Ενας από τους αξιόλογους ζωγράφους της γενιάς του '30, ο Γιώργος Μανουσάκης, «έφυγε» χτες τα ξημερώματα. Η κηδεία του θα γίνει αύριο, 11.30 πμ, στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.
Ο ζωγράφος γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1914. Πέρασε στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά επέλεξε την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, μαθητεύοντας δίπλα στους Ουμβέρτο Αργυρό, Κωνσταντίνο Παρθένη και Γιώργο Κεφαλληνό. Η πρώτη του εμφάνιση έγινε το 1936 σε ομαδική έκθεση των σπουδαστών της ΑΣΚΤ. Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε το 1957 στο «Ζυγό» της Βουκουρεστίου. Στα χρόνια 1962-1966 φιλοτέχνησε μια σειρά συνθέσεων για ταξιδιωτικά έντυπα και αφίσες για τον ΕΟΤ. Από το 1960 και για 20 χρόνια ήταν (αρχικά μαζί με τον Τσαρούχη και ύστερα μόνος) καλλιτεχνικός σύμβουλος της Εμπορικής Τράπεζας.
Πολυτάλαντος και πολυταξιδεμένος, ο Γ. Μανουσάκης ήταν άριστος φωτογράφος και ερασιτέχνης κινηματογραφιστής. Ασχολήθηκε με τον αερομοντελισμό και τη βοτανική, κυρίως με τα αγριολούλουδα της Ελλάδας. Δημοσίευσε αναμνήσεις του και άλλα κείμενα, ενώ, πολλά έργα του εκδόθηκαν σε αυτοτελείς εκδόσεις. Το 1993 η Εμπορική Τράπεζα εξέδωσε το λεύκωμα «Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα με τον Γιώργο Μανουσάκη - Αφίσες και ταξιδιωτικά έντυπα». Το 1995 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την εικαστική προσφορά του.
Το βιβλίο περιλαμβάνει κείμενα Ελλήνων θεωρητικών του κινηματογράφου, σκηνοθετών και κριτικών που εισάγουν τον αναγνώστη στην κινηματογραφική ιστορία μας από τις απαρχές της μέχρι σήμερα και στο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο των σταδίων ανάπτυξής της. Τα κείμενα υπογράφουν οι: Θόδωρος Αδαμόπουλος, Δημήτρης Καλαντίδης, Νίκος Κολοβός, Πάνος Κουάνης, Θανάσης Ρεντζής και Ειρήνη Στάθη. Η επιμέλεια είναι των Σωτήρη Δημητρίου και Βιντσέντσο Καμερίνο (μέλος του Εθνικού Συνδικάτου Κριτικών Κινηματογράφου της Ιταλίας, καθηγητής της Ιστορίας και Σημειολογίας του κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο του Λέτσε).
Εξηγώντας την ανάγκη της έκδοσης αυτής, ο προλογίζων το βιβλίο, Β. Καμερίνο, είπε ότι, ενώ στην Ιταλία είναι ευρέως γνωστό και αποδεκτό το έργο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, για τον οποίο υπάρχουν βιβλία και δημοσιεύματα στον ιταλικό Τύπο, ωστόσο δεν υπήρχε μια συστηματική γνωριμία του ιταλικού κοινού με το σύνολο του ελληνικού κινηματογράφου. Πρόσθεσε, ότι η επιλογή να γράψουν για τον ελληνικό κινηματογράφο οι δημιουργοί και θεωρητικοί προκύπτει από την αντίληψη ότι οι μελέτες πρέπει να γίνονται από αυτούς που πλησιάζουν με ψύχραιμη και αντικειμενική ματιά το θέμα και γνωρίζουν την ιστορία της χώρας, «τις νίκες, τις ήττες της, τις επιθυμίες, τα πάθη, τα συναισθήματα και τις ουτοπίες της».
Παρότι Ιταλία και Ελλάδα είναι δίπλα γεωγραφικά και πολιτισμικά, οι ελληνικές ταινίες δε διανέμονται στην Ιταλία. Κι αυτό συμβαίνει, παρόλο που «οι Ιταλοί κουράστηκαν από τη βίαιη εισβολή του αμερικανικού κινηματογράφου», λόγω «συμφωνιών και οικονομικών συμφερόντων του ιταλικού κατεστημένου».
Η ελληνοϊταλική πολιτιστική συνεργασία δε σταματά εδώ. Στη συνέντευξη, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου του Λέτσε, Αλμπέρτο Λα Μόνικα, ανήγγειλε το τιμητικό αφιέρωμα στον Ζυλ Ντασσέν, που θα πραγματοποιηθεί από 7 έως 12 του Απρίλη. Το αφιέρωμα συνοδεύει έκδοση για το έργο του σκηνοθέτη. Στο φεστιβάλ συμμετέχουν μεγάλου μήκους ευρωπαϊκές ταινίες. Η φετινή, όμως, συμμετοχή της Ελλάδας δεν είναι σίγουρη.
