Η οικονομική ύφεση στην ευρωπαϊκή οικονομία γίνεται πλέον αισθητή και στη χώρα μας. Ετσι, μετά την επιδείνωση του ισοζυγίου εμπορευματικών συναλλαγών το α΄ εξάμηνο του χρόνου, στοιχεία στασιμότητας εμφανίζει και η βιομηχανική παραγωγή, η οποία, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, τον Ιούλη παρουσίασε μείωση 0,8%, ενώ την περίοδο Γενάρη-Ιούλη εμφανίζει ανεπαίσθητη άνοδο, 0,3%. Η πορεία της βιομηχανικής παραγωγής είχε ξεκινήσει με εντυπωσιακή άνοδο το Γενάρη του 2002, για να προσγειωθεί στη συνέχεια στα επίπεδα της στασιμότητας, δηλαδή στα αντίστοιχα επίπεδα παραγωγής του 2001, και η δυναμική των πραγμάτων δείχνει ότι το πρόσημο στο τέλος του χρόνου θα είναι αρνητικό. Ανακόπτεται έτσι η ανοδική πορεία των δύο προηγούμενων χρόνων, με την εντυπωσιακή άνοδο κατά 5% το 2000 και 2,9% το 2001, εξέλιξη η οποία θα πρέπει να αποδοθεί τόσο στην ύφεση που πλήττει τις χώρες της ευρωζώνης, όσο και στην υποχώρηση της ζήτησης στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, στις οποίες τα τελευταία χρόνια είχε σημειωθεί πρόοδος στον τομέα των ελληνικών εξαγωγών.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, μεγάλη ή μικρή υποχώρηση εμφανίζουν οι παραδοσιακοί κλάδοι της ελληνικής βιομηχανίας, οι οποίοι ήδη βρίσκονται σε πορεία συρρίκνωσης, όπως αυτοί των κλωστοϋφαντουργικών ειδών, των ειδών ενδυμασίας, του δέρματος, του ξύλου-φελλού. Μεγάλη πτώση εμφανίζουν επίσης και νέοι κλάδοι (μηχανές γραφείου - ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρικών μηχανών), οι οποίοι τα δύο προηγούμενα χρόνια είχαν εμφανίσει μεγάλο δυναμισμό. Στην αντίπερα όχθη, ο κλάδος των εκτυπώσεων-εκδόσεων εμφανίζει μέσα στο 2002 εντυπωσιακή άνοδο, όπως άνοδο εμφανίζουν και οι κλάδοι των χημικών προϊόντων και των μεταφορικών μέσων. Ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει και μια άλλη παράμετρος: Αν και η βιομηχανική παραγωγή καθηλώνεται σε επίπεδα στασιμότητας, προφανώς λόγω μείωσης της ζήτησης, την ίδια περίοδο εμφανίζονται τα έντονα κερδοσκοπικά φαινόμενα στην αγορά, τα οποία, βέβαια, εν μέρει οφείλονται στις μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις που ελέγχουν την παραγωγή, εν μέρει στο κύκλωμα διακίνησης και εμπορίας, το οποίο ελέγχεται από τα μεγάλα πολυεθνικά πολυκαταστήματα.

Αναλυτικότερα, η πορεία των επιμέρους κλάδων της μεταποιητικής βιομηχανίας το επτάμηνο Γενάρη-Ιούλη 2002 ως προς τα αντίστοιχα επίπεδα του 2001 είναι η ακόλουθη:

• Τροφίμων-ποτών 3,4%
• Καπνού 2,1%
• Κλωστοϋφαντουργικών υλικών μείον 9,6%
• Ειδών ενδυμασίας μείον 5,0%
• Δέρματος-ειδών υπόδησης μείον 6,5%
• Ξύλου-φελλού μείον 6,7%
• Χαρτιού και προϊόντων από χαρτί μείον 2,6%
• Εκτυπώσεις-εκδόσεις 29,4%
• Παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα 0,8%
• Χημικών προϊόντων 10,7%
• Προϊόντων από ελαστική και πλαστική ύλη μείον 2,0%
• Μη μεταλλικών ορυκτών 4,3%
• Βασικών μετάλλων 6,6%
• Κατασκευή τελικών προϊόντων από μέταλλο 6,2%
• Μηχανήματα και είδη εξοπλισμού μείον 1,3%
• Μηχανών γραφείου-ηλεκτρονικών υπολογιστών μείον 4,3%
• Ηλεκτρονικών μηχανών, συσκευών μείον 12,4%
• Συσκευών ραδιοφωνίας, τηλεόρασης & επικοινωνιών μείον 47,8%
• Ιατρικών οργάνων και οργάνων ακριβείας 4,2%
• Μεταφορικών μέσων 8,8%
• Λοιπού εξοπλισμού μεταφορών μείον 2,8%
• Επίπλων-λοιπών βιομηχανιών μείον 12,0%.

