Είναι το εξαιρετικό άρωμα που αφήνουν, οι θρεπτικές αλλά και θεραπευτικές ουσίες που περιέχουν, η νοστιμιά που προσθέτουν στο φαγητό, η παράδοση, που κάνει τα βότανα και τα μυρωδικά αναπόσπαστα «μέλη» της βεράντας μας ή της κουζίνας μας; Γιατί τα λευκά μακαρόνια, η σάλτσα με ντομάτα έχουν ανάγκη από βασιλικό, γιατί το δεντρολίβανο «αγαπιέται» από το αρνάκι και όχι μόνο, γιατί ο μαϊντανός πάει με όλα και γιατί ο άνηθος πλησιάζει κοντά στο μαρούλι και μαζί με το φρέσκο κρεμμυδάκι το κάνει αγνώριστο; Γιατί; Γιατί έτσι αποφάσισε η φύση. Μα, ας βάλουμε μια σειρά και ας ξεκινήσουμε με το μαϊντανό.

Ο μαϊντανός, λοιπόν, είναι ένα εύχρηστο αρωματικό χόρτο και είναι πιο νόστιμος αυτός που έχει ίσια φύλα από τον άλλον με τα κατσαρά που τον λένε φριζέ, λες και έχει κάνει περμανάντ..! Πού μπαίνει ο μαϊντανός; Καλύτερα να αναρωτηθούμε πού δεν μπαίνει. Πάει με όλα. Γι' αυτό τον θέλουμε και γι' αυτόν τον ίδιο λόγο τους «ανθρώπους - μαϊντανούς» αποφεύγουμε, διότι και αυτοί πάνε παντού και εκεί που δεν πρέπει, να σου και εμφανίζονται.

Το σχινόπρασο η τσαΐβ: Εχει μια γεύση, που θυμίζει αόριστα το κρεμμύδι, αλλά σαφώς το άρωμά του είναι πιο φίνο. Είναι ωραίο να το χρησιμοποιεί κανείς, αφού το έχει ψιλοκόψει, στην ομελέτα ή στην ψητή πατάτα φούρνου.

Εστραγκόν: Εχει γεύση γλυκάνισου και προτιμά να είναι κοντά σε αυγά, σε πουλερικά και στο χοιρινό. Είναι από τα βασικά συστατικά για να γίνει η σάλτσα μπεαρνέζ, η οποία συνοδεύει κρέας ψημένο στη σχάρα. Ακόμη, αγαπά και τις πέστροφες και το σολομό.

Το δεντρολίβανο: Το ξεχωρίζουμε αμέσως και πρέπει να ξέρουμε ότι το φρέσκο είναι πολύ πιο εύγευστο από το αποξηραμένο. Το δεντρολίβανο πάει στο κρέας με πιλάφι και κουκουνάρια, όλα σβησμένα με λευκό κρασί.

Ο δυόσμος. Το δικό μας αρωματικό βότανο, που μοσχοβολά. Στην κυριολεξία. Και ενώ στην Αγγλία τον χρησιμοποιούν πολύ στις σάλτσες που συνοδεύει το αρνί τους, στις χώρες της Ανατολής τον ψιλοκόβουν, τον ρίχνουν σε γιαούρτι και έτσι ετοιμάζουν το « ντρέσινγκ» για τις σαλάτες τους. Ακόμη, στο Μαρόκο, είδα να ρίχνουν ολόκληρο ματσάκι δυόσμο σε καυτό νερό και να το πίνουν γιατί - λέει - ρίχνει τη χοληστερίνη.

Μα, δεν τελειώσαμε, φυσικά, με τα αρώματα και τα βότανα, είναι τόσα πολλά, άλλωστε. Θα επανέλθουμε την ερχόμενη βδομάδα.

