Associated Press

Εξω από τον ΟΗΕ διαδηλωτές εκδήλωσαν την άρνησή τους για τον πόλεμο στο Ιράκ και η αστυνομία έκανε συλλήψεις...

Τις «σοβαρές του αμφιβολίες» για το κατά πόσον το ιρακινό καθεστώς θα υποκύψει στο «αμερικανικό τελεσίγραφο» εξέφραζε, χθες, ο Αμερικανός Πρόεδρος. Μια μέρα μετά την ομιλία Μπους στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, που προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις ανά την υφήλιο, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ άρχισε, ήδη, διαβουλεύσεις με τους ομολόγους του στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την κατάρτιση ενός νέου ψηφίσματος για το Ιράκ.

«Επί 11 χρόνια, ο Σαντάμ Χουσεΐν περιφρονεί τις αποφάσεις του ΟΗΕ, έχει δείξει στον ΟΗΕ και στον κόσμο ότι δεν ενδιαφέρεται, κάτι που με κάνει να αμφιβάλλω για το κατά πόσο θα συμμορφωθεί τώρα». Αυτό δήλωνε ο Αμερικανός Πρόεδρος, επαναφέροντας, εμμέσως, στο προσκήνιο τον αναπόφευκτο χαρακτήρα που έχει, ήδη, προδιαγράψει για το στρατιωτικό πλήγμα κατά του Ιράκ. Ο Πρόεδρος Μπους, μιλώντας στους Αφρικανούς ηγέτες, επανέλαβε την αναγκαιότητα τελεσιγράφου προς το ιρακινό καθεστώς «όχι μηνών ή χρόνων, αλλά ημερών, το πολύ εβδομάδων».

Παράλληλα, ο Κόλιν Πάουελ άρχιζε συνομιλίες με τους ομολόγους του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σύμφωνα με διπλωμάτες, το σχέδιο ψηφίσματος πιθανολογείται ότι θα καταθέσει η Βρετανία. Το πρόβλημα είναι ότι ΗΠΑ - Βρετανία επιμένουν να συμπεριληφθεί συγκεκριμένη απειλή προσφυγής στα όπλα, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Ιράκ, όπως και χρονοδιάγραμμα, σ' αυτό το πρώτο ψήφισμα. Οι δύο ηγεσίες εκτιμούν ότι με τον τρόπο αυτό «εξοικονομείται» πολύτιμος χρόνος.

Αντίθετα, τα υπόλοιπα μέλη, τουλάχιστον τα μόνιμα, φέρονται να επιθυμούν δύο φάσεις στη διαδικασία, δηλαδή να επανασυγκληθεί το Συμβούλιο, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Ιράκ, ώστε να εξεταστεί η αντίδραση του ΟΗΕ. Αυτή η εκδοχή ανησυχεί τις ΗΠΑ - Βρετανία, καθώς φοβούνται ότι θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλεπάλληλες διπλωματικές εμπλοκές και τελικά να απομακρυνθεί το ενδεχόμενο άμεσης στρατιωτικής αντίδρασης.

Ο αντιπρόεδρος Ταρέκ Αζίζ χαρακτήρισε «ψεύδη και κατασκευάσματα» την ομιλία Μπους. Απέρριψε το τελεσίγραφο, τονίζοντας ότι οι επιθεωρητές θα γυρίσουν στο Ιράκ, αλλά όχι άνευ όρων, υποστηρίζοντας ότι «έχουμε ήδη την εμπειρία της επιστροφής των επιθεωρητών υπό αυτές τις συνθήκες και αποδείχτηκε ότι δεν απέτρεψε ένα στρατιωτικό πλήγμα. Γιατί να κάνουμε το ίδιο λάθος; Η υψηλή διπλωματία που πραγματεύονται πόσο θα απομακρύνει τη στρατιωτική επιδρομή; Μερικούς μήνες;». Ο Αζίζ επανέλαβε ότι το Ιράκ, αν και συνεχίζει να ελπίζει στη διπλωματία, θα «αμυνθεί με τρόπο που θα εκπλήξει τις ΗΠΑ» και προειδοποίησε το Ισραήλ να μη συμμετέχει «γιατί θα δεχτεί επίθεση».

