Ο κύβος για το Ασφαλιστικό ερρίφθη. Παρότι επισήμως δεν άρχισε ο «κοινωνικός διάλογος», αυτός στην πραγματικότητα ποτέ δε σταμάτησε. Οι κινητοποιήσεις της περασμένης άνοιξης ανάγκασαν την κυβέρνηση να δηλώσει ότι αποσύρει τις προτάσεις, όχι γιατί ήταν λάθος αλλά γιατί είχαν «παρανοηθεί». Στο μεσοδιάστημα στήθηκε η περίφημη «επιτροπή εμπειρογνωμόνων», που συνέχισε το «διάλογο» μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ετσι, την ώρα που ο σημερινός υπουργός Εργασίας δηλώνει «δεν αρχίσαμε ακόμα», από το υπουργείο του δημοσιοποιούνται με «διαρροές» οι θέσεις που θα διατυπωθούν και επισήμως. Διαμορφώνεται σιγά σιγά ένα κλίμα τετελεσμένων. Την ώρα που με δυσκολία κρύβεται το γεγονός ότι οι «προτάσεις» Ρέππα είναι πανομοιότυπες με τις «ιδέες» Γιαννίτση. Η διαφορά βρίσκεται ακριβώς σ' αυτό που συνάδελφος σε άλλη εφημερίδα έγραψε: Ο υπουργός θα δώσει έμφαση στο ρήμα «προτείνω», έτσι ώστε να πείθεται ο κόσμος ότι η κυβέρνηση δεν αποφασίζει αλλά διαλέγεται. Φτηνά κόλπα όταν πρόκειται για μια τόσο βαριά διακύβευση. Η εργατική τάξη -ως τάξη αλλά και ως ατομικός εργάτης - έχει να χάσει πάρα πολλά στο βαθμό που περάσει η ανατροπή που επιχειρείται.

Επειδή αυτό δεν μπορεί να κρυφτεί εύκολα - κοντός ψαλμός... γαρ - η κυβέρνηση, υπολογίζοντας το πολιτικό κόστος ενόψει και απανωτών εκλογικών αναμετρήσεων, έδωσε μεγάλο βάρος όλο το προηγούμενο διάστημα (το είχε επιχειρήσει και την περασμένη άνοιξη χωρίς τότε να το καταφέρει) στο να πείσει διάφορες κατηγορίες πληθυσμού ότι οι ρυθμίσεις που θα προωθηθούν θα αφορούν κάποιους άλλους σε ένα μακρινό μέλλον.

Ταυτόχρονα, οι αλλαγές καρέκλας στο κυβερνητικό σχήμα συνοδεύτηκαν και με αλλαγές ρόλων στο εσωκομματικό σύστημα. Ολα δείχνουν πως έχει γίνει μία κατανομή ανάληψης πολιτικού κόστους. Δε θα χρεωθεί μόνο ο Ρέππας αλλά και ο Πολυζωγόπουλος. Είναι μία λύση που παρέχει το μικρότερο πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση. Η οποία θα εμφανιστεί η ίδια να «προτείνει ιδέες» και ο Πολυζωγόπουλος να απαιτεί συγκεκριμένα μέτρα.

Ηδη την Πέμπτη 31 του Γενάρη ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ έσπευσε να ανακοινώσει τι ζητάει. Και το έκανε αυτό την ώρα που οι εργαζόμενοι σε πάνω από 40 πόλεις της χώρας κατέβαιναν στο δρόμο για να διεκδικήσουν αυξήσεις στα μεροκάματα, μέτρα για την ανεργία, δημόσια υποχρεωτική καθολική Κοινωνική Ασφάλιση. Το γεγονός πως στις διαδηλώσεις καταγγέλθηκε η ΓΣΕΕ ότι στρώνει το χαλί στην κυβέρνηση ουδόλως ενοχλεί τους «βρεγμένους».

