ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο αγαπημένος Στάλκερ

Ο Γιάννης Ρίτσος με υπομονή και επιμονή μάς άνοιξε τα μάτια για τη λεπτομέρεια μέσα στην καθημερινότητα. Νέοι τότε, όχι μόνο δεν καταλαβαίναμε, αλλά αντιδρούσαμε κιόλας: Γιατί θα έπρεπε να δώσουμε τόσο μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια γύρω από τα πρόσωπα που ζούνε μαζί μας, κι έπειτα σε τι ωφελεί να παρατηρούμε τα αντικείμενα που τα περιβάλλουν, που συνήθως είναι καθημερινής χρήσης;

Πρέπει, έλεγε πάντα ήρεμα ο Ρίτσος, αφού οι αγαπημένοι πεθαίνουν, να κρατάμε την εικόνα ακέραιη στη μνήμη μας. Οχι να νοθευτούν μέσα στα ψέματα της ζωής, όχι να τους ανασύρουμε όποτε θέλουμε, ούτε να κρυβόμαστε από πίσω τους, συνήθως γιατί θέλουμε να κερδίσουμε κάτι. Τότε συντελείται ο πραγματικός θάνατος για τον αγαπημένο. Πρέπει να αξίζουμε για να μας συνοδεύσει ο αγαπημένος νεκρός. Ετσι μόνο καταργείται ο νεκρός και γεννιέται ένας Στάλκερ. Αλλιώς, ο αγαπημένος, παρά το κάλεσμά μας, συνεχίζει να μας αρνείται ψιθυρίζοντας: «Ηρθες να με δεις κι όμως δε με είδες / έχω απ' τα μεσάνυχτα πνιγεί / χίλια μίλια πέρ' απ' τις Εβρίδες».

Ο Στάλκερ μάς στέλνει κατευθείαν στην καρδιά του προβλήματος, που δεν είναι τίποτε άλλο από το ψέμα που γεννάει ο φόβος να μη φύγουμε από αυτή τη ζωή χωρίς να προλάβουμε να την απολαύσουμε. Ο Στάλκερ γίνεται, για χάρη μας, ένας ελεύθερος συλλέκτης, ένας συνομιλητής λυμένος, που βοηθά όποιον θέλει ν' αποφύγει την αρρώστια της εποχής - το καθολικό ψέμα. Και το φάρμακο που διαλέγει ενάντια σ' αυτό είναι ο διάλογος του Μνιούσοφ με τον στάρετς (γέροντα ασκητή) όπως μας τον μεταφέρει ο Ντοστογέφσκι στους Αδελφούς Καραμαζόφ:

ΜΝΙΟΥΣΟΦ: Ενδοξότατε στάρετς, αποφανθείτε! Σας προσβάλλω με τη ζωηρότητά μου ή όχι;

ΣΤΑΡΕΤΣ: Μην ντρέπεστε τόσο πολύ τον εαυτό σας, γιατί από αυτό ακριβώς προέρχονται όλα.

ΜΝΙΟΥΣΟΦ: [...] με τη φράση σας αυτή με διαπεράσατε πέρα για πέρα και διαβάσατε μέσα μου. Γιατί έτσι ακριβώς γίνεται: Οταν μπαίνω πουθενά, μου φαίνεται πως είμαι ο πιο πρόστυχος απ' όλους και πως όλοι με νομίζουν παλιάτσο. Τότε λοιπόν λέω κι εγώ μέσα μου: «Ασε να κάνω στ' αλήθεια τον παλιάτσο. Δε με νοιάζει για τη γνώμη σας, γιατί όλοι σας, μέχρι τον τελευταίο, είσαστε πιο ποταποί από μένα»!

