ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λεπτομέρειες από τη ζωή ενός συνταξιούχου

Σ' ένα μεγάλο κατάστημα στην οδό Σταδίου παρατηρώ τη συνάντηση ενός συνταξιούχου με την κοπέλα που κάθεται πίσω από το ταμείο: «Δεσποινίς, θυμίζετε τη Σάντα Κασίλντα όπως τη ζωγράφισε ο Θουρμπαράν. Με τη διαφορά ότι εσείς έχετε στα χέρια σας ένα ταμείο κι όχι λουλούδια όπως η Αγία». «Δύο χιλιάδες» απαντά η κοπέλα, δίχως να έχει ακούσει τίποτα από τον συνταξιούχο. «Μα δεν αγόρασα τίποτα!» ψιθυρίζει αυτός έκπληκτος.

Αφήνοντας την όμορφη ταμία στη θέση της, ο γνωστός μας πια συνταξιούχος πήγε σ' ένα καφενείο. Πλάι του καθόταν μια παρέα παρηκμασμένων λογοτεχνών με νευρώσεις πολυτελείας, που έκανε φασαρία. Ενας ένας με τη σειρά, οι λογοτέχνες απεδείκνυαν με δραματικό τρόπο γιατί είναι καταραμένοι και ζουν στο περιθώριο αυτής της ζωής. Ο συνταξιούχος σηκώθηκε συγκινημένος και τους είπε: «Κι εγώ, κύριοι, είμαι σαν κι εσάς». «Είστε λογοτέχνης;» τον ρώτησε ένας ακέφαλος διανοούμενος. «Οχι, αγαπητοί μου, αλλά εγώ είμαι επίσημα καταραμένος και ανήκω στο περιθώριο με χαρτιά» είπε και τους έδειξε ένα αντίγραφο από τη σύνταξη του. «Παρ' όλα αυτά και για να μη φανώ αγενής, ασφαλώς ενθυμείστε το λόγο του Ντοστογιέφσκι για τον Πούσκιν. Οχι; Τότε να σας θυμίσω ένα μικρό απόσπασμα που σας αφορά: Ολους τους διανοούμενους τους αναμένει κάποια στιγμή η ίδια η τύχη, αν δεν ακολουθήσουν τη σωτήρια οδό, που είναι η συμφιλίωση και η επικοινωνία με το λαό"».

Στην οδό Πανεπιστημίου ένας επαίτης απλώνει το χέρι του και ζητάει: «Θέλω ένα σπίτι με μια μικρή λίμνη, να έχει δύο φοίνικες, χαρούμενους ανθρώπους, που θα έρχονται κάθε ηλιοβασίλεμα και θα προσκυνούν μια κυρία που η αγκαλιά της είναι γεμάτη και για όλους έχει κάτι να δώσει, μα πιο πολύ έχει κάτι να πει». Ο γνωστός μας συνταξιούχος, αφού χειροκρότησε πρώτα τον ζητιάνο, φώναξε: «Μπροστά μας βρίσκεται ένας γνήσιος παραμυθάς, στον οποίο πρέπει να δώσουμε όχι μόνο από αυτό που έχουμε, αλλά κι απ' αυτό που δεν έχουμε!».

Αίσθηση έχει προκαλέσει στο συνταξιούχο η προσφορά του Χριστόδουλου, της γνωστής Εκκλησίας, προς τα γηρατειά και τις δυσκολίες τους: «Ο κάθε συνταξιούχος θα φέρει πάντοτε πάνω του έναν εξορκισμό και έτσι θα λύνονται διά παντός όλα τα προβλήματα του». Ο συνταξιούχος, λοιπόν, ως όφειλε, πριν φορέσει τον εξορκισμό του, τον διάβασε πρώτα: «... τον βάσανον αυτόν και οφθαλμόν αυτόν σβέσαν, εύφρανον και αποδίωξον πάσαν ματίων (μάτιασμα) και πάσαν βλάβην και πάσαν αρρωστίαν από της ποίμνης ταύτης από κεφαλοπόνου απομάκρυνον, από καρδιοπόνου, από αιματοπόνου, από λαιματοπόνου (λαιμοπόνου), από συκωτίου και στομάχου, από μυξαρούδας, από ψώρας, από ψύχρα (κρύο), από ευλογιάς, από βυζοπόνου, από βηχίου νυκτερινού και ημερινού και από πάσης κακής μάστιγος και πάσης άλλης συμφοράς και αρρωστίας και γλωσσοφαγίας...».