Τις επιβαρύνσεις που βαφτίζονται από την κυβέρνηση «ελαφρύνσεις» επισημαίνουν οι λογιστές της χώρας. Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Λογιστών (ΠΟΛ), σε ανακοίνωση της για τα φορολογικά μέτρα που ανακοινώθηκαν πρόσφατα, αναφέρει ότι «κινούνται σε εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από αυτή που θέλει να παρουσιάσει η κυβέρνηση» και για το λόγο αυτό δεν είναι τυχαία η στήριξη από την πλευρά του ΣΕΒ.

Σύμφωνα με την ΠΟΛ, όχι μόνο δεν πρόκειται να υπάρξει επιβάρυνση του προϋπολογισμού, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση, αλλά αντίθετα θα υπάρξει αύξηση της τάξης του 2,5%. Οι λογιστές στηλιτεύουν την κυβέρνηση και για το γεγονός ότι με τους πίνακες που έδωσε στη δημοσιότητα, «συνειδητά διαστρεβλώνει την οικονομική μεθοδολογία και πρακτική». Η κυβέρνηση, συνεχίζει η ανακοίνωση, στην προσπάθειά της να πείσει ότι οι απαλλαγές είναι γενναίες χρησιμοποίησε δυο διαφορετικά αθροίσματα για σύγκριση, ταυτίζοντας τα ετήσια εισοδήματα του 2002 με αυτά του 2003 «χωρίς να παίρνει υπόψη τις νέες επιβαρύνσεις που προκύπτουν από τη μείωση έκπτωσης των δαπανών». Οι λογιστές επισημαίνουν και το γεγονός ότι δεν έγινε καμία τιμαριθμοποίηση της κλίμακας, ενώ οι φορολογικοί συντελεστές έμειναν άθικτοι και παράλληλα δε διευρύνθηκαν τα φορολογικά κλιμάκια. Η ΠΟΛ θα τοποθετηθεί αναλυτικά στο ζήτημα με την κατάθεση του νέου φορολογικού νομοσχεδίου και αναφέρει ότι «βασικός στόχος είναι θεσμοθέτηση ενός δίκαιου απλοποιημένου φορολογικού συστήματος, ικανού να συλλάβει την πραγματική φορολογητέα ύλη και να την κατανείμει με κοινωνικά κριτήρια».

Ανούσια «κριτική» σε δευτερεύοντα διαδικαστικά ζητήματα για τους ληστρικούς όρους χορήγησης των τραπεζικών δανείων κάνει η ηγεσία της Ομοσπονδίας Τραπεζοϋπαλλήλων Ελλάδας (ΟΤΟΕ), η οποία όχι μόνο αποφεύγει να τοποθετηθεί στην ουσία του προβλήματος, αλλά αναλαμβάνει και ρόλο «συμβουλάτορα» της εργοδοσίας και των μεγαλομετόχων. Σε ανακοίνωση που εξέδωσαν μετά την πρόσφατη απόφαση του Πρωτοδικείου Αθήνας, που έκρινε καταχρηστικούς 15 όρους στις συμβάσεις στεγαστικών δανείων, αναφέρονται απλά στην «ανάγκη να αποφεύγονται υπερβολές και ακρότητες από τις τράπεζες που τραυματίζουν εν τέλει την αξιοπιστία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων». Επισημαίνουν μάλιστα ότι η είσπραξη κάθε λογής εξόδων που χρεώνουν οι τράπεζες (και που κρίθηκαν από το Δικαστήριο καταχρηστικές) μπορούν «κάλλιστα να ενσωματωθούν στο ονομαστικό επιτόκιο, όπως είναι και το σωστό». Με δυο λόγια, η ηγεσία της ΟΤΟΕ, στην προσπάθειά της να... περισώσει την «αξιοπιστία» των τραπεζών, «συμβουλεύει» για το πώς θα συνεχιστεί η κλοπή χωρίς να υπάρχουν δικαστικές εμπλοκές.