Επικίνδυνες διαστάσεις για τα λαϊκά εισοδήματα έχει πάρει η ακρίβεια στην αγορά, σε δεκάδες και εκατοντάδες εμπορεύματα και είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης, ενώ η αγοραστική δύναμη των εργαζομένων παραμένει καθηλωμένη στα περσινά επίπεδα. Την έκρηξη της κερδοσκοπίας καταγράφει εν μέρει και η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδας (ΕΣΥΕ) με τα στοιχεία για την εξέλιξη του επίσημου τιμαρίθμου που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα και μας πληροφορούν ότι το Φλεβάρη του 2003 ο πληθωρισμός αυξανόταν σε ετήσια βάση (Φλεβάρης '03/'02) με ρυθμό 4,3%, έναντι αύξησης 3,1% που είχε σημειωθεί το προηγούμενο μήνα, Γενάρη. Και ενώ τα λαϊκά στρώματα βομβαρδίζονται από τα αλλεπάλληλα κύματα ακρίβειας, η κυβέρνηση - προστάτης των θεσμών της «ελεύθερης αγοράς» - παρακολουθεί σαν παρατηρητής τις εξελίξεις, μη θέλοντας προφανώς να έρθει σε σύγκρουση με το κερδοσκοπικό κύκλωμα των μεγαλεμπόρων και των βιομηχάνων που πυροδοτούν την ακρίβεια. Από την πλευρά τους, οι φορείς και κάθε είδους υπηρέτες των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου, θεωρώντας «ιερό δικαίωμα» των μεγαλοεπιχειρηματιών να αυξάνουν όποτε και όσο θέλουν τις τιμές, μέμφονται την κυβέρνηση επειδή εγκρίνει αυξήσεις στα τιμολόγια των ΔΕΚΟ!

Η εκτίναξη του πληθωρισμού το μήνα Φλεβάρη, όπου οι τιμές πολλών εμπορευμάτων και υπηρεσιών επανήλθαν στα προ εκπτώσεων επίπεδα, σημαίνει ότι η ορμή των ανατιμήσεων υπερκάλυψε τις μειώσεις αυτές. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, ενώ πέρσι το Φλεβάρη (σύγκριση Φλεβάρη 2002, ως προς τον προηγούμενο μήνα, Γενάρη, του ίδιου χρόνου), ο επίσημος τιμάριθμος είχε παρουσιάσει πτώση 1,1%, φέτος την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 0,1%. Η μεγάλη αυτή άνοδος του πληθωρισμού, εν μέρει μόνον οφείλεται στην άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου και των οπωροκηπευτικών. Οπως επισημαίνεται στο δελτίο Τύπου της Στατιστικής Υπηρεσίας, η άνοδος του πληθωρισμού, χωρίς τα οπωροκηπευτικά και τα καύσιμα, ήταν 3,7%. Αυτό σημαίνει ότι μόνον κατά 50% η άνοδος οφείλεται στους δύο αυτούς παράγοντες (καύσιμα, οπωροκηπευτικά), ενώ για το υπόλοιπο 50% οι αυξήσεις αποδίδονται στην πληθώρα των ανατιμήσεις που κατέκλυσαν την αγορά τον προηγούμενο μήνα.

Από τα αναλυτικά στοιχεία προκύπτει ότι οι τιμές στα νωπά λαχανικά το μήνα Φλεβάρη ως προς το Γενάρη εμφανίζονται αυξημένες κατά 20,9% (η μεγάλη αυτή άνοδος εν πολλοίς οφείλεται στην παρατεταμένη κακοκαιρία), ενώ το πετρέλαιο θέρμανσης αυξήθηκε κατά 8,5% και οι τιμές στις βενζίνες κατά 3,5%.

Η έκρηξη του πληθωρισμού το μήνα Φλεβάρη δεν έχει συγκυριακό χαρακτήρα, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός Οικονομίας. Μόνο στις αρχές της βδομάδας, την προηγούμενη Δευτέρα, ανακοινώθηκαν αυξήσεις στα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ (επίσημα 2,5% αλλά στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερες), σε 165 φάρμακα ευρείας χρήσης, ενώ οι ασφαλιστικές εταιρίες «ακονίζουν τα δόντια» τους για ανατιμήσεις στα ασφάλιστρα σε διψήφια ποσοστά. Αυξήσεις στα τιμολόγια ετοιμάζουν και άλλες ΔΕΚΟ. Δεν πρέπει επίσης να περάσει απαρατήρητη η δήλωση του προέδρου του ΣΕΒ, Οδ. Κυριακόπουλου, ο οποίος πρόσφατα έσπευσε να προϊδεάσει την κοινή γνώμη ότι αν το κόστος παραγωγής των επιχειρήσεων αυξηθεί λόγω της ανόδου των τιμών του πετρελαίου, τότε οι επιχειρηματίες θα μετακυλήσουν το αυξημένο κόστος στις τιμές της κατανάλωσης. Ηδη όμως οι επιχειρηματίες έχουν ξεκινήσει τις ανατιμήσεις, πολύ πριν ακόμα ο πρόεδρος του συνδικαλιστικού τους οργάνου σπεύσει να μιλήσει για ...επικείμενες αυξήσεις.

