ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).-

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης (21/22 Ιούνη) ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης ομολόγησε με σωρεία αντιφατικών δηλώσεων ότι δεν μπορεί να επιλύσει το ζήτημα του «ευρω-στρατού» υπέρ των συμφερόντων της χώρας και αφέθηκε στον στρατοκράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) Χ. Σολάνα για την «οριστική ρύθμιση μέχρι το τέλος του χρόνου», αφού η Ελλάδα έχει συνυπογράψει επανειλημμένα την «ενεργοποίηση» της «ευρωπαϊκής» Δύναμης Ταχείας Επέμβασης (ΔΤΕ), όπου «συνεισφέρει» και η Τουρκία, «από τις αρχές του 2003».

Πρόκειται για την πλήρη διάλυση της ελληνικής διπλωματίας, η οποία, πλέον, «παρακολουθεί τις εξελίξεις», ενώ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κ. Καραμανλής έσπευσε να (...) «πάρει αποστάσεις». Οι 15 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ αποφάσισαν «ομόφωνα» στη Σεβίλλη, με τη συνυπογραφή και του Κ. Σημίτη, να αναθέσουν στον στρατοκράτη Χ. Σολάνα την επίλυση όλων των «εκκρεμών» ζητημάτων, έτσι ώστε να «αναληφθούν επιχειρήσεις διαχείρισης κρίσεων» από την αρχή του 2003. Οι συγκεκριμένες αποφάσεις της Σεβίλλης είναι οι εξής:

1) H ΕΕ θα «ηγηθεί» της «αστυνομικής αποστολής» στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη «από την 1/1/2003». Πρόκειται για «τη συνέχεια της σημερινής επιχείρησης του ΟΗΕ» και δεν υπάρχει «εκκρεμότητα».

2) H ΕΕ «εξέφρασε τη βούληση» να διαδεχτεί το ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ, η οποία όμως (...) σκοντάφτει στη μη «οριστική διευθέτηση» του ζητήματος των ελληνικών αντιρρήσεων για τον «ευρωστρατό». Δόθηκε «εντολή» στον Χ. Σολάνα για τις «αναγκαίες επαφές» με τα Σκόπια και το ΝΑΤΟ «έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η διαδοχή της επιχείρησης του ΝΑΤΟ, μετά τη λήξη της τρέχουσας εντολής του», δηλαδή τον προσεχή Οκτώβρη. Ολα αυτά, όμως, υπό την επιφύλαξη, που εκφράζεται ρητά στην παράγραφο 14 των «συμπερασμάτων» της Σεβίλλης «εφόσον θα έχουν πλέον τεθεί σε εφαρμογή οι μόνιμες ρυθμίσεις μεταξύ της ΕΕ και του ΝΑΤΟ», δηλαδή το θέμα του «ευρωστρατού».

3) H ΕΕ «ανέθεσε» βασικά στον Χ. Σολάνα την «οριστική» επίλυση της εκκρεμότητας του «ευρωστρατού» μέσα στο επόμενο εξάμηνο.

Ο Χ. Σολάνα είναι ο βασικός ελεγκτής και «ρυθμιστής» αυτών των θεμάτων το επόμενο εξάμηνο. Και αυτό γιατί από τον Ιούνη του 1999 είναι «διορισμένος» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κολωνίας ως «Γενικός Γραμματέας» (ΓΓ) του Συμβουλίου, ως «Υπατος Αρμοστής» (ΥΑ), δηλαδή ηγεμόνας της «Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας» (ΚΕΠΠΑ). Επιπλέον μετά από ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Νίκαιας (Δεκέμβρης 2000) είναι και ο επιβλέπων του «ευρωστρατού». Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τη Νίκαια, ότι προεδρεύει της «Επιτροπής Πολιτικής και Ασφαλείας» (ΕΠΑ) που είναι «ο κινητήριος μοχλός της ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας (ΕΠΑΑ)», «διαδραματίζει μείζονα ρόλο στην ενίσχυση των διαβουλεύσεων, ιδίως με το ΝΑΤΟ και τα ενδιαφερόμενα τρίτα κράτη», έχει «τον πολιτικό έλεγχο και τη στρατηγική διεύθυνση μιας στρατιωτικής επιχείρησης» της ΔΤΕ, ελέγχει πλήρως «τους τέσσερις τομείς προτεραιότητας στις μη στρατιωτικές πτυχές διαχείρισης κρίσης: επιβολή του νόμου, ενίσχυση του κράτους δικαίου, ενίσχυση των δομών της δημόσιας διοίκησης και της προστασίας των πολιτών» και έχει δικές του «μυστικές υπηρεσίες» και «βάση δεδομένων» με «δορυφορικό κέντρο» της ΕΕ στο Τορεχόν (Ισπανία).

