ΣΚΟΠΙΑ.--
Ο ειδικός σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, Τζέιμς Χολμς, και ο ειδικός απεσταλμένος της ΕΕ στην ΠΓΔΜ, Αλέν Λε Ρουά, ξεκίνησαν τις -προγραμματισμένες για αργότερα χτες βράδυ- συναντήσεις του με τους αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων της ΠΓΔΜ σε μία προσπάθεια να αμβλύνουν τις αντιδράσεις που εγείρουν κυβερνητικοί και πολιτικοί παράγοντες της χώρας έναντι της «ειρηνευτικής» συμφωνίας της Οχρίδας (Αύγουστος 2001).
Ομως, ώρες πριν οι δύο αξιωματούχοι δώσουν νέες «νουθεσίες» για την επίσπευση των διαδικασιών εφαρμογής της συμφωνίας, ο Νίκολα Πόποφκι, δεύτερο τη τάξει ανώτερο στέλεχος των «Σοσιαλδημοκρατών», εμφανιζόταν επιφυλακτικός. «Δεν περιμένουμε τίποτε από τις συναντήσεις μας με τους Χολμς και Λε Ρουά. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας επίσκεψης του πρώτου, ο Χολμς έκανε πρόποση για την ειρήνευση στη χώρα μας με ένα ποτήρι σαμπάνια. Τώρα, το πιθανότερο είναι πως έρχεται με το ποτήρι αδειανό...».
Πάντως, με αφορμή τις συναντήσεις του Τζέιμς Χολμς στα Σκόπια, επανήλθαν χτες στο προσκήνιο τα αποτελέσματα σφυγμομέτρησης που διενέργησε... πριν τρεις βδομάδες το Γραφείο Ερευνών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ (!) και σύμφωνα με το οποίο έχει αυξηθεί το ποσοστό του αλβανικού πληθυσμού της ΠΓΔΜ που επιθυμεί τη δημιουργία της λεγόμενης «Μεγάλης Αλβανίας»!
Η σφυγμομέτρηση που έγινε από το Γραφείο Ερευνών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δείχνει, εντούτοις, μια γενικότερα συγκεχυμένη εικόνα αντιδράσεων μεταξύ των δύο εθνοτήτων της χώρας σε σχέση με ανάλογες σφυγμομετρήσεις που είχαν διενεργηθεί τα τελευταία δύο χρόνια. Τα αποτελέσματα αυτής της σφυγμομέτρησης κοινοποιήθηκαν χτες μολονότι είχαν πρωτοπροβληθεί εκτενώς, για πρώτη φορά, από το «Ιδρυμα Αναφοράς Για πόλεμο και Ειρήνη» με έδρα το Λονδίνο (χρηματοδοτείται από ιδιωτικά ιδρύματα και κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης).
Στην ερώτηση «Θα προτιμούσατε να ζείτε σε μία πολυεθνοτική Μακεδονία ή σε ένα μεγαλύτερο αλβανικό κράτος», το 48% των Αλβανών τάχθηκε υπέρ της Μεγάλης Αλβανίας (σε ανάλογο γκάλοπ που έγινε το Μάη του 2001 το ποσοστό κυμαινόταν στο 16%), ενώ το ποσοστό των Αλβανών που τάχθηκε υπέρ μίας πολυεθνοτικής ΠΓΔΜ ανήλθε σε 39% (προηγούμενα το ποσοστό ατόμων μ' αυτή την άποψη κυμαινόταν στο 71%)!
Ωστόσο, η εικόνα για τις αντιδράσεις του αλβανικού πληθυσμού της ΠΓΔΜ έναντι της λεγόμενης Μ. Αλβανίας εμφανίζεται -στο ίδιο γκάλοπ- συγκεχυμένη, καθώς στην ερώτηση «Θέλετε η Μακεδονία να παραμείνει μία ενωμένη χώρα», το 68% των Αλβανών απάντησε θετικά. Ομοίως απάντησε και το 99% των Σλαβομακεδόνων...
Στην ερώτηση «Είστε υπέρ μιας Μεγάλης Αλβανίας εάν αυτό επιτευχθεί με ειρηνικά μέσα», το 55% των Αλβανών τάχθηκε υπέρ, ενώ μόνο το 30% αυτών απάντησε πως θα επιθυμούσε την υλοποίηση αυτού του στόχου με πολεμικά μέσα. (Σε ανάλογο γκάλοπ που έγινε τον περασμένο Οκτώβρη -δηλαδή μετά τη συμφωνία της Οχρίδας- το ποσοστό των Αλβανών που απάντησαν πως θα προτιμούσαν τα πολεμικά μέσα κυμαινόταν στο 48%).
