Σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ. Εκεί, «στης ανάγκης τα θρανία» η οργή φουντώνει μέρα με τη μέρα. Τα κτίρια και ειδικά τα εργαστήρια σε γυρίζουν τουλάχιστον δύο δεκαετίες πίσω. Το μεροκάματο αγγίζει το 40% του ημερομισθίου ενός ανειδίκευτου εργάτη. Σύγχρονοι και πειθήνιοι δούλοι είναι ο ρόλος που επιφυλάσσει γι' αυτούς η παρεχόμενη εκπαίδευση. Ο «μπαμπούλας» της αποβολής στέκεται πάντα πίσω, έτοιμος να κάμψει τις φωνές εκείνες που επιμένουν να διεκδικούν εργασιακά, ασφαλιστικά, δημοκρατικά δικαιώματα.

Τέσσερα μέλη του Συντονιστικού Αγώνα Σπουδαστών ΟΑΕΔ Αθήνας - Πειραιά, μιλάνε στο «Ρ» για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά. Ο Γιάννης Καράμπελας, υδραυλικός από τον ΟΑΕΔ Πειραιά, ο Τάσος Αποστολόπουλος με τον Μπάμπη Τριανταφλάρο που παρακολουθούν το τμήμα γραφικών τεχνών στον ΟΑΕΔ Ηρακλείου και ο Θεολόγος Μωραΐτης, ηλεκτρολόγος αυτοκινήτων από τον ΟΑΕΔ Μοσχάτου, συζητούν για τις φτωχές γνώσεις που τους παρέχονται, το «ξεζούμισμα» που αντιμετωπίζουν μέρα με τη μέρα από την εργοδοσία, τη διευθυντική τρομοκρατία που τους ασκείται κάθε φορά που υψώνουν το ανάστημα, την ανάγκη για εγγραφή και συσπείρωση στα σωματεία των κλάδων τους. Η θέση τους είναι ξεκάθαρη: «Τίποτα δε μας έχει χαριστεί. Ολα είναι προς κατάκτηση».

Το νήμα της μετατροπής του ΟΑΕΔ σε σύγχρονο δουλοπάζαρο αρχίζει να ξετυλίγεται μιλώντας πρώτα για τα κοινά, αλλά και για επιμέρους προβλήματα.

«Το κτιριακό είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που υπάρχει. Χαρακτηριστικό τους είναι ο παραμελισμός και η εγκατάλειψη. Τα εργαστήρια ανήκουν σε άλλες εποχές. Λείπουν τα υλικά εκείνα που θα προσαρμόσουν τον ΟΑΕΔ σε μια σύγχρονη τεχνολογία», επισημαίνει ο Γιάννης Καράμπελας. Σ' αυτό συμφωνεί και ο Μπ. Τριανταφλάρος, ο οποίος υπογραμμίζει ότι η «υλικοτεχνική υποδομή είναι ανύπαρκτη. Τα εργαστήρια λειτουργούν με μέσα της δεκαετίας του '80 και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη παλιότερα».

«Στη δική μας την περίπτωση υπάρχουν μηχανήματα - αντίκες, που κυκλοφορούσαν πριν 20 - 30 χρόνια. Και σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η έλλειψη βιβλίων που μας αναγκάζει να διαβάζουμε από φωτοτυπίες», λέει ο Θεολόγος Μωραΐτης.

Αποβολές, απουσίες, ακόμη και απειλή αλλαγής σχολικού περιβάλλοντος είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν οι αρμόδιοι των σχολών τους μαθητές, κάθε φορά που διεκδικούν εργασιακά δικαιώματα, κάθε φορά που αντιστέκονται στα σχέδια ιδιωτικοποίησης και τριχοτόμησης του Οργανισμού.

«Σε πνίγει ο αυταρχισμός που υπάρχει σε αυτές τις σχολές. Απαγορεύεται οποιαδήποτε μορφή συνδικαλιστικής δράσης. Ακόμη και σε περιοδείες που έγιναν σε διάφορες σχολές του Οργανισμού με μέλη του ΠΑΜΕ, υπήρξαν δυσκολίες. Οι διευθυντές αρνήθηκαν να δώσουν άδεια να μπουν στις σχολές, με την πρόφαση ότι έτσι χάνονται σχολικές ώρες», λέει ο Μπάμπης.

Ενώ ο Τάσος συμπληρώνει: «Το πρόβλημα είναι ότι προσπαθούν να μας τρομάξουν. "Μην κινείστε γιατί η αποβολή είναι πίσω σας και σας κυνηγάει". Είναι το μήνυμα που θέλουν να μας περάσουν. Πώς να μην... κινηθούμε όταν η ιδιωτικοποίηση του ΟΑΕΔ το μόνο που θα κάνει είναι να πολλαπλασιάσει τα προβλήματα όχι μόνο στη μαθητεία, αλλά και στην εύρεση εργασίας».

