Σε αυτά τα πλαίσια κινήθηκαν από τότε και οι δηλώσεις του ΓΓ του ΟΗΕ, που έπαψε πια να χρησιμοποιεί τους όρους «Διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία», «Κοινότητες», «Κυριαρχία μια και αδιαίρετη», «μια και μόνη Ιθαγένεια», ενώ στις 12/9/2000 μίλησε και για την «πολιτική ισότητα» των δυο μερών, αφήνοντας να εννοηθεί ότι γίνεται λόγος για ισότητα, στην ουσία, δυο κρατών, που «θα πρέπει να αναγνωρίζεται σαφώς στον τελικό διακανονισμό». Οι όροι oμοσπονδιακό κράτος και oμόσπονδες πολιτείες αντικαταστάθηκαν από τότε με τους όρους «Κοινό κράτος» και «Συστατικά κράτη».

Στο σχέδιο που υποβλήθηκε, δημιουργείται ένα «κοινό κράτος» με μια «κοινή κυβέρνηση» και ένα νέο Σύνταγμα. Το «κοινό κράτος» οικοδομείται στην αντίληψη της ύπαρξης δυο «συστατικών κρατών», το κάθε ένα με το δικό του «βασικό νόμο», που θα αυτοκυβερνώνται. Τα «συστατικά κράτη» έχουν ισότιμο καθεστώς και οργανώνονται ελεύθερα κάτω από τα δικά τους Συντάγματα.

Η λογική αυτή διαπερνά και τις προτάσεις που αφορούν την ιθαγένεια (τρεις στην ουσία, μια η ενιαία και από μια για κάθε χωριστό κράτος), αλλά και τη σύσταση της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας.

Η κατοχύρωση των τριών ελευθεριών εμφανίζεται επίσης προβληματική.

Οι ελευθερίες διακίνησης και εγκατάστασης και το δικαίωμα ιδιοκτησίας είχαν γίνει δεκτά και από τις δυο πλευρές στην Κατευθυντήρια Γραμμή 3 της Συμφωνίας Υψηλού Επιπέδου Μακαρίου - Ντενκτάς και είχαν επαναβεβαιωθεί στη Συμφωνία Κυπριανού - Ντενκτάς. Δεν ενσωματώνονται, όμως, στις νέες προτάσεις για το Συνταγματικό και εισάγονται χρονικοί περιορισμοί και πολλές εξαιρέσεις.

Τα ζητήματα των προσφύγων, των περιουσιών τους, αλλά και της επιστροφής τους παραμένουν προβληματικά, καθώς και το ζήτημα των εγκλωβισμένων και των αγνοουμένων μαζί με το αγκάθι των εποίκων από την Τουρκία.

Οι ρυθμίσεις που προβλέπονται για την αποστρατιωτικοποίηση είναι επίσης προβληματικές και υπάγονται, όπως φαίνεται, στις γενικότερες ρυθμίσεις που αφορούν τη δημιουργία και λειτουργία του στρατού της ΕΕ. Μάλιστα, προβλέπεται ρύθμιση, με βάση την οποία η Κύπρος θα γίνεται ορμητήριο για αμερικανο-ΝΑΤΟικές επιδρομές, όχι με απόφαση των δικών τους κυβερνητικών οργάνων, αλλά με αποφάσεις των κυβερνήσεων Ελλάδας και Τουρκίας!

Καθιερώνεται, συμπερασματικά, ένα ιδιόμορφο καθεστώς κράτους, μοναδικού στα χρονικά του διεθνούς δικαίου, που αποτελεί μια συγκαλυμμένη μορφή Συνομοσπονδίας και μια συγκαλυμμένη διχοτόμηση. Η προβληματική λειτουργία του «κοινού κράτους» θα έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία επικίνδυνων καταστάσεων, όπως και το να βρίσκεται κάτω από μια διαρκή εποπτεία του ΟΗΕ και της ΕΕ, των Αγγλοαμερικανών. Αυτό εμφανίζεται ακόμα πιο καθαρά στις ρυθμίσεις που προβλέπονται για την κυβέρνηση του «κοινού κράτους» και τους μεταβατικούς θεσμούς του, όπου προβλέπει ότι οι ηγέτες των δύο πλευρών γίνονται Συμπρόεδροι της Κύπρου για τρία χρόνια. Τον πρώτο χρόνο θα ασκούν την εκτελεστική εξουσία με τη βοήθεια ενός Συμβουλίου υπουργών, που θα οριστεί από τους ίδιους, ενώ για τα δύο επόμενα χρόνια η εκτελεστική εξουσία θα ασκείται από ένα Συμβούλιο υπουργών που θα εκλεγεί από το Κοινοβούλιο και οι Συμπρόεδροι θα έχουν από κοινού τη θέση του Αρχηγού κράτους.