ΣΤΑΡΕΤΣ: [...] Το κυριότερο είναι να μη λέτε ψέματα στον ίδιο σας τον εαυτό. Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του και πιστεύει στο ίδιο του το ψέμα, φτάνει στο σημείο να μη βλέπει καμιά αλήθεια ούτε μέσα του ούτε και στους άλλους. Κι έτσι χάνει κάθε εκτίμηση για τους άλλους και κάθε αυτοεκτίμηση. Μην εκτιμώντας κανέναν, παύει να αγαπάει. Και μην έχοντας την αγάπη, αρχίζει να παρασέρνεται από τα πάθη και την ακολασία για να απασχοληθεί και να διασκεδάσει. Ετσι φτάνει στην απόλυτη κτηνωδία, και όλα αυτά επειδή λέει συνεχώς ψέματα στους άλλους και στον εαυτό του. Αυτός που λέει ψέματα στον εαυτό του είναι αυτός που προσβάλλεται πρώτος. Γιατί καμιά φορά είναι πολύ ευχάριστο να νιώθει κανείς προσβλημένος. Ετσι δεν είναι; Κι ας ξέρει πως κανένας δεν τον πρόσβαλε και πως μονάχος του φαντάστηκε την προσβολή και είπε ψέματα από κοκεταρία, υπερέβαλε τα πράγματα για να τα εξωραΐσει, αρπάχτηκε από μια λέξη φτιάχνοντας ένα ολάκερο βουνό από έναν κόκκο σινάπεως. Τα ξέρει όλα αυτά και μόνος του, κι όμως προσβάλλεται, προσβάλλεται ώσπου να νιώσει ευχαρίστηση, να νιώσει μεγάλη αγαλλίαση, κι έτσι φτάνει στο σημείο να καλλιεργεί μέσα του το πραγματικό μίσος.

Υ.Γ. Στάλκερ στα ρωσικά σημαίνει «οδηγός». Στάλκερ ονόμαζε και τον ήρωά του στην ομώνυμη ταινία ο Αντρέι Ταρκόφσκι.

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ

Πολύχρωμες προσκλήσεις στο Ηρώδειο

Ιαν Αντερσον -«Τζέθρο Ταλ»

Αξιόλογες μουσικές, θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις συνθέτουν το πρόγραμμα του Ελληνικού Φεστιβάλ Αθηνών, στο Ηρώδειο, το οποίο παραχωρείται και για εκδηλώσεις άλλων φορέων. Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών έχει ως εξής:

Μουσικές εκδηλώσεις

15,17,18/6: Η Οπερα του C. Saint - Saens «Σαμψών και Δαλιδά» από την Εθνική Λυρική Σκηνή.
19/6: Συναυλία της Ορχήστρας της Ακαδημίας του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών, υπό τη διεύθυνση του Νίκου Χριστοδούλου. Σολίστ: Μαρία Αστεριάδου.
21/6: Αφιέρωμα στη Μικρά Ασία με τους Γιώργο Νταλάρα, Γλυκερία, «Εστουδιαντίνα» Ν. Ιωνίας Μαγνησίας.
26/6: Αφιέρωμα στον Μάνο Χατζιδάκι με τα έργα «Αμοργός» και «Μεγάλος Ερωτικός». Ερμηνεύουν: Μ. Φαραντούρη, Ε. Πασπαλά, Μ. Λιδάκης, Δ. Δημοσθένους κ.ά.
30/6: Μια βραδιά με την Τζέσι Νόρμαν. Συμμετέχει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών.
2/7: Μίκης Θεοδωράκης - Αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο. Συμμετέχουν: «Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης», Γ. Μπέζος, Ε. Τσαλιγοπούλου, Γ. Φέρτης, Κ. Ιγερινού, Δ. Μπάσης, Θ. Αντωνιάδης.
13/7: Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ντούισμπουργκ υπό τη διεύθυνση του Τζόναθαν Ντάρλινγκτον. Σολίστ: Ευάγγελος Ασημακόπουλος - Λίζα Ζώη.
14/7: Συναυλία του θρυλικού ροκ συγκροτήματος «Τζέθρο Ταλ».
19/7: Ορχήστρα της Φλαμανδικής Ραδιοφωνίας υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Αγραφιώτη. Σολίστ: Δημήτρης Σγούρος.
20/7: Μουσική από τον κινηματογράφο με την Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της ΝΔ Γερμανίας - Φ. Καϊζερσλάουτερν. Διεύθυνση: Νικ Ρέιν. Σολίστ: Κιμ Κρίσγουελ.
21/7: Συναυλία του Μορίς Ζαρ με την Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της ΝΔ Γερμανίας - Φ. Καϊζερσλάουτερν. Μουσική για τον κινηματογράφο από τον πολυβραβευμένο συνθέτη.
2/8: Το «English Bach Festival» παρουσιάζει την όπερα «Τηλέμαχος» του Κ. Β. Γκλουκ, σε μουσική διεύθυνση Νίκολας Κλίομπερι και σκηνοθεσία Αλέν Ζερμέν.
24/8: Φιλαρμονική Ορχήστρα του Ισραήλ υπό τη διεύθυνση του Ζούμπιν Μέτα.
2,3,4/9: Μέλη της Ορχήστρας και Χορωδίας της Οπερας του Βούπερταλ παρουσιάζουν τον «Βιολιστή στη Στέγη» του Τζ. Μποκ. Διεύθυνση: Σίμον Ρέκερς, σκηνοθεσία: Αττίλα Λανγκ.
13/9: Χρώματα με τα «Χρώματα». Οπτικοακουστικό υπερθέαμα με την «Ορχήστρα των Χρωμάτων». Διεύθυνση: Μίλτος Λογιάδης, σολίστ Γιώργος Λαζαρίδης, φωτισμοί Λευτέρης Παυλόπουλος.
23,24/9: Συναυλία της Εθνικής Ορχήστρας της Γαλλίας υπό τη διεύθυνση του Κουρτ Μαζούρ. Σολίστ: Νικολάι Λουγκάνσκι.
27/9: Παγκόσμια πρεμιέρα της όπερας του Νίκου Μαμαγκάκη «Ερωφίλη». Διεύθυνση: Ν. Μαμαγκάκης, σκηνοθεσία Μ. Γυπαράκη (συμπαραγωγή με τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ).

