Το πρώτο έχει σχέση με τη χορήγηση βεβαιώσεων ότι όντως το συγκεκριμένο πρόσωπο ήταν, κατά τα έτη, μετά το 1949, πολιτικός πρόσφυγας στην προσφυγιά και επαναπατρίστηκε. Οταν οι επαναπατρισθέντες απευθύνονται στη Γενική Ασφάλεια Αθηνών για βεβαίωση, οι εκεί υπάλληλοι, τους λένε ότι τους φακέλους τους κάψαμε και συνεπώς δεν έχουμε στοιχεία και δε δυνάμεθα να σας δώσουμε τη συγκεκριμένη βεβαίωση. Και οι πολιτικοί πρόσφυγες τρέχουν και δε φθάνουν πού να βρούνε μια τέτοια βεβαίωση, την οποία ζητούνε οι κρατικές υπηρεσίες. Πρώτ' απ' όλους, ζητά το ΙΚΑ, όταν υποβάλουν εκεί τα δικαιολογητικά τους για να υπαχθούν στο Ν. 1539/85, ή όταν θέλουν να διεκδικήσουν τις δημευμένες περιουσίες τους ή να περάσουν στην Επιτροπή Κρίσεως ως ανάπηροι κλπ. Το περιστατικό που συνέβη με τον Δημήτρη Βάγια (το ψέμα έχει κοντά πόδια) αποκαλύπτει ότι, όχι μόνον τηρούνται οι φάκελοι, αλλά και αξιοποιούνται όταν αυτό θεωρηθεί σκόπιμο.

Οι πολιτικοί πρόσφυγες, που με τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου (Αύγουστος '49) διέφυγαν αναγκαστικά στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και διέμεναν εκεί 25-30 χρόνια (αρκετοί παραμένουν ακόμα εκεί αναγκαστικά), είχαν μια δημιουργική διαμονή εκεί και με τον επαναπατρισμό τους έφεραν μαζί τους ένα αξιόλογο επιστημονικοτεχνικό δυναμικό, που, συγκριτικά σε πληθυσμό, δεν έχει καμία χώρα. Το δυναμικό είναι σήμερα στην υπηρεσία του ελληνικού κράτους, αντιμετωπίζοντας, μάλιστα, τις περισσότερες φορές, και την κυβερνητική περιφρόνηση ως προς την αναγνώριση των τίτλων σπουδών και διπλωμάτων τους. Ενώ δεν προσλαμβάνονται σε εργασίες όπου θα μπορούσαν να προσφέρουν τις γνώσεις τους και τις ικανότητές τους. Δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες και τεχνικοί που εργάζονται σε άσχετες γι' αυτούς εργασίες και πολλοί είναι άνεργοι, ιδιαίτερα απ' τον πληθυσμό της νεολαίας.

Οι εκάστοτε κυβερνήσεις, από το 1975 μέχρι σήμερα, εξαντλούν με μανία, θα λέγαμε, τις προσπάθειές τους, όχι να βοηθήσουν την ομαλή εγκατάσταση και προσαρμογή των προσφύγων στην εδώ ζωή, αλλά, αντίθετα, τους ταλανίζουν, τρέχοντάς τους από υπηρεσία σε υπηρεσία για να λύσουν τα προβλήματά τους. Προβλήματα με την πολιτογράφηση (ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα), με την επανάκτηση της ιθαγένειάς τους ή την ανάκτηση υπηκοότητας (για τους αλλοδαπούς συζύγους), πρόβλημα με την επιστροφή των δημευμένων και καταπατημένων περιουσιών τους και, το πιο βασανιστικό, με την τακτοποίηση των ασφαλιστικών καλύψεων και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Υπάρχει, έτσι, πρόβλημα μη ολοκλήρωσης του επαναπατρισμού, με αποτέλεσμα εκατοντάδες και χιλιάδες να μην μπορούν να έρθουν στην πατρίδα τους, που από σεβασμό και μόνον προς την ηλικία τους (είναι όλοι τους πάνω από 80 χρόνων) θα έπρεπε οι κυβερνήσεις της χώρας μας να προσφέρουν διευκόλυνση για τον ερχομό τους. Και, όμως, αναγκαστικά παραμένουν και πεθαίνουν στην προσφυγιά.

Το 1982 ψηφίστηκε ο νόμος για τον επαναπατρισμό, που, εκτός από τον όρο «Ελληνες το γένος», ποτέ δε λειτούργησε βάσει αυτών που προβλέπει. Κάθε φορά, όλο και κάποιο εμπόδιο ανακαλύπτεται λόγω αλλαγής κανονισμών, που καθορίζουν ποιες ενέργειες πρέπει να κάνει ο ενδιαφερόμενος, είτε αυτό αφορά στον επαναπατρισμό του, είτε στην προσωρινή προσέλευσή του. Και μπορεί κάποιες πολιτικές ή διπλωματικές ανάγκες να αποτέλεσαν την αιτία, ώστε οι Σύλλογοι των πολιτικών προσφύγων να μετονομαστούν σε Ελληνικούς Πολιτιστικούς Συλλόγους, αλλά αυτό δεν έλυσε το θέμα του επαναπατρισμού, αντίθετα το δυσκόλεψε.

