Το μήνα των διακοπών διανύουμε. Φεύγουμε ή μένουμε, σημασία δεν έχει. Σημασία έχει μονάχα το ότι για λίγο διακόπτουμε από τη ρουτίνα. Απομακρυνόμαστε από τα καθημερινά. Διαφεύγουμε από τα κοινά και καταφεύγουμε σε μια θάλασσα, κοντινή ή μακρινή, ονειρική ή εφιαλτική. Ετσι, όπου και να είμαστε, εκείνο που χρειαζόμαστε οπωσδήποτε είναι ένα καλό βιβλίο και στη συγκεκριμένη εποχή ένα βιβλίο που θα μας παρασύρει σε ένα εκπληκτικό ταξίδι. Ενα ταξίδι αλλιώτικο από τα άλλα, ένα ταξίδι γεμάτο περιπέτεια, δράση, αγωνία. Ενα ταξίδι αληθινό! Αναφερόμαστε στο βιβλίο του Zean Michel Barrault « Μαγγελάνος: Η Γη είναι στρογγυλή», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Διώνη» σε εξαιρετική μετάφραση του Παντελή Ανδρικόπουλου. Ενα καλογραμμένο βιβλίο, βασισμένο στο μοναδικό βιβλίο του Αντόνιο Πιγκαφέτα (σ.σ. ο Πιγκαφέτα συνόδευσε τον Μαγγελάνο στο ταξίδι), αλλά και στα βιβλία των: Κάρολου Δαρβίνου, Στέφαν Τσβάιχ και άλλων πολλών σημαντικών συγγραφέων, που ασχολήθηκαν με το πρώτο ταξίδι, που έκανε ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος διασχίζοντας σχεδόν όλον τον κόσμο.

Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος ( 1480-1521), ο Πορτογάλος ναυτικός που τον απέρριψε ο βασιλιάς του, υπηρέτησε στις Ινδίες και το Μαρόκο, με αντάλλαγμα πολλά τραύματα, σωματικά, αλλά ψυχικά, αφού ο νεαρός βασιλιάς του ποτέ δεν τον άκουσε και ποτέ δεν του έδωσε τη δέουσα σημασία. Ο Μαγγελάνος δεν ήταν αγαπητός λόγω του κλειστού χαρακτήρα του, δεν ήταν ερωτικός λόγω της ασήμαντης εμφάνισης του, γι' αυτό και τον απέρριψε και η γυναίκα της ζωής του, αφήνοντας μιαν αγιάτρευτη πληγή στην καρδιά. Διέθετε, όμως, άλλα χαρίσματα, που τον έκαναν να ξεχωρίζει από τους άλλους. Ηταν γενναίος, φιλομαθής, συνεπής, υπερήφανος, λιτός, φιλόδοξος και φλεγόμενος από την επιθυμία να κατορθώσει το ακατόρθωτο: Να διασχίσει όλες τις θάλασσες, να βρει ένα νέο πέρασμα που θα οδηγεί στην πλούσια Ανατολή, εν ολίγοις να ολοκληρώσει την καταπληκτικότερη, την πιο συναρπαστική θαλασσοπορία όλων των εποχών. Θιγμένος από την άδικη συμπεριφορά του ηγεμόνα του, θα καταφύγει στην Ισπανία, όπου μόλις έχει αναλάβει ο εγγονός των «καθολικών βασιλέων», ο Κάρολος ο Κουίντος, ο γιος της Ιωάννας της τρελής. Ως γνωστόν, η Ιωάννα ήταν παντρεμένη με τον Φίλιππο τον Ωραίο, και μετά το θάνατο του ανδρός της παραφρόνησε. Να ήταν, άραγε, τόσο ωραίος ο Φίλιππος ή, μήπως, η Ιωάννα ήταν πάντα λίγο λοξή και επιδεινώθηκε η κατάστασή της μετά την απώλεια; Ουδείς γνωρίζει, αλλά τούτη τη στιγμή δε μας ενδιαφέρει αυτό θέμα.

Εν πάση περιπτώσει, ο Κάρολος, νεαρός και φιλόδοξος, ακούει τον άτεγκτο, αλλά προικισμένο Μαγγελάνο και σαγηνεύεται από την παράτολμη ιδέα του Πορτογάλου. Του δίνει την άδεια, τον χρίζει ναύαρχο και του εμπιστεύεται ένα στόλο με όλα τα απαραίτητα: Πέντε καράβια με πληρώματα από διακόσιους σαράντα άνδρες.