Σε άλλο σημείο της σφυγμομέτρησης, το 63% των ερωτηθέντων Σλαβομακεδόνων απάντησε πως αντιτίθεται στη συμφωνία της Οχρίδας (ενώ στην ίδια ερώτηση στο γκάλοπ του Οκτώβρη το ποσοστό των διαφωνούντων Σλαβομακεδόνων ήταν 56%). Αντίθετα, το 90% των ερωτηθέντων Αλβανών της ΠΓΔΜ υποστηρίζει τη συμφωνία της Οχρίδας. Τέλος, το 87% των Σλαβομακεδόνων απάντησε πως έχει ελάχιστη ή καθόλου εμπιστοσύνη για τη διάρκεια της συμφωνίας της Οχρίδας, ενώ και το 37% των Αλβανών έχει την ίδια γνώμη.
Στο σχετικό σημείωμα της έκθεσης έναντι της συγκεκριμένης σφυγμομέτρησης, επισημαίνεται πως τα περισσότερα στοιχεία αυτής της έρευνας καταγράφουν πως η κατάσταση στην ΠΓΔΜ είναι ακόμη πιο εκρηκτική σε σχέση μ' αυτή που επικρατούσε το Μάη του 2001, προτού, δηλαδή, τότε κορυφωθούν οι αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα στο στρατό και την αστυνομία της ΠΓΔΜ και τους Αλβανούς αυτονομιστές του «Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού»...
Στις 12 του Ιούνη η Ρωσία γιορτάζει τη Μέρα της Ανεξαρτησίας. Τη μέρα αυτή στα 1990 το Α΄ Συνέδριο των Λαϊκών Βουλευτών της ΣΟΣΔ Ρωσίας υιοθέτησε τη Διακήρυξη της κρατικής κυριαρχίας της Ρωσίας. Στις 12 του Ιούνη 1991 ο Μπορίς Γιέλτσιν εκλέχτηκε πρώτος Πρόεδρος της Ρωσίας και στις 12 του Ιούνη 1992 με διάταγμά του όρισε αυτή τη μέρα ως «Μέρα της Ανεξαρτησίας» της Ρωσίας. Επομένως, φέτος γιορτάζονται τα 10χρονα, η μέρα αυτή κηρύχτηκε αργία και στη Μόσχα και σε άλλες μεγάλες πόλεις θα διοργανωθούν κάθε λογής γιορταστικές εκδηλώσεις. Μπαίνει όμως το ερώτημα: Από ποιον έγινε ανεξάρτητη η Ρωσία;
Μια και η Ρωσία δεν μπορεί, φυσικά, να αυτοκατακτηθεί, κανείς δεν εξήγησε από ποιον ή από τι έγινε ανεξάρτητη η Ρωσία.
Ας δούμε λοιπόν τα «επιτεύγματα» της Ρωσίας στα χρόνια της ανεξαρτησίας της, δηλαδή στα χρόνια της παλινόρθωσης του καπιταλισμού. Η τεράστια πτώση της οικονομίας ως αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων καταστροφικών μεταρρυθμίσεων έριξε τη χώρα πίσω στις αρχές της δεκαετίας του '50. Στο βιοτικό επίπεδο κατρακύλησε στην κατηγορία των υπανάπτυκτων χωρών. Ακόμα και ο Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στο μήνυμά του στην Ομοσπονδιακή Συνέλευση παραδέχτηκε ότι στη Ρωσία 40.000.000 πολίτες, δηλαδή σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Η Κρατική Επιτροπή Στατιστικής έκανε μια επιλεκτική έρευνα για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Αποδείχτηκε ότι το 83% των οικογενειών με τρία ή περισσότερα παιδιά βρίσκονται στο όριο της φτώχειας. Ο διδάκτορας Οικονομικών Επιστημών καθηγητής Βίκτορ Ρούντνεφ στο άρθρο του «Πόσοι φτωχοί υπάρχουν στη χώρα;» αναφέρει ότι οι μισθοί στη Ρωσία είναι κατά 2 φορές χαμηλότεροι απ' ό,τι στην Ινδία και σχεδόν 5 φορές χαμηλότεροι απ' ό,τι στο Μεξικό. «Οι μισθοί στη χώρα μας είναι όπως στις ημιαποικιακές χώρες. Είναι δύσκολο και μισθούς να τους αποκαλέσει κανείς», τονίζει ο Ρούντνεφ («Πράβντα»). Εχει διαλυθεί η θεμελιώδης επιστήμη. Στον υπό κατάρτιση ομοσπονδιακό προϋπολογισμό για το 2003 η κυβέρνηση σκοπεύει να μειώσει ακόμα περισσότερο τις δαπάνες για την επιστήμη. Γι' αυτό και από τις 24 έως τις 27 του Ιούνη θα γίνει πορεία διαμαρτυρίας των επιστημόνων στη Μόσχα.
