Ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ και πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Χριστόφιας δήλωσε ότι την ευθύνη για το αδιέξοδο στο Κυπριακό φέρουν η Αγκυρα και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς, λόγω της εμμονής τους στη λύση «δύο χωριστών κρατών».

Μιλώντας σε μνημόσυνο πεσόντος κατά την τουρκική εισβολή, του Νίκου Καρασαμάνη, από το χωριό Πελέντρι, ο κ. Χριστόφιας κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να ασκήσει πιέσεις προς την τουρκική πλευρά, έτσι ώστε να τηρήσει εποικοδομητική στάση στο Κυπριακό, αλλά και τον γγ του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, όπως εγκαταλείψει την τακτική «τήρησης ίσων αποστάσεων μεταξύ θύτη και θύματος».

«Επιβάλλεται», είπε ο πρόεδρος της Βουλής, αναφερόμενος στα Ηνωμένα Εθνη, «να κάνουν ξεκάθαρο ότι δεν μπορούν να ανεχθούν άλλο την κωλυσιεργία από μέρους της τουρκικής πλευράς, ότι δεν μπορούν άλλο να ανεχθούν την παραγνώριση των περί Κύπρου ψηφισμάτων του ΟΗΕ».

Επίσης, τόνισε ότι δεν μπορεί να υπάρξει δίκαιη και βιώσιμη λύση έξω από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, των συμφωνιών υψηλού επιπέδου και των αρχών του διεθνούς δικαίου και υπογράμμισε πως αν τα Ηνωμένα Εθνη ακολουθήσουν διαφορετική γραμμή, «δίνουν τη δυνατότητα στην Τουρκία και τον Ντενκτάς να ροκανίζουν το χρόνο και να παγιώνουν τα διχοτομικά τετελεσμένα της εισβολής». Είπε επίσης ότι όσο περνά ο χρόνος απομακρύνεται και η λύση και κάλεσε το γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να ενεργήσει τάχιστα.

Οπως ανέφερε ο πρόεδρος της Βουλής, «η αδυναμία διάρρηξης του αδιεξόδου στο Κυπριακό, αλλά και η σκλήρυνση της στάσης και η αναβάθμιση της αδιαλλαξίας της τουρκικής πλευράς, έχουν αποδείξει ότι αυτό που χρειάζεται να κάνει ο διεθνής παράγοντας δεν είναι να εξευμενίζει την τουρκική πλευρά, ακολουθώντας πολιτική ίσων αποστάσεων, αλλά να εμμένει στις αρχές και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για λύση στο Κυπριακό».

Οσον αφορά τη στάση της ελληνικής πλευράς, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι πρέπει να εξακολουθήσει να προβάλλει την ετοιμότητά της για συνεργασία με τα Ηνωμένα Εθνη για έναν έντιμο συμβιβασμό με εμμονή στις αρχές της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας που θα προνοεί ένα κράτος στην Κύπρο με μία μόνη κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και μία ιθαγένεια και θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες ολόκληρου του λαού.

Ο υπουργός Αμυνας της Κύπρου Σωκράτης Χάσικος δήλωσε ότι, ενόψει του ενδεχομένου πρόκλησης κρίσης από την Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρος, χωρίς τυμπανοκρουσίες και στο πλαίσιο του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος, ενισχύουν την άμυνά τους και είναι αποφασισμένες να υπερασπιστούν τα δίκαιά τους στην περίπτωση που η Τουρκία επιχειρήσει να τα καταπατήσει.

Ο κ. Χάσικος, που μιλούσε στο μνημόσυνο των θυμάτων των τουρκικών βομβαρδισμών χωριών της Τηλλυρίας, το 1964, είπε ότι Ελλάδα και Κύπρος πλήρωσαν ακριβά το τίμημα της αποτροπής και της διασφάλισης της ειρήνης, με δεκάδες νεκρούς, που έπεσαν στο βωμό του καθήκοντος.

Πρόσφατο τρανό παράδειγμα, πρόσθεσε, είναι ο θάνατος του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγου Φλωράκη και των τεσσάρων άλλων αξιωματικών που σκοτώθηκαν στη διάρκεια νυκτερινής άσκησης με ελικόπτερο.

Σε εκείνο το μοιραίο ελικόπτερο, τόνισε ο κύριος Χάσικος, ενσαρκώθηκε η ενιαία και αδιαίρετη θυσία Ελλαδιτών και Κυπρίων, όπως έγινε και το 1964 στο ύψωμα Λωρόβουνος της Τηλλυρίας.