Το 1985 ψηφίστηκαν οι νόμοι 1539/85 και 1540/85, τους οποίους ακολούθησαν υπουργικές αποφάσεις, προκειμένου οι νόμοι αυτοί να υλοποιηθούν. Στο μεταξύ, την περίοδο αυτή, υπογράφτηκαν με τις χώρες της προσφυγιάς μας Συμφωνίες για τη μεταφορά των συντάξεων και ασφαλιστικών δικαιωμάτων μας. Βάσει των συμφωνιών, οι χώρες εκείνες χρεώθηκαν να καταβάλουν ένα συμβολικό ποσό για τη συνταξιοδότησή μας. Μέχρι τότε, η ελληνική κυβέρνηση δεν παρείχε καμιά διευκόλυνση για την εγκατάσταση και προσαρμογή μας. Ο νόμος 1539/85 καθόριζε ότι όλοι οι πολιτικοί πρόσφυγες πρέπει να επαναπατριστούν μέσα σε πέντε (5) χρόνια, για να μπορούν να δικαιούνται αυτά που ο νόμος προέβλεπε για τον καθένα μας. Δηλαδή:

Οσοι επαναπατρίζονταν ως συνταξιοδοτούμενοι από τις χώρες προέλευσής τους, συνταξιοδοτούνταν αμέσως. Οσοι ήταν (το 1985) 55 χρόνων οι άνδρες και 50 χρόνων οι γυναίκες, θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, όταν θα είναι στο όριο ηλικίας τους, δηλαδή στα 65 και 60 χρόνια, αντίστοιχα. Και οι υπόλοιποι καθορίζονταν να δικαιούνται μόνο 1.500 ένσημα (πέντε εργάσιμα χρόνια) σε περίπτωση αναπηρίας ή θανάτου. Από εδώ αρχίζουν τα δύσκολα.

Επόμενο ήταν να μην προλάβουν οι 60 χιλιάδες πολιτικοί πρόσφυγες με τις οικογένειές τους, να επαναπατριστούν μέσα στα πέντε χρόνια, οπότε αποκλείστηκαν απ' το δικαίωμα συνταξιοδότησης.

Αποκλείστηκαν, επίσης, όλοι όσοι είχαν επαναπατριστεί, αλλά από άγνοια δεν εντάχθηκαν έγκαιρα στο ΙΚΑ, καθώς και οι νεότεροι που δικαιούνται τα 1.500 ένσημα, επειδή και αυτοί άργησαν να ενταχθούν στο ΙΚΑ, λόγω άγνοιας, αφέλειας ή και μη αποδοχής των δικαιολογητικών τους στα καταστήματα του ΙΚΑ, επειδή, όπως τους έλεγαν, ήταν ακόμα νέοι και θα είχαν το χρόνο μπροστά τους! Στην ουσία, ο νόμος μετατράπηκε σε τιμωρία και κανείς απ' τους αρμόδιους δε σκέφθηκε ότι ήταν φύσει αδύνατο να επαναπατριστούν 60 χιλιάδες άτομα, μέσα σε πέντε χρόνια. Αλλά και αφού δεν ολοκληρώθηκε ο επαναπατρισμός, τι εμπόδιζε την κυβέρνηση να δώσει ακόμα μια παράταση χρόνου, ώστε να έρθουν όλοι; Και όμως, προτίμησε να τους τιμωρήσει...

Οι επανειλημμένες και ασταμάτητες προσπάθειες των Συλλόγων των Πολιτικών Προσφύγων (των επαναπατρισθέντων, αλλά και αυτών που ακόμα παραμένουν αναγκαστικά στην προσφυγιά) δεν απέδωσαν αποτελέσματα, εξαιτίας της αδιαλλαξίας των αρμοδίων της κυβέρνησης. Παραμένουν αμετακίνητοι στις απόψεις τους και αδιαφορούν για το ότι αυτό στοιχίζει τη ζωή των ενδιαφερομένων. Εκατοντάδες είναι αυτοί που φύγανε απ' τη ζωή πικραμένοι, χωρίς σύνταξη και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Ο νόμος 1539/85 έληγε στις 30 Ιουνίου 1991. Οσοι από αντικειμενικές κυρίως αιτίες επαναπατρίστηκαν από την 1η Ιουλίου 1991 και εντεύθεν, θεωρήθηκαν εκπρόθεσμοι και δε συνταξιοδοτήθηκαν! Αυτό στάθηκε καθοριστικό στο να μην αποφασίσουν τον επαναπατρισμό τους και αναγκαστικά παραμένουν ακόμα εκεί. Απάνθρωπη μεταχείριση πρώτης τάξεως!! Χειρότερο δε θα μπορούσε να σκεφθεί κανείς.

