Προαναγγελία νέας σφοδρής, με μακροχρόνιο ορίζοντα, επίθεσης σε βάρος των εργαζομένων και με στόχο τη διατήρηση της κερδοφορίας του μεγάλου κεφαλαίου αποτελεί η ετήσια έκθεση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ), Λ. Παπαδήμου, που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα με αφορμή τη Γενική Συνέλευση των μετόχων. Η «κεντρική ιδέα» της έκθεσης βρίσκεται στην αξιοποίηση όλων των πιθανών «αποκλίσεων» και των «δυσκολιών» που θα αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και το Γ΄ ΚΠΣ, προκειμένου να φανεί η δήθεν ανάγκη για το πέρασμα όλων των αντιλαϊκών ρυθμίσεων που ήδη προωθεί η κυβέρνηση (για το Ασφαλιστικό, το Φορολογικό, τις εργασιακές σχέσεις κ.ά.). Με δυο λόγια, η νέα λιτότητα για τους εργαζόμενους γίνεται, αυτή τη φορά, στο όνομα της λεγόμενης πραγματικής σύγκλισης, και όλες οι σχετικές διαδικασίες, σύμφωνα με την έκθεση, πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα.

Ο διοικητής της ΤτΕ ξεκινάει με τα «εύκολα»: Μια πρώτη απόκλιση σε σχέση με τα «θέσφατα» της Συνθήκης του Μάαστριχτ είναι ο πληθωρισμός (για φέτος τον εκτιμούν γύρω στο 3,5%). Στο «διά ταύτα» αναφέρει πως «εάν οι αποκλίσεις αυτού του μεγέθους προσλάβουν μονιμότερο χαρακτήρα, η σωρευτική επίπτωσή τους στην ανταγωνιστικότητα θα είναι σοβαρή». Με την ίδια προσέγγιση γίνεται προσπάθεια να φορτωθούν στους εργαζόμενους και όλες οι άλλες διαφαινόμενες «αποκλίσεις» και καταστάσεις όπως, για παράδειγμα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, που όλες είναι αποτέλεσμα της πολιτικής «ελέω σύγκλισης» που ακολούθησαν στα προηγούμενα χρόνια.

• Κινδύνους βλέπει η έκθεση και από την επικείμενη διεύρυνση της ΕΕ, θεωρώντας «πολύ πιθανή» την «αναμόρφωση της διαρθρωτικής και αγροτικής πολιτικής». Σε υποσημείωση της έκθεσης η «πολύ πιθανή αναμόρφωση» μετατρέπεται σε «αναπόφευκτη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, λόγω του μεγέθους του γεωργικού τομέα των υποψηφίων χωρών- μελών, καθώς και λόγω των πιέσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου». Στο πλαίσιο αυτό αναμένουν «μείωση των κατά κεφαλή καθαρών μεταβιβάσεων από την ΕΕ στην Ελλάδα».
• Για τους Ολυμπιακούς Αγώνες εκτιμούν ότι θα έχουν «άμεση ή έμμεση θετική επίδραση στην επενδυτική ζήτηση, στο ΑΕΠ και στην απασχόληση», προειδοποιώντας όμως ότι «στο βαθμό που η χρηματοδότηση της δαπάνης των έργων θα απαιτήσει αύξηση του δανεισμού του δημόσιου τομέα, μπορεί να συνεπάγεται και περιορισμούς για τη δημοσιονομική πολιτική».
• Στο προπαγανδιστικό οπλοστάσιο της κεντρικής τράπεζας τσουβαλιάζεται ακόμη και ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών, μόνο που, για ευνόητους λόγους οι οποίοι έχουν να κάνουν με τα ειδικά συμφέροντα του τραπεζικού κεφαλαίου, είναι πολύ προσεκτικοί στις διαπιστώσεις τους. Θεωρούν ότι άμεσα δεν υπάρχει κίνδυνος αλλά η συνέχιση αυτής της τάσης «θα δημιουργούσε προβλήματα στην εξυπηρέτηση των δανείων και επομένως θα επηρέαζε αρνητικά την καταναλωτική δαπάνη και την οικονομική δραστηριότητα». Ομολογούν ότι τα προηγούμενα χρόνια στη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας «συνέβαλαν και οι άνετες συνθήκες χρηματοδότησης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων», προσθέτοντας ότι στο μέλλον οι συνθήκες αυτές «δε θα είναι κατ' ανάγκη ευνοϊκότερες από τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα».

