Σήμερα δε θα κάνουμε κοκτέιλ, δεν ταιριάζει με τη μέρα. Σήμερα στο κοκτέιλ δώσαμε «ρεπό». Διότι εμείς θα πιούμε ούζο, τσίπουρο, ρετσίνα ή λευκό παγωμένο, ελληνικό κρασί. Σήμερα θα θα πιούμε ό,τι μας κάνει κέφι και θα τσουγκρίσουμε τα ποτήρια για να ευχηθούμε «Εις υγείαν». Και του χρόνου τέτοια μέρα να είμαστε γεροί. Μαζί.

«Τα χρυσάνθεμα στο μπαλκόνι» του συναδέλφου Θανάση Μπαλοδήμα που κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες από τις εκδόσεις «Περίπλους», είναι ένα βιβλίο που προτείνουμε ανεπιφύλακτα για τις μέρες που έρχονται. Πρόκειται για ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα με ηθογραφικά στοιχεία αλλά σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί το χαρακτηριστεί ηθογραφικό μόνο και μόνο επειδή η υπόθεσή του εκτυλίσσεται σε ένα χωριό της Πελοποννήσου. Κατά τη γνώμη μας, πρόκειται για ένα σκληρό, ανελέητο, θα λέγαμε, διεισδυτικό ψυχογράφημα των μελών μιας οικογένειας. Μιας οικογένειας, όχι και πολύ διαφορετικής από τις περισσότερες. Μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου, δεν παλεύει η αρετή με την κακία, αλλά γίνεται μια εξοντωτική μάχη μεταξύ του κακού και του χειρότερου. Νικητής θα είναι άραγε ο απόλυτα κακός, ή την κάθαρση και τη δικαιοσύνη θα την αναλάβει ο απρόβλεπτος ανθρώπινος παράγοντας;

Ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, το καμάρι της μάνας του, είναι ο Αναστάσης, που ο συγγραφέας φρόντισε να τον «προικίσει» με όλα τα ελαττώματα. Τον έκανε συμφεροντολόγο, ανήθικο, άκαρδο, αδίστακτο, χαφιέ, τραμπούκο, φιλοχρήματο αλλά και σπάταλο συνάμα. Ο Αναστάσης σπαταλά αφειδώς τα χρήματα που στερεί από τα παιδιά του, μόνον όπου του κάνει κέφι και όπου πρέπει να φαίνεται άντρας. Κουβαρντάς. Οσο τρομερός και αναίσθητος και αν είναι, η γνώμη της κοινωνίας τον ενδιαφέρει και την υπολογίζει σε στιγμές νηφαλιότητας, φυσικά. Και με τα δεκαχίλιαρα προσπαθεί να την εξαγοράσει σε τιμή ευκαιρίας. Κερνώντας. Ετσι νοικιάζει φίλους, και γυναίκες, εφήμερες συμπάθειες όσο κρατάει ένα ούζο, και έρωτα όσο κρατά η σεξουαλική πράξη, χωρίς έρωτα.

Εχουμε, λοιπόν, τον Αναστάση και την οικογένειά του. Τον έρημο τον πατέρα, τον πράο και σοφό του χωριού, θύμα λάθος επιλογής συζύγου, που πεθαίνει από μελαγχολία και από τρόμο. Τη μάνα του, τη μέγαιρα, που καμάρωνε το γιο της για τα «αντρίκεια του ελαττώματα». Και τις τρεις αδελφές του. Μονάχα η μικρότερη κόρη, η Δήμητρα, είναι καθαρή σαν τη γη, είναι το αποπαίδι της μάνας, το κορίτσι που προτίμησε την ξενιτιά και τη βαριά δουλιά, που έφυγε για την Αυστραλία με τον άνδρα της για να κουρέψει πρόβατα, να βγάλει κανένα φράγκο και να γυρίσει στο χωριό χωρίς να έχει την ανάγκη κανενός. Ούτε της μάνας της, ούτε του αδελφού της. Αν εξαιρέσει κανείς, λοιπόν, τη Δήμητρα που είναι ανεξάρτητη, αφιλοκερδής, και καλή αλλά με μια έμφυτη καλοσύνη, βάρβαρη, ασυνείδητη και ακαλλιέργητη, όλα τα άλλα μέλη της οικογένειας του Αναστάση είναι κακά και είχαν την κατάληξη που τους έπρεπε. Το ίδιο και ο κεντρικός ήρωας, ο ίδιος ο Αναστάσης, του οποίου ο χαρακτήρας του ήταν το ίδιο του το μέλλον. Το τέλος του; Ανάλογο με την αρχή του, είναι.

