Με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαίων Ελλάδας (ΟΚΝΕ), η νεολαία της πατρίδας μας εξέφρασε με τον πιο δημιουργικό τρόπο την αγωνιστική της ενότητα. Είχε προηγηθεί προπολεμικά το Αντιφασιστικό Μέτωπο Νέων και αργότερα το ΕΑΜ Νέων, ενώ το Φλεβάρη του '43 έγινε δυνατή η ίδρυση της ΕΠΟΝ με συμμετοχή στις γραμμές της 10 πατριωτικών νεολαιίστικων οργανώσεων και η ένταξη στις γραμμές της άνω των 600 χιλιάδων νέων. Απέναντι στους φασίστες κατακτητές και τους ντόπιους δωσιλόγους οι νέοι ύψωσαν την αγάπη για την πατρίδα, τον πόθο για τη λευτεριά, αλλά και για μια καλύτερη ζωή, για ένα ευτυχισμένο μέλλον με τα νιάτα «καμαρωτά και χαρούμενα», όπως λέει και το ομώνυμο τραγούδι.

Η ΕΠΟΝ δίδαξε στα νιάτα της πατρίδας μας να ορθώσουν ατρόμητα το ανάστημά τους στη βία, στο φασισμό. Να κατεβαίνουν κατά χιλιάδες στους δρόμους της Αθήνας και των άλλων πόλεων, στις διαδηλώσεις και τα συλλαλητήρια και να απαιτούν: Ψωμί, συσσίτιο, σχολεία, φάρμακα. Να ξεδιπλώνουν μεγαλειώδεις αγώνες για την Επιβίωση, τη Μόρφωση, τον Πολιτισμό, ενάντια στην αποχαύνωση και τα κάθε είδους ναρκωτικά.

Η θρυλική ΕΠΟΝ ξεκίνησε με 10.000 μέλη και έφτασε τις παραμονές της απελευθέρωσης να αριθμεί 640.000 νέους, νέες και αετόπουλα. Τριάντα δύο χιλιάδες (32.000) ΕΠΟΝίτες και ΕΠΟΝίτισσες πολέμησαν τους κατακτητές από τις γραμμές του ΕΛΑΣ. Πάνω από 1.300 ΕΠΟΝίτες και ΕΠΟΝίτισσες δώσανε τη ζωή τους στο πρώτο χαράκωμα για τη λευτεριά της πατρίδας μας.

Η ΕΠΟΝ πάλεψε ηρωικά και ενάντια στην αγγλοαμερικανική επέμβαση και κατοχή και την ντόπια αντίδραση. Χιλιάδες νέοι και νέες κατατάχθηκαν στις γραμμές του ΔΣΕ και πολέμησαν με το όπλο στα χέρια και έδωσαν και τη ζωή τους ακόμα για τη λευτεριά και την ανεξαρτησία της χώρας μας. Σήμερα ο «Ρ» παρουσιάζει μέσα από τα κείμενα του Δημήτρη Σέρβου, μια ξεχωριστή πλευρά της δράσης της Οργάνωσης που λίγο έχει αναδειχτεί, αυτή, της σχέσης της με τον αθλητισμό.

ΕΠΟΝ Αθήνας: τερματοφύλακας ο Δελαβίνας (ΑΕΚ), Παυλάς, Κυριαζόπουλος, Γαζής, Κρητικός, Παπαντωνίου (Παναθηναϊκός), Πέπονας, Σιώτης, Καραγιώργος, Καλογερόπουλος, Τσολιάς (Πανιωνίου), Γιακουμάκης, Κ. Χούμης

Η ίδρυση τον Απρίλη του 1942 της Ενωσης Ελλήνων Αθλητών (ΕΕΑ) με πρωτεργάτες Βαλκανιονίκες πρωταθλητές αγωνισμάτων στίβου τον Ρ. Φραγκούλη πρόεδρο, τον Γρηγ. Λαμπράκη αντιπρόεδρο, Ηλ. Μισαηλίδη γεν. γραμματέα και τους Γ. Θάνο, Γ. Μαρινάκη, Δαλιάνη, Χέλμη, Μαυροπόστολο και Βερκόπουλο, μέλη του ΔΣ, αποτελεί την υλοποίηση αυτού του μηνύματος.