Στο σχέδιο που κατέθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ κυριαρχεί η λογική του εκβιασμού, με την καθιέρωση τελεσιγραφικών χρονικών περιορισμών για να αποσπαστεί η αποδοχή από τις κυβερνήσεις και τα πολιτικά κόμματα της Ελλάδας και της Κύπρου, ότι θα αποτελέσει τη βάση για την παραπέρα διαπραγμάτευση.

Οι Αμερικανοί ιμπεριαλιστές ανάμεσα στις άλλες επιδιώξεις τους θέλουν να διασφαλίσουν επίσης την απρόσκοπτη ένταξη και της Τουρκίας στην ΕΕ.

Οι Βρετανοί ιμπεριαλιστές, πέρα από τη διασφάλιση της συνέχειας του ρόλου τους ως εγγυήτριας δύναμης στο νέο κράτος που θα δημιουργηθεί, εξασφαλίζουν και τη διαιώνιση του καθεστώτος των στρατιωτικών τους βάσεων, αφού καμιά αναφορά δε γίνεται σ' αυτές.

Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ρ. Πρόντι και οι άλλες ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ διασφαλίζουν την επίτευξη μιας πολιτικής λύσης για το Κυπριακό πριν από την απόφαση ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ.

Αυτό το σαφέστατο νόημα έχουν τα εκβιαστικά χρονοδιαγράμματα του σχεδίου: Μέχρι τις 18 Νοέμβρη «τα δυο μέρη» πρέπει να απαντήσουν στον Κ. Ανάν, αν δέχονται ή απορρίπτουν κατ' αρχήν το σχέδιο (ένα διάστημα μόλις 7 ημερών από την ημερομηνία όπου επιδόθηκε επίσημα). Ηδη η κυβέρνηση, «σαν έτοιμη από καιρό», δήλωσε ότι το αποδέχεται ως «αφετηρία διαπραγμάτευσης». Στις 12 - 13 Δεκέμβρη τα «δυο μέρη» πρέπει να υπογράψουν μια «συμφωνία αυτοδέσμευσης» στην Κοπεγχάγη κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, όπου οι 15 ηγέτες θα αποφασίσουν και για την ένταξη της Κύπρου. Στις 30 Μάρτη του 2003 πρέπει να πραγματοποιηθούν τα χωριστά δημοψηφίσματα στις δυο κοινότητες για την έγκριση των Συμφωνιών με πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα που καταγράφονται στο Παράρτημα ΙΧ του «σχεδίου Ανάν» και στις 16 Απρίλη 2003 θα γίνει η υπογραφή για την οριστική επίλυση μαζί με τις συμφωνίες προσχώρησης.

Φαίνεται σήμερα πιο καθαρά ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ αποτέλεσαν έναν ακόμη εκβιαστικό μοχλό για την αποτροπή μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης του κυπριακού ζητήματος στη βάση των αποφάσεων και των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Στην κριτική αποτίμηση των αποτελεσμάτων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στο Ελσίνκι (10-11.12.1999), σε ανακοίνωσή του, το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στις 14.12.1999, τόνιζε και τα εξής: «Στη Σύνοδο του Ελσίνκι, το Κυπριακό οδηγήθηκε στον οριστικό ενταφιασμό του. Πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων οι αποφάσεις του ΟΗΕ, για τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού. Επιβεβαιώνεται ότι η Κύπρος, με ή δίχως την ένταξή της στην ΕΕ, οδεύει και προς τη θεσμική διχοτόμηση» και γινόταν ιδιαίτερη αναφορά στο σημείο 9 (β): «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι η πολιτική επίλυση του προβλήματος θα διευκόλυνε την προσχώρηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Εάν μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης δεν έχει επιτευχθεί λύση, η απόφαση του Συμβουλίου όσον αφορά την προσχώρηση θα ληφθεί χωρίς το ανωτέρω να αποτελεί προϋπόθεση. Εν προκειμένω, το Συμβούλιο θα λάβει υπόψη όλα τα σχετικά στοιχεία». Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.

Το ΚΚΕ, μπροστά στις κρίσιμες στιγμές που αντιμετωπίζει η Κύπρος, με λύσεις υπαγορευμένες από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τις ηγετικές δυνάμεις της ΕΕ, που οδηγούν σε μια θεσμική πλέον αναγνώριση της διχοτόμησης και αποδοχής των τετελεσμένων της εισβολής και κατοχής, θεωρεί το σχέδιο απαράδεκτο, επικίνδυνο, μη βιώσιμο. Πρόκειται για σχέδιο - παγίδα για τα δικαιώματα του κυπριακού λαού, για τα συμφέροντα των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας, για την ευρύτερη περιοχή. Το σχέδιο αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για διαπραγμάτευση.

Το ΚΚΕ καλεί το λαό και τη νεολαία να κινητοποιηθεί μαζικά και να εκδηλώσει την κατηγορηματική αντίθεσή του στα τελεσίγραφα και στην υπαγόρευση λύσεων από τους ιμπεριαλιστές, σε βάρος της Κύπρου και του λαού της.

ΑΘΗΝΑ 13/11/2002

ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