Ηταν Οκτώβρης του 2000, όταν άνθρωποι του θεάτρου, μαζί τους και ο Χάρολντ Πίντερ, απαιτούσαν «Ολυμπιάδα Ελληνικού Θεάτρου». Με πρώτους τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, τον Ζυλ Ντασσέν και τον Αντώνη Σαμαράκη υποστήριζαν την πρόταση για τη διοργάνωση - στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας και ανεξάρτητα από τις όποιες άλλες θεατρικές εκδηλώσεις - ενός δυναμικού αφιερώματος στο σύγχρονο ελληνικό θεατρικό έργο. Πρότειναν τότε, η «Ολυμπιάδα Ελληνικού Θεάτρου» να πραγματοποιηθεί το Μάη του 2004, με παραστάσεις επιχορηγούμενες, μεταφράσεις των έργων και διαφήμιση σε όλα τα έντυπα των Ολυμπιακών Αγώνων. Ενώ πρότειναν ακόμη την πρόσκληση πολλών ξένων προσωπικοτήτων του θεάτρου, που θα παρακολουθήσουν αποκλειστικά και μόνο νεοελληνικά έργα, τα οποία λόγω γλώσσας τα αγνοούν.

Η «έκκληση» ...εισακούστηκε εν μέρει και βαπτίστηκε ...«Ανοιξη του σύγχρονου Ελληνικού Θεατρικού Εργου». Ομως, καλύτερα μπορούμε να πούμε ότι έδωσαν ένα «ξεροκόμματο» στους Ελληνες θεατρικούς συγγραφείς για να κατευνάσουν τις «απαιτήσεις» τους. Ετσι δικαιολογούνται τα πολλά «ευχαριστώ» που ακούστηκαν από τους συγγραφείς στο ΥΠΠΟ και στον Οργανισμό Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού, τη μέρα της ανακοίνωσης του προγράμματος.

Το ΥΠΠΟ και ο Οργανισμός Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού, λοιπόν, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, σε συνεργασία με την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, ανακοίνωσαν ένα σχέδιο «προβολής του ελληνικού θεατρικού έργου στο εξωτερικό». Το πρόγραμμα χωρίζεται σε τρεις φάσεις. Η πρώτη ενότητα, η οποία ξεκινάει αμέσως και θα ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους, είναι η ενότητα εκείνη κατά την οποία θα γίνει η επιλογή έργων συγχρόνων Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων, ώστε αυτά να μεταφραστούν. Θα επιλεγούν 20 έργα από μία 9μελή επιτροπή, 5 μέλη της οποίας θα προέρχονται από την Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, θα υπάρχει και ένας εκπρόσωπος της Ενωσης Κριτικών και ένας εκπρόσωπος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών και, βέβαια, και η εκπροσώπηση του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού. Αυτή η 9μελής Επιτροπή θα επιλέξει τα έργα που θα μεταφραστούν, θα επιλέξει και τον μεταφραστή σε συνεργασία και με τη συμφωνία κάθε φορά του συγγραφέα. Η ίδια Επιτροπή θα επιλέξει άλλα 20 έργα απ' αυτά που υπάρχουν ήδη στο απόθεμα μεταφρασμένα. Ετσι, στο τέλος αυτής της α΄ ενότητας θα έχουμε 40 έργα μεταφρασμένα στις γλώσσες που θα έχουν επιλέξει και οι ίδιοι οι συγγραφείς.

Η δεύτερη ενότητα είναι το επικοινωνιακό και ενημερωτικό μέρος. Γίνεται ήδη η προετοιμασία σε διεθνές επίπεδο, έτσι ώστε να αρχίσει η συνομιλία με τους παράγοντες του διεθνούς χώρου στο θέατρο και η ενημέρωσή τους για τις δυνατότητες που παρέχει η σύγχρονη δημιουργία στο θεατρικό κείμενο. Στη διάθεσή τους θα βρεθούν οι συνόψεις των μεταφρασμένων έργων, αλλά και τα ίδια τα έργα μεταφρασμένα ολόκληρα εάν χρειαστεί. Θα δημιουργηθεί σχετικός κόμβος στο διαδίκτυο για να υπάρχει η ενημέρωση on line. Ολα αυτά οδηγούν στην τρίτη ενότητα, που είναι η ενότητα της παραγωγής. Εκεί θα δοθεί η δυνατότητα στους ενδιαφερόμενους να ανεβάσουν κάποιο από τα έργα αυτά σε θέατρα του εξωτερικού με την εκδοχή μίας διεθνούς συμπαραγωγής και από την ελληνική πλευρά ο Οργανισμός Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού θα είναι ο συμπαραγωγός συμμετέχοντας έως το 50% του κόστους αυτής της παραγωγής.

Και όταν μιλάμε για ξεροκόμματο δεν εννοούμε βέβαια μόνον την οικονομική πλευρά, που αφορά στην τεράστια διαφορά που υπάρχει σε όσα θα δώσει το ΥΠΠΟ στο πρόγραμμα που αποφάσισε σε σχέση με όσα θα απαιτούνταν για την αρχική πρόταση των θεατρικών συγγραφέων. Υπάρχει η ουσιαστική διαφορά, που έχει να κάνει με την επιτυχία του προγράμματος αυτού, η οποία εξαρτάται από την ανταπόκριση των θεατρικών οργανισμών των άλλων χωρών, καθώς στόχος του προγράμματος είναι να μεταφραστούν τα ελληνικά θεατρικά έργα και να ανέβουν με τη μορφή θεατρικής παραγωγής στο εξωτερικό.

