Associated Press

Κοινό μυστικό είναι ότι ο Ουίλιαμ Μπερνς κομίζει στον αραβικό κόσμο το «σχέδιο ειρήνευσης» που εκπόνησαν οι συμμετέχοντες στο διαμεσολαβητικό Κουαρτέτο (ΗΠΑ, ΟΗΕ, ΕΕ, Ρωσία) μετά από μια «άξαφνη» αμερικανική συνειδητοποίηση ότι «πρέπει να μειωθεί το επίπεδο βίας ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους». Η συνειδητοποίηση αυτή, διόλου τυχαία, συμπίπτει με τις αμερικανικές προετοιμασίες, τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε διπλωματικό επίπεδο, για ένα επικείμενο πλήγμα κατά του Ιράκ.

Το σχέδιο, μάλιστα, φαίνεται να προκαλεί τις αντιδράσεις της ισραηλινής ηγεσίας, καθώς σε αντίθεση με τη μέχρι σήμερα τακτική της Ουάσιγκτον, δε θέτει ως κεντρικό και μοναδικό άξονα της συλλογιστικής του την ισραηλινή ασφάλεια. Δεδομένο, όμως, που δε φαίνεται να πείθει τους Παλαιστινίους αλλά ούτε τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο, αφού είναι ηλίου φαεινότερο ότι μοναδικός στόχος της συγκεκριμένης διαμεσολάβησης δεν είναι παρά η εκμαίευση της αραβικής σιωπής, αν όχι της συνεργασίας, στη στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράκ.

Η αμερικανική διαμεσολάβηση στο Μεσανατολικό, αν και είναι η πρώτη μετά από πολλούς μήνες ξεκάθαρης υποστήριξης των εκκαθαριστικών ισραηλινών επιχειρήσεων εντός των παλαιστινιακών εδαφών, αν και θεωρητικά βασίζεται στο «όραμα Μπους για δύο κράτη, γειτονικά και βιώσιμα που θα ζουν με ειρήνη», δεν έγινε δεκτή με ενθουσιασμό, όπως θα γινόταν υπό άλλες συνθήκες, από τον αραβικό κόσμο. Αντίθετα, η ανησυχία των αραβικών ηγεσιών για τις επικείμενες εξελίξεις στον Περσικό διατυπώνεται ολοένα και σαφέστερα, παρά τις απέλπιδες προσπάθειές τους να βρουν κάποια «μέση οδό» συνεννόησης με τους, πάλαι ποτέ, καλούς Αμερικανούς συμμάχους.

Οι κινήσεις του Προέδρου Μπους μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου έχουν προκαλέσει τεράστια προβλήματα στους Αραβες συμμάχους του, ακόμη και στους πλέον πειθήνιους. Η χρήση ρητορικής που υποδαυλίζει την ενοχοποίηση συλλήβδην των μουσουλμάνων και κατ' επέκταση των Αράβων, τα απαράδεκτα και απάνθρωπα μέτρα που λήφθηκαν εντός ΗΠΑ σε βάρος των πολιτών αραβικής καταγωγής, καθώς τα περιοριστικά και εξευτελιστικά «μέτρα ασφαλείας» στα αμερικανικά σύνορα απέναντι στους Αραβες επισκέπτες, ήταν απλώς η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής της αραβικής κοινής γνώμης απέναντι στην Ουάσιγκτον. Οι αντιδράσεις των ηγεσιών, είτε ως λεκτικές καταγγελίες, είτε ως απόσυρση εκατομμυρίων δολαρίων αραβικών κεφαλαίων από αμερικανικές επενδύσεις, είτε ως εφαρμογή εξίσου σκληρών μέτρων ασφαλείας κατά την είσοδο Αμερικανών επισκεπτών στη Σαουδική Αραβία π.χ., δεν κατέστη δυνατό να εξομαλύνουν το εξαιρετικά άσχημο κλίμα.