Η ανάπτυξη και η δράση σε προοδευτική κατεύθυνση της ΕΕΑ που περιέλαβε όλα τα αγωνίσματα του στίβου, οδήγησε στη δημιουργία στα τέλη του 1943 της «Αθλητικής ΕΠΟΝ», που καθοδηγούσαν διακεκριμένοι αθλητές όπως ο Παλαμιώτης κι άλλοι πρωταθλητές.

Τον Ιούνη του 1944 με πρωτοβουλία της «Αθλητικής ΕΠΟΝ» οργανώθηκαν στο Στάδιο Πανελλήνιοι Αγώνες Στίβου, γεγονός που συντέλεσε στη μεγαλύτερη συμμετοχή του αθλητικού κόσμου στις μαχητικές εκδηλώσεις και στις αγωνιστικές κινητοποιήσεις της νεολαίας μας ενάντια στην τρομοκρατία.

ΕΠΟΝ Πειραιά: Από αριστερά οι Αρ. Τσολακίδης, Λέπουρας (Ατρομήτου), Ηλ. Παπαγεωργίου (ΑΕΚ), Στ. Χριστόπουλος (Ολυμπιακού), Γ. Κεσίσογλου (Εθνικού), Διον. Γεωργάτος (Ολυμπιακού), Ανδρέας Μουράτης που σημειώνεται με το βέλος (Ολυμπιακού), Γ. Φερλέμης, Δ. Καλλίτσης (Εθνικού). Στην ομάδα της ΕΠΟΝ Πειραιά έπαιξαν επίσης οι Ρούσης, Βώκος, οι αδελφοί Πατηνιώτη, Ν. Θεοδωρακάτος, Γ. Λουπιώτης και Ν. Γόδας

Η ιδιαίτερη σημασία του μηνύματος που προαναφέραμε, υπογραμμίζεται και μεταπελευθερωτικά στο απόσπασμα από την εισήγηση της Β' Ολομέλειας του ΚΣ της ΕΠΟΝ που συνήλθε στις 20 Ιούνη 1946:

«Η σωματική αγωγή πρέπει ν' αγκαλιάσει όλα τα Ελληνόπουλα... Ο αθλητισμός θα καλλιεργήσει την ομαδική προοδευτική άμιλλα στο στίβο σαν μέσο για την ανάπτυξη της ομαδικής προοδευτικής άμιλλας σ' όλους τους τομείς».

Αρκεί ν' αναφέρουμε ότι μόνο στην Αθήνα από τις αρχές του 1946 υπήρχαν περί τις 50 αθλητικές ΕΠΟΝίτικες ομάδες, ενώ μόνο στο δίμηνο Γενάρη - Φλεβάρη 1946 έγιναν 92 ΕΠΟΝίτικες ποδοσφαιρικές συναντήσεις. Ολοι σχεδόν οι τομείς έφτιαξαν ομάδες βόλεϊ. Δημιουργήθηκαν στην Αθήνα 10 ομάδες βόλεϊ κοριτσιών.

Στο ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα των ανατολικών συνοικιών πήραν μέρος 13 ομάδες, όπως επίσης μεγάλη ήταν και η συμμετοχή συνοικιακών ομάδων στο πρωτάθλημα βόλεϊ. Η Καισαριανή οργάνωσε αθλητική γιορτή το Φλεβάρη του 1946 με συμμετοχή όλων των γύρω συνοικιών.