Διαβάζοντας κανείς τους αναλυτικούς πίνακες της ΕΣΥΕ, διαπιστώνει ότι η λαϊκή οικογένεια πολιορκείται από την ακρίβεια. Σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, στο τελευταίο δωδεκάμηνο (μεταξύ του Φλεβάρη του 2003 και του Φλεβάρη του 2002) ακρίβυναν:

• Η στέγαση κατά 7,6% λόγω της ανόδου των ενοικίων, των τιμολογίων της ΕΥΔΑΠ, των δημοτικών τελών κλπ.
• Οι υπηρεσίες Υγείας κατά 5,7% λόγω της αύξησης των τιμών των φαρμάκων, των ιατρικών και οδοντιατρικών υπηρεσιών, των νοσηλίων κλπ.
• Οι υπηρεσίες μεταφορών κατά 6% λόγω της αύξησης των τιμών των αυτοκινήτων, των εισιτηρίων των πλοίων, των κομίστρων των ταξί κλπ.
• Τα αλκοολούχα ποτά και ο καπνός κατά 6% λόγω της αύξησης κυρίως των τιμών των τσιγάρων
• Τα είδη διατροφής κατά 3,7% λόγω των αυξήσεων στο ψωμί, στο νωπό μοσχάρι, στο νωπό αρνί και στο κατσίκι, στα γαλακτοκομικά, στα αυγά, στα νωπά φρούτα, στα γλυκά -ζαχαρωτά
• Οι υπηρεσίες εκπαίδευσης κατά 4,5% λόγω της αύξησης των τιμών των διδάκτρων των ιδιωτικών σχολείων, των εκπαιδευτηρίων ξένων γλωσσών και των φροντιστηρίων
• Οι υπηρεσίες σε ξενοδοχεία-καφέ- εστιατόρια κατά 5,8%.

Τα ισχνά εισοδήματα των εργαζόμενων νοικοκυριών, σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα «τσιμπημένες» τιμές - κυρίως στα θαλασσινά και αμέσως μετά στα κηπευτικά - θα αναγκάσουν πολλούς καταναλωτές να περιορίσουν την αρχική λίστα με τα προϊόντα που ξεκίνησαν να αγοράσουν για το τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας, όταν φτάσουν μπροστά στα είδη που απαιτεί η παράδοση.

Αυτές τις μέρες, παρόλο που ο κύριος όγκος της αγοραστικής κίνησης αναμένεται σήμερα και τη Δευτέρα, οι τιμές στα θαλασσινά διαμορφώνονται λίγο - πολύ ως εξής στις κεντρικές αγορές Αθήνας και Πειραιά:

• Τα φρέσκα καλαμαράκια στα 5,86-6,80 ευρώ το κιλό και τα κατεψυγμένα 3,60-3,80 ευρώ.
• Το χταπόδι το φρέσκο 7-13 ευρώ ανάλογα με το μέγεθος και το κατεψυγμένο 10,50-13,4 ευρώ.
• Οι σουπιές 5,50-6,50.
• Τα κυδώνια 10-17 ευρώ το κιλό ανάλογα και αυτά με το μέγεθός τους.
• Οι φρέσκες γαρίδες κοστίζουν στις ίδιες αγορές 20-22 ευρώ και οι κατεψυγμένες 11,4-29 ευρώ.

Η ταραμοσαλάτα, που, επίσης, έχει την τιμητική της στο τραπέζι της ημέρας, κοστίζει 1,34-3,5 ευρώ - η τιμή διαφέρει από συσκευασία σε συσκευασία - ο κόκκινος ταραμάς 3,5-9,7 ευρώ το κιλό και ο άσπρος 12,44-22 ευρώ. Τέλος, ο χαλβάς πωλείται προς 3,20-8 ευρώ ο χύμα και 2,20-7 ευρώ ο τυποποιημένος.