Η αραβική κοινή γνώμη βράζει, πλέον, από οργή. Επί δύο χρόνια που βρίσκεται σε εξέλιξη η Ιντιφάντα, η διεθνής κοινότητα υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ έχει εγκαταλείψει τους Παλαιστινίους στο έλεος του ισραηλινού στρατού, ο οποίος επιδίδεται σε αλλεπάλληλες και κατάφωρες παραβιάσεις των πιο στοιχειωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων ενώ περιφρονούνται με τον προκλητικότερο τρόπο οι σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ. Σήμερα, κάποιες άλλες αποφάσεις του ΟΗΕ, αυτές που σχετίζονται με το Ιράκ, μετατρέπονται σε κινητήριο μοχλό της αμερικανικής πίεσης για εξαπόλυση επίθεσης σε βάρος της Βαγδάτης, ενώ είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο ότι ο ιρακινός πληθυσμός έχει πληρώσει βαρύ τίμημα από την εφαρμογή του εμπάργκο. Και μάλιστα, ως πρόσχημα χρησιμοποιείται η ύπαρξη όπλων μαζικής καταστροφής στο Ιράκ, την ώρα που το Ισραήλ όχι μόνο διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής αλλά απειλεί και να τα χρησιμοποιήσει σε περίπτωση που δεχτεί το οποιοδήποτε πλήγμα.

Η πολιτική των δύο μέτρων και δύο σταθμών είναι τόσο απροκάλυπτα κυνική που οι εξαθλιωμένες μάζες του αραβικού πληθυσμού είναι έτοιμες να εκραγούν. Τα στηριζόμενα από τις ΗΠΑ, αραβικά αυταρχικά καθεστώτα μοιάζουν ανίκανα να χειριστούν μια κατάσταση που, μέχρι σήμερα, καλλιεργούσαν προκειμένου να επιβληθούν στους λαούς τους και να εξασφαλίζουν την ικανοποίηση των συμφερόντων των συμμάχων τους και κατά συνέπεια και τη δική τους ύπαρξη.

Σαν να μην έφτανε αυτό, συνειδητοποιούν ότι ο ομφάλιος λώρος που συνέδεε αυτήν καθ' αυτήν την αναγκαιότητα επιβίωσής τους με την Ουάσιγκτον μοιάζει να καταρρέει. Ολοένα και περισσότερες είναι πολεμικές ιαχές που ξεστομίζονται από Αμερικανούς αξιωματούχους υπέρ μιας συνολικής γεωστρατηγικής ανακατάταξης στον αραβικό κόσμο. Οταν τον Αύγουστο διέρρεε το περιεχόμενο συνεδρίασης στο Πεντάγωνο, όπου είχε σαφώς διατυπωθεί η άποψη ότι ο κύριος εχθρός των ΗΠΑ, άρα και ο σημαντικότερος στόχος, είναι η Σαουδική Αραβία, κατέρρεαν και οι τελευταίοι ουσιαστικοί δίαυλοι επικοινωνίας ανάμεσα στους πάλαι ποτέ στενούς συμμάχους.

Η δημοσίευση στον ισραηλινό Τύπο (στη «Χααρέτζ») της φερόμενης ως συνομιλίας ανάμεσα στην Ισραηλινή βουλευτή Κολέτ Αβιτάλ και τον Τομ Λάντος, μέλος της κοινοβουλευτικής επιτροπής διεθνών υποθέσεων του Κογκρέσου, προκάλεσε ρίγη ανατριχίλας στο σύνολο του αραβικού κόσμου. Σύμφωνα με αυτήν, ο Λάντος διαβεβαίωνε ότι «το Ισραήλ δε χρειάζεται να ανησυχεί. Θα ξεφορτωθούμε τον μπάσταρδο Σαντάμ πολύ σύντομα. Στη θέση του θα εγκαταστήσουμε ένα φιλο-δυτικό δικτάτορα που θα είναι καλός για εμάς και για εσάς. Θα κυβερνήσει για 5 - 6 χρόνια και μετά η Αμερική θα ξεφορτωθεί όλα τα καθεστώτα του κακού, θα πάει και στον νεαρό Ασαντ (στη Συρία) και θα του ξεκαθαρίσει ότι ή θα συμφωνήσει μαζί μας ή θα πάθει ό,τι και ο Σαντάμ».