Και τι δε θα ζήσουμε μέσα σ' αυτές τις εξαιρετικές σελίδες! Απιστίες, προδοσίες, ανταρσίες, που πνίγονται στο αίμα, λιποταξίες, επιθέσεις, αποκρούσεις, λεηλασίες, βιασμοί, τρικυμίες, κρύο πείνα, δημιουργούν όσο κρατά το ταξίδι, ένα χείμαρρο περιπετειών που κανείς μυθοπλάστης δε θα τολμούσε να φανταστεί. Αντλώντας δύναμη από την πίστη και μόνον του Μαγγελάνου, κυριαρχώντας μήνα με το μήνα πάνω στο φόβο του αγνώστου, οι ναυτικοί συνεχίζουν την αναζήτηση του υποθετικού περάσματος, που, όμως, δεν είναι πραγματικό. Θαμπωμένοι από το θέαμα, θα ξανανοιχτούν στο νέο ωκεανό, τον οποίον ο Μαγγελάνος θα βαφτίσει Ειρηνικό. «Ναι», θα ομολογήσουν όσοι καταφέρουν να επιστρέψουν: «Ναι, η Γη είναι στρογγυλή», αναφωνούν. Η φωνή του ναυάρχου δε θα ακουστεί, ποτέ δε θα επιστρέψει στην Ισπανία, ποτέ δε θα απολαύσει τη νίκη του. Εχει αφήσει την τελευταία του πνοή σε μια μεγάλη συμπλοκή στη Μαλαισία. Η τύχη τον τυράννησε, έπειτα του χαμογέλασε και έπειτα του γύρισε την πλάτη. Η φήμη του, όμως, επέζησε για πεντακόσια χρόνια. Δεν είναι λίγο.

Ο συγγραφέας αυτού του συγκλονιστικού βιβλίου είναι παιδί της θάλασσας και έχει κάνει και το γύρο του κόσμου, έχει διασχίσει όλη τη διαδρομή που περιγράφει με ιστιοφόρο! Καλή ανάγνωση και καλές διακοπές.

Αν κανείς έχει υπ' όψη του μια πόλη με πολλά πρόσωπα, το Μπέλφαστ είναι αδύνατο να λείπει από τον κατάλογό του.

Πόλη της Ιρλανδίας, ωστόσο, εξακολουθεί να ανήκει στη Βρετανία και να αποτελεί τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Αστικό κέντρο ενός νησιού ακόμη πρόσφατα όχι ιδιαίτερα προχωρημένου και μάλλον φτωχού, εντυπωσιάζει με τα μνημεία του παλαιού του πλούτου. Κέντρο του προτεσταντισμού σ' ένα νησί μάλλον καθολικό. Κέντρο σημαντικό αλλά μάλλον πρόσφατης ιστορικής εμφάνισης, αποτελεί, ωστόσο, κέντρο συγκέντρωσης μεγάλου τμήματος της ιρλανδικής πολιτιστικής και εκπαιδευτικής ιστορίας. Πόλη που πάντα θεωρήθηκε σαν το κέντρο της βρετανικής νομιμοφροσύνης στη διάρκεια της δαιδαλώδους εξέλιξης της Ιρλανδίας στον 20ό αι., φαίνεται να είναι η μόνη που αντιδρά στις πρόσφατες συμφωνίες για το Βορειοϊρλανδικό. Ενα αστικό τοπίο που δίνει στον ξένο επισκέπτη την εντύπωση μιας εντελώς ειρηνικής πόλης, όπου, όμως, τα βαρύτατα οχυρωμένα αστυνομικά τμήματα και οι ανακοινώσεις στους τοίχους ότι τώρα μπαίνεις σε μια «νομιμόφρονα» ή σε μια «ρεπουμπλικανική» περιοχή αφηγούνται μια άλλη ιστορία. Μια πόλη, τέλος, όπου η «μάχη των συμβόλων» συνεχίζεται. Αυτό τουλάχιστον δείχνει το γεγονός ότι σχεδόν παντού μπορεί κανείς να δει υπερήφανα αναπεπταμένη την τρίχρωμη (λευκό - πράσινο - πορτοκαλί) σημαία της Ιρλανδικής Δημοκρατίας.

Το Μπέλφαστ είναι μια ιρλανδική πόλη που δημιουργήθηκε καθαρά μέσω της βρετανικής κυριαρχίας. Η ίδια του η θέση στο ΒΑ άκρο της Ιρλανδίας το μαρτυρά. Η θέση αυτή, απέναντι ακριβώς από τη Σκοτία, δείχνει ότι η πόλη (και η περιοχή των 6 κομητειών που την περιβάλλει) ήταν το δημιούργημα της μαζικής σκωτικής μετανάστευσης που άρχισε στον 16ο αιώνα με την έμπνευση του Ολιβερ Κρόμγουελ. Ολοι γνωρίζουμε καλά ότι η Ιστορία είναι γεμάτη από ιστορικές ειρωνείες. Λίγοι, όμως, γνωρίζουν (ή θυμούνται ακόμη) ότι ακριβώς αυτό το σκωτικό περιβάλλον -προτεσταντικό και βρετανόφερτο, κατά το πλείστον του- ήταν εκείνο που δημιούργησε στους Βρετανούς τους πρώτους πονοκεφάλους για τον πιθανό αποχωρισμό της Ιρλανδίας.