Ο Θανάσης Μπαλοδήμας εισχωρεί βαθιά στην ψυχή των ηρώων του και ως ένας αόρατος, εξ απορρήτων φίλος, περιγράφει τις σκέψεις τους, τις επιθυμίες τους, τα όνειρά τους, τις ραδιουργίες τους αλλά και την εξέλιξή τους. Τους παντρεύει, τους χωρίζει, τους στέλνει στα μαιευτήρια, και φωτογραφίζει τους διαδόχους, επισημαίνοντας διακριτικά στον αναγνώστη, ποιος μοιάζει σε ποιον. Δηλαδή μας προειδοποιεί, ποιος θα κάνει τι.

Είναι μια οικογενειακή τραγωδία; Αν υποθέσει κανείς ότι μια οικογένεια είναι ο μικρόκοσμος της κοινωνίας, τότε δεν είναι μια τραγωδία που αφορά μια οικογένεια μονάχα αλλά μια κοινωνία ολόκληρη. Γι' αυτό πιστεύω ότι έχουμε να κάνουμε με ένα δυνατό κοινωνικό μυθιστόρημα, και έχουμε μπροστά μας ένα συγγραφέα, που ναι μεν μόλις γεννήθηκε, αλλά που υπόσχεται πολλά με τούτο το πρώτο του βιβλίο.

Των Βαΐων σήμερα, νηστεία, προσευχή και προσμονή. Το καημένο το αρνάκι σάς περιμένει στωικά. Ομως, ο καθένας κάνει τα δικά του όνειρα για τις αργίες που έρχονται. Πού θα πάει, τι θα φάει, τι θα πιει κτλ., κτλ. Ευτυχώς που υπάρχουν και οι χορτοφάγοι, αλλά και οι βιβλιοφάγοι, όπως η γράφουσα. Η οποία σάς προτείνει: Εγκράτεια στο φαγητό, προσοχή στην οδήγηση και βιβλία. Εν ολίγοις: εκμεταλλευτείτε τις μέρες της ανάπαυσης, διαβάζοντας πολλά και καλά βιβλία. Υπάρχουν για όλα τα γούστα

Για εκείνους που αγαπούν τα αστυνομικά μυθιστορήματα έχουμε καλά νέα. Από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα» κυκλοφόρησε το τελευταίο βιβλίο της Ρουθ Ρέντελ «Το δέντρο με τα χέρια».