Η ανατριχίλα μεταβλήθηκε σε πραγματική αγωνία όταν τις σκέψεις αυτές συμπλήρωνε ο «νεοφώτιστος» Ρεπουμπλικάνος Μίκαελ Λίντιν, στο πόνημά του «Πόλεμος ενάντια στους άρχοντες του κακού», όπου παραθέτει σειρά «καθεστώτων που πρέπει να καταστραφούν»: «Πριν από όλα, τονίζει, πρέπει να ανατρέψουμε τα τρομοκρατικά καθεστώτα, του Ιράν, του Ιράκ και της Συρίας. Στη συνέχεια, πρέπει να τελειώνουμε με τη Σαουδική Αραβία... Οταν όλοι αυτοί οι τύραννοι έχουν ανατραπεί θα ολοκληρώσουμε το καθήκον της δημοκρατικής μεταρρύθμισης». Ο Λίντιν, μάλιστα, δε διστάζει να ονομάσει την όλη αυτή «διαδικασία» ως «δημιουργική καταστροφή, η οποία είναι ιστορική αποστολή των ΗΠΑ, τόσο στο εσωτερικό σε όλους τους τομείς όσο και στο εξωτερικό... Πρέπει να τους καταστρέψουμε για προωθήσουμε την ιστορική μας αποστολή».

Εάν, αρχικώς, το πρόβλημα των αραβικών καθεστώτων ήταν η διαχείριση της λαϊκής οργής, τώρα πλέον είναι η ίδια τους η επιβίωση. Δεν υποψιάζονται, απλώς, ότι η έναρξη μιας στρατιωτικής επιχείρησης στο Ιράκ και η διατυπωμένη αμερικανική πρόθεση για ανατροπή του καθεστώτος Χουσεΐν μπορεί να είναι η αρχή ανάλογων επιχειρήσεων και εναντίον τους. Το πιστεύουν με βεβαιότητα. Και όσο περισσότερο Αμερικανοί αξιωματούχοι επιλέγουν μια μεσσιανική ανερμάτιστα απλοποιημένη ορολογία για να εκτοξεύσουν τις απειλές τους (καλές ΗΠΑ, κακοί Αραβες) προκειμένου να καλύψουν τους πραγματικούς στόχους τους, τόσο περισσότερο απομακρύνεται η πιθανότητα εξασφάλισης της στοιχειώδους σταθερότητας στο σύνολο του αραβικού κόσμου, με απρόβλεπτες αλυσιδωτές συνέπειες για ολόκληρη την υφήλιο.

Μετά από τόσες δεκαετίες στυγνής καταπίεσης, από θεοκρατικά και αυταρχικά καθεστώτα που οδήγησαν στην απόλυτη βιολογική και πνευματική εξαθλίωση τους λαούς τους προς ικανοποίηση των συμφερόντων των ισχυρών τους συμμάχους, είναι σχεδόν βέβαιο ότι από μία ανατροπή τους θα προκύψουν χειρότεροι τύραννοι, τύπου Μπιν Λάντεν και μουτζαχεντίν. Αλλωστε, οι ΗΠΑ φρόντισαν, επί δεκαετίες, να τους «σπείρουν» σε μια σειρά από χώρες προκειμένου να τις ελέγξουν, όπως είναι η Αλγερία, η Αίγυπτος, το Ιράν, το Αφγανιστάν κ.ο.κ.