Η βασική φιλοδοξία της ΕΠΟΝ να τραβήξει τη νεολαία στα γήπεδα και στα αθλητικά σωματεία πέτυχε. Γι' αυτό άλλωστε και η ΕΠΟΝ έγινε στόχος των αντιδραστικών κύκλων που την οδήγησαν σε δίκη για να τη διαλύσουν στις 17 Γενάρη του 1947, με την κατηγορία ότι...«προσπαθούσε να υποκλέψει το μυστικό της ατομικής βόμβας...»!!

Εκδηλώσεις τιμής πραγματοποιούν Οργανώσεις της ΚΝΕ σε όλη τη χώρα, αυτό το Σαββατοκύριακο. Συγκεκριμένα:

- Η Τομεακή Οργάνωση Μαθητών Α΄ Πειραιά της ΚΝΕ πραγματοποιεί σχετική εκδήλωση στις 6.30 μ.μ., στα γραφεία της ΚΟΠ.

Επίσης, στη Βόρεια Ελλάδα:

- Στις Σέρρες, στις 6 μ.μ., στα γραφεία της ΚΝΕ.

- Στα Γιαννιτσά, στις 7 μ.μ., στα γραφεία της ΚΝΕ.

- Στη Βέροια, στις 6 μ.μ., στα γραφεία της ΚΝΕ.

- Στην Κοζάνη, στις 7 μ.μ., στα γραφεία της ΚΝΕ.

- Στην Πτολεμαΐδα, στις 7 μ.μ., στα γραφεία της ΚΝΕ.

- Στα γραφεία της ΝΕ Εύβοιας του ΚΚΕ, διοργανώνει εκδήλωση το ΝΣ της ΚΝΕ στις 6.30 μ.μ.

- Η Τομεακή Οργάνωση Δυτικών Συνοικιών Πειραιά, στις 6 μ.μ., στα γραφεία της ΠΕΑΕΑ Κερατσινίου (Ρέπουλη 16).

- Οι ΟΒ Ηλιούπολης, στις 11 π.μ., στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.

- Στις 6 μ.μ. στα γραφεία της ΝΕ Βοιωτίας.

Και οι Οργανώσεις στη Βόρεια Ελλάδα πραγματοποιούν αντίστοιχες εκδηλώσεις:

- Στο Κιλκίς, στις 4.30 μ.μ., στα γραφεία της ΚΝΕ.

- Στη Φλώρινα, στις 7 μ.μ., στη Λέσχη Πολιτισμού.

- Στο Πήλιο και στο Βόλο, οι Οργανώσεις Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας της ΚΝΕ. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων, μεταξύ των άλλων, περιλαμβάνει αφηγήσεις αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης για μάχες που έγιναν σε διάφορα σημεία της περιοχής, διαδήλωση έξω από το στρατόπεδο «ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ», πορεία στους δρόμους του Βόλου και παρουσίαση του βιβλίου «Εμπειρίες Ενόπλων Αγώνων» από τον Χρ. Τσιντζιλώνη.

Η Πανελλήνια Ενωση Αγωνιστών και Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ), αύριο, Κυριακή 24-2-02, το απόγευμα, 5-9 μ.μ., θα γιορτάσει την επέτειο με εκδήλωση που διοργανώνει σε αίθουσα του ξενοδοχείου «ΤΙΤΑΝΙΑ» (Πανεπιστημίου 52, δίπλα στο «Ρεξ»). Τηλ. ΠΕΑΦΕ: 010-3830.345.

- Το ΔΣ του Συνδέσμου Φίλων Μουσείου της ΕΠΟΝ πραγματοποιεί σειρά εκδηλώσεων:

• Σήμερα, θα γίνει κατάθεση στεφανιών: Στις 11 π.μ. στον Αγνωστο Στρατιώτη, στις 11.40 π.μ. στη γωνία Πανεπιστημίου και Ομήρου, στο σημείο όπου σκοτώθηκαν οι ΕΠΟΝίτισσες Π. Σταθοπούλου και Κ. Λίλη και ο ΕΠΟΝίτης Θ. Χατζηθωμάς και στις 12.30 το μεσημέρι στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο σημείο που υπάρχει η αναμνηστική πλάκα με τα ονόματα των πεσόντων στον αγώνα φοιτητών.
• Τη Δευτέρα 25-2-02, στις 5 μ.μ., πραγματοποιείται γιορταστική εκδήλωση με πρόγραμμα καλλιτεχνικό στα γραφεία του Συνδέσμου (Δουκίσσης Πλακεντίας 3 - Αμπελόκηποι).

Επίσης:

- Το Παράρτημα Ηλιούπολης της ΠΕΑΕΑ και ο Σύλλογος Απογόνων και Φίλων της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, αύριο, Κυριακή 24-2-02, στις 10.30 π.μ., στο Μουσείο της Εθν. Αντίστασης του Δήμου Ηλιούπολης (Σ. Βενιζέλου και Μ. Αντύπα).

- Το Παράρτημα Περιστερίου, αύριο, Κυριακή 24-2-02, στις 10 π.μ., στην αίθουσα του Δημαρχείου της πόλης.

- Η ΠΟΑΟ, οι Οργανώσεις Θεσσαλονίκης της ΚΝΕ και ο Σύλλογος Απογόνων και Φίλων της Εθνικής Αντίστασης Θεσσαλονίκης, σήμερα, Σάββατο 23.2.2002, στις 12 το μεσημέρι. Η εκδήλωση θα γίνει στο μνημείο της Εθνικής Αντίστασης στη Νέα Παραλία και χώροι προσυγκέντρωσης θα είναι η Καμάρα και η πλατεία της ΧΑΝΘ. Θα υπάρχει πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα από το συγκρότημα της ΚΝΕ και τη χορωδία της ΠΕΑΕΑ Θεσσαλονίκης.

- Το Παράρτημα Λουτρακίου-Περαχώρας της ΠΕΑΕΑ, αύριο, Κυριακή 24-2-02, στις 10.30 π.μ. και κοπή της πίτας, στο Πνευματικό Κέντρο Λουτρακίου (Κολοκοτρώνη 17, Λουτράκι).

- Το Παράρτημα Αιγίου της ΠΕΑΕΑ, αύριο, Κυριακή 24-2-02, στις 11 π.μ., εκδήλωση για τις επετείους: Της ίδρυσης της ΕΠΟΝ και της εκτέλεσης 17 αγωνιστών από τους Γερμανούς, που θα γίνει στην πλατεία Αγ. Λαύρας.

- Το Παράρτημα Αγρινίου διοργανώνει συνεστίαση, αύριο, Κυριακή 24-2-02, στις 9 μ.μ. που θα γίνει στο κέντρο του Πάρκου Αγρινίου.

- Το Παράρτημα Κατερίνης, αύριο, Κυριακή 24-2-02, συνεστίαση για την ΕΠΟΝ, στο κέντρο «ΕΛΙΑ», στις 8 μ.μ.

Σήμερα, Σάββατο, η ΚΝΕ στην Καλαμάτα πάει θέατρο και παρακολουθεί τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη, από την ομάδα «Θεατρική Διαδρομή», στο Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας, στις 9.30 μ.μ.

- Στα γραφεία της ΝΕ Εύβοιας.

Αύριο, Κυριακή:

- Η ΟΒ Ιλίου της ΚΝΕ πραγματοποιεί εκδήλωση ενάντια στα ναρκωτικά στις 6.30 μ.μ., στα γραφεία της τοπικής Αχτίδας.

- Η ΟΒ Αιγάλεω, στις 6 μ.μ., οργανώνει εκδήλωση αλληλεγγύης στην Κούβα.

- Οι Οργανώσεις Περιστερίου πραγματοποιούν εκδήλωση ενάντια στον ψευδεπίγραφο «εθελοντισμό», στις 7 μ.μ., στα γραφεία της Αχτίδας Περιστερίου.