ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 28 Απρίλη 2002
Σελ. /32
Ο πόλεμος «σώζει» την αμερικανική οικονομία

Παπαγεωργίου Βασίλης

H στρατιωτικοποίηση της οικονομίας και ο πολεμικός τυχοδιωκτισμός είναι μία από τις κλασικές συνταγές της αστικής πολιτικής οικονομίας για την έξοδο του καπιταλιστικού συστήματος από την κρίση. Τη συνταγή αυτή ακολούθησε η κυβέρνηση Μπους για την αντιμετώπιση και της πρόσφατης ύφεσης στην αμερικανική οικονομία.

Το τελευταίο διάστημα βλέπουν το φως της δημοσιότητας διάφορα στοιχεία σχετικά με την πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ, βάσει των οποίων διατυπώνονται εκτιμήσεις για ταχύτατη ανάκαμψη. Μεταξύ των άλλων, ένας δείκτης που χρησιμοποιείται από τους αναλυτές για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την πορεία της οικονομίας είναι και οι παραγγελίες στις βιομηχανίες για διαρκή αγαθά. Τον περασμένο Φλεβάρη ο δείκτης αυτός αυξήθηκε κατά 2,7% προκαλώντας πλήθος αισιόδοξων εκτιμήσεων για το μέλλον, αφού οι οικονομολόγοι υπολόγισαν ότι η αύξηση θα συνεχιστεί και το Μάρτη. Ομως, την περασμένη Τετάρτη ανακοινώθηκε ότι οι παραγγελίες υποχώρησαν κατά 0,6% προς απογοήτευση των αρμοδίων. Φαίνεται, λοιπόν, ότι πρέπει να διανυθεί ακόμη αρκετός δρόμος για να μιλήσει κανείς για ανάκαμψη.

Το ενδιαφέρον όμως στοιχείο βρίσκεται στην έκθεση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με τη διάρθρωση των παραγγελιών. Αναφέρεται, λοιπόν, ότι στη διαμόρφωση του σχετικού δείκτη το μεγαλύτερο μερίδιο έχουν οι παραγγελίες προς τις πολεμικές βιομηχανίες, οι οποίες αυξήθηκαν εντυπωσιακά το τελευταίο τρίμηνο καθώς η κυβέρνηση Μπους διακηρύσσει ότι η «αντιτρομοκρατική σταυροφορία» έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της.

Συγκεκριμένα, στην έκθεση του υπουργείου Οικονομικών αναφέρεται ότι ενώ οι παραγγελίες για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες διαρκών αγαθών μειώθηκαν, οι παραγγελίες στις πολεμικές βιομηχανίες αυξήθηκαν κατά 17,8%. Αυτό σημαίνει ότι η όποια ανάπτυξη παρουσιάζεται στην οικονομία των ΗΠΑ οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των πολεμικών δαπανών. Οι ιθύνοντες ελπίζουν ότι, όπως και κατά το παρελθόν, η πολεμική βιομηχανία θα γίνει η ατμομηχανή για την έξοδο από την κρίση.

Επιβεβαίωση των παραπάνω δίνουν τα στοιχεία για την πορεία των κερδών των πολεμικών βιομηχανιών. Την περασμένη Τρίτη η «Λόκχιντ», η μεγαλύτερη εταιρία του «αμυντικού» τομέα των ΗΠΑ, ανέφερε ότι τα κέρδη της υπερδιπλασιάστηκαν το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και απέδωσε την πορεία της κερδοφορίας της στην άνοδο των πωλήσεών της στον αμερικανικό στρατό. Την προαναφερθείσα περίοδο τα κέρδη της «Λόκχιντ» αυξήθηκαν στα 218 εκατομμύρια δολάρια, έναντι 105 εκατομμυρίων δολαρίων, την αντίστοιχη περίοδο πέρσι.

Ομως, η πολεμική βιομηχανία των ΗΠΑ δε δουλεύει μόνο για τον αμερικανικό στρατό. Ετσι, η κυβέρνηση Μπους πιέζει συστηματικά τις κυβερνήσεις των «συμμάχων» της για αύξηση και των δικών τους πολεμικών δαπανών. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν λιγότερες αμυντικές δαπάνες απ' ό,τι οι ΗΠΑ. Ωστόσο, είναι απίθανο να υπάρξει μεγάλη αύξηση των κονδυλίων που προβλέπει ο προϋπολογισμός των ευρωπαϊκών κρατών. Οπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα «Wall Street Journal», «αναγνωρίζοντας αυτή την πραγματικότητα, οι ΗΠΑ ζητούν από τους Ευρωπαίους να εξετάσουν σοβαρά τον τρόπο επιμερισμού των δαπανών τους -- περί τα 140 δισ. δολάρια ετησίως αθροιστικά -- και να προχωρήσουν σε ορισμένες αλλαγές».

Σε συνέντευξή του ο Αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Νίκολας Μπερνς, τονίζει μεταξύ άλλων: «Αυτή η ψαλίδα δυναμικού ανάμεσα στις ΗΠΑ και στους Ευρωπαίους συμμάχους δεν μπορεί να κλείσει, βεβαίως, με μαγικό τρόπο. Ομως, μπορούμε να την περιορίσουμε δίνοντας μεγαλύτερο βάρος όχι σε όλα ταυτοχρόνως, αλλά σε συγκεκριμένες προτεραιότητες που εστιάζονται στην πάταξη της τρομοκρατίας». Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην «Wall Street Journal», οι πιέσεις των ΗΠΑ προς τους συμμάχους, για την αύξηση των αμυντικών δαπανών και την αγορά εξοπλισμών από τις αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες, θα κλιμακωθούν ενόψει της Συνόδου του ΝΑΤΟ στην Πράγα τον ερχόμενο Νοέμβρη.