Ετσι, με γνώμονα την ανάγκη διασφάλισης της αμερικανικής παγκόσμιας ηγεμονίας και τις προσπάθειες των υπολοίπων ισχυρών να εξασφαλίσουν μέρος της νομής, στο «πεδίο μάχης» των πολυτιμότατων ενεργειακών πόρων και δρόμων του Κόλπου και της, κατά Μπρεζίνσκι, Ευρασίας, οι αραβικοί πληθυσμοί χειραγωγήθηκαν να «θυμηθούν», μέσω Ουάσιγκτον, την «τζιχάντ», οι ΗΠΑ κατασκεύασαν έναν νέο βολικό και διάσπαρτο «εχθρό» και η ανθρωπότητα ολόκληρη απέκτησε άλλη μια αλυσίδα να τη φυλακίζει.

Στην πόλη Γκέρα του ανατολικογερμανικού κρατιδίου της Θουριγγίας συνήλθε στις 12-13 Οκτώβρη το συνέδριο του «Κόμματος Δημοκρατικού Σοσιαλισμού» (ΚΟΔΗΣΟ). Από πολλές απόψεις αυτό μπορεί να χαρακτηριστεί σημαντικό, τόσο για το μέλλον του ίδιου αυτού κόμματος, όσο και γενικότερα του σοσιαλιστικού κινήματος στη Γερμανία.

Στο διήμερο συγκρούστηκαν δύο διαμετρικά αντίθετες στρατηγικές της κομματικής ηγεσίας. Οι διαφωνίες υπέβοσκαν από καιρό και κυρίως από το τελευταίο συνέδριο στη δυτικογερμανική πόλη Μίνστερ. Αλλά η σύγκρουση εκδηλώθηκε ανοιχτά στην Γκέρα, με αφορμή και την πρόσφατη εκλογική ήττα του ΚΟΔΗΣΟ (στις 22 Σεπτέμβρη), την εκτίμηση των αιτιών της και τα συμπεράσματα.

Το ιδιαίτερο αυτού του συνεδρίου είναι ότι η βάση που για μεγάλο διάστημα θεωρούνταν άβουλη και άφωνη, ύψωσε το ανάστημά της. Πρώτα, κάπως δισταχτικά, στο συνέδριο του Μίνστερ, όπου με το «όχι» της, ανέκοψε την όρεξη μέρους της ηγεσίας να μετέχει - «από περίπτωση σε περίπτωση» - με την Μπούντεσβερ σε πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς και έτσι διέσωσε τον αντιπολεμικό χαρακτήρα του ΚΟΔΗΣΟ. Και τώρα - στην Γκέρα - με ένα έντονο «όχι» και με πλειοψηφία 70% των αντιπροσώπων, όπου ανέκοψε την πλεύση - ή τουλάχιστον την ταχύτητα πλεύσης - προς την πλήρη σοσιαλδημοκρατικοποίηση του ΚΟΔΗΣΟ.

Οι πρωταγωνιστές αυτού του τελευταίου ρεύματος γύρω από την ηγετική ομάδα Γκρέγκορ Γκίζι, Ντίτμαρ Μπαρτς, Αντρέ Μπρι, Πέτρα Πάου κλπ. υπέστησαν ήττα, που μπορεί να αποδειχτεί προσωρινή ή οριστική, ενώ το 70% των αντιπροσώπων με επικεφαλής την ομάδα γύρω από την παλιά και επανεκλεγείσα προεδρίνα Γκαμπριέλα (Γκάμπι) Τσίμερ κατάφεραν να αναδείξουν σαν μελλοντική στρατηγική του ΚΟΔΗΣΟ την απόρριψή του χωρίς όρους και αρχές «πολιτικού ξεπουλήματος» στο SPD και την εμμονή του σαν ενός σοσιαλιστικού κόμματος αριστερά από τη σοσιαλδημοκρατία (σημ. Θ.Β.: Δεν απορρίπτεται εντελώς η συνεργασία (το «ξεπούλημα») αλλά το «χωρίς όρους»).

Πάντως πρέπει να σημειωθεί ότι και η κυρία Τσίμερ, έως ένα βαθμό, δεν είναι άμοιρη της ως τώρα πορείας του ΚΟΔΗΣΟ και της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί σ' αυτό, αφού υπήρξε από χρόνια σημαντικό στέλεχος του κόμματος και δεν ακούστηκε η φωνή διαμαρτυρίας της κατά της καταγγελίας της σοσιαλιστικής Γερμανίας (της ΓΛΔ) σαν κράτους «σταλινικού», αδικίας, ανελευθερίας και καταπίεσης (!) Στην Γκέρα όμως βοήθησε να σταματήσει η παραπέρα πορεία προς αυτή την κατεύθυνση.

Στο λόγο της στην Γκέρα προειδοποίησε για τον κίνδυνο του οπορτουνισμού. Υπογράμμισε ότι «η χωρίς όρους συμμετοχή στην κυβέρνηση» (όπως π.χ. στα κρατίδια του Βερολίνου και του Μεκλεμβούργου - Πρόσω Πομερανίας), «η χωρίς όρους ανοχή (της κυβέρνησης), όπως π.χ. στο ανατολικό κρατίδιο της Σαξονίας - Ανχάλτης ή η έγκρισή της πάση θυσία - αυτό είναι οπορτουνισμός».

Στη Γερμανία τόνισε, δεν υπάρχει ανάγκη για ένα δεύτερο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, αλλά για ένα σοσιαλιστικό αντιπολιτευτικό κόμμα, αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας. Αναμφίβολα, η Γκέρα υπήρξε για την αριστερή πτέρυγα του ΚΟΔΗΣΟ μια τακτική νίκη. Στην υποχώρηση της οπορτουνιστικής πτέρυγας συνέτεινε και η Κομμουνιστική Πλατφόρμα με εκπρόσωπό της τη γνωστή μαρξίστρια Σάρα Βάγκενκνεχτ και το Μαρξιστικό Φόρουμ του ΚΟΔΗΣΟ.

Το ότι το αποτέλεσμα του συνεδρίου στην Γκέρα αποτελεί μια τακτική νίκη της πλειοψηφίας Τσίμερ, θεωρείται αναμφισβήτητο. Είναι όμως και στρατηγική νίκη; Αυτό πρέπει ακόμα να αποδειχτεί. Για τον εξής λόγο: Επικεφαλής του 30%, που ψήφισαν εναντίον της, είναι πρώην ηγετικά στελέχη, όχι μικρής εμβέλειας όπως π.χ. ο γνωστός δικηγόρος Γκρέγκορ Γκίζι, πρώην πρόεδρος του ΚΟΔΗΣΟ και επί ένα μικρό διάστημα «Σενάτορας» (υπουργός) Εθνικής Οικονομίας του κρατιδίου του Βερολίνου. Οι πρώτες αντιδράσεις τους μετά την Γκέρα, υπήρξαν δημοσιεύματα - ανοιχτές βολές - κατά της πορείας πλεύσης της Τσίμερ, ξεχωριστές συναντήσεις της ηγετικής αντιπολιτευόμενης ομάδας, υπονοούμενα για ίδρυση νέου κόμματος, και κατόπιν διάψευση παρόμοιων σκέψεων, δηλαδή ενδείξεις για έναρξη οργάνωσης αντίστασης κατά της πορείας που χάραξε το συνέδριο. Δηλαδή θα χρειαστεί ακόμα πολλή δουλιά.