Οσο κι αν προσπαθεί να μας πείσει ο υπουργός Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλος, λέγοντας πως «το μέτρο αυτό έχει έναν διεθνή χαρακτήρα και γι' αυτό θεωρούμε ότι συνδέεται με τους σκοπούς και τους στόχους της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας και έρχεται να συμπληρώσει όλα τα άλλα μέτρα που εδώ και χρόνια παίρνει το υπουργείο Πολιτισμού, για τη στήριξη του ελληνικού θεάτρου», δεν τα καταφέρνει. Γιατί αναφέρεται σε «μέτρα» αλλά μέτρα δε βλέπουμε.

Ποια είναι τα μέτρα; Ο διαγωνισμός θεατρικού έργου που γίνεται για να γίνεται χωρίς να έχουμε ουσιαστικά αποτελέσματα; Τα πράγματα είναι τόσο θλιβερά και κάθε φέτος και χειρότερα, καθώς σπάνια δίνονται πρώτα βραβεία, φέτος δε δόθηκε κανένα σε νέους θεατρικούς συγγραφείς, κι ακόμη, από σπάνια έως ποτέ, βραβευμένα έργα δε βλέπουν το φως της θεατρικής σκηνής. Θεωρεί μέτρο το να επιχορηγούνται τουλάχιστον 5 θεατρικά σχήματα που ανεβάζουν ελληνικό έργο; Δεν είναι πολύ λίγο για να θεωρηθεί «μέτρο» ενός υπουργείου Πολιτισμού;

Απαντώντας, ωστόσο, σε ερώτηση για την αλλαγή του σχεδίου, καθώς αυτό ξεκίνησε σαν μια πρόταση για ανέβασμα 40 έργων, που θα καλούνταν να παρακολουθήσουν ξένοι ειδικοί, είπε: «Το ενδιαφέρον που έδειξαν οι Ελληνες συγγραφείς, ηθοποιοί, σκηνοθέτες, θιασάρχες ξεπέρασε κατά πολύ την αρχική μας σκέψη του κόστους (άγγιζε τα 2,5- 3 δισ.) και με αμφίβολο το αποτέλεσμα. Ετσι καταλήξαμε σ' αυτό το πρόγραμμα των μεταφράσεων και της στήριξης των μεταφράσεων σε εκδότες και θεατρικά σχήματα του εξωτερικού».

Τα δισ. δίνονται σε άλλους. Δεν υπάρχουν για το ελληνικό θέατρο. Ετσι, για να χρυσώσουν το χάπι έπεισαν τους συγγραφείς και διά στόματος Γιώργου Σκούρτη ακούσαμε ότι «δεν είναι μόνον το κονδύλι των 400.000 ευρώ που μας διαθέτει αυτή τη στιγμή για την υλοποίηση της "Ανοιξης" η Πολιτιστική Ολυμπιάδα, αλλά και η ηθική και επικοινωνιακή στήριξη που μας παρέχεται από την ένταξή μας στα πολιτιστικά προγράμματα της Πολιτιστικής Ολυμπιάδος».

Με όσα γράφουμε δεν ακυρώνουμε το σημαντικό εγχείρημα της «Ανοιξης». Πιστεύουμε απλά ότι είναι πολύ λίγο για όσα αξίζει η ελληνική δραματουργία. Μεταφράσεις υπήρχαν και στο παρελθόν, μόνον που έμειναν στα συρτάρια των συγγραφέων.

Βέβαια, ο Γ. Σκούρτης πιστεύει ότι «το πρόγραμμα της "Ανοιξης" πάει πολύ παραπέρα». Σημειώνει: «Η Εταιρεία μας θα έχει πλέον την ευθύνη, την ευχαρίστηση, αλλά και τις δυνατότητες προώθησης της ελληνικής δραματουργίας στο διεθνές ρεπερτόριο. Θα γίνει ο επίσημος και ο μοναδικός ατζέντης των Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων και θα οργανωθεί για πρώτη φορά με τέτοιο τρόπο, ώστε οι διεθνείς επαφές της με ανθρώπους του θεάτρου σε όλο τον κόσμο να είναι αποτελεσματικές σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θα ξεκινήσουμε με ένα πλαφόν 40 έργων, αλλά η "Ανοιξη" δε θα μείνει εκεί, σιγά σιγά στα επόμενα χρόνια θα προωθήσει στα ξένα θεατρικά σχήματα, σε ξένους εκδοτικούς οίκους, σκηνοθέτες και παραγωγούς όλα τα έργα της ελληνικής δραματουργίας».

Θεωρεί, μάλιστα, «τη συγκυρία της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας και των Ολυμπιακών Αγώνων σημαντικότατη», γιατί «όλοι θα έχουν στραμμένο το ενδιαφέρον τους στην Ελλάδα και στον ελληνικό διαχρονικό πολιτισμό μας. Ελπίζουμε μέχρι το τέλος του 2004 να έχει πραγματοποιηθεί η πολυπόθητη εκτίναξη της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας στις διεθνείς θεατρικές σκηνές και να γίνουν γνωστά στο παγκόσμιο κοινό όσο γίνεται περισσότερα ελληνικά θεατρικά έργα».

Μακάρι να βγει αληθινός ο Γ. Σκούρτης και να έρθει η εκτίναξη της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας. Πώς όμως; Με ημίμετρα; Οταν στη χώρα μας δεν υπάρχει τέτοια εκτίναξη, θα επιτευχθεί στις διεθνείς θεατρικές σκηνές; Οταν από τις 150 παραστάσεις στην Ελλάδα το 1/10 είναι νεοελληνικά έργα; Με ευχολόγια τίποτε δεν «ανθίζει».