Το ζήτημα του «ευρωστρατού» δεν αφορά στην αλλαγή της τριμερούς «συμφωνίας της Αγκυρας», αλλά στο τι θα αποφασιστεί εντός της ΕΕ, από τον Χ. Σολάνα, ώστε να γνωστοποιηθεί στο ΝΑΤΟ ότι μπορούν να «εφαρμοστούν οριστικά» οι αποφάσεις της Ουάσιγκτον (1999) και Νίκαιας (2000) με «τη συμμετοχή των Ευρωπαίων Συμμάχων που δεν είναι μέλη της ΕΕ» (παράγραφος 15 των αποφάσεων της Σεβίλλης).

Σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις του Κ. Σημίτη στη Σεβίλλη, όπως αναγράφονται στην ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, προκύπτουν τα εξής:

1) «Στο θέμα του λεγόμενου ευρωστρατού δεν υπήρξε λύση. Η Τουρκία δε συμφώνησε με το κείμενο, το οποίο είχε συμφωνηθεί με την προεδρία, δε συμφώνησε με την πρόταση της Ισπανικής Προεδρίας της ΕΕ. Ως εκ τούτου θα συνεχιστεί η διαπραγμάτευση».

2) «Δεν υπήρξε σε καμία στιγμή ένα επίσημο κείμενο το οποίο υποβλήθηκε από την Ελλάδα στις άλλες χώρες, ώστε να υπάρχει κάποιο χαρτί το οποίο να μπορούμε να πούμε, αυτό είναι το χαρτί το οποίο προτείνουμε στους άλλους. Ηταν μια συνεχής εξέλιξη η διαπραγμάτευση».

3) «Από όλα αυτά προκύπτει ότι η ρύθμιση αυτή που συμφωνήσαμε με την προεδρία, ικανοποιεί τις δικές μας επιδιώξεις. Τα κείμενα που συμφωνήθηκαν αναφέρονται στο Κείμενο των Συμπερασμάτων, το οποίο χαιρετίζει την πρόοδο που επιτεύχθηκε μέχρι σήμερα. Επίσης σημειώνεται ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει τη διαπραγμάτευση, έχοντας υπόψη, αυτή την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα». Πρόκειται για μια συνειδητή παραπληροφόρηση και παραχάραξη καθιερωμένων πρακτικών της διεθνούς διπλωματίας και της ΕΕ. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός αυτο-αναιρείται πολλαπλώς, και στη βάση της ανθρώπινης λογικής δεν μπορεί να εξαχθεί συμπέρασμα από τα λεγόμενά του. Την ίδια στιγμή που δηλώνει ότι «δεν υπήρξε ποτέ επίσημο κείμενο» διαπραγμάτευσης εντός της ΕΕ, επιχαίρει ψευδόμενος για «τα κείμενα που συμφωνήθηκαν και αναφέρονται» στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής, ενώ, όταν πιστεύει ότι τον συμφέρει προπαγανδιστικά ισχυρίζεται ότι «το κείμενο» της Ισπανικής Προεδρίας της ΕΕ δεν έγινε αποδεκτό από την (...) Τουρκία, που δεν συμμετέχει στην ΕΕ, ούτε βέβαια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Σεβίλλης (!!!)