Η συγγραφέας, μαζί με την συμπατριώτισσά της, την εξαιρετική Πι Ντι Τζέιμς, θεωρείται μια από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του κλασικού αγγλικού μυθιστορήματος. Φυσικά, ανάμεσα στις δυο συγγραφείς, υπάρχει μια διαφορά, όχι στην ποιότητα της γραφής, αλλά στο είδος. Τα μυθιστορήματα της Πι ντι Τζέιμς έχουν εντελώς καθαρή αστυνομική πλοκή, ενώ τα βιβλία της Ρουθ Ρέντελ, προχωρούν βαθύτερα, και εισβάλλουν μέσα στην άβυσσο της ανθρώπινης ψυχής, επιτρέποντάς της έτσι να κάνει σημαντικές ψυχολογικές παρατηρήσεις. Το θέμα του βιβλίου είναι ένα παιδί, ένα παιδί που δεν αγαπήθηκε από κανέναν, ένα παιδί που εκλάπη από τη διαταραγμένη ψυχικά μητέρα μια νέας και διάσημης γυναίκας, της Μπένετ, η οποία μόλις έχει χάσει το λατρεμένο της γιο. Η Μπένετ, από μικρό κοριτσάκι μισεί τη μητέρα της και συνεχώς επαναλαμβάνει μέσα της ότι δεν πρέπει να τη μισεί. Οταν δε, τη βλέπει να μπαίνει σπίτι της με ένα άγνωστο παιδί, στην ηλικία του γιου της, γίνεται έξαλλη. Θεωρεί αυτή την ενέργεια βάρβαρη, προκλητική, άσπλαχνη, αψυχολόγητη, χυδαία. Παράλογη. Δεν μπορεί όμως να καταδώσει την ίδια της μάνα, όσο και εάν έρχονται στιγμές που τη μισεί. Κλείνεται στον εαυτό της, αντιπαθεί το παιδάκι και πίνει χάπια για να ηρεμήσει. Εχει μάθει την ταυτότητα του μικρού από τις εφημερίδες και από την τηλεόραση, βλέπει τη μάνα που είναι μια πανέμορφη γυναίκα αλλά φτηνή και αδιάφορη. Πολύ φτηνή και πολύ αδιάφορη για όλους, κυρίως για το τρίτο παιδί της, που είναι αγνώστου πατρός, αλλά ούτε μοιάζει να χολοσκάει για τα άλλα δυο, που έχει κάνει με τον πεθαμένο πια άνδρα της και μεγαλώνουν σε ίδρυμα. Η Μπένετ, παρ' όλα αυτά, περιμένει να τελειώσει η μητέρα της τις εξετάσεις και να παραδώσει το παιδί στην αστυνομία, η οποία θεωρεί το παιδί ήδη νεκρό και υποπτεύεται ανθρώπους αθώους. Οχι αθώους γενικώς, αλλά ειδικώς. Οταν φεύγει η μητέρα της και η Μπένετ για πρώτη φορά βάζει το παιδάκι στην μπανιέρα, θα διαπιστώσει με φρίκη ότι το αγοράκι είναι σημαδεμένο από χτυπήματα και από καψίματα. Το δίλημμα είναι μεγάλο: να επιστρέψει το παιδί σ' αυτούς που αδιαφορούν για την ύπαρξή του ή να το κρατήσει εκείνη, να του δώσει αγάπη και στοργή; Μα δεν είναι μονάχα η δική της αγωνία που απασχολεί τον αναγνώστη. Η συγγραφέας φροντίζει επιμελώς να σκιαγραφήσει πολλούς τύπους που εμπλέκονται έμμεσα και άμεσα στην ιστορία της απαγωγής του μικρού Τζέιμς. Επινοεί και πλάθει. Πλάθει και περιγράφει, απάτες, απιστίες, ψέματα, φόνους αλλά και έρωτες.

Τελικά τι θα γίνει; Η νομοταγής και πληγωμένη Μπένετ θα κρατήσει το άγνωστο αυτό αγοράκι ή θα το επιστρέψει στη γενέτειρά του και στην οικογένειά του, που κατοικεί στην «κόλαση;».

Θα θυσιάσει το παιδί, που ήδη άρχισε να αγαπά στο βωμό ενός σφοδρού έρωτα που έφτασε απροσδόκητα, -όπως οι περισσότεροι έρωτες άλλωστε- στην πιο ακατάλληλη στιγμή της ζωής; Και κάτι ακόμη, θα συνεχίσει να μισεί τη μητέρα της, ή θα τη συγχωρέσει γιατί η συγκεκριμένη τρελή της ενέργεια εμπεριείχε και μια μητρική σοφία; Πρόκειται για ένα δυνατό ψυχολογικό θρίλερ που θα συνεπάρει όλους όσοι αγαπούν το δυνατό αστυνομικό μυθιστόρημα. Καλή ανάγνωση.