Η Λίτσα Ψαραύτη, με το καινούριο μυθιστόρημά της «Ονειρα από μετάξι» εκδόσεις Πατάκη, δίνει ένα ακόμα βιβλίο ευαίσθητο, στοχαστικό, καλογραμμένο, με ενδιαφέρουσα πλοκή, όπου θίγονται με διακριτικότητα, αλλά και ειλικρίνεια προβλήματα που απασχολούν, ίσως και ταλαιπωρούν, πολλές σύγχρονες οικογένειες και ιδίως τις νεαρές ψυχές.

Για τον ενήμερο αναγνώστη, για τα παιδιά μας που διαβάζουν, η Λίτσα Ψαραύτη κατέχει μια ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους συγγραφείς της ελληνικής παιδικής λογοτεχνίας. Είναι δε χαρμόσυνο το γεγονός ότι το μυθιστόρημά της «Το χαμόγελο της Εκάτης», εκδ. Πατάκης (Κρατικό Βραβείο 1996, Βραβείο του κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου ομοίως 1996) μεταφράστηκε στα καταλανικά και στα ισπανικά.

Τα 20 μέχρι τώρα βιβλία της έχουν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία, έχουν επαινεθεί από την κριτική και έχουν αγαπηθεί από χιλιάδες παιδιά, καθώς οι ήρωές τους είναι νέοι μέσα στην καθημερινή ζωή που βιώνουν όλα όσα οι καιροί μας φέρνουν. Την απώλεια της αγάπης, το φόβο από τις ασθένειες, την κατάρα των ναρκωτικών, τις συνέπειες από την καταστροφή του περιβάλλοντος, τη διαφορετικότητα, την προσφυγιά, ακόμη και τη διάλυση της οικογένειας, πρόβλημα που τελευταίως έχει πάρει πελώριες διαστάσεις.

Το τελευταίο και σοβαρότατο αυτό πρόβλημα, λοιπόν, είναι το θέμα του μυθιστορήματος «Ονειρα από μετάξι» και σε αυτό παρακολουθούμε συμμέτοχοι την οδύνη και την απελπισία μιας οικογένειας, αποτέλεσμα της εγκατάλειψής τους από τη νεαρή, αλλοδαπή μητέρα, η οποία, προφανώς, άλλα ονειρευόταν όταν αποφάσιζε να ζήσει στο ελληνικό νησί. Η θλίψη, η απορία, η απόγνωση των παιδιών και του συζύγου, αλλά και η απόφαση της νεαρής ηρωίδας του βιβλίου να μην αφεθεί, να μη λησμονήσει ότι μπροστά της ανοίγεται ολόκληρη η ζωή και το δικαίωμά της στα όνειρα και - γιατί όχι - και στην ευτυχία.

Η Δανάη, όπως ονομάζεται η κοπέλα, θερμή, καλοσυνάτη παρουσία, αγωνίζεται με όλες της τις δυνάμεις πρώτα να κρατήσει κοντά τους τη μητέρα και κατόπιν, μετά τη φυγή της μάνας, να στηρίξει τα μέλη της οικογένειας που υποφέρουν, να κρατήσει και την αξιοπρέπειά της σε μια κοινωνία επαρχιακή, όπου όλα σχολιάζονται και όλα μεγεθύνονται, να παρασταθεί και στο φίλο και συμμαθητή της που έχει πρόβλημα με την ερωτική του ταυτότητα, τέλος, να αποφασίσει για το μέλλον της και τις σπουδές της, που θα έχουν σχέση με τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Εχει ήδη δώσει μέρος της καρδιάς της σε ένα γειτονάκι με νοητική στέρηση, το έχει αγαπήσει και έχει βοηθηθεί από αυτό στην απόφασή της για τις επιλογές της.

Ωστόσο, στο μυθιστόρημα υπάρχουν και άπειρες άλλες στιγμές, σκηνές και λεπτομέρειες που το κάνουν τρυφερό, σπινθηροβόλο, ανθρώπινο, κοινωνικό, ακόμα και χαρούμενο. Υπάρχει και ο ωραιότατος τύπος της αιώνιας γιαγιάς της οικογένειας, με τη σοφία και τη μεγάλη καρδιά, με την κατανόηση και τις πατροπαράδοτες συνήθειες. Ρεαλιστικά δοσμένος ο χαρακτήρας του πατέρα, απόλυτα φυσικός ο μικρούλης αδελφός.