Οπως όλοι μπορούν να διαπιστώσουν ανατρέχοντας στα επίσημα συμπεράσματα της Σεβίλλης, η μόνη ρητή αναφορά στο ζήτημα απασχολεί την παράγραφο 15 που, ολόκληρη, έχει ως εξής: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, χαιρετίζοντας την πρόοδο που έχει επιτελέσει μέχρι στιγμής η Ισπανική Προεδρία σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων της Νίκαιας για τη συμμετοχή των Ευρωπαίων Συμμάχων που δεν είναι μέλη της ΕΕ, αναθέτει στην επόμενη προεδρία μαζί με το Γενικό Γραμματέα / Υπατο Εκπρόσωπο (ΓΓ/ΥΕ) να συνεχίσουν το έργο αυτό». Δηλαδή για την «εφαρμογή» των ομόφωνων σχετικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Νίκαιας (7-9 Δεκέμβρη 2000), υπήρξε «πρόοδος» αλλά όχι «οριστική» επίλυση, και, δίνεται «εντολή να συνεχίσουν το έργο αυτό», στην «επόμενη» δανική προεδρία και, κυρίως, στον στρατοκράτη της ΕΕ Χ. Σολάνα. Επειδή η Δανία αυτο-εξαιρείται από την ΚΕΠΠΑ, με σχετικό πρωτόκολλο του Μάαστριχτ (1992), θα «συν-προεδρεύει», μόνο για τα θέματα αυτά, η επόμενη προεδρία που, τυχαίνει να είναι της Ελλάδας. Μ' άλλα λόγια δεν δίνεται εντολή στην Ελλάδα «να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση» όπως ψεύδεται ο πρωθυπουργός. Αντίθετα ως προεδρεύουσα, η Ελλάδα χάνει τη δυνατότητα διπλωματικών ελιγμών, αφού οφείλει να συμβιβάσει και όχι να «διεκδικήσει». Εκτός αν η κυβέρνηση Σημίτη έχει βρει το μαγικό κόλπο να «διεκδικεί» από τον εαυτό της (...)

Το όλο ζήτημα αφορά στην «εφαρμογή» της παραγράφου 10 των ομόφωνων αποφάσεων της ΝΑΤΟικής Συνόδου Κορυφής στην Ουάσιγκτον (Απρίλης 1999) και των ομόφωνων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Νίκαιας (Δεκέμβρης 2000) για τις «μόνιμες ρυθμίσεις σχετικά με τη διαβούλευση και τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ/ΝΑΤΟ». Πρόκειται για αποφάσεις που έχει συνυπογράψει η Ελλάδα, της Ουάσιγκτον, και η Τουρκία ως κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ. Δεν αφορούν λοιπόν ειδικά ελληνο-τουρκικές διαφορές, και οι δύο χώρες εμπλέκονται «έντεχνα» κατά τη διαδικασία της «εφαρμογής» με εντολή των ΗΠΑ, η οποία ηγεμονεύει της σχέσης ΝΑΤΟ/ΕΕ. Το ζήτημα αφορά στην επιβολή της κυριαρχίας των ΗΠΑ, διαμέσου του ΝΑΤΟ, ως «διαχείριση κρίσεων» στη βάση της «νέας στρατηγικής αντίληψης» (ΝΣΑ) του ΝΑΤΟ και στον «συνεταιρισμό» επί της λείας από τις ευρωπαϊκές «μεγάλες δυνάμεις» μετά την πτώση της ΕΣΣΔ. (βλ. «Ρ», 2/5/1999). Είναι δύο παράλληλες δεκάχρονες εξελίξεις, των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που συγκλίνουν και κορυφώνονται στις αποφάσεις της Ουάσινγκτον, τον Απρίλη του 1999 και ενώ η «ευρω-ατλαντική Συμμαχία» βομβαρδίζει τη Σερβία, με στόχο την κατοχή του Κοσσυφοπεδίου και τον έλεγχο των Βαλκανίων.

Στη βάση εκείνων των αποφάσεων ξεκίνησε η μιλιταριστική «διαχείριση κρίσεων» από τη Γιουγκοσλαβία μέχρι το Αφγανιστάν, διαμέσου της Μ. Ανατολής. Η ιμπεριαλιστική «σύγκλιση» υπό την πυρηνική ομηρία από τις ΗΠΑ, αφορά στη μετατροπή του άχρηστου «αμυντικού» ΝΑΤΟ σε πολιτικό-στρατιωτικό μηχανισμό επιβολής «ασφάλειας» και «διαχείρισης κρίσεων» σε παγκόσμιο επίπεδο, με άλλοθι την «τρομοκρατία» και στη μετατροπή της ανενεργούς επί πεντηκονταετία, «Δυτικο- Ευρωπαϊκής Ενωσης» (ΔΕΕ) σε «λοχία» των ΗΠΑ/ΝΑΤΟ στην Ευρώπη.

