Παπαγεωργίου Βασίλης

Η Κομισιόν, κατ' εξαίρεση και υπερβαίνοντας τις «αρμοδιότητές» της, απαιτεί, για πρώτη φορά, επίσημα, καταστολή της ελληνικής εργατικής τάξης, εκβιάζοντας για την πραγματοποίηση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης «εντός του 2002», για «μείωση του κόστους εργασίας» που δήθεν «επηρεάζει τον πληθωρισμό και επιβραδύνει τη μείωση της ανεργίας», για σπάσιμο των συλλογικών συμβάσεων και εξάρτηση των μισθών από «τις διαφορές παραγωγικότητας και τις τοπικές συνθήκες της αγοράς εργασίας» και για «άνοιγμα της ελληνικής οικονομίας», ενώ προειδοποιεί την κυβέρνηση να σταματήσει τη λογιστική παραχάραξη που αλλοιώνει δημόσια έξοδα και συσσωρευμένο χρέος.

Πρόκειται για την πιο αυστηρή προειδοποίηση της Κομισιόν προς ελληνική κυβέρνηση, εδώ και χρόνια, στα πλαίσια της «εαρινής οικονομικής έκθεσης» για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ), που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα, αποτελούμενη από τους «Γενικούς Προσανατολισμούς των Οικονομικών Πολιτικών» (ΓΠΟΠ) για το 2002 και τις «οικονομικές προβλέψεις 2002-2003». Και αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι η ΟΝΕ του Μάαστριχτ επιβάλλει τις «ανάγκες» του μεγάλου κεφαλαίου είτε σε «κεντροαριστερούς» είτε σε «κεντροδεξιούς» διαχειριστές, ανεξάρτητα από τις στατιστικές «επιδόσεις», αφού το 2001 η ελληνική οικονομία, όσον αφορά στους αριθμούς, δεν τα πήγε χειρότερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Γιατί ΟΝΕ σημαίνει σκληρός ταξικός ανταγωνισμός κεφαλαίου-μισθωτής εργασίας, και όχι στατιστικός αθλητισμός.

Οσον αφορά στη διεθνή οικονομία η Κομισιόν ομολογεί ότι «η κατάρρευση του παγκόσμιου εμπορίου αποδείχτηκε χειρότερη απ' ό,τι είχε αρχικά προβλεφτεί», αλλά επιχαίρει για το ότι «αντίθετα με όλες τις εκτιμήσεις η αμερικανική οικονομία δε συρρικνώθηκε το τελευταίο τρίμηνο του 2001 χάρη στην ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση». Ετσι, «χάρη στη μη αναμενόμενη ανάκαμψη της αμερικανικής οικονομίας» η Κομισιόν ομολογεί, μεν, υποχρεωτικά, ότι «από το 2000 έως το 2001 η μέση οικονομική ανάπτυξη στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε στο μισό, δηλαδή 1,6%», ισχυρίζεται, όμως, ότι «άρχισε να διαφαίνεται μια σταδιακή ανάκαμψη». Στην πραγματικότητα, από ρυθμούς ανάπτυξης 3,3% ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ το 2000, το 2001 κατρακύλησε στο 1,6% και προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω το 2002 στο 1,5%. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Κομισιόν ευελπιστεί σε ανάκαμψη «εφόσον η ιδιωτική κατανάλωση είναι ικανοποιητική, οι μισθοί παραμένουν ευθυγραμμισμένοι με τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα και αντιμετωπιστεί η επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών από τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη». Μ' άλλα λόγια, αν οι εργαζόμενοι ξοδέψουν ό,τι τους απέμεινε, αποδεχτούν μισθούς πείνας και στερηθούν των «δημοσίων δαπανών» ασφάλισης και συνταξιοδότησης. Ετσι (...) ελπίζει το κεφάλαιο σε «ανάκαμψη».

Η Κομισιόν παρακάμπτει τάχιστα όλα αυτά για τα οποία επιχαίρει η κυβέρνηση, για να εστιάσει την προσοχή της στην ταξική καταστολή της ελληνικής εργατικής τάξης. Το 2001, το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 4,1% (έναντι 1,7% του μέσου κοινοτικού όρου), και η Κομισιόν εκτιμά ότι «στην Ελλάδα η εγχώρια ζήτηση αντιστάθμισε πλήρως την παγκόσμια επιβράδυνση». Χαμηλότερη ανάπτυξη στη Γερμανία (0,6%) και υψηλότερη στην Ιρλανδία (6,8%). Για το 2002 προβλέπεται «επιβράδυνση» στην Ελλάδα, με ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ στο 3,7%. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα το 2001 εκτινάχτηκε στο 3,7%, από 2,9% το 2000, και κινείται σαφώς υψηλότερα από το μέσο κοινοτικό όρο (2,3%) και τον πληθωρισμό της ευρωζώνης (2,5%). Στο σύνολο της ΕΕ η Κομισιόν εκτιμά ότι «η εισαγωγή του ευρώ μπορεί να προσέθεσε 0,16 εκατοστιαίες μονάδες στο διαρθρωτικό πληθωρισμό του Γενάρη 2002». Για το 2002 η Κομισιόν προβλέπει πληθωρισμό της τάξης του 3,6%. Δεν υπάρχει ετήσιο δημοσιονομικό έλλειμμα το 2001, αφού διαπιστώνεται δανειοδότηση 0,1% του ΑΕΠ, που θα αυξηθεί το 2002 σε 0,3% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με την Κομισιόν, «χάρη στην ισχυρή ανάπτυξη, και στην Ελλάδα το δημόσιο έλλειμμα περιορίστηκε». Αντίθετα, «στη Γερμανία και στην Πορτογαλία το έλλειμμα πλησίασε την τιμή αναφοράς του μείον 3% του ΑΕΠ», δηλαδή το απαγορευτικό όριο της ΟΝΕ του Μάαστριχτ.