Αφού λύθηκαν όλα τα προβλήματα με τη βοήθεια του εξορκισμού, ευτυχισμένος ο συνταξιούχος μας αποφάσισε να περάσει από την πλευρά της σπατάλης. Οι εκατό χιλιάδες της σύνταξης τού δίνουν το δικαίωμα αυτό! Χαρούμενος, όπως κάθε σοφός, σταμάτησε ένα ταξί και κάθισε αναπαυτικά πίσω. Στο «πού πάμε;» του ταξιτζή, ο συνταξιούχος ανατρίχιασε. «Μα, εσείς δεν είστε ο υπουργός Εργασίας, ο κύριος Ρέππας;» ψιθύρισε. «Ναι, εγώ είμαι» είπε ο Ρέππας και συνέχισε: «Η δουλειά δεν είναι ντροπή. Γιατί, ξέρετε, να: ο μισθός του βουλευτή από τη μια και τα έξοδα που έχω ως υπουργός... Δε βγαίνω με τίποτα! Εχω βάλει και κάτι γραμμάτια...». «Τι λες, υπουργέ μου, με συγκινείς! Τι μπορώ να σου προσφέρω;». «Κάνα δεκαχίλιαρο, αν μπορείς, έτσι, συμβολικά» απαντά ο υπουργός. «Μα φυσικά, αυτό δεν είναι τίποτα για μένα!».

Αυτή λοιπόν ήταν μια μέρα από τη ζωή του συνταξιούχου μας. Και η... σύνταξή του συνεχίζεται!

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ

Ημερολόγια για μεγάλους και μικρούς

Τα τελευταία χρόνια, τα ποιοτικά - θεματικά και αισθητικά - ημερολόγια μερικών εκδοτικών οίκων και φορέων, καθώς προσθέτουν ένα στοιχείο πολιτισμού στην καθημερινότητα, αποτελούν και κατάλληλα δώρα για δικούς και φίλους, μεγάλους και μικρούς. Ενόψει του ερχομού του 2002, σημειώνουμε μερικά αξιόλογα ημερολόγια:

Συλλεκτικό είναι το (ελληνο-αγγλικό) ημερολόγιο των εκδόσεων «Αδάμ», με τίτλο «Κωνσταντινούπολη "Η βασιλίδα των πόλεων"». Κοσμείται με υπέροχες έγχρωμες, παλιές και σπανιότατες καρτ - ποστάλ, που εικονίζουν μνημεία (ελληνικά, μουσουλμανικά), τοπία (στεριανά, θαλασσινά), συνοικίες, την καθημερινή ζωή στα σπίτια, στις αγορές, στους αγρούς, ενδυμασίες (χριστιανών, μουσουλμάνων) στην προ μικρασιατικής καταστροφής πανώρια Κωνσταντινούπολη. Τον καλογραμμένο πρόλογο και τις λεζάντες υπογράφει η άξια δημοσιογράφος Πέγκυ Κουνενάκη.
Ο Στρατής Φιλιππότης κυκλοφόρησε: Το 13ο «Αθηναϊκό Ημερολόγιο». Συντάκτες του είναι ο ίδιος εκδότης και ο Γ. Κ. Καιροφύλας. Το πλουσιότατο σε εικόνες και θέματα ημερολόγιο (παλιά και σύγχρονα ιστορικά και λογοτεχνικά κείμενα για την Αθήνα), περιέχει και κείμενο της Ζωής Βαλάση (δημοτικής συμβούλου της «Συμπαράταξης για την Αθήνα» και συγγραφέως) για τον αλησμόνητο, μυριάκριβο, πρόωρα χαμένο, πολύτιμο για το λαό της Αθήνας, Λεων. Αυδή. Επίσης, κυκλοφόρησε το 3ο, πλούσια εικονογραφημένο (φωτογραφικά ντοκουμέντα και έργα του Ρουσσέτου Παναγιωτάκη), «Κρητικό Ημερολόγιο» των Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη, με αφιέρωμα στη Μάχη της Κρήτης. Το ημερολόγιο αποτελεί μια «ανθολογία» των πολυάριθμων ιστορικών κειμένων που αφορούν στη Μάχη της Κρήτης.
Η «Διάμετρος» αφιερώνει το έκτο ημερολόγιό της, υπό το γενικό τίτλο «Συγγραφείς στο χρόνο», στο μεγάλο «ιδανικό αυτόχειρα» ποιητή Κώστα Γ. Καρυωτάκη. Το εξαίρετο λογοτεχνικό ημερολόγιο (πρόλογος, βιογραφικό σημείωμα, ανθολόγηση κειμένων και ποιημάτων) υπογράφει ο Θανάσης Χατζόπουλος. Η καλλιτεχνική επιμέλεια και αισθαντική εικονογράφηση (φωτογραφίες του ποιητή και τόπων όπου έζησε) είναι της Γεωργίας Νόνα.
Ο «Καστανιώτης» κυκλοφόρησε δυο εξαιρετικά καλαίσθητα ημερολόγια: Το ένα με τίτλο «Μελίνα και Ζυλ», σε κείμενα - επιμέλεια Βασίλη Σπηλιόπουλου «αφηγείται» με φωτογραφίες και μικρά κείμενα το ατομικό ξεκίνημα του καθενός, την πρώτη συνάντησή τους στο Παρίσι, όπου είχε καταφύγει ο διωκόμενος από το μακαρθισμό Ντασσέν και τη μακρόχρονη, ομόψυχη πορεία τους στη ζωή και στην Τέχνη. Το δεύτερο με τίτλο «Η Λογοτεχνία γράφει Ιστορία», σε επιμέλεια Ηλία Μαγκλίνη και καλλιτεχνική επιμέλεια Μαρίας Ζαχαριουδάκη, με φωτογραφικά ντοκουμέντα και μικρά κείμενα γνωστών συγγραφέων, αποτελεί μια αναδρομή σε μεγάλα γεγονότα της πολιτικοκοινωνικής ιστορίας μας στον 20ό αιώνα, με αφετηρία τους Βαλκανικούς πολέμους και τέρμα το «κύμα» Βαλκάνιων μεταναστών στη χώρα μας.
Ο «Ιωλκός» για έβδομη χρονιά κυκλοφόρησε το πολύ καλό «Ποιητικό Ημερολόγιο», σε επιμέλεια και ανθολογία του Γιάννη Κορίδη. Οσες ημέρες έχει ο χρόνος, τόσα και τα όμορφα ποιήματα και οι Ελληνες ποιητές, από όλο το φάσμα της νεοελληνικής ποίησης. Το ημερολόγιο κοσμείται και με τέσσερα χαρακτικά του Τάκη Σιδέρη.
Ο «Κέδρος» κυκλοφόρησε το πανέμορφο, χαρούμενο ημερολόγιο για παιδιά, εφήβους και νέους, του ζωγράφου - εικονογράφου βιβλίων Αλέξη Κυριτσόπουλου «Μικρές και μεγάλες μέρες (Σημειωματάριο σαν ημερολόγιο)», ώστε να καταγράφει ο χρήστης όλες τις καθημερινές δραστηριότητες και τους πόθους και στις τέσσερις εποχές του χρόνου.
Ο «Πατάκης» κυκλοφόρησε ημερολόγια για όλα τα γούστα: Το πολύ καλό θεματολογικά και μορφολογικά, αλλά και διασκεδαστικό «Οικολογικό Ημερολόγιο» των Νίκου Μαρουλάκη (εικονογράφηση με κόμικς) και Νίκου Μολυβιάτη (κείμενα). Το ημερολόγιο του Στράτου Λιακάτου «Τα χιουμοριστικά», με εορτολόγιο από τη μια πλευρά και σοφότατες, αλλά και με αίσθηση του χιούμορ φράσεις για τη ζωή και τον άνθρωπο. Το λογοτεχνικό ημερολόγιο του Κώστα Σταμάτη «Αγρός Ονείρου» (με κείμενα κορυφαίων, αρχαίων και σύγχρονων Ελλήνων δημιουργών μεγάλων (σε δύο μορφές και μεγέθη). Το «Μαθητικό Ημερολόγιο σχολικού έτους 2001-2002» με χαρούμενες και χιουμοριστικές εικόνες και φράσεις.
«Μπουκιές και ψίχουλα», τιτλοφορείται το ημερολόγιο των εκδόσεων «Ψυχογιός». Το εικονογραφημένο ημερολόγιο περιέχει συνταγές μαγειρικής - ζαχαροπλαστικής και αποσπάσματα γαστριμαργικών κειμένων μεγάλων συγγραφέων Ελλήνων και ξένων, από την αρχαιότητα (λ.χ., Ομηρος, Πλάτωνας) μέχρι την εποχή μας, σε επιλογή και επιμέλεια της Χριστίνας Οικονομίδου.
«Μνημεία Τέχνης - Σμύρνη - Νέα Σμύρνη - Σύμβολα Ιστορίας (12 εικαστικές δημιουργίες)», τιτλοφορείται το ημερολόγιο του Βαγγέλη Χατζατουριάν. Πρόκειται για 12 μνημεία, που αντανακλούν την ιστορία και παράδοση του προσφυγικού δήμου και κοσμούν δημόσιους χώρους του. Τα μνημεία είναι έργα των γλυπτών Η. Κατζιλιέρη, Β. Καπάνταη και Θ. Απάρτη. Το ημερολόγιο διαρθρώνεται με μεγάλες φωτογραφίες των μνημείων και με λεπτομέρειές τους, πλαισιωμένες με σχετικά κείμενα.

Α.Ε.