Η λαγάνα φέτος θα πωληθεί στα 2,5-3 ευρώ, με σύσταση της Ομοσπονδίας Αρτοποιών στα μέλη της να μην ξεπεράσουν την τιμή στην οποία πούλησαν πέρσι.

Να επισημάνουμε ότι τα παραδοσιακά είδη που καταναλώνονται την Καθαρή Δευτέρα είναι ιδιαίτερα ευαλλοίωτα, γι' αυτό χρειάζεται αυξημένη προσοχή.

Τέλος, παραδοσιακά τα μπακάλικα, τα ψαράδικα και οι φούρνοι την Καθαρή Δευτέρα παραμένουν ανοιχτά μέχρι το μεσημέρι, ενώ ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (ΣΕΣΜΕ) ανακοίνωσε ότι τα σούπερ μάρκετ θα είναι κλειστά, με εξαίρεση κάποια της περιφέρειας, που είναι στη διακριτική ευχέρεια των επιχειρηματιών εάν θα ανοίξουν για κάποιες ώρες.

Συνεχίστηκε η κατρακύλα στη Σοφοκλέους με το γενικό δείκτη να χάνει χτες 1,72%, κλείνοντας στις 1540,7 μονάδες, ακολουθώντας την πτωτική πορεία των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, μέσω «αυξημένης αβεβαιότητας» και της παρατηρούμενης στροφής κεφαλαίων από τις μετοχές στα ομόλογα. Η Σοφοκλέους πάντως, έρχεται αντιμέτωπη και με εσωτερικά προβλήματα εταιριών που για διάφορους λόγους μπήκαν από τη διοίκηση του ΧΑΑ σε καθεστώς «επιτήρησης», η οποία βέβαια δεν εξηγεί τη σχεδόν αδιάλειπτη πτώση των μετοχών. Σημαντική πτώση είχαν χτες οι κλάδοι των τραπεζών (-2,06%), τηλεπικοινωνιών (-1,90%), εκδόσεων - εκτυπώσεων (-3,91%). Ο τζίρος διαμορφώθηκε σε 46,2 εκατ. ευρώ.

Το λιγότερο φαρισαϊσμό αποτελούν οι χτεσινές δηλώσεις του προέδρου της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας (ΚΕΕΕ) Γ. Κασιμάτη, σχετικά με τις νέες αυξήσεις στα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ. Παρακάμπτοντας το γεγονός ότι οι ιδιώτες μεγαλοεπιχειρηματίες αυξάνουν όποτε και όσο θέλουν τις τιμές, ο πρόεδρος της ΚΕΕΕ δεν περιορίζεται μόνο στο να χαρακτηρίσει αδικαιολόγητες και προκλητικές τις αυξήσεις των τιμολογίων της ΕΥΔΑΠ. Προβάλλοντας μια σειρά - σωστά - επιχειρήματα (φέτος είχαμε συχνές βροχοπτώσεις, ο πληθωρισμός αγριεύει, ο πόλεμος στο Ιράκ θα δυσκολέψει περισσότερο τα πράγματα κλπ.), ζητά να ανακληθούν οι αυξήσεις που ανακοινώθηκαν την περασμένη βδομάδα. Αλήθεια, δεν ξέρει ο κ. Κασιμάτης, ότι τα τιμολόγια της ΕΥΔΑΠ - όπως και των άλλων πρώην δημόσιων επιχειρήσεων και Οργανισμών (ΔΕΚΟ) - καθορίζονται με γνώμονα το κέρδος, δηλαδή τα γνωστά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια; Δεν ξέρει πως η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, ικανοποιώντας τις «επιθυμίες» του μεγάλου κεφαλαίου, ψήφισε - πριν την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ και άλλων ΔΕΚΟ - νόμους που προβλέπουν μεταξύ άλλων και χρονοδιάγραμμα αυξήσεων στα τιμολόγιά τους, ώστε να γίνουν ελκυστικές από τους υποψηφίους αγοραστές; Δεν ήξερε, δηλαδή, ότι όταν οι ΔΕΚΟ περάσουν κάτω από το μερικό ή πλήρη έλεγχο των ιδιωτών, τα τιμολόγιά τους θα αυξάνονται ανεξέλεγκτα, όπως στον ιδιωτικό τομέα; Και γιατί ο κύριος Κασιμάτης (και ο κάθε Κασιμάτης που εκπροσωπεί τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου) δεν αντιδρά και στις τσουχτερές αυξήσεις των τιμών που επιβάλλονται και από μεγάλες επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα; Γιατί δύο μέτρα και δύο σταθμά;