Ανησυχία επικρατεί στη Ρωσία. Πόλεμος στην Τσετσενία, κατάρρευση κτιρίων, πτώση αεροπλάνων και ελικοπτέρων με ανθρώπινα θύματα, τρομοκρατικές ενέργειες, εγκληματικότητα, δυσοίωνη εκδήλωση της οποίας υπήρξαν οι ταραχές στη Μόσχα των χούλιγκαν στις 9 του Ιούνη, δυο βήματα από το Κρεμλίνο, πλήττουν τη χώρα και κάνουν ανυπόφορη τη ζωή των πολιτών. Πρόσφατα στην πόλη Καργκάσοκ της περιοχής Τομσκ 7 έφηβοι αυτοκτόνησαν, αφήνοντας σημείωμα στους γονείς τους με την παράκληση να μην κατηγορηθεί κανείς για το θάνατό τους. Η αιτία της ομαδικής αυτοκτονίας δεν έχει διευκρινιστεί, αλλά με μεγάλη δόση πιθανότητας μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι αιτία και αφορμή για την τρομερή απόφαση των εφήβων, εκτός από την κοινωνική έλλειψη προστασίας, είναι η έλλειψη προοπτικής στη ζωή, ιδανικών, βεβαιότητας για το αύριο. Κι αυτό είναι ακόμα πιο τρομερό που την απόφαση να φύγουν από τη ζωή την παίρνουν εκείνοι που αποτελούν το μέλλον της Ρωσίας.
Με γνώμονα τη διαμορφωθείσα πολιτική κατάσταση, είναι σήμερα επίκαιρο κι ένα άλλο ερώτημα: Εγινε πραγματικά ανεξάρτητη η Ρωσία; Οχι, η Ρωσία εξαρτάται σήμερα πλήρως από τη Δύση, ακολουθεί την πολιτική των ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά τις 11 του Σεπτέμβρη 2001. Τώρα οι αυταπάτες εξανεμίζονται. Ως αποτέλεσμα της καταστροφής της Σοβιετικής Ενωσης η Ρωσία έχασε τις εξόδους στη Βαλτική και στη Μαύρη Θάλασσα, έχασε την Κριμαία και τη Σεβαστούπολη, κινδυνεύει να χάσει τις Κουρίλες, στην παγίδα βρέθηκε η περιοχή Καλίνινγκραντ, ξεκομμένη από τη Ρωσία. Οι ΗΠΑ εγκαταστάθηκαν στην Κεντρική Ασία. Αυτή είναι η άλλη πλευρά του νομίσματος όπου είναι χαραγμένη η λέξη «ανεξαρτησία».
ΧΑΓΗ.--
Ο άνθρωπος που χρησιμοποίησε την προβοκάτσια του Ράτσακ και έδωσε το πράσινο φως για την εξαπόλυση των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών κατά της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας προσήλθε χτες να καταθέσει με την ιδιότητα του μάρτυρα κατηγορίας έναντι του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Ο Αμερικανός «διπλωμάτης» Γουίλιαμ Γουόκερ υποστήριξε πως οι επίσημες θέσεις της πρώην σερβικής κυβέρνησης για τη λεγόμενη σφαγή αμάχων Αλβανών στο κοσσοβάρικο χωριό Ράτσακ στις 15 Γενάρη του 1999 «δεν έχει συνοχή, αλλά αντιφάσεις».
«Το σενάριο της (πρώην σερβικής) κυβέρνησης δε συμπίπτει με όσα εγώ είδα επιτόπου», είπε ο Γουόκερ, προσθέτοντας πως όταν έφθασε στο Ράτσακ στις 16 Γενάρη '99, είδε «κακοποιημένα πτώματα αμάχων».
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται - για ευνόητους λόγους - η αντεξέταση του Γουόκερ από τον πρώην πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.
Στο μεταξύ, χτες, τριμελής επιτροπή δικαστών του δικαστηρίου του ΟΗΕ για την πρώην Γιουγκοσλαβία απέρριψε ως «εξ ολοκλήρου αβάσιμη» την άρνηση του Αμερικανού συνταξιούχου δημοσιογράφου της «Ουάσιγκτον Ποστ», Τζόναθαν Ράνταλ, να καταθέσει πληροφορίες με αφορμή μία συνέντευξη που πήρε το 1993 στη Βοσνία από ένα Σερβοβόσνιο, σήμερα κατηγορούμενο για εγκλήματα πολέμου.
Η απόφαση έναντι του Τζ. Ράνταλ ανακοινώθηκε τη Δευτέρα το βράδυ και είναι η πρώτη φορά που ένας δημοσιογράφος εναντιώνεται σε κλήτευση από διεθνές δικαστήριο. Πάντως, πολλοί εκτιμούν πως η απόφαση θα μπορούσε να αποτελεί δικαστικό προηγούμενο που θα διακυβεύσει την προστασία των πηγών των εκπροσώπων του Τύπου. Αυτό ήταν μεταξύ άλλων και το βασικό επιχείρημα του Ράνταλ, πως δηλαδή, η ακούσια κλήτευση εκπροσώπων του Τύπου να καταθέσουν σε διεθνή δικαστήρια διακυβεύουν τη ζωή των δημοσιογράφων, των συγγενών τους, αλλά και των ανθρώπων που τους εμπιστεύονται πληροφορίες.