Ενας ολόκληρος κόσμος ζει και αναπνέει στο καινούριο έργο της Λίτσας Ψαραύτη, ο κόσμος όπως πραγματικά είναι. Με τις ομορφιές και τις ασχήμιες, με τις δυσκολίες και τον αγώνα, με την απόλαυση της αγάπης, τη γλύκα της σιγουριάς, με τις προσδοκίες και τις χαρές του.

Το συνιστούμε ανεπιφύλακτα και για την αρτιότητα και την ομορφιά της γλώσσας και διότι μέχρι τώρα η συγγραφέας μίλησε στα παιδιά με λόγο αληθινό, με αισθήματα ειλικρινή, μεταδίδοντας τους συγκίνηση και εμπιστοσύνη για τη ζωή.

Ενα πρωτότυπο, ευρηματικό, ειρωνικό, αλλά τρυφερό βιβλίο γραμμένο από δύο γυναίκες, με τον τίτλο «Από δεύτερο χέρι (ιστορίες)» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Μέδουσα». Η Λένα Μακρή και η Κωστούλα Τωμαδάκη, δυο έξυπνες και χαρισματικές συγγραφείς, μας αφηγούνται περιστατικά παράξενα κι αλλόκοτα, αιρετικά, αλλά πολύ ανθρώπινα και πολύ συνηθισμένα. Καθημερινά θα λέγαμε. Μας γνωρίζουν με πρόσωπα που πρόλαβαν ή δεν πρόλαβαν να βγουν στο φως, που ευτύχησαν ή ατύχησαν δεν έχει μεγάλη σημασία. Εκείνο που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι και οι δυο συγγραφείς, έχοντας ασχοληθεί με το θέατρο και τον κινηματογράφο, περιγράφουν τους ήρωες και τα δρώμενα με την κινηματογραφική λιτή γλώσσα. Αποσπασματικά, αλλά αποτελεσματικά. Ο δημοσιογράφος Πάνος Πανόπουλος με την εξουσία που του δίνει το γυαλί νιώθει αρκετά δυνατός για να δαμάσει τον κόσμο που πάλλεται, σίγουρος για τον εαυτό του, ξανοίγεται σε βαθιά νερά και νομίζει ότι είναι ικανός να διαχειριστεί με άνεση τη χειροπιαστή πραγματικότητα, το ίδιο όπως κάνει και με την εικονική. Πανέξυπνες ιστορίες με σύντομο τέλος είναι ο απολογισμός των 181 σελίδων που διανύσαμε διαβάζοντάς το.

Ενα ταξίδι στα Κύθηρα ονειρευόμαστε να κάνουμε, από την εποχή ίσως που είδαμε την ταινία του Θ. Αγγελόπουλου, ή και πριν ακόμα, η μνήμη της επιθυμίας δε μας βοηθά. Σήμερα μας παρακινεί η νοσταλγία της επιθυμίας, για να επισκεφτούμε επιτέλους, έστω και χωρίς να κουνηθούμε από τον καναπέ μας, το καταπράσινο νησί, το νησί των ονείρων μας. Πώς θα φτάσουμε; Μα με το ιπτάμενο δελφίνι της φαντασίας μας, φυσικά.

Τα Κύθηρα ήταν γνωστά από την αρχαιότητα για τη λατρεία της Αφροδίτης. Η πρώτη γραπτή αναφορά για το νησί γίνεται στην Ιλιάδα, όπου γίνεται λόγος για τους Κυθήριους πολεμιστές Αμφιδάμαντα και Λυκόφρονα. Τα Κύθηρα τα μνημονεύει και ο Ησίοδος στη Θεογονία, αναφερόμενος στη γέννηση της Αφροδίτης. Τον 8ο αιώνα το νησί αποικίστηκε από Αργείους Δωριείς μέχρι τα μέσα του 6ου αιώνα που το κατέλαβαν οι Λακεδαιμόνιοι, εγκατέστησαν μόνοι φρουρά και καθιέρωσαν Κυθηροδίκη.

