ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 22 Φλεβάρη 2002
Σελ. /40
1821: Αρχίζει το κίνημα του Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία

Ο ηγέτης της Επανάστασης Αλέξανδρος Υψηλάντης, αποβιβάζεται στο Ιάσιο στις 22 Φλεβάρη, φορώντας τη στολή του Ρώσου στρατηγού.(Πίνακας του Peter von Hess στο Κρατικό Μουσείο Μονάχου)
Ο ηγέτης της Επανάστασης Αλέξανδρος Υψηλάντης, αποβιβάζεται στο Ιάσιο στις 22 Φλεβάρη, φορώντας τη στολή του Ρώσου στρατηγού.(Πίνακας του Peter von Hess στο Κρατικό Μουσείο Μονάχου)
Η έναρξη της Επανάστασης του '21 γιορτάζεται στην Ελλάδα την 25η Μάρτη. Η ημερομηνία αυτή συνδέεται με την έναρξη της εξέγερσης στην Πελοπόννησο (αν και αυτό αμφισβητείται έντονα). Στην πραγματικότητα η Ελληνική Επανάσταση άρχισε ένα μήνα πριν, στη Μολδαβία.

Είναι γνωστό ότι το αρχικό σχέδιο της Φιλικής Εταιρείας προέβλεπε την έναρξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο, με επικεφαλής τον ίδιο τον Αλέξανδρο Υψηλάντη. Αλλά στον αρχηγό των Φιλικών, που το Φλεβάρη του 1821 βρισκόταν στο Κισνόβιο, όπου είχε στήσει το επιτελείο του, έφτασαν ανησυχητικές ειδήσεις, ότι η Πύλη ανακάλυψε τα σχέδια των επαναστατών. Τότε ο Υψηλάντης αποφάσισε να αρχίσει αμέσως την Επανάσταση από ένα σημείο κοντά στο Κισνόβιο, στα ανατολικά σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, για να αποσπάσει την προσοχή της Πύλης από τις επαναστατικές ζυμώσεις στην Ελλάδα.

Στις 22 Φλεβάρη του 1821, στις 6 το βράδυ, ο Υψηλάντης με τους αδελφούς του Νικόλαο και Γεώργιο, τον Γ. Καντακουζηνό, τον Πολωνό αξιωματικό Γαρνόφσκι και μερικούς άλλους εγκαταλείπει τη Ρωσία, περνάει τον ποταμό Προύθο και αποβιβάζεται στο Ιάσιο. Αυτή η ημέρα θεωρείται ως αρχή του κινήματος.

Στις 23 Φλεβάρη ο Υψηλάντης και οι σύντροφοί του μεταβαίνουν στο Ιάσιο και από εκεί εκδίδει τρεις προκηρύξεις μεγάλης σημασίας, από τις οποίες αποδεικνύεται ότι ο αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας άρχιζε την εξέγερση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες, δρούσε όμως ως πανελλήνιος ηγέτης. Στην πρώτη προκήρυξη που απηύθυνε προς το Εθνος έγραφε: «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος», με την οποία καλούσε τους Ελληνες: «Να αποτινάξωμεν τον αφόρητον τούτον ζυγόν... Να ελευθερώσωμεν την Πατρίδαν».

Στο Ιάσιο άρχισαν εντατικές προετοιμασίες και στις 2 Μάρτη εκδηλώθηκε το κίνημα, στο οποίο ο Υψηλάντης ήταν επικεφαλής 4-5 χιλιάδων ενόπλων ανδρών. Το κίνημα απέτυχε, στη μάχη του Δραγατσανίου (7 Ιούνη 1821) ο στρατός του Υψηλάντη διαλύθηκε. Ο ίδιος και οι δύο αδελφοί του φυλακίστηκαν στην Αυστρία, όπου έμειναν για έξι χρόνια. Ο αρχηγός της Επανάστασης πέθανε το Γενάρη του 1828 στη Βιέννη, δύο μήνες μετά την αποφυλάκισή του. Ομως, το κίνημα αυτό συνέβαλε αποφασιστικά στην επιτυχία της Επανάστασης στην Ελλάδα, καθώς υποχρέωσε την Πύλη για το κρίσιμο διάστημα (Φλεβάρης - Ιούνης του 1821), να δεσμεύσει στη Μολδοβλαχία μεγάλες δυνάμεις, τις οποίες αλλιώς θα διέθετε για την κατάπνιξη της Επανάστασης στην Πελοπόννησο.


