Την ώρα που η αντίστροφη μέτρηση για τη στρατιωτική επιδρομή κατά του Ιράκ έχει αρχίσει και σε μια χρονική περίοδο που η οικονομική κρίση πλήττει και τα τρία μεγάλα ιμπεριαλιστικά κέντρα (ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ενωση και Ιαπωνία), στο Νταβός της Ελβετίας διεξάγεται το ετήσιο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (ΠΦΟ).

Στο Νταβός έχουν συγκεντρωθεί περίπου 2.150 υψηλοί προσκεκλημένοι από τον κόσμο της πολιτικής και της οικονομίας, θεματοφύλακες του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. «Rebuilding the Trust» (Αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη) είναι το θέμα του φετινού φόρουμ και δείχνει την ανησυχία των ιθυνόντων της «νέας τάξης». Υποδηλώνει όμως και το μέγεθος των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Το ειδυλλιακό ελβετικό θέρετρο του Νταβός έχει κηρυχτεί σε κατάσταση πολιορκίας, ενώ τα μέτρα ασφαλείας συντονίζουν και ελέγχουν απευθείας οι αμερικανικές υπηρεσίες. Οι δυνάμεις της χώρας βρίσκονται σε κατάσταση ύψιστης ετοιμότητας, ενώ συστοιχίες πυραύλων ελέγχουν κάθε κίνηση στους ουρανούς και πολυβόλα έχουν γεμίσει τους δρόμους.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η ανακοίνωση της ελβετικής κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία οποιοδήποτε αεροσκάφος δεν έχει άδεια πτήσης και κινείται στον εναέριο χώρο ακτίνας 80 χιλιομέτρων γύρω από την κοιλάδα των Ελβετικών Αλπεων, όπου θα πραγματοποιηθεί το φόρουμ, θα καταρρίπτεται. Τα μέτρα τήρησης της τάξης και προστασίας των συμμετεχόντων υπολογίζεται ότι θα κοστίσουν 14 εκατ. ελβετικά φράγκα (περίπου 7 δισεκατομμύρια δραχμές)στην Ελβετική Ομοσπονδία.

Δεν είναι βέβαιο ότι όλα τα παραπάνω μέτρα είναι απαραίτητα. Κατά πάσα πιθανότητα, πρόκειται για μια υπερβολή για να τονιστεί ένα από τα μηνύματα του φόρουμ, δηλαδή ότι ο κίνδυνος της τρομοκρατίας είναι μονίμως παρών και η «αντιτρομοκρατική σταυροφορία» πρέπει να συνεχιστεί.

Ομως, αξίζει να δούμε τι είναι το περιβόητο φόρουμ του Νταβός που συμπληρώνει φέτος 32 χρόνια συνεχούς παρουσίας.

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ συνήλθε για πρώτη φορά στο Νταβός, το 1971. Από τότε μέχρι πέρσι το φόρουμ διεξαγόταν κάθε χρόνο στην ίδια πόλη. Πέρσι «μετακόμισε» στη Νέα Υόρκη ως ένδειξη συμπαράστασης για το «δοκιμαζόμενο» κόσμο της Γουόλ Στριτ, μετά το χτύπημα της 11ης του Σεπτέμβρη του 2001.

Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια μεγάλη λέσχη, η οποία στηρίζεται οικονομικά από 1.000 επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων οι μεγαλύτερες πολυεθνικές, όπως η «Microsoft», η «Monsanto», η «Nike», η «General Motors» και μέχρι πρόσφατα η γνωστή «Enron»... Η ετήσια συνάντηση είναι ανοιχτή μόνο στα μέλη του Φόρουμ (επιχειρήσεις, ή φυσικά πρόσωπα), τα οποία πρέπει να πληρώνουν ετήσια συνδρομή ύψους 30.000 δολαρίων. Στις συναντήσεις αυτές προσκαλούνται «καλά επιλεγμένοι» πολιτικοί, δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί. Συνήθως στο Φόρουμ παίρνουν μέρος και ορισμένοι από τους ηγέτες των επτά πλουσιότερων κρατών του κόσμου, και ηγέτες άλλων κρατών, αναλόγως των συνθηκών και της συγκυρίας.

Αν και οι ιθύνοντες του Φόρουμ ισχυρίζονται ότι σ' αυτό εκπροσωπούνται ισότιμα όλες οι περιοχές του κόσμου, στην πραγματικότητα το Φόρουμ κυριαρχείται από τους Βορειοαμερικανούς και τους Ευρωπαίους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΦ, το 43% των μελών προέρχονται από την Ευρώπη, το 26% από τη Β. Αμερική, το 13% από την Ασία, το 7,5% από την Κεντρική και Νότια Αμερική, το 4,5% από τη Μέση Ανατολή, το 4,3% από την Αφρική και το 2,2% από την Αυστραλία.

Στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ δίνεται η δυνατότητα στους εκπροσώπους των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων να συζητήσουν με τους πολιτικούς ηγέτες των μεγαλύτερων και των μικρότερων κρατών, όχι μόνο για θέματα οικονομίας, αλλά και θέματα στρατηγικής, διευθέτησης κρίσεων και άλλα. Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε διάφορες ομάδες συζητήσεων, στις οποίες έχει οριστεί ένα συγκεκριμένο θέμα. Βέβαια, οι συζητήσεις για θέματα πολιτικής δεν εμποδίζουν στο να συνάπτονται, κατά τη διάρκεια της συνάντησης, και μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές συμφωνίες.