Μιλώντας μετά το μνημόσυνο, ο κ. Χάσικος είπε ότι το πόρισμα για την πτώση του ελικοπτέρου θα είναι έτοιμο σύντομα, «και στο βαθμό που ενδείκνυται» θα δοθεί στη δημοσιότητα.

Στο μνημόσυνο, παρέστη ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς αντιστράτηγος Αθανάσιος Δημητρακόπουλος.

Στο μεταξύ, η εφημερίδα «Σημερινή» δημοσίευσε την Κυριακή κάτω από τον τίτλο «Απόρρητο έγγραφο σοκ», πληροφορίες, ότι έγγραφο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών κάνει λόγο για υπαρκτό κίνδυνο πρόκλησης θερμού επεισοδίου από την Τουρκία και αναβολή της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, το έγγραφο φέρει ημερομηνία 6/12/2001, δηλαδή συντάχθηκε όταν άρχιζε η νέα προσπάθεια των Ηνωμένων Εθνών για λύση του Κυπριακού και χαρακτηρίζεται απόρρητο.

Οπως γράφει η εφημερίδα, το έγγραφο αναφέρει ότι σε περίπτωση ένταξης της Κύπρου χωρίς λύση, Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να ετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν, πρώτον, την προσάρτηση των κατεχομένων περιοχών της Κύπρου στην Τουρκία και δεύτερον, την πρόκληση στρατιωτικής κρίσης.

Στο έγγραφο, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα, διατυπώνεται η εκτίμηση ότι η Αγκυρα και ο Ραούφ Ντενκτάς προσήλθαν στις απ' ευθείας συνομιλίες, με στόχο να ροκανίσουν το χρόνο και για να καθυστερήσουν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Οι Τούρκοι, προστίθεται, θα εμφανιστούν, λίγο προτού λήξουν τα χρονοδιαγράμματα, έτοιμοι για «σοβαρές διαπραγματεύσεις», προκειμένου να ζητήσουν επανεξέταση των κεφαλαίων του ευρωπαϊκού κεκτημένου, με στόχο, πάντα, την καθυστέρηση της ένταξης.

Επίσης, αναφέρεται στο έγγραφο ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί αναβολή της διεύρυνσης για δύο μήνες, αλλά ότι η Γερμανία δεν είναι διατεθειμένη να διακινδυνεύσει τη διεύρυνση για χάρη της Τουρκίας και της Κύπρου.

Ως εκ τούτου, προστίθεται στο έγγραφο, σύμφωνα πάντα με τη «Σημερινή», η θέση της Ελλάδας ότι «δε νοείται διεύρυνση χωρίς την Κύπρο θα πρέπει να διατυπώνεται με τρόπο που να μην προκαλεί, αλλά και να μην αφήνει καμιά αμφιβολία για τις προθέσεις μας».

Η Αγκυρα πήρε τη σκυτάλη των απειλών εναντίον της Κύπρου σε περίπτωση ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Σύμφωνα με τις τουρκοκυπριακές εφημερίδες, ο νέος υπουργός οικονομικών της Τουρκίας Μασούμ Τουρκέρ απείλησε ότι αν ενταχθεί η νότια Κύπρος, κατά την έκφρασή του, στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η Τουρκία και το ψευδοκράτος θα ενοποιηθούν. Πρόσθεσε ότι για το θέμα αυτό έχει ήδη ληφθεί απόφαση και κανένας δεν μπορεί να την παραβλέψει.

Εξάλλου, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Ντεβλέτ Μπαχτσελί δήλωσε ότι στο εγγύς μέλλον θα πρέπει να αναμένονται κάποιες αξιώσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την Τουρκία στο Κυπριακό, το Αιγαίο και στις σχέσεις με την Αρμενία. Πρόσθεσε ότι στην Τουρκία διαμορφώθηκε ήδη το κατάλληλο κλίμα για την περίπτωση εμμονής της Ευρωπαϊκής Ενωσης στις αξιώσεις αυτές.

Στο μεταξύ, αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος Μεχμέτ Αλί Ταλάτ δήλωσε ότι η μη επίλυση του Κυπριακού δεν αποτελεί απλώς εμπόδιο για την πορεία της Τουρκίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά ένα τείχος.

Ανέφερε ακόμα ότι από το ροκάνισμα του χρόνου προκαλείται ζημιά στους Τουρκοκυπρίους, ενώ εξυπηρετείται η ελληνοκυπριακή πλευρά στην πορεία της προς την Ευρώπη.