Η κατάργηση της «εθνικής άμυνας» σημαίνει την κατάργηση του στρατού κληρωτών και τη μετατροπή του σε μισθοφορικό. Σε επίπεδο ΗΠΑ/ΝΑΤΟ πρόκειται για τις περιβόητες «συνδυασμένες μεικτές δυνάμεις επιχειρήσεων» (GFIM). Σε επίπεδο ΕΕ/ΔΕΕ για την «ευρωπαϊκή» Δύναμη Ταχείας Επέμβασης (ΔΤΕ), δηλαδή για «επέμβαση μάχιμων δυνάμεων στη διαχείριση των κρίσεων», μέσα από «συνεισφορές» κρατών - μελών και «τρίτων χωρών». Αυτή η «ευρωπαϊκή» ΔΤΕ θα πρέπει «μέχρι το 2003 να αναπτύσσει σε λιγότερες από 60 ημέρες και να διατηρεί επί τουλάχιστον ένα έτος δυνάμεις μέχρι επιπέδου σώματος στρατού (60.000 ατόμων)», και να επεμβαίνει «όπου δει», εντός και εκτός της ΕΕ.

Οπως τονίζει η ομόφωνη απόφαση της Νίκαιας «το ΝΑΤΟ παραμένει η βάση της συλλογικής άμυνας των μελών της ΕΕ και θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των κρίσεων. Η ανάπτυξη της ΚΕΠΑΑ συμβάλλει στη ζωτικότητα του ανανεωμένου διατλαντικού δεσμού (...) Η διεργασία αυτή, διεξαγόμενη χωρίς περιττές αλληλοεπικαλύψεις, δε συνεπάγεται τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού». Ως γνωστόν κατ' επιταγή των ΗΠΑ, η «ευρωπαϊκή ασφάλεια» δεν είναι «της» αλλά «στην» Ευρώπη.

Ετσι ξεκίνησε το περιβόητο ζήτημα των «σχέσεων ΕΕ/ΝΑΤΟ» και μαζί και τα επιμέρους προβλήματα των «περιφερειακών πιονιών» όπως η Τουρκία και η Ελλάδα, με κατασκευασμένες από ΗΠΑ χρόνιες «εθνικές» διαφορές. Γιατί η «νέα αντίληψη» του ΝΑΤΟ καταργεί ουσιαστικά:

1) το άρθρο 1 της ιδρυτικής Συνθήκης της Ουάσιγκτον (1949), το οποίο αναφέρει ρητά ότι το ΝΑΤΟ θα απέχει «της απειλής ή της χρήσης βίας καθ' οποιονδήποτε τρόπο απάδοντα προς τους σκοπούς των Ηνωμένων Εθνών», Το «νέο» ΝΑΤΟ καταργεί τον ΟΗΕ.

2) τα περιβόητα άρθρα 5 και 6 της ιδρυτικής Συνθήκης του 1949 σύμφωνα με τα οποία «αναγνωρίζεται δικαίωμα ατομικής ή συλλογικής αυτοάμυνας» και «συνδρομής» σε περίπτωση «ενόπλου επιθέσεως». Σύμφωνα με το άρθρο 41 του «νέου» ΝΑΤΟ «Οι δυνάμεις της Συμμαχίας πρέπει να διασφαλίσουν τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα και την ελευθερία δράσης του ΝΑΤΟ (...) πρέπει να είναι έτοιμες να συμβάλλουν στην πρόληψη των συγκρούσεων και να κατευθύνουν τις επιχειρήσεις αντίδρασης σε κρίσεις που δεν εμπίπτουν στο άρθρο 5». Εξαίρεση από το άρθρο 5 προβλέπουν επίσης τα άρθρα 29, 31, 41, 49, 53, 61 της «νέας» ΝΑΤΟικής συμφωνίας του Απρίλη 1999. Οι ΗΠΑ/ΝΑΤΟ μπορούν πλέον να επέμβουν μονομερώς παντού, «εντός» και «εκτός» των «ορίων επιχειρησιακής ευθύνης». Από κοντά και η ΕΕ/ΔΕΕ.

Σύμφωνα με τις ομόφωνες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ελσίνκι (Δεκέμβρης 1999) «η Κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική για την ασφάλεια και την άμυνα θα αναπτυχθεί ανεξάρτητα από τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί δυνάμει του άρθρου 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον και του άρθρου 5 της Συνθήκης των Βρυξελλών». Και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Νίκαιας (Δεκέμβρης 2000) εξειδικεύει περαιτέρω το θέμα αφού «σε περίπτωση αιτήματος της ΕΕ (...) για μια επιχείρηση που δεν εντασσόταν στο άρθρο 5 (...) η τελική απόφαση εναπόκειται στο ΝΑΤΟ».