Για πολλά χρόνια, το Μπέλφαστ και η περιοχή του ήταν η πιο εξελιγμένη περιοχή της Ιρλανδίας. Στην πραγματικότητα, ακόμη ως πρόσφατα ήταν η μόνη περιοχή όπου σημειώθηκε η βιομηχανική επανάσταση στο ιρλανδικό έδαφος. Αυτό σήμερα μπορεί κανείς να το δει εύκολα στα πάμπολλα μνημεία της ωραίας πόλης, που δείχνουν την οικονομική της βαρύτητα, αλλά και την πολιτιστική της σημασία σαν πρώτο χώρο πιο ολοκληρωμένης έκφρασης της ιρλανδικής εθνικής συνείδησης, αλλά και, σε συνέχεια και χάρη στις απροσδόκητες στροφές της Ιστορίας, σαν κέντρο της βρετανικής νομιμοφροσύνης. Ενα από τα πολλά πρόσωπα της πόλης που αναφέραμε παραπάνω.

Ενα αλλά όχι το τελευταίο σε σημασία. Πόλη όχι μεγάλων διαστάσεων (έχει γύρω στις 500.000 κατοίκους και οι 6 κομητείες γύρω στο 1.500.000), η πόλη διακρίνεται για ένα ιδιόμορφο γιγαντισμό. Μεγάλο κέντρο ναυπηγικής βιομηχανίας, διέθετε δεξαμενές που ήταν (και ίσως είναι ακόμη) οι μεγαλύτερες του κόσμου, από τις οποίες βγήκε ο περίφημος όσο και άτυχος «Τιτανικός». Ακόμη και σήμερα, όπου, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, η ιρλανδική οικονομική πρωτοκαθεδρία έχει περάσει, με τη λεγόμενη διαδικασία του «Κελτικού Τίγρη», στο νότο, δηλαδή στην Ιρλανδική Δημοκρατία, στο Μπέλφαστ βρίσκεται η μεγαλύτερη ασφαλιστική εταιρία της ΕΕ.

Χωρίς αμφιβολία, το Μπέλφαστ είναι μια πολύ όμορφη πόλη που αξίζει να την επισκεφθεί κανείς, ιδιαίτερα στο πλαίσια του λεγομένου «στοχαστικού τουρισμού», ο οποίος, ελπίζουμε, ακόμη επιζεί. Ενα ταξίδι όχι χωρίς ρομαντική μελαγχολία. Ο βόρειος ουρανός, από όπου απουσιάζει ο προκλητικός ήλιος, αλλά και τα ζωντανά σημάδια μιας πολύπλοκης, πασίγνωστης και άγνωστης αντιπαράθεσης φροντίζουν να τη θυμάσαι πάντα.

Ενα καλαίσθητο και καλογραμμένο βιβλίο με εξαιρετικό εξώφυλλο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή». Πρόκειται για το πρώτο μυθιστόρημα της Νικαραγουανής ποιήτριας Γιοκόντα Μπέλι, που τιμήθηκε με το βραβείο Casa de las Americas το 1978. Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Η γυναίκα της φωλιάς», ένα πληθωρικό έργο, που αφηγείται με συναρπαστικό τρόπο τις επιθυμίες και τις αμφιταλαντεύσεις ανθρώπων που έχουν στρατευτεί σ' ένα μαγικό παιχνίδι ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν. Μαζί με το κύριο θέμα, συνυπάρχουν ο αγώνας για τη γυναικεία χειραφέτηση και η λαχτάρα των ανθρώπων, που μάχονται μέσα σε αντίξοες συνθήκες, βιώνοντας την πληρότητα στον έρωτα. Η συγγραφέας βάζει για μότο ένα απόσπασμα από τον «Μύθο των Ινδιάνων Μακιριτάρε» του Εδουάρδο Γκαλεάνο: «Σπάω τούτο το αυγό και γεννιέται η γυναίκα και γεννιέται ο άντρας. Θα ζήσουνε ξανά. Θα γεννηθούν και θα πεθάνουν ξανά και πάλι θα γεννηθούν. Και ποτέ δε θα πάψουν να γεννιούνται, γιατί ο θάνατος είναι ψέμα».