Τέλος, παρουσιάστηκε και το πρώτο διεθνές συνέδριο με θέμα «Μεγάλη Ελλάδα, πολιτισμική κληρονομιά και Ολυμπιακοί Αγώνες», που θα διοργανώσει (21-23/2) στη Ζάκυνθο η «Ελληνοϊταλική Επιτροπή για τον Πολιτισμό και την Ανάπτυξη». Η επιτροπή αποσκοπεί στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της «Μεγάλης Ελλάδας» στη Ν. Ιταλία. Πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής είναι ο Βασίλης Φίλιας και μέλη της Ελληνες και Ιταλοί, οι οποίοι θα εισηγηθούν θέματα θρησκείας, φιλοσοφίας, τέχνης και αθλητισμού. Το συνέδριο θα συστήσει συντονιστικό όργανο ανάδειξης του ελληνικού πολιτισμού που «ρίζωσε» στον ιταλικό νότο. Να σημειωθεί, πως όλοι οι ομιλητές ανέδειξαν την ανάγκη αντίστασης στην «παγκοσμιοποίηση», η οποία, κατά τον Β. Φίλια, σημαίνει «πολιτισμική ισοπέδωση μέσω της πολιτιστικής παντοκρατορίας των ΗΠΑ».
«Εχουν σχεδόν ολοκληρωθεί οι αρχιτεκτονικές εργασίες του κτιρίου και ελπίζουμε το μουσείο να είναι έτοιμο πριν το τέλος του 2003», δήλωσε η Κάτια Ντονίνι (μέλος του Ιδρύματος Φελίνι). Τα τελικά σχέδια του μουσείου παρουσιάστηκαν στον κινηματογράφο Φουλγκόρ στο Ρίμινι, όπου πρωτοδούλεψε ο Φελίνι.
Εν ζωή τιμάται και ο Αμερικανός μεν, ιταλικής καταγωγής δε, Μάρτιν Σκορτσέζε. Ο 60χρονος σκηνοθέτης θα τιμηθεί με το ειδικό βραβείο της Ενωσης Αμερικανών Σκηνοθετών για όλο το έργο του. Ο Σκορτσέζε, που τιμήθηκε πρόσφατα με τη «Χρυσή Σφαίρα» καλύτερης σκηνοθεσίας για τις «Συμμορίες της Νέας Υόρκης», θα παραλάβει το βραβείο της Ενωσης Σκηνοθετών την 1η Μαρτίου, ανοίγοντας το δρόμο για τα βραβεία «Οσκαρ».
Ο Σκορτσέζε θα είναι ο 30ός σκηνοθέτης που τιμάται με το βραβείο της Ενωσης, την ύψιστη τιμητική διάκριση. «Είναι ελάχιστοι αυτοί που έχουν επηρεάσει το χώρο μας με τόσους πολλούς τρόπους όσο ο Μάρτιν. Τα ίχνη του στέκονται δίπλα στων μεγάλων δημιουργών του παρελθόντος μας», δήλωσε η πρόεδρος της Ενωσης, Μάρθα Κούλιτζ. Μερικοί από τους σκηνοθέτες, που τιμήθηκαν με το βραβείο της Ενωσης, είναι οι Φράνσις Φορντ Κόπολα, Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Ορσον Ουέλες, Αλφρεντ Χίτσκοκ, Φρανκ Κάπρα και Τζον Φορντ.
Το πρόγραμμα των παραστάσεων περιλαμβάνει το «Γκραν πα ντε ντε» του Κρίστιαν Σπακ, ένα σόλο του Ρενάτο Ζανέλα με τίτλο «Ταξίδι» σε μουσική Μότσαρτ - χορογραφημένο ειδικά για τον Μάλαχοφ, το πα ντε ντε της «Μανόν» του Κένεθ ΜακΜίλαν και μία σύγχρονη χορογραφία του Ντέιβιντ Πάρσονς.
Μια σπάνια συλλογή απέκτησε πρόσφατα το Μορφωτικό Ιδρυμα της Εθνικής Τραπέζης, μετά από δωρεά του Βίκτωρος και της Νιόβης Μελά. Πρόκειται για 250 χάρτες του ελληνικού χώρου, από τις αρχές του 16ου μέχρι τις αρχές του 18ου αι., παλιούς άτλαντες, όπως του Boschini (1651) και του Coronelli (1686), παλιά γεωγραφικά εγχειρίδια, όπως η Γεωγραφία του Μελετίου (1728), ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα αυθεντικά αντίτυπα της Μεγάλης Χάρτας του Ρήγα σε άριστη κατάσταση, καθώς και πολλά σύγχρονα βιβλία και μελέτες. Η συλλογή θα στεγαστεί και θα συντηρηθεί στο Μέγαρο Εϋνάρδου. Μέρος της θα αρχίσει να εκτίθεται από αύριο έως τις 31/5.
«ΕΚΡΗΞΕΙΣ» τιτλοφορείται η νέα παραγωγή της ομάδας σύγχρονου χορού «Πρόσχημα», σε χορογραφία Μαρίας Κολιοπούλου, που θα κάνει πρεμιέρα στις 29/1, στην ΑΣΚΤ, στο εργαστήρι του Γιάννη Ψυχοπαίδη (Πειραιώς 256), στη 1 μ.μ. Οι παραστάσεις θα γίνονται στο θέατρο «Φούρνος» από 5 έως 9/2.
Η ομάδα «Πρόσχημα» δημιουργήθηκε το 1996 και έχει συμμετάσχει σε εγχώρια και διεθνή φεστιβάλ. Από το 2001 ξεκίνησε «ένα διαπολιτισμικό πρόγραμμα συνεργασίας» με χορογράφους και χορευτές του εξωτερικού, με σκοπό την επαφή και την επικοινωνία ανθρώπων με διαφορετικές πολιτισμικές ταυτότητες, μέσω του χορού.