ΚΕΙΜΕΝΑ:
Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Οι «χρυσοδάκτυλοι» των ασφαλιστικών εταιριών

Χρυσές δουλιές ανοίγει για τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες και τις τράπεζες η μεταρρύθμιση των συνταξιοδοτικών συστημάτων, που προωθείται σε όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της γερμανικής τράπεζας Commerzbank η σταδιακή μετατόπιση της βασικής ευθύνης για τη συνταξιοδότηση των εργαζομένων από τις κυβερνήσεις στις επιχειρήσεις, θα οδηγήσει τις τελευταίες στην αναζήτηση της συνδρομής των ειδικών και πιο συγκεκριμένα των ασφαλιστικών εταιριών και των τραπεζών. Το δέλεαρ για τις τελευταίες είναι τεράστιο, αφού εκτιμάται ότι οι εργαζόμενοι με μη κρατικές συντάξεις θα αυξηθούν από το 23% σήμερα σε 60% έως το 2020. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά θα πενταπλασιάσει το μέγεθός της από τα 3,5 τρισ. ευρώ σήμερα στα 17 τρισ. ευρώ το 2020. Η Commerzbank εκτιμά ότι από αυτήν την αλλαγή πιο πολύ θα ωφεληθούν οι ασφαλιστικές εταιρίες και οι τράπεζες της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας, οι οποίες θα ευνοηθούν από τα ισχυρά δίκτυα που διαθέτουν στη χώρα τους. Υπενθυμίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση περιλαμβάνει ως βασική παράμετρο των ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων την είσοδο των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών ειδικά στα συνταξιοδοτικά συστήματα των κρατών - μελών. Το ασφαλιστικό «μοντέλο» που προωθεί η ΕΕ προβλέπει τη στήριξη σε τρεις πυλώνες. Ο πρώτος θα είναι ένα ελάχιστο ποσό ως «εθνική σύνταξη», το «κεφαλαιοποιητικό» σύστημα, δηλαδή την «αξιοποίηση» των εισφορών των εργαζομένων στο χρηματιστηριακό τζόγο ή σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, (τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρίες), ενώ ο τρίτος πυλώνας θα είναι η ιδιωτική ασφάλιση. Αν εφαρμοστεί αυτό το σύστημα, τότε ο εργαζόμενος θα εξασφαλίζει μέσω του πρώτου πυλώνα ένα ελάχιστο ποσό ως σύνταξη, ενώ για να εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή σύνταξη θα πρέπει πληρώνει μεγάλες εισφορές στο δεύτερο πυλώνα, το κεφαλαιοποιητικό, (εδώ οι ασφαλιστικές εταιρίες εποφθαλμιούν τα Επικουρικά Ταμεία, ή άλλα τα λεγόμενα επαγγελματικά), και να προσφύγει σε κάποια ιδιωτική ασφαλιστική εταιρία, πληρώνοντας το ανάλογο ασφάλιστρο. Ακόμη, υπενθυμίζουμε ότι το σύστημα της ιδιωτικής ασφάλισης μέσω της επιχειρήσεις στην οποία απασχολούνται οι εργαζόμενοι οδηγήθηκε σε πλήρη κατάρρευση στην περίπτωση της αμερικανικής εταιρίας Enron, η οποία πτώχευσε και οι εργαζόμενοί της έχασαν όλες τις εισφορές που πλήρωσαν για τις μελλοντικές τους συντάξεις.

Το μεγαλύτερο χρηματιστήριο του κόσμου

Πυκνώνουν οι πληροφορίες για έναν πιθανό «γάμο» της χρηματιστηριακής αγοράς Nasdaq της Νέας Υόρκης και του χρηματιστηρίου του Λονδίνου. Εάν οι διαπραγματεύσεις έχουν αίσιο τέλος, τότε από το «γάμο» θα προκύψει το μεγαλύτερο χρηματιστήριο του κόσμου. Στο χρηματιστήριο του Λονδίνου διαπραγματεύονται οι μετοχές περισσοτέρων των 2.800 εταιριών, μεταξύ των οποίων οι BP, GlaxoSmith και HSBC, δηλαδή οι μεγαλύτερες εταιρίες της Ευρώπης με κριτήριο την κεφαλαιοποίησή τους. Η χρηματιστηριακή αγορά Nasdaq, με 3.900 εισηγμένες εταιρίες νέας τεχνολογίας, πληροφορικής και «νέας οικονομίας», αποτιμήθηκε σε 2,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Στην περίπτωση που επιτευχθεί συμφωνία τότε η Nasdaq θα αγοράσει το χρηματιστήριο του Λονδίνου, η αξία του οποίου υπολογίζεται σε 1,3 δισ. στερλίνες.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αρχές του χρηματιστηρίου του Λονδίνου αναζητούν διεθνείς συνεργασίες προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό από τα χρηματιστήρια της Φρανκφούρτης και του Euronext, του χρηματιστηρίου το οποίο συνενώνει το Παρίσι, το Αμστερνταμ, τις Βρυξέλλες και τη Λισαβόνα. Μέχρι τώρα όλες οι προσπάθειες των Λονδρέζων για διεθνείς συνεργασίες απέτυχαν, όμως τώρα φαίνεται ότι υπάρχουν προοπτικές συμφωνίας. Αν επιτευχθεί η συμφωνία τότε η βρετανική χρηματιστηριακή αγορά θα αποκτήσει άμεση πρόσβαση στην αγορά των ΗΠΑ, ενώ και ο Nasdaq θα ενισχύσει την παρουσία του στη Γηραιά Ηπειρο.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