Ομως το σημαντικότερο θέμα που προκύπτει στη ζωή των χιλιάδων εργατόπαιδων είναι οι εργασιακές σχέσεις. Οι αρμόδιοι αρνούνται να πιστέψουν ότι οι μαθητές του Οργανισμού είναι και εργαζόμενοι. Οι μαθητές παίρνουν τον πρώτο χρόνο μεροκάματο 3.600 δραχμές, το 40% του ανειδίκευτου εργάτη.

«Φτιάχνουν μια κατάσταση για τους μαθητές χωρίς δικαιώματα και τους οδηγεί σε ένα μέλλον αβέβαιο. Προσπαθούν να μας εκπαιδεύσουν, να μας πείσουν ότι ο ρόλος μας είναι να γινόμαστε αντικείμενο εκμετάλλευσης. Οι μαθητές έχουν διπλό ρόλο: είναι μαθητές και εργαζόμενοι. Τη δεύτερη ιδιότητα δε μας την αναγνωρίζουν, δεν αναγνωρίζουν ότι πρέπει να αμειβόμαστε. Προσπαθούν να μας μάθουν να είμαστε εκμεταλλευόμενοι και να μη μας πειράζει. Μας κόβουν και μας ράβουν στα μέτρα τους. Οι ανάγκες για γνώσεις και απολαβές μεγαλώνουν, όμως και στα δύο είμαστε πολύ πίσω», επισημαίνει ο Γ. Καράμπελας.

Το μόνο που πετυχαίνουν ωστόσο οι απόπειρες τρομοκράτησης και η επιβολή αυταρχισμού στους μαθητές, σε συνδυασμό με το ότι αυτά τα παιδιά ζουν καθημερινά στο πετσί τους την εκμετάλλευση, είναι η συνειδητοποίηση και η αναγκαιότητα για την εγγραφή και τη συσπείρωσή τους γύρω από τα ταξικά συνδικάτα, τα σωματεία των κλάδων τους. «Εκεί θα ενημερωθούμε για τις συμβάσεις και τον τρόπο διεκδίκησης. Αυτό θα γίνει μόνο μέσα από τα σωματεία και τα ταξικά συνδικάτα», επισημαίνει ο Γιάννης.

«Στα συνδικάτα βρίσκεται και η απάντηση στην τρομοκρατία των διευθυντών και στον αυταρχισμό των εργοδοτών», τονίζει ο Θεολόγος. «Ολοι ζούμε τα προβλήματα καθημερινά, τόσο μέσα στις δουλιές, όσο και μέσα στις σχολές μαθητείας. Ζούμε στο πετσί μας την εκμετάλλευση. Ερχόμαστε αντιμέτωποι με εκείνους που θεωρούν ότι το να αγωνίζεσαι προωθείται από συγκεκριμένη πολιτική, αλλά κλείνουν τα μάτια τους στην πολιτική που περνούν οι ίδιοι, την πολιτική του αυταρχισμού και της υποταγής», επισημαίνει ο Τάσος.

«Τη στιγμή που η κουβέντα σε κάθε τραπέζι περιστρέφεται γύρω από τα εργασιακά δικαιώματα και σχέσεις, στις σχολές του ΟΑΕΔ, οι απόπειρες ενημέρωσης των μαθητών από συνδικαλιστές αντιμετωπίζεται από τους διευθυντές προς τους μαθητές με απειλές για αποβολή και αλλαγή περιβάλλοντος», λέει ο Μπάμπης.

«"Δεν έχουν δουλιά τα σωματεία", είναι η κλασική απάντηση που δίνουν οι διευθυντές», λέει ο Γιάννης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα όταν ο Γ. Πουντίδης, πρόεδρος του Συνδικάτου Μετάλλου Πειραιά, είχε πραγματοποιήσει πριν λίγο καιρό περιοδεία στον ΟΑΕΔ Πειραιά, ο διευθυντής του Οργανισμού μοίραζε αποβολές στους μαθητές που ήθελαν να ενημερωθούν για τα εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα. Οταν είδε ότι δεν είχαν αποτέλεσμα οι απειλές στη συνέχεια φώναξε την αστυνομία.

«Παλεύοντας μέσα από τα σωματεία θα καταφέρουμε να κερδίσουμε καλύτερες προϋποθέσεις, καλύτερες συνθήκες δουλιάς. Η ελεύθερη πρόσβαση στα συνδικάτα είναι δικαίωμά μας», είπε χαρακτηριστικά ο Μπάμπης. Και ο Γιάννης συμπληρώνει: «Η συμμετοχή μας στα σωματεία των κλάδων μας είναι ο μοναδικός τρόπος για να διευρυνθούν τα δημοκρατικά μας δικαιώματα».