Οι δικαιολογίες που προβάλλουν οι αρμόδιοι της κυβέρνησης είναι τελείως ανυπόστατες. Λένε: Τα λεφτά που έδωσαν οι χώρες εκείνες ήταν λίγα και συνεπώς, εάν έρθουν και οι υπόλοιποι, δεν υπάρχουν χρήματα, για να συνταξιοδοτηθούν. Και εμείς ρωτάμε: Εάν έρχονταν όλοι οι πολιτικοί πρόσφυγες μέσα στην προβλεπόμενη προθεσμία, τι θα λέγατε; Ο Κώστας θα συνταξιοδοτηθεί, ενώ ο Γρηγόρης όχι; Θα ήταν αυτό, άραγε, δικαιολογία;

Η ίδια μεταχείριση έγινε και γίνεται και με τα άλλα προβλήματα: Ο νόμος 1540/85 έκλεισε απ' το 1991, ενώ οι πολιτικοί πρόσφυγες δεν έχουν ακόμα επαναπατριστεί... Οι αποζημιώσεις που έχουν εγκριθεί απ' το 1987-'88 δεν έχουν ακόμα πληρωθεί όλες. Οσο για τις καταπατημένες περιουσίες, το κράτος «νίπτει τας χείρας του!», όπως και για το νόμο χρησικτησίας που αδιαφορεί. Και εκεί που κανείς δεν μπορεί να βρει άκρη, είναι το θέμα της ιθαγένειας και οι διαδικασίες πολιτογράφησης, οι άδειες παραμονής για τους αλλοδαπούς συζύγους κλπ., κλπ. Ετσι έχουμε περιπτώσεις που οι γονείς είναι εδώ, τα παιδιά εκεί ή το αντίθετο. Παιδιά, που οι γονείς τους έχουν πεθάνει, δεν μπορούν να έρθουν στην πατρίδα τους, κ.ά.

Για τους αναπήρους του Εμφυλίου Πολέμου, έχουν συμβουλέψει τις Επιτροπές Κρίσεως να κατεβάζουν τα ποσοστά αναπηρίας, για να μη συνταξιοδοτούνται οι ενδιαφερόμενοι! Ζητούν αυτόπτες μάρτυρες για όλες τις περιπτώσεις, που εις γνώση τους δεν μπορούν να υπάρχουν, γιατί έχουν φύγει απ' τη ζωή. Και προβάλλουν και άλλες διάφορες προφάσεις, αρκεί οι Επιτροπές Κρίσεως να εκτελούν τις εντολές τους.

Μπερδεμένο είναι, επίσης, και το θέμα για την αναγνώριση των τίτλων σπουδών και διπλωμάτων. Κανείς δεν καταλαβαίνει, αν υπάρχουν αρμόδιοι κι αν αυτοί ασχολούνται με τα παράπονα των ενδιαφερομένων.

Αυτό το κείμενο το απευθύνουμε προς όλους όσοι επιθυμούν να ξέρουν για τους πολιτικούς πρόσφυγες και, ταυτόχρονα, προς τους αρμόδιους υπουργούς και τον πρωθυπουργό. Ας μας απαντήσουν.

Εδώ, όμως, βουίζει ο τόπος ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν πάρει «δανεικά κι ανεγύριγα», όπως έλεγε η γιαγιά μου, δισεκατομμύρια απ' το ΙΚΑ και ούτε εννοούν να τα επιστρέψουν. Μέσα σ' αυτά τα λεφτά, ήταν και πληρωμένα ένσημα των μαχητών του ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ, όταν αυτοί προπολεμικά εργάζονταν και στον ιδιωτικό, αλλά και στο δημόσιο τομέα. Λοιπόν;

Και, ακόμα, οι πολεμικές αποζημιώσεις και το Κατοχικό Δάνειο στους Γερμανούς, γιατί δεν επιζητούνται; Ποιος είναι ο λόγος, που μια κυβέρνηση (όποια κι αν είναι) μπορεί να περιφρονεί το λαό της, χωρίς να δίνει καμιά εξήγηση; Προτιμάει, δηλαδή, πολίτες αυτού τους κράτους, ψηφοφόροι του, στο κάτω κάτω, να φεύγουν απ' τη ζωή περιφρονημένοι και δαρμένοι απ' τα ΜΑΤ και να μην απολογείται μπροστά στο λαό για τέτοια φλέγοντα ζητήματα; Αυτή είναι η δημοκρατία και ο εκσυγχρονισμός που βαυκαλίζονται σε κάθε βήμα;

Αυτό είναι το ισχυρό κράτος, που κάθε λίγο και λιγάκι επαναλαμβάνουν στις εισηγήσεις τους; Ισχυρό κράτος με περιφρονημένους πολίτες δεν μπορεί να υπάρξει, κύριοι της κυβέρνησης.