ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

1974: Ο ελληνικός λαός λέει «Οχι» στη μοναρχία

Το βράδυ της 8ης Δεκέμβρη 1974 ο ελληνικός λαός πανηγύρισε την οριστική κατάργηση της μοναρχίας

Μια ιστορικής σημασίας αναμέτρηση πραγματοποιείται στις 8 Δεκέμβρη 1974, όταν 4,7 εκατομμύρια Ελληνες ψηφοφόροι προσέρχονται στα εκλογικά τμήματα, για να διαλέξουν ανάμεσα σε δύο μόνο ψηφοδέλτια, της «Βασιλευομένης» και της «Αβασιλεύτου» Δημοκρατίας.

Ηδη οι Συντακτικές πράξεις της 1ης Αυγούστου και της 4ης Σεπτέμβρη του 1974 έχουν ορίσει με σαφήνεια ότι η μορφή του πολιτεύματος θα λυθεί αποκλειστικά με δημοψήφισμα που θα πραγματοποιηθεί το πολύ σε 45 μέρες μετά τις βουλευτικές εκλογές. Ετσι στις 13 Νοέμβρη, ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής ανακοινώνει ότι το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί στις 8 Δεκέμβρη.

Το «πολιτειακό» δεν κυριαρχεί κατά την προεκλογική περίοδο, μολονότι όλα τα κόμματα αναγνωρίζουν την κρισιμότητά του. Πέντε μέρες μετά τις εκλογές και τη νίκη της Νέας Δημοκρατίας, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πρόεδρος της Ενωσης Κέντρου Γεώργιος Μαύρος, επισκέπτεται τον πρωθυπουργό, Κ. Καραμανλή, και συμφωνούν στην «αποκομματικοποίηση» του δημοψηφίσματος. Με την πρόταση συμφωνεί και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Α. Παπανδρέου.

Ο τέως βασιλιάς, που ζει στο Λονδίνο, εμφανίζεται σε δυο τηλεοπτικά δεκάλεπτα. Και οι δυο ομιλίες του φαίνονται να απευθύνονται στο θυμικό των τηλεθεατών, καθώς ο Κωνσταντίνος εκφράζεται με νοσταλγία για την Ελλάδα, τον «τόπο όπου βρίσκονται οι τάφοι των προγόνων του».

Οσον αφορά το ιδεολογικό περιεχόμενο του αγώνα, υπέρ ή κατά της βασιλείας, ζήτημα αιχμής αναδεικνύεται η στάση του τέως βασιλιά κατά της διάρκεια της δικτατορίας.

Το βράδυ της Κυριακής, 8 Δεκέμβρη, όταν γνωστοποιούνται τα πρώτα αποτελέσματα, που δίνουν μεγάλο προβάδισμα στην «Αβασίλευτο», ο λαός της Αθήνας ξεχύνεται στους δρόμους.

Το 69,2% των ψηφοφόρων τάσσεται υπέρ της αβασίλευτης Δημοκρατίας και υπέρ της βασιλευομένης το 30,8%. Το ποσοστό αποχής είναι 24,5%, δηλαδή κατά 4% μεγαλύτερο από ό,τι στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές.

Με το δημοψήφισμα της 8ης Δεκέμβρη 1974 επιλύεται οριστικά ένα πρόβλημα που συνδέθηκε με τις πιο δραματικές εθνικές κρίσεις του τόπου μας. Το ΚΚΕ, με ανακοίνωσή του, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα μεγάλη νίκη του λαϊκού κινήματος.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

1980 Πυροβολείται στη Νέα Υόρκη από τον Μαρξ Ντέιβιντ Τσάπμαν, ο Τζον Λένον, πρώην μέλος των «Μπιτλς». Είχε γεννηθεί το 1940.

Ο Τζον Λένον θεωρείται από τους σημαντικότερους σύγχρονους μουσικούς. Ιδιαίτερα ταλαντούχος, ήταν ο ιθύνων νους στο συγκρότημα των «Μπιτλς», ένα συγκρότημα που άνοιξε νέους δρόμους στη σύγχρονη μουσική έκφραση. Ο Λένον ήταν ο βασικός συνθέτης των τραγουδιών τους. Μετά τη διάλυση των «Μπιτλς», ο Λένον ακολούθησε τη δική του, ξεχωριστή, προσωπική διαδρομή. Στη διαδρομή αυτή έγραψε τραγούδια εξαιρετικής ποιότητας, τα οποία χαρακτηρίζονται από στίχο «στρατευμένο» στα ιδανικά της ειρήνης, της αλληλεγγύης των λαών και του δίκιου της εργατικής τάξης. Πολλά από τα τραγούδια του Λένον αποτέλεσαν και αποτελούν ακόμη σύμβολα αγώνων, όπως το «Δώστε μια ευκαιρία στην ειρήνη», «Ιμάτζιν», «Ο ήρωας της εργατικής τάξης». Ο ίδιος πήρε μέρος στο κίνημα κατά του πολέμου στο Βιετνάμ. Επέστρεψε μάλιστα το βραβείο που είχε πάρει με τα άλλα μέλη των «Μπιτλς» στη βασίλισσα της Βρετανίας.

1914 Σε ναυμαχία με τους Αγγλους ανοιχτά της Αργεντινής βυθίζεται μαζί με τη ναυαρχίδα του ο Γερμανός ναύαρχος Μαξιμιλιανός Σπέε.

1940 Στο πλαίσιο της αντεπίθεσης στο αλβανικό μέτωπο, ο ελληνικός στρατός μπαίνει στο Αργυρόκαστρο.

1949 Οι Κινέζοι εθνικιστές εγκαταλείπουν την κυρίως χώρα, μετακινώντας την πρωτεύουσά τους στη Φορμόζα (Ταϊβάν).

1962 Συνέρχεται στην Αθήνα το Β` Πανελλαδικό Συνέδριο της ΕΔΑ.

1966 Οι ΗΠΑ και η Σοβιετική Ενωση είναι ανάμεσα στις 28 χώρες που συναινούν στην απαγόρευση της χρήσης των πυρηνικών όπλων στο διάστημα.

1966 Στα νερά της Φαλκονέρας βυθίζεται σε καταιγίδα το οχηματαγωγό «Ηράκλειο». Πάνω από 200 ζωές χάθηκαν.

1969 Ενενήντα ένας νεκροί είναι ο τραγικός απολογισμός αεροπορικού δυστυχήματος, όταν αεροσκάφος της Ολυμπιακής DC- 6 τετρακινητήριο, εκτελώντας την πτήση Χανιά - Αθήνα, λόγω σφοδρής κακοκαιρίας πέφτει σε λόφο κοντά στην Κερατέα. Από τους 86 επιβάτες και το πενταμελές πλήρωμα δε σώθηκε κανείς.

1983 Υπεροπλία έναντι της Ελλάδας αποκτά η Τουρκία με την αγορά 160 αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-16. Ετσι, η ελληνική κυβέρνηση αναγκάζεται να επισπεύσει τις διαδικασίες για την αγορά 100 νέων αεροσκαφών.

1983 Ενα παιδί του Τρίτου Κόσμου πεθαίνει κάθε έξι δευτερόλεπτα από αφυδάτωση, ανακοινώνεται σε έκθεση της «Γιούνισεφ».

Στο βόρειο Ιόνιο, στην Ηπειρο και τη δυτική Στερεά προβλέπονται λίγες νεφώσεις. Στη βόρεια Ελλάδα θα υπάρχουν νεφώσεις με τοπικές χιονοπτώσεις. Στην υπόλοιπη χώρα προβλέπονται νεφώσεις που στη Θεσσαλία, την ανατολική Στερεά, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες, την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα και πιθανό στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου θα είναι αυξημένες και θα σημειωθούν βροχές και καταιγίδες στις νότιες θαλάσσιες περιοχές. Χιόνια θα πέσουν στα ορεινά καθώς και σε παιδικές περιοχές της κεντρικής Ελλάδας. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι, βορειοανατολικοί στα δυτικά μέχρι πολύ ισχυροί και στα ανατολικά μέχρι πολύ θυελλώδεις. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από -4-5, στα δυτικά από 0-11, στην υπόλοιπη χώρα από -1-8, και στη Θεσσαλονίκη 1-5 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται νεφώσεις με βροχές, χιονοπτώσεις στα γύρω ορεινά και πιθανόν στα βόρεια προάστια. Οι άνεμοι θα πνέουν βόρειοι, βορειοανατολικοί μέχρι ισχυροί ενισχυόμενοι σταδιακά σε πολύ ισχυροί και στα ανατολικά τοπικά πολύ θυελλώδεις. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 5-8, αλλά στα βόρεια θα είναι 2-3 βαθμούς χαμηλότερη.