληνες και ξένοι μελετητές του έργου του Παπαδιαμάντη. Το συνέδριο θα ασχοληθεί με όλο το φάσμα του έργου του, τον μεταφραστή και μεταφραζόμενο Παπαδιαμάντη, τη «Φόνισσα» και τη θέση της γυναίκας, την ερμηνεία και πρόσληψη του παπαδιαμαντικού έργου, τις ιδεολογικές και πολιτισμικές προεκτάσεις του, τις αφηγηματικές τεχνικές και νέες πλευρές του.

Το συνέδριο πλαισιώνεται με Εκθεση στην αίθουσα Κόντου του Πανεπιστημίου Αθηνών (έως 7/11), η οποία περιλαμβάνει πλούσιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό (χειρόγραφα, πρώτες εκδόσεις έργων του, προσωπικά αντικείμενα, έργα τέχνης εμπνευσμένα από το συγγραφέα κ.ά.). Επίσης, στις 5/11, 1μμ, στη Φιλοσοφική Σχολή θα παρουσιαστεί η «Φόνισσα» από φοιτητές της Φιλοσοφικής, σε διδασκαλία Φώτη Δημητρακόπουλου. Στον ίδιο χώρο στις 5.30 μμ θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με σκηνοθέτες και ηθοποιούς και θέμα «Σκηνοθετώντας Παπαδιαμάντη». Περιλαμβάνονται, επίσης, συναυλία στον Αγ. Ελισαίο κ.ά.

Στο πλαίσιο του γιορτασμού κυκλοφορούν τα βιβλία «Εωσφόρος και Αβυσσος - Ο προσωπικός μύθος του Παπαδιαμάντη» του Γκυ (Μισέλ) Σωνιέ («Αγρα») και «Φώτα Ολόφωτα. Ενα αφιέρωμα στον Παπαδιαμάντη και τον κόσμο του» (ΕΛΙΑ). Σύντομα το ΕΚΕΒΙ θα κυκλοφορήσει το επετειακό τεύχος «... μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη», το οποίο περιλαμβάνει αναλυτικό χρονολόγιο της ζωής του συγγραφέα, πλήρη εργογραφία, επιλογή βασικής βιβλιογραφίας και ανθολόγιο από το λογοτεχνικό του έργο.

Το Ιδρυμα «Τάκης Σινόπουλος - Σπουδαστήριο Νεοελληνικής Ποίησης», αναγνωρίζοντας τη σπουδαιότητα της ποίησης και την ανάγκη προσέγγισής της, εκτός από την οργάνωση «ποιητικού εργαστηρίου» για μαθητές και εκπαιδευτικούς των σχολείων της Νέας Ιωνίας και των όμορων δήμων, διοργανώνει και ετήσιες εκδηλώσεις με γενικό τίτλο «Ποίηση: Λόγος και Τέχνη». Ο πρώτος κύκλος αυτών των εκδηλώσεων ξεκινά στις 7 Νοεμβρίου, στον Ιωνικό Σύνδεσμο (Τσουρουκτσόγλου 1 και Λ. Ηρακλείου 251) και πραγματοποιείται με τη συμπαράσταση του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Νέας Ιωνίας και του «Ιωνικού Συνδέσμου».

Στους σκοπούς του Ιδρύματος εντάσσεται και η μελέτη της νεοελληνικής ποίησης και η σύνδεσή της με την κοινωνία. Σκοπός που υπηρετείται και με αυτούς τους ετήσιους κύκλους εκδηλώσεων οι οποίες θα υλοποιούνται με τη μορφή απαγγελιών, εισηγήσεων, ανοιχτών διαλέξεων και συζητήσεων, που μπορεί να προσλαμβάνουν ειδικότερο σεμιναριακό χαρακτήρα, στο πλαίσιο των οποίων θα δίνονται αφορμές για τη μελέτη ευρύτερων τομέων γνώσης και σύγχρονης «ανάγνωσης» της ποίησης.

Ο πρώτος κύκλος (οι εκδηλώσεις θα γίνονται κάθε δεύτερη Τετάρτη) αφορά στις «Θεωρίες της λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα». Στην έναρξη, την εισαγωγή στις θεωρίες της λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα θα κάνει ο Φώτης Τερζάκης. Και το πρόγραμμα θα συνεχιστεί ως εξής: «Συμβολισμός, καθαρή ποίηση» από την Αγορή Γκρέκου (21/11). «Τάκης Σινόπουλος, κριτική θεώρηση - εισαγωγή» από τον Μιχάλη Πιερή (5/12). «Φορμαλισμός» από τον Σταμάτη Φιλιππίδη (19/12). «Νέα κριτική» από τον Αρη Μπερλή (9/1). «Γιώργης Παυλόπουλος, κριτική θεώρηση - εισαγωγή» από τον Μιχάλη Πιερή (16/1), κ.ά. Οι εκδηλώσεις θα διαρκέσουν μέχρι το Μάιο.