Βραδιές χορού

23,24/6: «Σταχτοπούτα» του Σεργκέι Προκόφιεφ από τα Μπαλέτα του Μόντε Κάρλο.
28/6: Παράσταση του Εθνικού Χορευτικού Συγκροτήματος της Ιρλανδίας.
17,18/7: «Δον Κιχώτης» από το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε χορογραφία Ιγκορ Ζελένσκι και μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη.
23,24/7: «Κοππέλια» του Λ. Ντελίμπ από το Εθνικό Μπαλέτο της Αγγλίας, σε χορογραφία Ρόναλντ Χιντ.
26,27/7: Τρίπτυχο από το Εθνικό Μπαλέτο της Αγγλίας, σε χορογραφία Κρίστοφερ Χάμπσον, Μαρκ Μόρις, Κένεθ ΜακΜίλαν.
6,7/9: Pilobolus Dance Theatre. Χοροθέατρο - συνδυασμός σύγχρονου χορού, ακροβατικών, παντομίμας.
19,20/9: «Clavigo» - Μπαλέτο της Εθνικής Οπερας του Παρισιού. Χορογραφία Ρολάν Πετί, μουσική Γκαμπριέλ Γιαρέντ.
22/9: Χορογραφήματα από τη Δημοτική Παράδοση με τη Χορευτική Ομάδα του Λυκείου Ελληνίδων και τους Σ. Σιάτρα, Ζ. Καρούνη, Χρ. Αηδονίδη. Συμμετέχει ο Διονύσης Σαββόπουλος.

Μαρσέλ Μαρσό

Στις 12/7 ο Μαρσέλ Μαρσό προσφέρει ένα ρεσιτάλ μιμικής, που αποτυπώνει με μοναδική εκφραστικότητα ανθρώπινες καταστάσεις.

Θεατρικές παραστάσεις

Φτωχός συγγενής το θέατρο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ, περισσότερες θεατρικές παραστάσεις, κατά παραχώρηση του αρχαίου αμφιθεάτρου σε ποικίλους αιτούντες απευθείας από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (KAΣ).

Στο επίσημο πρόγραμμα: Μολιέρου: «Κατά Φαντασίαν Ασθενής» από το ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης (29/7), Β. Ουγκώ: «Οι Αθλιοι», από το ΔΗΠΕΘΕ Κέρκυρας (31/7). Μποστ: «Μήδεια» από τη «Στοά» και το ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης (4 και 5/8), Αριστοφάνη: «Σφήκες» (26 και 27/8) και «Ο κύκλος του Οιδίποδα» (10-11/9).

Ανάμεσα στις «επίσημες» παραστάσεις που θα δοθούν φέτος στο Ηρώδειο είναι: «Φιλάργυρος» Μολιέρου, από το ΔΗΠΕΘΕ Βόλου (10/8). «Ταρτούφος» Μολιέρου, από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών (11, 12/8). «Ηλέκτρα» Ευριπίδη, από το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας (17, 19/8). «Εκάβη», από το «Αμφι-θέατρο» του Σπ. Ευαγγελάτου (20/8). «O κουρέας της Σεβίλλης» Μπομαρσέ, από ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου (21/8).

Εκδηλώσεις άλλων φορέων στο Ηρώδειο:

6,7/7: Παραστάσεις του American Ballet Theater.
8,9,10,11/7: Ιερές Μουσικές / Πολιτιστική Ολυμπιάδα.
14/9: Ενας αιώνας χοροί και τραγούδια - Εκδήλωση της Βουλής των Ελλήνων.
16/9: Αφιέρωμα στη Μαρίας Κάλλας από το «Ατενέουμ».

Ρ. Σ.