Μια ερωτική ιστορία με πολλά χρώματα και εικόνες, που διαβάζεται σαν παραμύθι και που αναφέρεται σε μύθους και θρύλους των ΙΝΚΑΣ, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Περίπλους», με τον τίτλο «Ο Κόνδορας πάει παντού». Ο συγγραφέας του, Βασίλειος Καραγιάννης, μας μιλάει για ένα ταξίδι που ο άνθρωπος έχει κάνει στη μέχρι σήμερα ιστορία του πάρα πολλές φορές. Πρόκειται για ένα ταξίδι, που όλοι θα το ξανακάνουμε ευχαρίστως και το περίεργο είναι πως σπάνια το θυμόμαστε. Η εικονογράφηση του ζωγράφου Χρήστου Αθανασιάδη, προσαρμοσμένη στο πνεύμα του έργου, στηρίζεται στη σπειροειδή κίνηση του χρόνου μέσα στη συμπαντική ενότητα, που περιβάλλει τον πλανήτη, την ύπαρξή μας, αλλά και τη ζωή του ανθρωπίνου είδους.

«Διέσχισε όλα τα ρυάκια και τα ποτάμια της γης και χάθηκε στην αγκαλιά των ωκεανών», έτσι ξεκινάει το παραμύθι και συνεχίζει: «Θα αλαφρύνω την ψυχή σου», είπε, «για να μπορείς μαζί να πετάξεις μακριά»....

Τουλάχιστον να βρούμε ένα περίπτερο. Μα νάτο. Εχουμε ανάγκη από έναν καλό τουριστικό οδηγό. Υπάρχουν πολλοί, αλλά εμείς καταλήγουμε με τη «Θεσσαλονίκη -ιστορία - αρχαιολογία - τουρισμός» εκδόσεις «Ρέκος», με κείμενα του Απόστολου Παπαγιαννόπουλου. Το ερωτηματικό που μας βασάνιζε την προηγούμενη Κυριακή επανέρχεται και εγκαθίσταται στο νου μας: Πότε ήταν η πρώτη φορά που αντικρίσαμε τούτη τη θάλασσα, τούτη την Πλατεία, τούτη τη γοητεία; Η μνήμη ανόρεχτη, λαγοκοιμάται, απρόθυμη να μας βοηθήσει αυτή στιγμή. Υπομονή. Ευτυχώς, ένα καφενείο ανοίγει. Καθόμαστε στα όμορφα τραπεζάκια του, ανάβουμε ένα τσιγάρο, που ακόμη δεν κατορθώσαμε να το κόψουμε, και ξεφυλλίζουμε τον τουριστικό οδηγό, το έντυπο που δε θα αφήσουμε από τα χέρια μας μέχρι αύριο το πρωί. Μην το συζητάτε, εδώ θα διανυκτερεύσουμε. Οποιος θέλει να φύγει; στο καλό. Εμείς δεν το κουνάμε από εδώ.

Τα τείχη: Η Θεσσαλονίκη -απ' ό,τι προκύπτει από τις ιστορικές πηγές περιτειχίστηκε αμέσως μετά την ίδρυσή της από τον Κάσσανδρο το 315. Τα τείχη σχηματίζουν ένα τετράπλευρο με κάθετες πλευρές (ανατολικό και δυτικό) και δυο παράλληλες. Στο πάνω τμήμα σχηματίζεται η Ακρόπολη με το φρούριο του Επταπυργίου. Τα κυριότερα οχυρωματικά έργα έγιναν επί του Μεγάλου Θεοδοσίου, ενώ αξιόλογες εργασίες έγιναν επί της βασιλείας των: Ζήνωνα, Αναστασίου του Α', και Λέοντα του Σοφού.

Στα τείχη της πόλης εντάσσεται και ο γνωστός «Λευκός Πύργος», ο οποίος χτίστηκε στα τελευταία χρόνια της Βενετοκρατίας.

