Στο διάστημα αυτής της τριετίας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της «Wall Street Journal», εξανεμίστηκαν πάνω από 7 τρισεκατομμύρια δολάρια! Χρήματα που επενδύθηκαν από «καθημερινούς Αμερικανούς», κυρίως σε μετοχές εταιριών υψηλής τεχνολογίας. Η πτώση του χρηματιστηρίου, εξάλλου, συνοδεύτηκε από την παταγώδη κατάρρευση της λεγόμενης «νέας οικονομίας», μιας καθαρής επινόησης των «αγορών» που πάνω της στηρίχτηκαν όλα τα νέα δόγματα της «παγκοσμιοποίησης».

Σύμβολο της «νέας οικονομίας» έγινε ο δείκτης «Nasdaq» του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης. Με το δείκτη αυτό υπολογίζεται η πορεία των μεγαλύτερων εταιριών υψηλής τεχνολογίας και πληροφορικής, όπως η Microsoft, η ΙΒΜ, η Sony, κ.ά. Στις 10 Μάρτη του 2000 ο Nasdaq σημείωσε τη μεγαλύτερη τιμή όλων των εποχών, φτάνοντας στις 5.048 μονάδες. Ομως, στις 4 Οκτώβρη του 2002 η τιμή του είχε πέσει στις 1.139 μονάδες, πτώση κατά 78%...!

Τέτοια κατρακύλα είχαν να δουν στο χρηματιστήριο της Γουόλ Στριτ από το 1930. Μικρότερη ήταν η πτώση του δείκτη «Dow Jones», ο οποίος εκφράζει την πορεία των μετοχών των μεγαλύτερων αμερικανικών βιομηχανιών. Στις 14 Γενάρη του 2000 ο Dow Jones, έφτασε στο ζενίθ και στις 11.723 μονάδες. Στις 4 Οκτώβρη του 2002, η τιμή του είχε πέσει στις 7.528 μονάδες, πτώση κατά 35%.

Στο τέλος αυτής της διαδρομής πολλοί έγιναν «σοφότεροι», αφού έμαθαν ότι στον καπιταλισμό και σε μηχανισμούς, όπως το χρηματιστήριο, δεν υπάρχουν περιθώρια για να ανθίσουν λαϊκές προσδοκίες. Το χρηματιστήριο είτε στη Νέα Υόρκη, είτε στο Τόκιο, είτε στη Φρανκφούρτη, είτε στην Αθήνα, αργά, ή γρήγορα έρχεται να αποδείξει ότι το καπιταλιστικό κέρδος είναι η υπέρτατη αξία του, μια αξία την οποία το μεγάλο κεφάλαιο δε θα μοιραστεί με κανέναν. Ετσι, λοιπόν, στο τέλος αυτής της διαδρομής είναι και ορισμένοι που έγιναν πλουσιότεροι, πολύ πλουσιότεροι, οι λεγόμενοι «θεσμικοί επενδυτές».

Η «Wall Street Journal» σε πρόσφατο δημοσίευμά της καταγράφει το χρονικό της «οδυνηρής τριετίας» και σημειώνει τους σημαντικότερους σταθμούς της.

Η αρχή αυτής της διαδρομής εντοπίζεται στους τελευταίους μήνες του 1999, όταν σημειώνεται η χρηματιστηριακή «έκρηξη» και εκατομμύρια Αμερικανοί αγοράζουν μετοχές νεοσύστατων επιχειρήσεων, που μόλις βγαίνουν στην αγορά και υπόσχονται τεράστιες αποδόσεις. Ταυτοχρόνως, μια ενορχηστρωμένη από την αμερικανική κυβέρνηση και τις εταιρίες υψηλής τεχνολογίας προπαγανδιστική εκστρατεία έχει ως αποτέλεσμα όλοι να σπεύσουν, να επενδύσουν στο Internet.

Στις αρχές του 2000 αρχίζουν να διαφαίνονται τα πρώτα προβλήματα, αφού ο Nasdaq χάνει μέσα σε τρεις βδομάδες, από τα τέλη Μάρτη, έως τα μέσα Απρίλη, το ένα τρίτο της αξίας του.

Το Μάη του 2000 σημειώνεται η πρώτη πλασματική άνοδος και το καλοκαίρι αναζωπυρώνονται οι ελπίδες... Ομως, στα τέλη Αυγούστου οι μετοχικές τιμές υποχωρούν ξανά. Οι πιο έμπειροι επενδυτές συνειδητοποιούν ότι η αλόγιστη ευφορία του Internet ήταν τελικά «φούσκα».