Στον Πελοποννησιακό Πόλεμο το νησί, λόγω της γεωγραφικής του θέσης έγινε αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στους Αθηναίους και τους Σπαρτιάτες και αρκετές φορές άλλαξε χέρια. Στα Βυζαντινά χρόνια τα Κύθηρα ανήκαν στη διοίκηση του Ανατολικού Ιλλυρικού και πέρασε, όπως και τα υπόλοιπα Επτάνησα, από την παπική εξουσία στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.

Τον 18 αιώνα στα Κύθηρα ιδρύθηκαν ευρωπαϊκοί εμπορικοί σταθμοί και προξενεία και σημειώθηκε οικονομική άνθηση που συνεχίστηκε και μετά το τέλος της Ενετοκρατίας, το 1797. Η κατάλυση του ενετικού κράτους ήρθε με τη συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο στις 6/10/1797. Τα Επτάνησα περιήλθαν στους δημοκρατικούς Γάλλους και αποτέλεσαν μαζί με τη Ζάκυνθο και τις Στροφάδες έναν από τους τρεις νομούς του Ιονίου. Στις 7/10 του 1798 ο ρωσοτουρκικός στόλος αποβιβάστηκε στο νησί και η ολιγάριθμη γαλλική φρουρά αναγκάστηκε να το παραδώσει... Δυο χρόνια αργότερα τον Μάη του 1800, με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης ιδρύθηκε η «Πολιτεία των Επτά Ηνωμένων», το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος, με το λεγόμενο βυζαντινό σύστημα που έφερε πολλές αναστατώσεις. Η νίκη του Ναπολέοντα εναντίον του συνασπισμού Ρωσίας - Πρωσίας έφερε τους Γάλλους πάλι στα Επτάνησα μέχρι το '89 που τα πήραν οι Αγγλοι.

Τώρα όμως, αφού κάναμε ένα μικρό ταξίδι στο παρελθόν, θα αρχίσουμε το σύντομο οδοιπορικό μας στη Χώρα των Κυθήρων, μια νησιώτικη πόλη που αγκαλιάζει σφιχτά το κάστρο, στη Χώρα με τα πάλλευκα σπιτάκια, τα στενά δρομάκια, τις καμάρες και τα καμπαναριά που ξεπετάγονται ανάμεσα και θα ανεβούμε στο Κάστρο που χτίστηκε στα 1503 σε υπέροχη και περίοπτη θέση πάνω στα ερείπια του βυζαντινού φρουρίου (1150) και θα ατενίσουμε το Κρητικό Πέλαγος και πιο μακριά θα διαγράφονται τα αντικύθηρα, το νησάκι Αυγό. Μια εικόνα που δε θα μας αφήσει εύκολα και θα μας ακολουθεί και μετά την επιστροφή μας στην τρομακτική, αλλά ανεξήγητα γοητευτική,(πώς να το κάνουμε;), Αθήνα. Ούτε περιγράφεται ούτε εξηγείται η γοητεία. Πίσω μας θα έχουμε τον οικισμό, που θα τον δούμε αργότερα, γιατί τώρα που είμαστε ακόμη μέσα στο κάστρο θα ασχοληθούμε με όσα σώζονται. Με τις εκκλησίες της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, της Παναγίας της Ορφανής, του Παντοκράτορα και του Αγίου Ιωάννη. Επίσης, μέσα πάντα στο κάστρο στεγάζεται το ιστορικό αρχείο του νησιού που άλλοτε ήταν η κατοικία του Ενετού Αρχοντα. Μα δεν τελειώσαμε έτσι γρήγορα. Μια γεύση πήραμε από Κύθηρα, τα Κύθηρα των ονείρων μας, τα Κύθηρα της μοναξιάς και της ομορφιάς. Και την ερχόμενη Κυριακή, καλά να είμαστε, εδώ θα είμαστε.