«Αγορά»: Πότε ήταν η πρώτη φορά που πήγα στην Αγορά; Απάντηση δεν παίρνω, γι' αυτό συνεχίζω να διαβάζω: Η Αγορά είναι κτισμένη στην ίδια μάλλον θέση της αρχαίας Αγοράς της Ελληνιστικής εποχής και αποτελούσε το κοινωνικό και θρησκευτικό κέντρο όλης της πόλης με επιβλητικά και μεγαλοπρεπή δημόσια κτίρια. Υποστηρίζεται πως τα έργα της ρωμαϊκής περιόδου στην αρχαία Αγορά (Forum) έγιναν την περίοδο 42π.Χ.-138 μ.Χ. αλλά τα περισσότερα κτίρια κατασκευάστηκαν επί ρωμαϊκής «Τετραρχίας». Στην Αγορά σώζεται τμήμα της μεγάλης πλακόστρωτης πλατείας, Ωδείο, με κτιστές οπτοπλινθόκτιστες κερκίδες, το ισόγειο τμήμα μιας πολυώροφης στοάς, ψηφιδωτά, δάπεδα και ο λιθόστρωτος δρόμος.

Η Ροτόντα: Βρίσκεται βόρεια της Εγνατίας οδού και αποτελούσε μαζί με την πύλη του Γαλέριου και τα σημερινά ανάκτορα ενιαίο κτιριακό σύνολο μνημειακής μορφής. Το στρογγυλό κτίριο της Ροτόντας έχει πάχος τοιχοποιίας, (6,3) και με θόλο από τούβλο (24,5 Διάμετρος). Στα χρόνια Μ. Θεοδοσίου (379-395) προστέθηκε το «ιερό» της ανατολικής κόγχης και ένα περιμετρικό πλάτος 8μ., από το οποίο σώζονται τα θεμέλιά του. Εσωτερικά το κτίριο ήταν επενδυμένο με πολύχρωμες ορθομαρμαρώσεις. Ακόμη, θα επισκεφτούμε την Αψίδα του Γαλέριου, που βρίσκεται στον άξονα Ροτόντα - ρωμαϊκά ανάκτορα, κάθετα στην οδό Εγνατία και αποτελεί ένα σκέλος της στοάς που οδηγούσε στη Ροτόντα και στα ανάκτορα. Η Αψίδα κατασκευάστηκε στις αρχές του 4ου αιώνα.

Ρωμαϊκά Ανάκτορα - Ιππόδρομος: Νότια της αψίδας του Γαλέριου, στη σημερινή πλατεία Ναυαρίνου υπάρχει τμήμα των επιβλητικών ρωμαϊκών ανακτόρων με κτίρια διαταγμένα γύρω από μια κεντρική αυλή. Στο συγκρότημα βρέθηκαν σημαντικής αξίας ψηφιδωτά, δάπεδα καθώς και ένα μαρμάρινο τόξο με ανάγλυφες προσωπογραφίες του Γαλέριου.

Επίσης, έχουμε να πάμε στα μουσεία, στις ιδιωτικές συλλογές και στις Πινακοθήκες, που είναι και αυτά τόσα πολλά. Και πάλι αρχίζει να μας κυνηγά ο χρόνος. Στην Πλατεία ΧΑΝΘ βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, που στις αίθουσες, εκτίθενται αγγεία και όστρακα προϊστορικής εποχής, σαρκοφάγοι, ρωμαϊκά γλυπτά αλλά και τα περίφημα ευρήματα των βασιλικών τάφων της Βεργίνας, η χρυσή λάρνακα, το χρυσό στεφάνι, η χρυσελεφάντινη ασπίδα του Βασιλιά Φιλίππου του Β' και ένα κομμάτι από ύφασμα της ίδιας εποχής, το μοναδικό Μακεδονικό σιδερένιο κράνος.

Ο Αγιος Δημήτριος, ο πολιούχος της πόλης ανυπομονεί. Εχουμε πολύ καθυστερήσει και ο Νυμφίος είναι έτοιμος να αποχωρήσει. Θα τον προλάβουμε άραγε; Ισως. Και ξαφνικά η μνήμη επανέρχεται: Ισχυρίζεται ότι στα 14 μας χρόνια ήταν η πρώτη φορά που είδαμε την πανέμορφη, την υγρή, τη νωχελική και μοιραία πόλη Θεσσαλονίκη.