Η Τουρκία αντελήφθη εγκαίρως ότι η «νέα» κατάσταση δεν της αφαιρεί τον έλεγχο της Αν. Μεσογείου ως κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά ενδέχεται να υπάρξουν πολιτικο-στρατιωτικές «επιπλοκές» και απαίτησε «προσοχή» από την ΕΕ στις επιχειρήσεις «στην περιοχή ενδιαφέροντος» της Αγκυρας, δηλαδή και στο Αιγαίο και στην Κύπρο.

Μετά τη ΝΑΤΟική Σύνοδο Υπουργών Εξωτερικών της Βουδαπέστης (Μάης 2001), εκπρόσωποι των ΗΠΑ/Βρετανίας άρχισαν να πηγαινοέρχονται στην Αγκυρα. Τον επόμενο Νοέμβρη με την τριμερή ΗΠΑ/Βρετανίας/Τουρκίας «συμφωνία της Αγκυρας» η Τουρκία πήρε την «εξαίρεση» για τον «εθνικό» έλεγχο των «ζωτικών συμφερόντων». Ετσι από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Λάακεν (Δεκέμβρης 2001) άρχισε να «τρέχει» η Αθήνα. Καταϊδρωμένη. Γιατί εύκολα εξαναγκάζεσαι να «μπεις» σε μια (...) στημένη διαπραγμάτευση. Αλλά δύσκολα «βγαίνεις» κερδισμένος.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν είναι ούτε παιδί ούτε μάγος. Ως εκ τούτου ούτε το κείμενο της Αγκυρας για τον ευρωστρατό δεν μπορεί να εξαφανίσει, ούτε τα «ψεματάκια» του μπορεί να τα αποδώσει κανείς στην παιδική αφέλεια.

Οταν χτες ο υπουργός Εξωτερικών παρέδιδε στους πολιτικούς αρχηγούς το σώμα της διαπραγμάτευσης για τον ευρωστρατό, όπου αποδεικνυόταν ότι το αμερικανοβρετανικό κείμενο της Αγκυρας για τον ευρωστρατό εξακολουθεί και μετά τη Σύνοδο της Σεβίλλης να αποτελεί το πλαίσιο της προτεινόμενης συμφωνίας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος προσπαθούσε να αποκτήσει τις ικανότητες του «μικρού μάγου». Μαθητευόμενος μάγος ο Χρ. Πρωτόπαππας, δεν απέφυγε τη γελοιότητα. Οταν ρωτήθηκε αν ψεύδεται ο Ι. Τζεμ, ο οποίος προχτές δήλωνε ότι δεν υπάρχει κοινή θέση της ΕΕ για τον ευρωστρατό πέραν του κειμένου της Αγκυρας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δήλωσε: «Δεν είπε ακριβώς αυτό, αλλά πράγματι έκανε μια σχετική αναφορά. Εκείνο που θέλω να θυμίσω είναι ότι ο κ. Σολάνα έχει επικοινωνήσει με τον κ. Τζεμ και έχει συζητήσει μαζί του για την απόφαση της ΕΕ». Οταν ρωτήθηκε αν ψεύδεται ο Ι. Τζεμ ο Χρ. Πρωτόπαππας είπε: «Δε θέλω να χρησιμοποιώ επίθετα. Η αλήθεια είναι ότι ο κ. Σολάνα, μετά από την απόφαση της Συνόδου Κορυφής, την ίδια ημέρα επικοινώνησε με τον κ. Τζεμ και του διαβίβασε το νέο πλαίσιο. Η απάντηση του κ. Τζεμ -- απ' ό,τι πληροφορηθήκαμε από τους κυρίους Σολάνα και Πικέ -- ήταν ότι δεν μπορεί να απαντήσει την ίδια ημέρα, ότι θα επιστρέψει στην Αγκυρα, θα εξετάσουν το νέο πλαίσιο και θα απαντήσουν. Μάλιστα, υπήρχε μια πληροφορία ότι θα συνερχόταν και το Εθνικό Συμβούλιο για το θέμα αυτό, το οποίο πάντως είναι εσωτερικό θέμα της Τουρκίας. Πρέπει, όμως, να απαντήσει η Τουρκία, είτε τώρα που ολοκληρώνεται η ισπανική προεδρία, είτε όταν αναλάβει η Ελλάδα την προεδρία, οπότε θα αναλάβουμε το χειρισμό του όλου θέματος, όπως δήλωσε εξάλλου χθες ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Παπανδρέου. Γνωρίζετε ότι η δανική προεδρία δεν αναλαμβάνει θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας».