Γρηγοριάδης Κώστας

Η παγκόσμια βιομηχανία ρυπαίνει τόσο τον αέρα όσο και τους υδάτινους πόρους με τα 70.000 διαφορετικά χημικά από τα οποία μεγάλο ποσοστό δεν έχει ακόμα ελεγχθεί για τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Μόνο τα εργοστάσια της Αμερικής αποβάλλουν 14-16 εκατομμύρια τόνους χημικών το χρόνο. Η χρήση των πλαστικών του «πολιτισμένου» κόσμου κληροδοτεί στο περιβάλλον υψηλής τοξικότητας PCBsκαι πολλές εργοστασιακές μέθοδοι οδήγησαν στην απόρριψη στο περιβάλλον βαρέων μετάλλων με σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία των κατοίκων. Τα παραπάνω είναι απόρροια του επιβαλλόμενου καταναλωτικού προτύπου και του γεωργικού και βιομηχανικού μοντέλου, στο πλαίσιο της καπιταλιστικής οικονομίας, που βασίζονται στην πλήρη εξάρτησή τους από τα χημικά, των οποίων οι επιπτώσεις ανακαλύπτονται πολλά χρόνια μετά ή και καθόλου. Η ατμόσφαιρα περιέχει ένα κοκτέιλ από χημικά που ούτε ορατά είναι, ούτε μπορούμε να γευτούμε! Τα πιο απειλητικά απ' όλα είναι τα αέρια που παγιδεύουν την ηλιακή ενέργεια προκαλώντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου: διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, νιτρικό οξύ, όζον κ.ά. Πρωταγωνιστής το διοξείδιο του άνθρακα, που συμβάλlει στο 50% του προβλήματος και οφείλεται στην καύση πετρελαίου.

Είμαστε, λοιπόν, κατά κάποιο τρόπο συνένοχοι, αν χρησιμοποιούμε χωρίς λόγο για τις μετακινήσεις μας ΙΧ αυτοκίνητα και σπαταλούμε ενέργεια που θα μπορούσαμε να περιορίσουμε ή ακόμα αν τρώμε για πρωινό προϊόντα από αγελάδες, που είναι οι βασικοί παραγωγοί μεθανίου, ή από φάρμες που βασίζονται στα λιπάσματα; Αυτό είναι μια πολύ απλοϊκή προσέγγιση, που συναντάμε σε κείμενα ατόμων που δηλώνουν οικολόγοι και οι γνώσεις τους τις περισσότερες φορές περιορίζonται σε πράσινα εγχειρίδια-κόμικς. Γιατί οι μετακινήσεις με ΙΧ, που σαφώς πρέπει να είναι περιορισμένες και είναι θέμα παιδείας, παράλληλα είναι συνδεδεμένες με την απαξίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς και της πλύσης εγκεφάλου -μέσω της διαφήμισης- και τα συμφέροντα που παίζονται είναι τεράστια. Αν κάτι πρέπει να απαντηθεί είναι: τι άλλες μη αναγνωρίσιμες χημικές ουσίες παράγουμε και ποιο είναι το μέλλον της όξινης βροχής, της τρύπας του όζοντος και του φαινομένου του θερμοκηπίου;

Χρησιμοποιώντας τους ουρανούς μας σαν κάδους απορριμμάτων διοχετεύουμε μεγάλες ποσότητες χημικών στην ατμόσφαιρα. Περίπου το 50% των ανθρώπινων υπολειμμάτων προέρχεται από τα μέσα μεταφοράς, το 30% από τις καύσεις των εργοστασίων - σπιτιών και το 10-15% από τις βιομηχανικές μονάδες. Η Γη με τη σειρά της ρυπαίνεται από τις εκπομπές τοξικών αερίων, γεωργικές μικροβιοκτόνους ουσίες, αποθηκευμένα κατάλοιπα κτλ. Η γεωργία (εντατικές καλλιέργειες και μονοκαλλιέργειες) και τα διυλιστήρια είναι από τους βασικότερους ρυπαντές.

Πολλές, από τις ουσίες που ρυπαίνουν το περιβάλλον έχουν ταξινομηθεί ως επικίνδυνες, όπως για παράδειγμα τα PCBs. Η Αμερική κατασκευάζει 1,5-2 εκατ. τόνους επικίνδυνα αέρια το χρόνο και η Δ. Ευρώπη εξάγει 300.000 τόνους επικίνδυνα κατάλοιπα σε χώρες «με σημαία ευκαιρίας». Η όξινη βροχή «άλλο ένα προϊόν ανάπτυξης», όπως την εννοούν οι απανταχού καπιταλισμολάγνοι σοσιαλδημοκράτες και νεοφιλελεύθεροι μολύνει λίμνες, εδάφη, συγκομιδές, κτίρια και τους πνεύμονες του ανθρώπου. Οι ωκεανοί και οι θάλασσες είναι οι τελευταίοι αποδέκτες των ανθρώπινων καταλοίπων σε μορφή αστικών και γεωργικών υπολειμμάτων, βιομηχανικών αποβλήτων και διαρροών από πλοία. Μέρος αυτών των αποβλήτων είναι τυχαίο, αλλά συνήθως πρόκειται για εσκεμμένες πράξεις. Το εύκολο κέρδος. Οι ωκεανοί αντιμετωπίζονται σαν οι μεγάλοι βόθροι χωρίς την καταβολή αντιτίμου. Αλλά το κόστος είναι πολλαπλάσιο, τόσο εξαιτίας της διαταραχής του οικοσυστήματος, όσο κι από τη δραματική μείωση των αλιευμάτων από την προκαλούμενη ρύπανση. Οι εκβολές και τα παράκτια νερά είναι τα σημεία που υφίστανται τη μεγαλύτερη ζημιά. Μόνο στη Δ. Ευρώπη βρίσκουν το θάνατο πάνω από μισό εκατ. πουλιά από τα μολυσμένα με πετρέλαιο νερά. Αλλά για τις ανθρώπινες ζωές δε νοιάζονται για την ορνιθοπανίδα θα ενδιαφερθούν;