Στο «διά ταύτα» καταλήγουν με τη βασική εκτίμηση ότι ευνοϊκή επίδραση ορισμένων από τους παράγοντες που υπήρχαν «θα περιορίζεται βαθμιαία και ενδεχομένως σημαντικά μετά την επόμενη πενταετία», προσθέτοντας, πολύ χαρακτηριστικά, ότι «ο περιορισμός της ευνοϊκής επίδρασης ορισμένων από τους παράγοντες αυτούς μπορεί να γίνει αισθητός και ενωρίτερα (π.χ. από το 2005)».

Με προπέτασμα αυτό το συγκεκριμένο μοντέλο ανάλυσης που χρησιμοποίησαν μπαίνουν στο ζουμί, που δεν είναι άλλο παρά η κατεδάφιση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας, η αναμόρφωση του Φορολογικού (με νέες φοροελαφρύνσεις για το μεγάλο κεφάλαιο), οι «ευέλικτες εργασιακές σχέσεις» και η απελευθέρωση των αγορών.

Το πλέγμα προτάσεων του διοικητή της ΤτΕ είναι το εξής:

• Για την Κοινωνική Ασφάλιση αναφέρει ότι η «αντιμετώπιση πρέπει να αρχίσει αμέσως». Για την εξασφάλιση της «βιωσιμότητας του συστήματος» ισχυρίζεται ότι «απαιτούνται και παρεμβάσεις σε ορισμένες παραμέτρους του ισχύοντος συστήματος» και ως τέτοιες αναφέρει συγκεκριμένα «την ηλικία συνταξιοδότησης, τη βάση υπολογισμού της σύνταξης και το ποσοστό αναπλήρωσης των αποδοχών». Για τον Λ. Παπαδήμο, και τους συν αυτώ, απαιτούνται επίσης παρεμβάσεις «στα δομικά χαρακτηριστικά» και επίσης στους «τρόπους αξιοποίησης των διαθεσίμων των Ταμείων». Ακόμη και η λεγόμενη χρηματοδότηση των Ταμείων από τον κρατικό προϋπολογισμό έρχεται, σύμφωνα με την ΤτΕ, σε αντίθεση με την ανάγκη (που πάλι οι κυβερνώντες δημιούργησαν) να μειωθεί το δημόσιο χρέος. Στην έκθεσή τους αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι «η πολιτική διάθεσης πόρων για τη χρηματοδότηση της Κοινωνικής Ασφάλισης υπόκειται στους περιορισμούς που απορρέουν από την ανάγκη μείωσης του δημοσίου χρέους».
• Για τη «φορολογική μεταρρύθμιση», βασικός γνώμονας είναι «η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας», που, σύμφωνα με τους ίδιους, απαιτεί «πλήθος φορολογικών παρεμβάσεων». Οι παρεμβάσεις που οραματίζονται και καταγράφονται στην έκθεση: «Η κατάργηση φόρων και επιβαρύνσεων που πλήττουν τα ελληνικά προϊόντα, η μείωση των συντελεστών των φόρων επί των κερδών των επιχειρήσεων, ο περιορισμός των εργοδοτικών εισφορών στην Κοινωνική Ασφάλιση»!!! Ετσι εξηγείται το γιατί στην ενότητα που αφορά στην Κοινωνική Ασφάλιση προτείνουν την ανάληψη των παροχών «πρόνοιας» (σ.σ. τα εισαγωγικά στη λέξη πρόνοια είναι δικά τους!!!) απευθείας από τον προϋπολογισμό. Το μοναδικό μέλημα που δείχνει να τους απασχολεί είναι το πώς θα καταφέρουν να περάσουν το όλο αντιλαϊκό πλέγμα των φορολογικών ρυθμίσεων, προτείνοντας «προσεκτική επιλογή των ρυθμίσεων ώστε να αποφευχθούν καταστάσεις που είναι δυνατόν να δυσχεράνουν τη φορολογική μεταρρύθμιση». Η έκθεση του διοικητή αναφέρει (σε υποσημείωση) ότι «τυχόν κατάργηση απαλλαγών πλήττει πολύ περισσότερο τους ειλικρινείς φορολογούμενους απ' ό,τι αυτούς που φοροδιαφεύγουν». Αυτό που τους... «διέφυγε» είναι ότι ειλικρινείς φορολογούμενοι «τυχαίνει» να είναι οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι...
• Για το ψαλίδισμα στις δαπάνες του προϋπολογισμού, μια ακόμη επιδίωξη των κυβερνώντων και του μεγάλου κεφαλαίου. Στην κατεύθυνση αυτή ζητείται να εξεταστεί η θέσπιση πλαφόν για τις κοινωνικές δαπάνες ή για ορισμένες από τις κατηγορίες τους.
• Για την «ευελιξία στην αγορά εργασίας» ισχυρίζονται ότι υπάρχουν στοιχεία «δυσκαμψίας», λέγοντας ότι μέσα στο 2001 «έγιναν σημαντικά θετικά βήματα». Τέτοια βήματα, σύμφωνα με τους ίδιους, είναι η «ψήφιση του νόμου για την αναδιάρθρωση του ΟΑΕΔ και τους όρους λειτουργίας των Εταιριών Προσωρινής Απασχόλησης» (δηλαδή των εταιριών ενοικίασης εργαζομένων, που κρίνεται σαν θετικό γεγονός!!!).
• Για τις λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές θεωρούν ότι «πρέπει να αξιοποιηθεί η θετική εμπειρία της απελευθέρωσης της αγοράς τηλεπικοινωνιών» και να συνεχιστεί η διαδικασία «απελευθέρωσης» στην αγορά ενέργειας. Δεν αφήνουν στο απυρόβλητο ούτε «αγορές με μικρότερη αναπτυξιακή σημασία» και ως τέτοια αναφέρουν την «αγορά νωπών οπωροκηπευτικών».