Ετσι πλησιάζουμε στην επίσημη έναρξη του «κοινωνικού διαλόγου» με ορισμένα νεότερα από τα αντίστοιχα της περασμένης άνοιξης δεδομένα. Ας δούμε δύο πλευρές:

Στις 31 του Οκτώβρη 2001 οι εκπρόσωποι των 45 πολυεθνικών της Ευρώπης, που συγκροτούν το «Ευρωπαϊκό Στρογγυλό Τραπέζι», το διευθυντήριο, δηλαδή, του μεγάλου ευρωπαϊκού κεφαλαίου, σε μια συνάντηση «high level» (υψηλού επιπέδου), με θέμα «τις συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη», τράβηξαν κυριολεκτικά τα αυτιά των κυβερνήσεών τους γιατί αργούν «πάρα πολύ» στην προώθηση των ανατροπών που αξιώνει εδώ και χρόνια το κεφάλαιο, σύμφωνα με την περίληψη της σχετικής συζήτησης που αναφέρει:

«Οι εκτεταμένες συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις παραμένουν απαραίτητες και ιδιαίτερα επείγουσες», σημείωναν τότε οι βιομήχανοι. Και παρέθεταν αυτά που θέλουν να παρουσιάσουν ως προβλήματα του συστήματος:

«Οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι αποσύρονται πολύ νωρίς», σημειώνουν κομψά. Τι φταίει γι' αυτό; «Τα γενναιόδωρα οφέλη που παρέχει το σύστημα σε όσους αποχωρούν». Ετσι ο εργάτης που έχει αφήσει τα κόκαλά του στην παραγωγή, εμφανίζεται σαν ένας τύπος που «αποσύρεται πολύ νωρίς» και «αποχωρεί» κάνοντας καταχρηστική προφανώς χρήση όσων με σκληρούς αγώνες έχει κατακτήσει: Του δικαιώματός του να βγαίνει στη σύνταξη όταν σέρνεται στα πόδια του και να εισπράττει μια σύνταξη πείνας που ακόμα κι αν ήταν 100% του κανονικού μισθού δε θα του έφτανε να ζήσει πραγματικά ανθρώπινα.

Πρόβλημα, λένε οι βιομήχανοι, είναι και το γεγονός ότι διατηρείται μία «πολύ άνιση διανομή των πυλώνων» (σ.σ. δηλαδή θεωρούν -και δικαίως για την τσέπη τους - πρόβλημα ότι ένα μεγάλο μέρος των ασφαλιστικών εισφορών, αντί να βρίσκεται στις δικές τους ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες, διαχειρίζεται από ασφαλιστικά ταμεία που λειτουργούν ακόμα με καθεστώς δημοσίου δικαίου). Θεωρούν, μάλιστα, περίπου ανεξήγητη αυτήν την «ανισότητα» γιατί, όπως ισχυρίζονται, «μπορεί να γίνει ιδανικό για τους εργαζόμενους το να κρατήσουν ένα "συνταξιοδοτικό χαρτοφυλάκιο"», δηλαδή να είναι ασφαλισμένοι σε ιδιωτικές εταιρίες.

Ευθύνες γι' αυτήν την «ανισότητα» ρίχνουν στις κυβερνήσεις γιατί καθυστερούν τη σχετική νομοθέτηση και δεν υποστηρίζουν επαρκώς με πολιτικά μέσα μία τέτοια εξέλιξη.

Προχωρούν στη συνέχεια σε εκτιμήσεις που ουσιαστικά είναι αξιώσεις:

Ζητούν να αντιμετωπιστεί η «πρόωρη αποχώρηση (που αντιπροσωπεύει ένα φορτίο για το σύστημα και την κοινωνία συνολικά)». «Η πρόωρη αποχώρηση, λένε, δεν είναι ακόμα αποτελεσματικά αποθαρρημένη». Και ζητούν να πάψει να είναι «γενναιόδωρο» το σύστημα!

Τι ζητούν; Να βγαίνουν σε μεγαλύτερη ηλικία στη σύνταξη οι εργαζόμενοι, να πάρουν μέτρα οι κυβερνήσεις τέτοια που να εμποδίζουν έναν εργαζόμενο να βγει στη σύνταξη και να επιβληθούν περικοπές παροχών, έτσι που το σύστημα να μην είναι «γενναιόδωρο».

Ζητάνε, επίσης, «να εισαχθεί ένας ουσιαστικότερος χρηματοδοτημένος πυλώνας του συστήματος (πολύ λίγα έχουν γίνει)». Να και ο περίφημος τρίτος πυλώνας.

Οι θέσεις της κυβέρνησης απέναντι στις αξιώσεις του μεγάλου κεφαλαίου είναι γνωστές. Το νεότερο σήμερα είναι τι εμφανίζεται να διεκδικεί η ΓΣΕΕ.

«Η Ελλάδα δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση», είναι η ρήση του προέδρου της που σκεπάζει τα πάντα: Λέει «ναι» στην υιοθέτηση ανεξάρτητων συνταξιοδοτικών σχημάτων, δηλαδή στα «επαγγελματικά ασφαλιστικά ταμεία» σε επίπεδο επιχείρησης και κλάδου. Είναι η μορφή του τρίτου πυλώνα που αξιώνουν οι βιομήχανοι. Εδαφος για την εφαρμογή του υπάρχει: Είκοσι χρόνια σύγχρονου εργατοπατερισμού παρέχουν το «στρατό» που χρειάζεται για να εμφανιστεί ως αίτημα της εργατικής τάξης η αξίωση των βιομηχάνων. Δε χρειάζεται τίποτα άλλο παρά να βγουν ορισμένα από τα ελεγχόμενα από την ΠΑΣΚΕ σωματεία ή ομοσπονδίες και να ζητήσουν υπογραφή συμβάσεων που θα περιέχουν και συμφωνία για ίδρυση επαγγελματικών ασφαλιστικών ταμείων.

Αυτή την περίοδο, βέβαια, κυριαρχεί το φάντασμα της πολυεθνικής «Ενρον», όπου η ανάλογη ρύθμιση οδήγησε σε εξαφάνιση των συντάξεων. Εδώ έρχεται η κυβέρνηση να ενθαρρύνει την εξέλιξη νομοθετώντας ένα «αξιόπιστο εποπτικό πλαίσιο» και κυρίως να παράσχει ισχυρά φορολογικά κίνητρα, έτσι που να πείθεται ο εργαζόμενος ότι «αποταμιεύει» με συμφέρον στην ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία που θα έχει στήσει το αφεντικό του.

Επίσης, η ΓΣΕΕ ζητά, είπε ο πρόεδρός της, τη διατήρηση της 35ετίας για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης. Προσεκτικά δε ζητά «κανείς πάνω από τα 65 στη σύνταξη». Γνωρίζει ότι με τον καλπασμό της «απασχολησιμότητας» σύνταξη δε βγαίνει ούτε στα 70!

Ακόμα πιο αισχρά εμφανίζεται να ζητά για τις γυναίκες να μη θιγούν όσες έχουν σήμερα δικαίωμα να βγουν πιο νωρίς στη σύνταξη. Προφανώς πιστεύει ότι οι γυναίκες που μπαίνουν σήμερα στην παραγωγή είναι «σουπεργούμεν» και άρα μπορούν να βγαίνουν στη σύνταξη μαζί με τους άντρες.

Ζητά, λέει, άρση των διαχωρισμών μεταξύ νέων και παλιών ασφαλισμένων. Αυτό προσφέρεται ως κερασάκι στην τούρτα. Σημαίνει πρακτικά ότι όποιος θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης το 2028 θα πάρει τότε το 70% του μισθού, ενώ με τον ισχύοντα νόμο της ΝΔ θα έπαιρνε το 60%. Γενναιόδωρη η ΓΣΕΕ. Τι δε λέει: Οτι όποιος με το σημερινό σύστημα δικαιούται το 80% του μισθού θα πέσει στο 70%, στο όνομα της άρσης των διαχωρισμών...

Η ΓΣΕΕ τάσσεται υπέρ και στα «κίνητρα παραμονής στην εργασία». Το ίδιο και οι βιομήχανοι.

Με αυτά και μόνο τα δεδομένα η κατάσταση είναι εκεί όπου τα ψέματα τελειώνουν. Ακόμα και γι' αυτούς που δήλωναν υποστηριχτές του «διαλόγου» κι έβαζαν όρους για τη συμμετοχή τους, δεν υπάρχουν πλέον προσχήματα. Ακόμα και εγκλωβισμένοι στη θέση τους ότι το Ασφαλιστικό είναι μόνο θέμα διασφάλισης πόρων (και όχι χώρος όπου επιχειρείται η παραπέρα μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, άρα θέμα που έχει άμεση σχέση με τις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις), ακόμα και έτσι, δεν έχουν κανένα πρόσχημα για να συμμετάσχουν σ' έναν «διάλογο» όπου ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ πριν καν κάτσει στο τραπέζι έχει δηλώσει πως πάει εκεί υιοθετώντας τις αξιώσεις του κεφαλαίου.

Το κάλεσμα του ΠΑΜΕ, μετά τις διαδηλώσεις της Πέμπτης 31 του Γενάρη, για δημιουργία επιτροπών αγώνα παντού, για συνέχεια και ένταση της δράσης, για την ενημέρωση- προετοιμασία και οργάνωση της πάλης για την απόκρουση των αντεργατικών-αντιασφαλιστικών μέτρων, αναδεικνύεται και πάλι στον πραγματικό μονόδρομο για το εργατικό κίνημα.