Το ελληνικό συσσωρευμένο χρέος παραμένει υψηλότατο το 2001 και φθάνει το 99,7% του ΑΕΠ με μέσο κοινοτικό όρο το 62,8%. Σαν να μην έφθανε αυτό η Κομισιόν προειδοποιεί αυστηρά την κυβέρνηση ότι «πρέπει να συμμορφωθεί με τις συστάσεις των ΓΠΟΠ του 2000 που ζητούσαν την εφαρμογή διαφανών και αυστηρών κανόνων σχετικά με την αύξηση των τρεχουσών δαπανών σε πραγματικούς αριθμούς». Μ' άλλα λόγια, να σταματήσει τις λογιστικές λοβιτούρες στην παραχάραξη του πραγματικού χρέους με τα ομόλογα προεσόδων. Το 2001 η Ελλάδα περιορίστηκε ακόμη περισσότερο εμπορικά, και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 4,2% του ΑΕΠ, το οποίο προβλέπεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο το 2002 (4,7% του ΑΕΠ). Αλλά εκεί που η Κομισιόν μαίνεται στην κυριολεξία είναι στα εργατικά. Το 2001 η Ελλάδα είχε τη δεύτερη, μετά την Ισπανία, μεγαλύτερη ανεργία στην ΕΕ, που έφθανε το 10,2% του εργατικού δυναμικού, ενώ η απασχόληση μειώθηκε μέσα στο χρόνο κατά 0,1%, και το πραγματικό κόστος εργασίας κατά 1,2%.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, «πρέπει να συνεχιστούν οι συγκρατημένες μισθολογικές αυξήσεις» σε ολόκληρη την ΕΕ, ενώ «στην Ελλάδα, στην Ισπανία και στη Φινλανδία, όπου το ποσοστό ανεργίας παραμένει σχετικά υψηλό, η αύξηση του κόστους της εργασίας ανά μονάδα προϊόντος μπορεί να επηρεάσει τον πληθωρισμό και να επιβραδύνει τη μείωση της ανεργίας». Παρόλο που τα εργατικά είναι στην «αρμοδιότητα» των κρατών-μελών, η Κομισιόν απαιτεί με πρωτοφανή αυστηρότητα ειδικά από την ελληνική κυβέρνηση τα εξής:

1) «Να επιταχυνθεί η μεταρρύθμιση των συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλισης, και, ιδίως, να πραγματοποιηθεί η μεταρρύθμιση του συστήματος συνταξιοδότησης το 2002, ώστε να αποφευχθούν σοβαρές δημοσιονομικές ανισορροπίες που μπορεί να προκληθούν, τα επόμενα χρόνια, από τη γήρανση του πληθυσμού».

2) «Κατά προτεραιότητα, να μεταρρυθμιστούν επειγόντως τα δικαιώματα στη συνταξιοδότηση, ώστε να ενθαρρυνθούν οι πιο ηλικιωμένοι εργαζόμενοι να παραμείνουν ενεργοί ή να ξαναβρούν μια θέση εργασίας».

3) «Να συνεχιστεί η προσπάθεια για την εξάλειψη των κυριοτέρων στρεβλώσεων που αφορούν στη φορολογία της εργασίας.

4) «Να προωθηθεί η προσαρμογή των μισθολογικών συστημάτων, ώστε οι μισθοί να ανταποκρίνονται καλύτερα στις διαφορές της παραγωγικότητας και στις τοπικές ανάγκες της αγοράς εργασίας, ιδιαίτερα όσον αφορά στις προβλεπόμενες εξαιρέσεις των τοπικών συμβάσεων για την εργασία, που πρέπει πραγματικά να μπορούν να χρησιμοποιηθούν».

Τέλος, όσον αφορά στο «επιχειρηματικό πνεύμα», η Κομισιόν εκτιμά ότι η ελληνική οικονομία, «εξαιτίας της γεωγραφικής τοποθέτησης, παρουσιάζει το χαμηλότερο βαθμό ανοίγματος» και συστήνει «αύξηση της ζήτησης εξειδικευμένου εργατικού προσωπικού», «ουδέτερο, νομικά, φορολογικό σύστημα για τις επιχειρήσεις» και «απελευθέρωση δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και θαλάσσιων μεταφορών».