Κάτι που δε στερείται σημασίας και για το σοσιαλιστικό και κομμουνιστικό κίνημα στη χώρα μας, είναι το συμπέρασμα, στο οποίο φαίνεται να κατέληξε η συντριπτική πλειοψηφία του συνεδρίου στην Γκέρα: ότι η συμμετοχή (σε κυβερνήσεις) ή η ανοχή σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων δεν αυξάνει, αλλά αντίθετα μειώνει σημαντικά την εμπιστοσύνη των αριστερών δυνάμεων στο κόμμα τους, αφού αυτό αναγκάζεται να συμπλέει με το (μεγαλύτερο) σοσιαλδημοκρατικό - κυβερνητικό κόμμα, που ασκεί πολιτική διατήρησης του αστικο-μονοπωλιακού και με τη μία ή την άλλη μορφή ιμπεριαλιστικού ή φιλοϊμπεριαλιστικού καθεστώτος.

Είναι απ' αυτή την άποψη χαρακτηριστική η αίτηση που είχε υπογράψει ο σοσιαλιστής Κουρτ Γκολντστάιν - ένας από τους επιζώντες του χιτλερικού στρατοπέδου συγκέντρωσης του Αουσβιτς - μαζί με πολλά άλλα ονομαστά μέλη του ΚΟΔΗΣΟ προς το συνέδριο στην Γκέρα: Το ΚΟΔΗΣΟ, γράφει, οφείλει «περισσότερο από κάθε άλλη φορά να είναι ένα κόμμα που να στρέφεται κατά της κυριαρχίας του κεφαλαίου στην κοινωνία και να αναλύσει την περασμένη σοσιαλιστική προσπάθεια ριζικά - με κριτικό σεβασμό και όχι καταδίδοντάς την».

Δεν είναι βέβαια ζήτημα των «100 πρώτων ημερών» μετά το συνέδριο της Γκέρα για να αποδειχθεί η ταυτότητα λόγων και έργων της πλειοψηφίας του 70% των συνέδρων. Αλλά η εφαρμογή στην πράξη αυτού που ψήφισαν, θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την αξιοπιστία τους και το μέλλον του σοσιαλισμού στη Γερμανία.

Ο μαρξιστής δημοσιογράφος Βόλφγκανγκ Κλάουσνερ διαπίστωσε στο περιοδικό «Ρότφουξ» (Οκτώβρης 2002) την εξής γνώμη: «Η εκλογική ήττα σηματοδοτεί την αποτυχία του πολιτικού «πιστεύω» των λεγόμενων μεταρρυθμιστών. Αποσαφηνίζει ότι είναι αχρείαστη μια κάπως «αριστερότερη» σοσιαλδημοκρατία στη Γερμανία. Ο εκλογέας ψηφίζει το πρωτότυπο και όχι την κόπια του. Το ΚΟΔΗΣΟ έχει πολιτικό μέλλον μόνο, αν σαν δυναμική αντιπολίτευση του συστήματος συνδέσει το συνεπή αγώνα για τα ενδιαφέροντα της πλειοψηφίας του πληθυσμού με σαφή επιδίωξη βασικών κοινωνικών αλλαγών, και σ' αυτόν (τον αγώνα) ούτε να αρνείται, ούτε να συκοφαντεί τις ιστορικές ρίζες του».

Τελειώνοντας θα προσθέσω ότι κάνει εντύπωση και αποτελεί απόδειξη της ιδεολογικής σύγχυσης σε πολλά στελέχη του ΚΟΔΗΣΟ, ότι ενώ σε όλο τον κόσμο, ακόμα και αντίπαλοι του επιστημονικού σοσιαλισμού, δεν έπαψαν να ασχολούνται με τους Γερμανούς μεγαλοφυείς ιδρυτές του - τον Καρλ Μαρξ και τον Φρίντριχ Ενγκελς.

Το συνέδριο της Γκέρας απαξίωσε να αναφέρει και μια λέξη γι' αυτούς. Απεναντίας μάλιστα υπογράμμισε ότι στο ΚΟΔΗΣΟ δε χρειάζεται ο ιδεολογικός αγώνας!