Η απάντηση ήρθε από τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, Αρι Φλάισερ, που έσπευσε να εκτιμήσει ότι «οι δηλώσεις αυτές αποδεικνύουν ότι το Ιράκ κάτι θέλει να κρύψει». Παρ' όλα αυτά, επανέλαβε ότι ο Πρόεδρος Μπους δεν έχει πάρει τελική απόφαση για στρατιωτική δράση και ότι επιμένει να αναλάβει ο ΟΗΕ τις ευθύνες του. Παράλληλα, εμφανείς παραμένουν οι διαφωνίες εντός του Κογκρέσου, καθώς πολλοί βουλευτές και γερουσιαστές αμφισβητούν τα στοιχεία που τους έχει παρουσιάσει η αμερικανική ηγεσία.

Την ικανοποίησή του δεν έκρυβε το Λονδίνο για το «σαφές μήνυμα» της ομιλίας Μπους στον ΟΗΕ. Παρ' όλα αυτά, ο ΥΠΕΞ Τζακ Στρο επαναλάμβανε ότι «προτεραιότητα είναι η επιστροφή των επιθεωρητών και όχι η αλλαγή του ιρακινού καθεστώτος». Την ίδια στιγμή, πάντως, Βρετανοί αξιωματικοί διέρρεαν ότι εξοπλισμός, προμήθειες και μεγάλες ποσότητες πυρομαχικών συγκεντρώνονται σε βρετανικό λιμάνι, προκειμένου να προωθηθούν σε «κατάλληλο λιμάνι στον Κόλπο».

Στο γεγονός ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος, στην ομιλία του, έστω και για επικοινωνιακούς λόγους, επανέφερε στο προσκήνιο το Συμβούλιο Ασφαλείας, επικεντρώνονται οι δηλώσεις των περισσότερων ηγεσιών, παραβλέποντας τις απειλές μονομερούς δράσης. Ο Γάλλος ΥΠΕΞ εκτίμησε ότι «η ανάληψη ευθύνης και δράσης στο πλαίσιο του ΟΗΕ είναι μια άποψη που συγκλίνει με τη γαλλική», ενώ το Πεκίνο δήλωσε «έτοιμο να ενεργοποιηθεί για την επίλυση της κρίσης εντός ΟΗΕ». Ο Κρις Πάτεν, επίτροπος Εξωτερικών Υποθέσεων, απηχώντας προηγούμενες δηλώσεις και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ρομάνο Πρόντι, εξήρε την «πολυμερή δράση και τη συζήτηση ανάμεσα σε συμμάχους», τονίζοντας ότι «η πολυμερής συνεννόηση θα πρέπει να είναι αποτελεσματικό μέσο και όχι να αξιοποιηθεί ως δικαιολογία αποτυχίας».

«Πολλές ευκαιρίες για επίτευξη διπλωματικής λύσης» επέμεινε ότι υπάρχουν η Μόσχα, που φέρεται να διαπραγματεύεται την απειλή μονομερούς στρατιωτικής δράσης που εξαπέλυσε κατά της Γεωργίας με αφορμή τους Τσετσένους. Σύμφωνα με διπλωμάτες, το θέμα δεν ήρθε στην επιφάνεια τυχαία, αλλά μάλλον με το σκεπτικό ότι ή θα επιτραπεί και στην ίδια η μονομερής δράση ή θα φέρει αντιρρήσεις στα αμερικανικά σχέδια. Εκκληση στο Ιράκ «να αδράξει την ευκαιρία και να αποτραπεί μια πολεμική σύρραξη» απηύθυνε ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, ενώ ο γγ του Αραβικού Συνδέσμου, Αμρ Μούσα, δήλωνε ικανοποιημένος για την εμπλοκή του ΟΗΕ, επαναλάμβανε ότι η διπλωματία είναι λύση και ζητούσε πίστωση χρόνου.

Αντίθετα, ο Γερμανός ΥΠΕΞ Γιόσκα Φίσερ εκτίμησε ότι η ομιλία Μπους ήταν «πολύ ανησυχητική» και επέμεινε στην πάγια αντίθεση της Βόννης. Για «υπεροψία» κατηγόρησε τις ΗΠΑ και τη Δύση, ο Καναδός πρωθυπουργός Ζαν Κρετιέν, εκτιμώντας ότι σε αυτή τη στάση θα μπορούσε κανείς να αναζητήσει, σε μεγάλο βαθμό, τα αίτια της τρομοκρατίας.

Μάλλον είχε όρεξη για αστεία ο πρόεδρος Μπους και όταν είδε τον υπουργό Eξωτερικών Γ. Παπανδρέου μπροστά του, τον ρώτησε να... μάθει για την πορεία του Κυπριακού.

Η συνάντησή τους, στο πόδι, πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια δεξίωσης του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν προς τιμήν των ξένων αντιπροσωπειών που παίρνουν μέρος στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ.

Ο Aμερικανός πρόεδρος συνέχισε τη... χαλαρή συζήτηση με τον Ελληνα υπουργό, σημειώνοντας την ικανοποίησή του και για την «πολύ καλή δουλιά που έκαναν οι ελληνικές αρχές με την τρομοκρατία».

Ως προς το ενδιαφέρον του προέδρου για το Kυπριακό, ο Γ. Παπανδρέου φέρεται να απάντησε ότι η Ελλάδα προσπαθεί για την επίλυση του προβλήματος και πρόσθεσε ότι η Αθήνα αναγνωρίζει το ρόλο των ΗΠΑ προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο πρόεδρος Μπους είπε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν τις προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος, ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του και για την πολιτική της Ελλάδας στα Βαλκάνια, χαρακτηρίζοντας τη χώρα μας ως τον ενοποιητικό παράγοντα στην περιοχή.

Απόλυτα ικανοποιημένος, που ο Aμερικανός πρόεδρος καταφέρνει, ανάμεσα στα τόσα προβλήματα που έχει, να θυμάται και το Κυπριακό, ο Γ. Παπανδρέου, μάλλον αισθάνθηκε την ανάγκη να κολακεύσει τον Τζ. Μπους για την ομιλία του στη ΓΣ του ΟΗΕ! Οχι, ο Ελληνας υπουργός Eξωτερικών δε διέγνωσε καμία αμερικανική απειλή προς τη Διεθνή Κοινότητα από την ομιλία Μπους στον ΟΗΕ. Δεν πρόλαβε ίσως να διαβάσει αμερικανικές εφημερίδες, οι οποίες, κι αυτές, ερμηνεύουν την ομιλία του προέδρου, ως αμερικανική προειδοποίηση σύμφωνα με την οποία είτε ο ΟΗΕ θα ακολουθήσει τις ΗΠΑ στον πόλεμο κατά του Ιράκ, είτε οι ΗΠΑ θα βαδίσουν μόνες τους.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ προσβλέπει στην ελληνική προεδρία της ΕΕ και αναμένει την ανάληψη πρωτοβουλιών στο Μεσανατολικό, σύμφωνα με τοποθέτηση του Ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών Σ. Πέρες προς τον Γ. Παπανδρέου κατά τη συνάντησή τους, την Πέμπτη, στη Νέα Υόρκη. Ο Πέρες άφησε να εννοηθεί, κατά τη συνομιλία του με τον Γ. Παπανδρέου, ότι αν οι Παλαιστίνιοι προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού, τότε πολλά θα αλλάξουν και στην πολιτική του Ισραήλ.