Κάθε χρόνο η βιομηχανία παράγει χιλιάδες χημικά συστατικά τα περισσότερα από τα οποία είναι για καθημερινή χρήση και καταστρέφονται με πολύ αργούς ρυθμούς (π.χ.πλαστικά) κι άλλα καθόλου (π.χ. μόλυβδος, υδράργυρος κ.ά.). Τουλάχιστον το 80% είναι ανεπαρκώς δοκιμασμένα για τα αποτελέσματα και τις επιπτώσεις τους στον άνθρωπο και τις άλλες μορφές ζωής, ενώ οι μεταξύ τους συνδυασμοί -επονομαζόμενοι και κοκτέιλ- είναι σχεδόν μηδενικά μελετημένοι. Τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που εμπλέκονται και η υφιστάμενη πλύση εγκεφάλου που μπορούν να επιβάλουν στους τηλεθεατές ενοχοποιούν αυτούς που αντιδρούν με την ετικέτα του αναχρονιστή, του οπισθοδρομικού και του μηδενιστή! Και η δηλητηρίαση του πλανήτη συνεχίζεται περιτυλιγμένη με εντυπωσιακές συσκευασίες τύπου διεθνών διασκέψεων για το περιβάλλον, που μεταθέτουν την επίλυση των προβλημάτων στο μακρινό μέλλον. Ως πότε;

Ελυσε τα χέρια της εξουσίας, που θέλει τα πάντα θυσία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας για το κωπηλατοδρόμιο στο Σχοινιά Μαραθώνα. Οπως γράφηκε, με πλειοψηφία 13-10 δόθηκε το «πράσινο φως» για μια ακόμα περιβαλλοντοκτόνο επιλογή της κυβέρνησης, που βέβαια θα εισπράξει μερικά «εύγε» από τους αθάνατους (sic) κηδεμόνες της φιέστας του ντόπινγκ και των πολυεθνικών, που θα υποθηκεύσει την οικονομία της χώρας για πολλά χρόνια και θα βάλει οριστική ταφόπλακα στο Λεκανοπέδιο. Η απόφαση πάρθηκε από την Ολομέλεια κι όχι από το αρμόδιο τμήμα για το περιβάλλον, επειδή υπήρχε ο κίνδυνος να ανέτρεπε τα σχέδια των κυβερνώντων μια και τα κουκιά δεν τους έβγαιναν. Οσο για το σκεπτικό της απόφασης; Οι προσφυγές των πολιτιστικών και περιβαλλοντικών οργανώσεων κρίθηκαν εκπρόθεσμες, άρα απορριπτέες. Ελλάς του ΠΑΣΟΚιστάν του σωτήριου έτους 2002.

ΟΙΚΟΑΛΙΕΥΜΑΤΑ

Η Ολομέλεια, όμως, έδωσε το ΟΚ και στην κατασκευή κλειστού γυμναστηρίου στο Γαλάτσι, 10.000 θέσεων, παρά την αρνητική γνωμοδότηση της Α` Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και την ύπαρξη ισχυρής μειοψηφίας που υποστήριξε -σύμφωνα πάντα με τα δημοσιεύματα του Τύπου- ότι παραβιάζονται συγκεκριμένες συνταγματικές διατάξεις. Η απόφαση πάρθηκε με 14 ψήφους έναντι 13. Κι ο χορός καλά κρατεί. Σειρά έχουν το αεροδρόμιο του Ελληνικού και η παραλιακή.

Μάλλον κι αυτό θα το φάει η μαρμάγκα ή πιο σωστά ο κ. Βωβός και οι υποστηριχτές του μπετόν και της ασκήμιας (δε λέμε για τα οικονομικά συμφέροντα μια και αποτελεί πλέον κοινοτoπία) του Δήμου Αθήνας και του ΥΠΕΧΩΔΕ. Κι αντί να κρύβονται, έχουν το θράσος να επιχειρηματολογούν για τις επιλογές τους. Βέβαια, έγινε προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, αλλά...

ΚΑΙ ΟΙΚΟΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Στις αρχές του Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε το 7ο Συνέδριο από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου στην Ερμούπολη της Σύρου. Ενα συνέδριο που καλύπτει όπως πάντα μεγάλο φάσμα (και αριθμό) εισηγήσεων γύρω από ζητήματα που άπτονται των περιβαλλοντικών επιστημών. Το σύνολο των εισηγήσεων - ανακοινώσεων περιλαμβάνεται σε τρεις καλαίσθητους τόμους, διατίθεται από το ΠΑ και κυκλοφορεί μόνο στα αγγλικά. Το ευρισκόμενο σε μόνιμη ύπνωση ΥΠΕΠΘ, εκτός αν πρόκειται για αντι-μεταρρυθμίσεις- θα έπρεπε να χρηματοδοτήσει και την έκδοση στα ελληνικά το σημαντικό αυτό έργο, εκτός κι αν αυτό αντιβαίνει τη γραμμή της κ. Διαμαντοπούλου. Ούτως ή άλλως η παρούσα έκδοση για τους αγγλόφωνους φοιτητές και επιστήμονες είναι πολλαπλά χρήσιμη.