Αναβρασμός επικρατεί στην Κύπρο για την καταδίκη των δύο Τουρκοκύπριων δημοσιογράφων της «Αφρίκα», Σενέρ Λεβέντ και Μεμντούχ Ενέρ. Η εφημερίδα «Αφρίκα», που εκδίδει ο Σενέρ Λεβέντ, γράφει ότι η «ποινή φυλάκισης» που επιβλήθηκε στους δύο δημοσιογράφους της αποδεικνύει για ακόμη μια φορά ότι στα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας τα οποία βρίσκονται υπό τουρκική κατοχή και υπό τη σκιά του στρατιωτικού καθεστώτος, είναι αδύνατο να λειτουργήσει η Δικαιοσύνη.

Εξάλλου, η εφημερίδα «Γενί Ντουζέν» γράφει ότι η απόφαση του κατοχικού καθεστώτος να επιβάλει «ποινή φυλάκισης» σχετίζεται με τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από την ανακοίνωση των «μη κυβερνητικών οργανώσεων», που ζητούσε λύση του Κυπριακού πριν από την ένταξη, με την προειδοποίηση ότι η ένταξη της Κύπρου χωρίς λύση θα ζημιώσει τους Τουρκοκυπρίους και την Τουρκία. Η «Γενί Ντουζέν» αποκαλύπτει ότι η ανακοίνωση της πλατφόρμας «Κοινό Οραμα», που στεγάζει 86 τουρκοκυπριακές οργανώσεις, έχει θορυβήσει τα μέγιστα το κατοχικό καθεστώς.

Ο Ραούφ Ντενκτάς συγκάλεσε συνεδρία του λεγόμενου «συμβουλευτικού σώματος», στο οποίο μετέχουν εκπρόσωποι της λεγόμενης τουρκικής πρεσβείας και Τούρκοι στρατιωτικοί, καθώς και σύμβουλοι του Ραούφ Ντενκτάς, κατά την οποία συζητήθηκε η ανακοίνωση των οργανώσεων.

Σύμφωνα με την τουρκοκυπριακή εφημερίδα, ο κατοχικός ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς έδωσε στους συμβούλους του τις εξής εντολές:

1. Να παρεμποδίσουν τη δημοσίευση της ανακοίνωσης για το όραμα της λύσης και ένταξης στον Τύπο της Τουρκίας και του εξωτερικού.

2. Να εντοπίσουν και να ιδρύσουν τον ίδιο αριθμό «μη κυβερνητικών οργανώσεων» προκειμένου να προβάλουν το όραμα του κατοχικού καθεστώτος.

3. Να συνεχίσουν τον αποπροσανατολισμό και να φέρουν στην ημερήσια διάταξη, αν παραστεί ανάγκη, το θέμα των πρόωρων «εκλογών».

4. Να γίνουν πιο επιθετικοί καταβάλλοντας προσπάθειες, όπως οι ειδήσεις που αφορούν στο όραμα για λύση του Κυπριακού και ένταξη στην ΕΕ να περιοριστούν από όλα τα ΜΜΕ του ψευδοκράτους.

Στο μεταξύ, απειλές δέχονται οι οικείοι των δύο Τουρκοκυπρίων δημοσιογράφων Σενέρ Λεβέντ και Μεμντούχ Ενέρ που έχουν καταδικαστεί σε εξάμηνη φυλάκιση για δημοσίευση άρθρου, το οποίο θεωρήθηκε επικριτικό για τον Ραούφ Ντενκτάς και το κατοχικό καθεστώς.

Στα απειλητικά τηλεφωνήματα οι άγνωστοι αναφέρουν ότι «τους έχει μείνει μόνο μια βδομάδα».

Επιστολή με την οποία καταδικάζει την «ποινή φυλάκισης» έξι μηνών που επέβαλε ψευδοδικαστήριο εναντίον δύο δημοσιογράφων της τ/κ εφημερίδας «Αφρίκα», απέστειλε ο επιτετραμμένος της Κύπρου στη Νέα Υόρκη, Γιώργος Κασουλίδης, στις οργανώσεις Human Rights Watch, Overseas Press Club, Committee to Protect Journalists, Freedom House και Amnesty International. Η επιστολή του Γ. Κασουλίδη απεστάλη σε συνέχεια της επιστολής του μονίμου αντιπροσώπου της Κύπρου στη Νέα Υόρκη προς τις ίδιες οργανώσεις, στις 11 του Ιούλη 2002.

Στην επιστολή ζητείται η υποστήριξη των οργανώσεων και ταυτόχρονα καλούνται να ενεργήσουν ώστε να σταματήσει ο εκφοβισμός και η δίωξη του Τύπου στα Κατεχόμενα.

Στην επιστολή του ο Γ. Κασουλίδης διαβίβασε επίσης την καταγγελία της Ενωσης Συντακτών Κύπρου για το ίδιο θέμα.