Ξεκίνησε και εντείνεται, μέρα με τη μέρα, η δίμηνη Πολιτική Εξόρμηση του ΚΚΕ στο χώρο των επαγγελματιών, των βιοτεχνών και των εμπόρων. Οι Οργανώσεις των Κόμματος συνολικά, αλλά και ο κάθε ένας κομμουνιστής, με το φυλλάδιο του Κόμματος, που κυκλοφόρησε στο πλαίσιο της Εξόρμησης, στο χέρι, έχουν ήδη πραγματοποιήσει δεκάδες περιοδείες σε χώρους, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένοι ΕΒΕ από διάφορους κλάδους και συνεχίζουν με έναν ευρύ προγραμματισμό δράσης.

Για τη σημασία και τους στόχους της Πολιτικής Εξόρμησης, τις μορφές που θα πάρει και άλλες που προγραμματίζονται, αλλά και για τις δυσκολίες που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κομμουνιστές μπροστά σε όλη αυτήν τη διαδικασία, μίλησαν στο «Ρ» ο Δημήτρης Κρομμύδας, μέλος της Επιτροπής Πόλης της ΚΟΑ, ο Δημήτρης Φέτσης, μέλος της Επιτροπής Πόλης της ΚΟΑ και υπεύθυνος για τη ΔΗΚΕΒΕ, ο Φάνης Λάφης, μέλος της Επιτροπής Πόλης και γραμματέας της Αχτίδας ΕΒΕ, ο Μπάμπης Μηνάς, μέλος του Τμήματος ΕΒΕ της ΚΕ και συνδικαλιστής και η Τούλα Μητσέα, μέλος της Επιτροπής Πόλης και γραμματέας της Νότιας Αχτίδας της ΚΟΑ.

- Ποιοι είναι οι στόχοι της ΚΟΑ, στα πλαίσια της Πολιτικής Εξόρμησης του Κόμματος στο χώρο των επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων;

Δ. Κρομμύδας: Η Πολιτική Εξόρμηση γίνεται από όλο το Κόμμα και εντάσσεται στην προσπάθεια συσπείρωσης της εργατικής τάξης, των μικροεπαγγελματοβιοτεχνών και των αυτοαπασχολούμενων, και μαζί και της μικρής και μεσαίας αγροτιάς, σε ένα λαϊκό μέτωπο, που θα διεκδικεί, μαζί με τη λύση των καθημερινών προβλημάτων, τη λαϊκή εξουσία και τη λαϊκή οικονομία. Αυτός είναι και ο στόχος της δίμηνης Πολιτικής Εξόρμησης του Κόμματος, στους μικροεπαγγελματοβιοτέχνες και τους αυτοαπασχολούμενους. Εμείς, ιδιαίτερα στην Κομματική Οργάνωση της Αθήνας, παίρνοντας υπόψη ότι ένα μεγάλο μέρος του λαού της Αθήνας, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, είναι μικροεπαγγελματοβιοτέχνες και αυτοαπασχολούμενοι - που φτάνει το 30% - θεωρούμε ότι είναι βασικός μας στόχος να απευθυνθούμε σ' αυτόν τον κόσμο και να τον καλέσουμε ανοιχτά να συσπειρωθεί στη γραμμή του μετώπου, μαζί με την εργατική τάξη, ενάντια στην πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ.

- Ποιο είναι το κεντρικό μήνυμα, αν μπορεί κανείς να το πει έτσι, που διαπερνά αυτήν τη δουλιά που γίνεται αυτόν τον καιρό;

Δ. Κρομμύδας: Στο άνοιγμα αυτό που κάνουμε στους ΕΒΕ, θέλουμε να στείλουμε το μήνυμα ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για τους ίδιους. Πρέπει να μπει τέρμα στις αυταπάτες. Πρέπει να μπει τέρμα σε όλη αυτήν την προσπάθεια, που γίνεται από τις πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, με υποσχέσεις ότι, δήθεν, θα έρθει η άνοιξη για τις μικροεπιχειρήσεις, για τους μικρούς επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος, από το δρόμο της αντίστασης, από το δρόμο της κοινής πάλης μαζί με την εργατική τάξη, την αγροτιά που αγωνίζεται και τη νεολαία, για μια άλλη εξουσία. Τη λαϊκή εξουσία, όπου εκεί πραγματικά μπορεί και οι μικροεπαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι να υπολογίζουν ότι θα λύνονται και τα επαγγελματικά τους προβλήματα, αλλά και γενικότερα τα προβλήματά τους και, από την άλλη μεριά, θα παίξουν και οι ίδιοι σοβαρό ρόλο, τόσο για την οικοδόμηση της λαϊκής οικονομίας, όσο και του σοσιαλισμού.

- Ποιες εκτιμάτε ότι είναι οι δυσκολίες, που έχουν να αντιπαλέψουν οι Οργανώσεις για να πετύχουν το στόχο της Πολιτικής Εξόρμησης;

Δ. Φέτσης: Με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις που γίνονται, έχουμε ένα νέο επίπεδο συγκεντροποίησης και διεύρυνσης των μονοπωλίων. Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν μια νέα κατάσταση ασφαλώς εις βάρος των αυτοαπασχολούμενων, μικρών παραγωγών, μικροεπαγγελματιών, μικροεμπόρων. Αυτή η κατάσταση, δε διαμορφώνει αυτόματα και συνείδηση. Βεβαίως, το Κόμμα μας έχει καθαρή εκτίμηση ότι οι ΕΒΕ, αντικειμενικά, βρίσκονται δίπλα στην εργατική τάξη. Αυτή η κατάσταση, όμως, δε διαμορφώνει συνείδηση. Συνεπώς, ένας στόχος είναι να συμβάλουμε, ώστε αυτό το στρώμα να συνειδητοποιήσει πού βρίσκεται κοινωνικά. Δε μας διαφεύγει ότι τρέφει αυταπάτες. Και το φυλλάδιο, που κυκλοφορεί για την Εξόρμηση αυτή για τους ΕΒΕ, έχει σαν κεντρικό τίτλο το «τέλος στις αυταπάτες». Δεν είναι τυχαίο αυτό. Βέβαια, το Κόμμα μας δε βλέπει αυτήν την κατάσταση σαν κεραυνό εν αιθρία. Δεν το διαπίστωσε σήμερα. Αν θέλετε να πάμε πίσω δεκαετίες, το Κόμμα είχε αυτήν την εκτίμηση γι' αυτό το στρώμα, προσπαθούσε, οι κομμουνιστές είχαν πρωτοστατήσει, να δημιουργηθεί η ΔΗΚΕΒΕ πριν από δυόμισι δεκαετίες, με στόχο να μπορέσει να συσπειρώσει συνδικαλιστικά το πιο πρωτοπόρο τμήμα αυτού του χώρου. Εγιναν αγώνες, έγιναν προσπάθειες να εκφραστεί συνδικαλιστικά, να εκφραστεί πολιτικά, διαφορετικά, να μην αγκιστρώνεται εύκολα στις πολιτικές των αστικών κομμάτων. Πρέπει να πούμε σήμερα ότι αυτό το στρώμα, με τις ψευδαισθήσεις που έχει και με τις ψεύτικες ελπίδες, αγκιστρώνεται εύκολα στις πολιτικές των αστικών κομμάτων, που οικοδομούν την πολιτική τους και πάνω σ' αυτό το στρώμα. Εάν αυτό το στρώμα πράγματι διαισθανθεί και κατανοήσει ότι η θέση του βρίσκεται δίπλα στην εργατική τάξη, ασφαλώς δε θα είναι το εύκολο ψάρι σ' αυτήν την πολιτική. Δε θα μπορούν να οικοδομήσουν πολιτική, δηλαδή, τα αστικά κόμματα χωρίς αυτό το στρώμα. Η αστική τάξη, δηλαδή, θα αισθάνεται μόνη της.

Μπ. Μηνάς: Να σημειώσουμε, εδώ, ότι το Κόμμα απευθύνεται στις μικρές επιχειρήσεις, αυτές που απασχολούν μέχρι τέσσερα άτομα προσωπικό και τον ιδιοκτήτη της μικρής επιχείρησης, είτε αυτοί είναι εργαζόμενοι είτε είναι συμβοηθούντα μέλη της οικογένειας. Στον καπιταλισμό, η μικρή επιχείρηση δέχεται την επίθεση του κεφαλαίου πιο συγκαλυμμένα απ' ό,τι η εργατική τάξη. Την εργατική τάξη το μεγάλο κεφάλαιο την εκμεταλλεύεται, αφού απομυζά την υπεραξία. Η μικρή επιχείρηση την εκμετάλλευση τη δέχεται από τον «ελεύθερο ανταγωνισμό». Εκεί έγκειται η πρώτη αυταπάτη. Ο κάθε μικρός επαγγελματίας, βιοτέχνης, έμπορας, πιστεύει ότι μπορεί να μεγαλώσει και να γίνει κι αυτός μεγάλος καπιταλιστής. Εδώ, όμως, οι πιθανότητες που έχει απορρέουν από τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων προς το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου, που αυτή τη στιγμή εκτιμάμε ότι είναι γύρω στις 600.000 με 700.000. Επομένως, το ποσοστό είναι πολύ μικρό. Ετσι, λοιπόν, στον καπιταλισμό, η μικρή επιχείρηση, μετά από την πίεση του μεγάλου κεφαλαίου που δεν είναι διατεθειμένο να χάσει τα κέρδη του, καταστρέφεται και αναπαράγεται. Η επίθεση αυτή φέρνει τη μικρή επιχείρηση σε όλο και μικρότερο επίπεδο, δηλαδή, απ' ό,τι είναι πρώτα και έρχεται σε κίνδυνο, τόσο το εισόδημα της εργασίας του, όσο και η ίδια η θέση της εργασίας του. Αν δούμε κι ένα στοιχείο από τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, όπως είναι η Γερμανία, η Αγγλία, το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων είναι πολύ μικρότερο από αυτόν που υπάρχει σήμερα στη χώρα μας. Που σημαίνει ότι όσο ο καπιταλισμός αναπτύσσεται και, ειδικά στο στάδιο του ιμπεριαλισμού, εκ των πραγμάτων, δεν μπορούν να υπάρχουν αυτές οι επιχειρήσεις, γιατί πάνε κόντρα στη νομοτέλεια του καπιταλισμού, δηλαδή στη συγκέντρωση της παραγωγής. Και έτσι, με μικρά μηχανήματα, παλιάς τεχνολογίας, δεν μπορούν να ανταγωνιστούν το μεγάλο κεφάλαιο. Τώρα, στις σημερινές συνθήκες, μέσα στην ευρωζώνη, μέσα απ' την επίθεση του ιμπεριαλισμού, τις αναδιαρθρώσεις, τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμα πιο πολύ. Και αν θέλετε, και στη χώρα μας, όταν λέμε σύγκλιση στο χώρο, θα έχουμε το αποτέλεσμα να καταστραφούν πιο πολλές μικρές επιχειρήσεις. Στους 1.000 κατοίκους στη Γερμανία, αντιστοιχούν 30 επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα, στους 1.000 κατοίκους αντιστοιχούν 101 επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να φτάσουμε, εφόσον λόγος γίνεται για σύγκλιση, στα επίπεδα της Γερμανίας. Απ' όλα αυτά, καταλαβαίνουμε ότι το να μπορεί μια μικρή επιχείρηση να γίνει ένας μεγάλος καπιταλιστής, μια μεσαία ή μεγάλη επιχείρηση, είναι μια αυταπάτη μέσα στον καπιταλισμό. Γιατί, όταν μιλάμε για «ελεύθερο ανταγωνισμό», μιλάμε για το νόμο της ζούγκλας. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Οποιος έχει το μεγάλο κεφάλαιο, καταστρέφει τη μικρότερη επιχείρηση. Αρα, δηλαδή, εκεί είναι η αυταπάτη. Και ακόμα να προσθέσω ότι οι μικρές επιχειρήσεις, οι μικροί ιδιοκτήτες, πιστεύουν ότι το κράτος είναι ανεξάρτητο και πιστεύουν ότι με κάποια μέτρα θα τους προστατεύσει, αν όχι σήμερα στη σημερινή κυβέρνηση, στην επόμενη ή στη μεθεπόμενη. Και αυτό είναι μια αυταπάτη, γιατί το κράτος δεν είναι ουδέτερο. Συντηρεί το σύστημα. Εξυπηρετεί τα κέρδη του μεγάλου κεφαλαίου. Και κάνει παρεμβάσεις στον ανταγωνισμό αυτό μεταξύ του μεγάλου κεφαλαίου με τη μικρή επιχείρηση υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου. Κι αυτό το κάνει με διάφορες ρυθμίσεις, είτε αυτές είναι νομοθετικές φορολογικές, είτε οικονομικές, είτε χρηματοπιστωτικές.

- Τι πρωτοβουλίες έχουν προγραμματιστεί στο πλαίσιο της Εξόρμησης;

Φ. Λάφης: Ολες οι Οργανώσεις, και των ΕΒΕ, αλλά και συνολικά της Αθήνας, έχουν ξεκινήσει έναν προγραμματισμό δουλιάς με στόχο να φτάσει η φωνή μας, να φτάσει το φυλλάδιο, να φτάσουν οι θέσεις μας σε όσο γίνεται πιο πολλούς επαγγελματοβιοτέχνες. Οι μορφές που χρησιμοποιούμε είναι και οι συσκέψεις και οι εξορμήσεις, περιοδείες στους χώρους όπου είναι συγκεντρωμένοι αρκετοί επαγγελματοβιοτέχνες. Και, βέβαια, βασική επιδίωξη είναι να έχουμε έναν πλούσιο, ζωντανό, πρόσωπο με πρόσωπο, διάλογο με όσο γίνεται περισσότερους συναδέλφους. Ηδη, έχουν γίνει μερικές δεκάδες περιοδείες σε κλάδους, όπως είναι το αυτοκίνητο, οι υδραυλικοί, το εμπόριο. Βέβαια, τα περιθώρια είναι πολύ μεγάλα. Ερχεται μια σημαντική εμπειρία, ότι μεγάλο κομμάτι των ΕΒΕ θέλει να ακούσει τις απόψεις μας, θέλει να συζητήσει και να εκφράσει και την αγωνία του και την ανασφάλειά του και να βρει μια απάντηση στους προβληματισμούς του. Αυτή η δουλιά θα ολοκληρωθεί τουλάχιστον στις κλαδικές κομματικές οργανώσεις, με μεγάλες συσκέψεις - συγκεντρώσεις που θα κάνει σε βασικούς κλάδους και θα επιδιώξουμε να συζητήσουμε, όχι μόνο με τα μέλη και τους φίλους του Κόμματος, αλλά και με ευρύτερο κόσμο, με συναδέλφους που ενδεχόμενα να ψηφίζουν άλλες πολιτικές δυνάμεις, όμως, έχουν τις ίδιες αγωνίες και βλέπουν στο Κόμμα μας τη συνέπεια και την προσπάθεια για τη λύση των προβλημάτων. Μέσα στο πρόγραμμα της δουλιάς μας, έχουμε προγραμματίσει και συναντήσεις με μαζικούς φορείς του κινήματος των επαγγελματοβιοτεχνών, γιατί θέλουμε πιο ολοκληρωμένα, και να ακούσουμε την τοποθέτησή τους, αλλά και να προβάλουμε τις δικές μας θέσεις. Συνολικά, η επιδίωξή μας είναι, η Πολιτική αυτή Εξόρμηση να μας φέρει σε επαφή με πολύ ευρύτερες δυνάμεις και κόσμο από τη συνηθισμένη συνδικαλιστική και κλαδική επαφή, απ' αυτήν που μέχρι τώρα είχαμε. Φαίνεται ότι αυτό είναι μέσα στις δυνατότητές μας και μπορούμε να το πετύχουμε. Μια πλευρά της Εξόρμησης και αισιοδοξία μας είναι ότι αυτό το άνοιγμα του Κόμματός μας στους επαγγελματοβιοτέχνες θέλουμε να εκφραστεί και στις εκλογές των σωματείων, που θα γίνουν μεθαύριο και στη συσπείρωση δυνάμεων γύρω από τα αγωνιστικά, αντιμονοπωλιακά ψηφοδέλτια, που θα υποστηρίξει η παράταξή μας. Και να έχουμε, δηλαδή, αποτελέσματα και στην αλλαγή των συσχετισμών.

Δ. Κρομμύδας: Αυτό που έχει σημασία, δηλαδή, είναι να δώσουν τη μάχη οι επαγγελματοβιοτέχνες, οι αυτοαπασχολούμενοι, ξεπερνώντας τις δυσκολίες που τους βάζει η ίδια η ζωή, εξαιτίας αυτής της πολιτικής, για συμμετοχή τους στους μαζικούς φορείς. Στα κλαδικά σωματεία, στις ενώσεις επαγγελματοβιοτεχνών κλπ. Είναι μια μάχη, που πρέπει να έχει αποτέλεσμα και να εκφραστεί, και θα εκφραστεί και στους αγώνες που θα ακολουθήσουν. Με δύο λόγια, οι άλλοι τούς προτείνουν υπερεκμετάλλευση και θέση στο περιθώριο, εμείς τους προτείνουμε αγώνα για την υπεράσπιση του δικαιώματός τους στη δουλιά και προοπτική για την οικοδόμηση της λαϊκής εξουσίας στο σοσιαλισμό. Επομένως, το μήνυμά μας είναι αισιοδοξία, αγώνας και αποφασιστικότητα.

- Ποια είναι η ευθύνη των Κομματικών Οργανώσεων, αλλά και του κάθε κομμουνιστή για την επιτυχία αυτής της δουλιάς;

Τ. Μητσέα: Επιδίωξη του Κόμματος μ' αυτήν την Πολιτική δίμηνη Εξόρμηση είναι να προβάλει την πρόταση διεξόδου του Κόμματος, που αφορά και τα μικρομεσαία στρώματα, επαγγελματοβιοτέχνες, επαγγελματίες, μικρέμπορους, τις θέσεις του, δηλαδή, σ' αυτό που λέμε εμείς λαϊκό μέτωπο. Φυσικά, αυτό δε σημαίνει ότι η προσπάθεια που γίνεται από το Κόμμα, από τις Οργανώσεις, σταματάει σ' αυτό το δίμηνο. Αλλά σηματοδοτεί το βάρος που πρέπει να ρίξει και το Κόμμα στο να βοηθήσει αυτά τα στρώματα να ξεπεράσουν, όπως είπε κι ο σύντροφος, αυταπάτες. Είναι παραπληροφορημένο αυτό το στρώμα, πιο εύκολα περνάνε αυταπάτες σ' αυτό, να βγάλει συμπεράσματα για την εικοσαετία που πέρασε, της διακυβέρνησης της χώρας από ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, της συμμετοχής στην ΕΕ, να τους γυρίσει την πλάτη, να στηρίξει το ΚΚΕ, μαζί με τους κομμουνιστές, στην προσπάθεια να δημιουργηθεί η κοινωνική συμμαχία και με τους αγρότες και με τους εργατοϋπάλληλους. Φυσικά, σκοπός αυτής της δουλιάς είναι και να ακούσουμε τι λένε οι μικρομεσαίοι, πώς εκτιμούν οι ίδιοι την κατάσταση, να συζητήσουμε μαζί τους τι προτείνουμε εμείς, να προτείνουμε λύσεις άμυνας στη σημερινή κατάσταση που ζουν, στο καπιταλιστικό σύστημα. Είναι η προσπάθεια που μπορούν να κάνουν με τους συνεταιρισμούς και πώς βλέπουμε την τελική λύση των προβλημάτων τους, που θα χρειαστεί αλλαγή των συσχετισμών και σε πολιτικό επίπεδο. Μια άλλη εξουσία, δηλαδή, που να στηρίξει αυτόν τον παραγωγικό συνεταιρισμό, τη συγκέντρωση σ' αυτά τα στρώματα, κάτι για το οποίο σήμερα υπάρχουν αντικειμενικές δυσκολίες, λόγω της μικρής συγκέντρωσης και εδώ βλέπουμε το κράτος να παρεμβαίνει, όχι προς όφελος των μικρών, αλλά προς όφελος του μεγάλου κεφαλαίου. Αυτό το καταλαβαίνουμε και η δουλιά των Κομματικών Οργανώσεων είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Πρέπει, δηλαδή, να προβάλουμε ολοκληρωμένα, να πείσουμε για την πολιτική μας πρόταση, να πειστούν οι μικρομεσαίοι ότι υπάρχει διέξοδος. Δεν είναι σκοπός μόνο να ακούσουμε και να περιγράψουμε τα προβλήματα, που τα ξέρουν καλύτερα από μας. Επομένως, αυτό θα γίνει μέσα από έναν πολύ ολοκληρωμένο σχεδιασμό. Και σηματοδοτούμε το ξεκίνημα αυτό με την έναρξη της Πολιτικής Εξόρμησης, με όλες τις μορφές και τα μέσα. Οι Κομματικές Οργανώσεις, όχι μόνο Οργανώσεις με συντρόφους ΕΒΕ, αλλά το σύνολο της Κομματικής Οργάνωσης της Αθήνας, όλες οι Αχτίδες και οι Κομματικές Οργανώσεις πρέπει να έχουν στον προσανατολισμό τους τη δουλιά αυτή στα μικρομεσαία στρώματα με όλες τις μορφές. Ο κάθε σύντροφος, το κάθε μέλος του Κόμματος, πρέπει να κάνει ειδική πολιτική και ιδεολογική δουλιά με τους μικρομεσαίους. Απαιτείται, με δυο λόγια, δουλιά και σε συλλογικό και σε προσωπικό επίπεδο. Με την πρώτη επαφή που είχαμε με την έναρξη της Πολιτική Εξόρμησης, μπορούμε να εκτιμήσουμε ότι ο κόσμος περιμένει την πρότασή μας. Θέλει να ακούσει από το ΚΚΕ την πρόταση διεξόδου. Τα προβλήματά του τα ξέρει πάρα πολύ καλά. Θέλει, όμως, να δει και την προοπτική. Εδώ ακριβώς είναι η ιδιαίτερη ευθύνη μας. Οι Οργανώσεις μας και το κάθε μέλος του Κόμματος πρέπει να συμβάλουμε στην προσπάθεια να πείσουμε γι' αυτήν την προοπτική. Να την εκλαϊκεύσουμε, να την προβάλουμε, κατ' αρχήν, στα μικρομεσαία στρώματα.