ΠΡΟΣΩΠΑ

1973 Πεθαίνει η Κατίνα Παξινού. Μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ηθοποιούς, μια εξέχουσα μορφή του ελληνικού θεάτρου. Η Παξινού (το πραγματικό της όνομα ήταν Αικατερίνη Κωνσταντοπούλου) διέπρεψε στους ρόλους του αρχαίου δράματος. Ανεπανάληπτη Ηλέκτρα, τρομερή Μήδεια, συγκλονιστική Ιοκάστη, σπαρακτική Εκάβη, υπερήφανη Κλυταιμνήστρα αλλά και μοναδική κυρία Αλβινγκ, αγέρωχη Μπερνάρντα Αλμπα και ακούραστη Μάνα Κουράγιο, που ήταν και ο τελευταίος της ρόλος. Η φήμη της ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας, έτσι το Αμερικανικό Εθνικό Θέατρο την κάλεσε να παίξει το 1950 στην εναρκτήρια παράστασή του με το έργο του Λόρκα «Το σπίτι της Μπερνάρντα Αλμπα», ερμηνεύοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο στα αγγλικά. Επίσης, βραβεύτηκε με το «Οσκαρ» ηθοποιίας για το ρόλο της Πιλάρ στην ταινία «Για ποιον χτυπάει η καμπάνα», η οποία στηρίχτηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ερνεστ Χεμινγουέι και αναφέρεται στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο.


ΑΛΛΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

1822 Οι πρόκριτοι της Νάουσας υψώνουν τη σημαία της Επανάστασης. Θα κρατήσουν λιγότερο από δύο μήνες.

1848 Η απαγόρευση ενός συμποσίου στο Παρίσι με θέμα την «καθολική ψηφοφορία» προκαλεί έντονες λαϊκές αντιδράσεις, οι οποίες μετατρέπονται σε επαναστατική εξέγερση, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στην ανατροπή της λεγόμενης «ιουλιανής μοναρχίας». Τα γεγονότα στο Παρίσι λειτουργούν σαν σπινθήρας για το ξέσπασμα εξεγέρσεων σε όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο.

1905 Ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ελλάδα. Οι δεληγιαννικοί κερδίζουν 142 έδρες, έναντι 78 των θεοτοκικών, 13 των ζαϊμικών και 2 ανεξαρτήτων. Ο Θεόδωρος Δεληγιάννης αναλαμβάνει πρωθυπουργός για τελευταία φορά.

1967 Ο πρόεδρος Σουκάρνο της Ινδονησίας μεταβιβάζει, με δημόσια δήλωσή του, όλες τις εξουσίες του στο στρατηγό Σουχάρτο, θέτοντας ως μοναδικό όρο να μη διωχτεί για υποστήριξη των κομμουνιστών κατά την εξέγερση του 1985.

1985 Φορτίζεται το πολιτικό κλίμα στην Κύπρο, καθώς η κυπριακή Βουλή καταδικάζει με ψήφισμά της τους χειρισμούς του Προέδρου Κυπριανού κατά τη συνάντηση κορυφής των ηγετών των δύο κοινοτήτων τον περασμένο μήνα στη Νέα Υόρκη.


Καιρός

Σε όλη τη χώρα προβλέπονται τοπικές νεφώσεις, που στη δυτική και βόρεια θα είναι αυξημένες και θα σημειωθούν βροχές στα βορειοδυτικά. Από το μεσημέρι βροχές θα εκδηλωθούν σε όλη τη Δυτική Ελλάδα, στο Ιόνιο θα σημειωθούν καταιγίδες, ενώ είναι πιθανό να βρέξει αργότερα στα βόρεια, τα κεντρικά και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Οι άνεμοι θα πνέουν νότιοι, μέχρι ισχυροί, αλλά από το βράδυ στα βόρεια θα στραφούν σε βόρειοι μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί στα βόρεια από 4-14, στο Ιόνιο και τα υπόλοιπα ηπειρωτικά από 6-17, στο Αιγαίο από 10-19 και στη Θεσσαλονίκη από 6-14 βαθμούς.

Για την Αττική προβλέπονται τοπικές νεφώσεις, που το απόγευμα θα αυξηθούν και υπάρχει πιθανότητα να βρέξει. Οι άνεμοι θα πνέουν νοτιοδυτικοί μέτριοι. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 10-16 βαθμούς.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