Να υιοθετηθούν οι προτροπές της τράπεζας για τον καθορισμό σαφών και δεσμευτικών στόχων για τις τρέχουσες πρωτογενείς δαπάνες, είπε ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Οδ. Κυριακόπουλος, και αναφερόμενος στο σκέλος των εσόδων, σημείωσε ότι η πολιτική που ασκήθηκε έως τώρα έχει φθάσει στα όριά της, τονίζοντας ότι δεν είναι πλέον δυνατό να στηρίξουμε την αναγκαία δημοσιονομική σταθερότητα στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Αναφορά έκανε και στην επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών, σημειώνοντας ότι τους τελευταίους μήνες παρουσιάζεται πρόοδος καθώς φαίνεται ότι αλλάζουν οι μέθοδοι με τις οποίες επιχειρήθηκε η προώθηση των διαρθρωτικών μεταβολών, οι οποίες μέχρι σήμερα δεν είχαν αναμενόμενα αποτελέσματα.

• Οι διαρθρωτικές αλλαγές έχουν λιμνάσει, κατηγορεί από την πλευρά της η ΝΔ την κυβέρνηση, επικαλούμενη την «παρωδία του ασφαλιστικού, του δ\φορολογικού και των αποκρατικοποιήσεων».

Ακάθεκτη προχωρεί η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ στην υλοποίηση του προγράμματος ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, με πρώτα στη λίστα των προγραφών τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, τα ΕΛ.ΠΕ και την «Ολυμπιακή Αεροπορία», αλλά και την προώθηση των λεγόμενων διαρθρωτικών αλλαγών (ασφαλιστικό, φορολογικό, αγορά εργασίας).

Τις επιλογές αυτές επανεπιβεβαίωσε χθες το βράδυ ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, μετά τη συνάντηση στο μέγαρο Μαξίμου, με τον πρωθυπουργό Κ. Σημίτη, συνάντηση διάρκειας 1 ώρας και 45 λεπτών. Σε δηλώσεις του, αμέσως μετά το πέρας της συνάντησης, ο Ν. Χριστοδουλάκης δήλωσε ότι συζήτησαν με τον πρωθυπουργό «ζητήματα μεταρρυθμίσεων τα οποία είναι απαραίτητα, προκειμένου η ελληνική οικονομία να αποκτήσει μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα, να δημιουργήσει προϋποθέσεις μεγαλύτερης απασχόλησης, κάτι το οποίο άλλωστε υπογραμμίστηκε έντονα και στην ομιλία του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας». Με λίγα δηλαδή λόγια, θα πρέπει να αναμένουμε ένταση στην εφαρμογή της «μεταρρυθμιστικής προσπάθειας», όπως άλλωστε επισήμανε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας... Για τα θέματα των ιδιωτικοποιήσεων, δήλωσε ότι ενημέρωσε τον πρωθυπουργό για ορισμένες σημαντικές εξελίξεις που υπήρξαν στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων. Αναφερόμενος στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, επανέλαβε χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης Α. Τσοχατζόπουλου, ότι με τους εκπροσώπους της γερμανικής HDW θα υπογραφεί η συμφωνία στις 13 Μάη. Οσο για την Ολυμπιακή Αεροπορία, δήλωσε ότι χθες το απόγευμα υπήρξε συνάντηση με τις τρεις ελληνικές τράπεζες - συμβούλους, οι οποίες έχουν αναλάβει «να διερευνήσουν στη διεθνή αγορά την εύρεση χρηματοδοτών και επενδυτών για την ίδρυση της νέας "Ολυμπιακής Αεροπορίας"».