Το Νοέμβρη του 2000 σημειώνεται η δεύτερη σημαντική πτώση, ενώ οι επενδυτές αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι το μέλλον δε διαγραφόταν όπως τους το είχαν υποσχεθεί.

Από το Μάρτη του 2001 η αμερικανική οικονομία εισέρχεται στο στάδιο της ύφεσης, η κρίση υπερπαραγωγής χτυπάει τις επιχειρήσεις, οι οποίες βλέπουν με δέος τις συσσωρευμένες ποσότητες αποθεμάτων να αυξάνονται χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα απορρόφησής τους. Υπό τις συνθήκες αυτές η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ προχωράει σε αλλεπάλληλες μειώσεις επιτοκίων. Τα αποτελέσματα είναι πενιχρά.

Το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτέμβρη του 2001 λειτουργεί σαν καταλύτης και οι χρηματιστηριακές αγορές βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση. Οι ζημιές των επενδυτών ξεπερνούν τα 6 τρισ. δολάρια από τις αρχές του προηγούμενου έτους όταν η αγορά είχε φθάσει στο απόγειό της. Η Κεντρική Τράπεζα λειτουργεί πυροσβεστικά, διοχετεύοντας ζεστό χρήμα, για να στηρίξει τόσο τις αγορές όσο και τον τραπεζικό τομέα. Τα αποτελέσματα ήταν πρόσκαιρα, η πτώση συνεχίζεται.

Το Γενάρη του 2002 ξεσπούν τα μεγάλα εταιρικά σκάνδαλα, (ουσιαστικά οι πτωχεύσεις τύπου Enron οφείλονται στην κρίση), συμπαρασύροντας τα όποια υπολείμματα αξιοπιστίας είχαν απομείνει στο οικονομικό σύστημα. Εταιρίες - μεγαθήρια όπως η Enron, η WorldCom, η Tyco International, καταρρέουν μέσα σε ορυμαγδό λογιστικών σκανδάλων και οικονομικών ατασθαλιών.

Μετά από όλα αυτά, ο τίτλος της «Wall Street Journal» τα λέει όλα: «Από την ευφορία στην απόγνωση»...

Τα κακά μαντάτα για την οικονομία της Ευρωπαϊκής Ενωσης πυκνώνουν. Τελευταίο ήταν ένα δημοσίευμα της εφημερίδας Business, όπου αναφέρεται ότι η οικονομία της Ευρωζώνης εμφανίζει στασιμότητα και δεν αποκλείεται να μπει σε περίοδο ύφεσης το επόμενο έτος.

Οικονομικοί αναλυτές, που κατέχουν κορυφαίες θέσεις σε επενδυτικές τράπεζες, και μίλησαν στην Business, πιστεύουν πως ο ρυθμός ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ επιβραδύνθηκε μέχρι σημείου αδρανείας κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών μηνών του τρέχοντος έτους, ενώ για το επόμενο έτος προβλέπεται συρρίκνωση.

Η χαμηλή ιδιωτική κατανάλωση, η αναιμική βιομηχανική παραγωγή και η πτώση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης θεωρούνται τα κατ' εξοχήν αίτια για την πορεία αυτή και τις περαιτέρω προοπτικές. Οι εκτιμήσεις των οικονομολόγων φαίνεται να επιβεβαιώνονται και από τα στοιχεία της Eurostat, της επίσημης στατιστικής υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με τα οποία η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε κατά 0,2% τον Οκτώβρη του 2002 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Τη μεγαλύτερη κάμψη παρουσίασε η παραγωγή διαρκών καταναλωτικών αγαθών (οικιακές συσκευές, αυτοκίνητα κτλ.), κατά 1,5%, ενώ άνοδο σημείωσε μόνο η παραγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών, κατά 0,4%. Στους «15» της ΕΕ η μείωση της παραγωγής έφτασε το 0,4%.

Αναλυτικά, η βιομηχανική παραγωγή στην Ευρωζώνη παρουσίασε συρρίκνωση 0,2% σε μηνιαία βάση τον Οκτώβρη, μετά τη στασιμότητα που είχε καταγραφεί το Σεπτέμβρη. Σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2001, καταγράφεται μεγέθυνση του κλάδου κατά 0,3%.

Αρνητικότερη είναι η εικόνα για το σύνολο των 15 χωρών - μελών της ΕΕ, καθώς σε μηνιαία βάση παρουσιάζεται συρρίκνωση 0,4%, μετά το +0,1% του Σεπτέμβρη, ενώ σε σχέση με τον Οκτώβρη του 2001, δεν υπάρχει μεταβολή.