Η αμερικανική αντιπροσωπεία αποτελείται φέτος από τον Κόλιν Πάουελ, τον υπουργό Δικαιοσύνης, Τζον Ασκροφτ, τον υπουργό Εμπορίου, Ντόναλντ Εβανς, και τον πρώην Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον. Από τους Ευρωπαίους ηγέτες δεν αναμένεται να παραβρεθεί κανείς. Συμμετοχή ωστόσο έχουν δηλώσει ηχηρά ονόματα της παγκόσμιας επιχειρηματικής «αφρόκρεμας», όπως η Κάρλι Φιορίνα(«Hewlett Packard»), ο Χένρι Μακίνελ («Pfizer»), ο Φίλιπ Κόντιτ («Boeing»), ο Μπιλ Γκέιτς («Microsoft»), o Μαρσέλ Οσπελ (UBS), o Πίτερ Μπράμπεκ («Nestle») και ο Ντάνιελ Βασέλα («Novartis»). Επίσημος προσκεκλημένος των οργανωτών του Φόρουμ θα είναι ο νεοεκλεγμένος Πρόεδρος της Βραζιλίας, Ινάθιο Λούλα.

Από τη σύνθεση της αμερικανικής αντιπροσωπείας προκύπτει η «πολεμική» της αποστολή. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι θα προσπαθήσουν κατ' αρχάς να πείσουν τους συνομιλητές τους για την αναγκαιότητα της πολεμικής επιδρομής κατά του Ιράκ. Θα προσπαθήσουν όμως να προωθήσουν και την πρότασή τους για μια έξοδο από την κρίση διά του πολέμου, με τη στρατιωτικοποίηση της οικονομίας και την προσαρμογή των αγορών στις ανάγκες, αλλά και στις επιπτώσεις των πολεμικών επιχειρήσεων. Από τη σύνθεση του Φόρουμ προκύπτει ότι οι Πάουελ, Ασκροφτ, Εβανς και Κλίντον δε θα κουραστούν πολύ για να πετύχουν στην αποστολή τους.

Βαριά ρίχνουν τη σκιά τους στο Νταβός οι προβλέψεις και οι εκτιμήσεις οργανισμών και αναλυτών για την κατάσταση και την προοπτική της παγκόσμιας οικονομίας.

Πρόσφατη δημοσκόπηση του πρακτορείου «Ρόιτερς» σε δείγμα 150 οικονομολόγων από τις χώρες-μέλη του Ομίλου των Επτά πλουσιότερων κρατών του κόσμου, αποκαλύπτει ότι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη μιλούν για μείωση κατά περίπου μισή ποσοστιαία μονάδα για τη Γερμανία και την Ιαπωνία, οικονομίες οι οποίες βασίζονται στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Αμερικής προβλέπεται να ανέλθει στο 2,7% φέτος από 2,8% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη τον Οκτώβρη. «Η ασθενέστερη παγκόσμια ζήτηση, τονίζεται στα συμπεράσματα της δημοσκόπησης, αναμένεται επίσης να οδηγήσει τις εταιρίες σε νέες περικοπές θέσεων εργασίας, μείωση του παραγωγικού δυναμικού και περικοπές κόστους, τάσεις τις οποίες είχαν παγώσει τους τελευταίους μήνες».

«Κατά τη γνώμη μου, η παγκόσμια οικονομία αυτή τη στιγμή είναι στην ουσία μια "αμερικανική ιστορία"», εκτιμά ο Στίβεν Ρόουτς, επικεφαλής οικονομολόγος της «Morgan Stanley». «Αλλά η αμερικανική οικονομία περνάει δύσκολα και καθώς κανένα μέρος του κόσμου δεν είναι αυτόνομο, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα παραμείνει αδύναμη, πολύ κάτω από το δυναμικό της». Ενώ η Γκέιλ Φόσλερ, επικεφαλής οικονομολόγος του αμερικανικού ινστιτούτου «Conference Board», εκτιμά ότι «η προοπτική ενός πολέμου και η συνέπειές του στην αγορά πετρελαίου, η οποία φλέγεται ήδη, αποτελεί επίσης μια σημαντική απειλή».

Στο Νταβός δεν αναμένονται αποφάσεις και διακηρύξεις. Εκτός από τις μεγάλες επιχειρηματικές συμφωνίες που θα κλείσουν στο περιθώριο, θα δοθεί η ευκαιρία στους επιφανείς επιχειρηματίες και πολιτικούς να στήσουν μια «επικοινωνιακή» φιέστα για να καλύψουν αυτό που έκαναν και θα συνεχίσουν να κάνουν μέχρι την επόμενη συνάντησή τους. Δηλαδή, αυτό που αποτυπώνεται στα στοιχεία του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα οποία «το 1% των πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη διαθέτει αθροιστικά μεγαλύτερο εισόδημα από το φτωχότερο 57% του παγκόσμιου πληθυσμού».

Αποφάσισαν, μάλιστα, να μην πραγματοποιήσουν την καθιερωμένη πολυδάπανη και πολυτελέστατη δεξίωση στην έναρξη του Φόρουμ για να μην προκαλέσουν την παγκόσμια κοινή γνώμη...!