Associated Press

Στην αγκαλιά των ΗΠΑ...

Στην πρώτη τους δημόσια χειραψία υπό το βλέμμα του Αμερικανού Προέδρου προχώρησαν, χτες, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός και ο Παλαιστίνιος ομόλογός του. Οι Σαρόν και Αμπάς δήλωσαν ότι αποδέχονται τον «οδικό χάρτη» και με γενικόλογη, ομολογουμένως, φρασεολογία αναγνώρισαν εκατέρωθεν το δικαίωμα ύπαρξης σε ανεξάρτητα κράτη. Εντούτοις, η έλλειψη συγκεκριμένων δεσμεύσεων, ιδιαίτερα από την ισραηλινή πλευρά, καθώς και η τάχιστη απόρριψη των δεσμεύσεων Αμπάς από τις παλαιστινιακές οργανώσεις καθιστούν, μάλλον, κενή ουσιαστικού περιεχομένου την πολυσυζητημένη σύνοδο στη θερινή κατοικία του Ιορδανού μονάρχη.

«Οι Ιεροί Τόποι πρέπει να μοιραστούν ανάμεσα στο κράτος της Παλαιστίνης και στο κράτος του Ισραήλ και από αυτό θα ωφεληθούν και τα δύο μέρη αλλά και ολόκληρη η περιοχή», τόνισε ο Αμερικανός Πρόεδρος, στις δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση της τριμερούς συνόδου. Είχαν προηγηθεί ξεχωριστές συναντήσεις του Μπους με τον Αμπάς και τον Σαρόν ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος συναντήθηκε κατ' ιδίαν και με τον Ιορδανό βασιλιά Αμπντάλα.

Ο Μπους επανέλαβε την προσήλωση της Ουάσιγκτον στην ασφάλεια του Ισραήλ αλλά και στο «όραμα» για ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους και αναφέρθηκε εκτενώς στις δηλώσεις των δύο πρωθυπουργών που προηγήθηκαν, εκτιμώντας ότι δημιουργούν «μεγάλες ελπίδες για μεγάλες αλλαγές στη Μέση Ανατολή». Δεν παρέλειψε, με μια φράση, να πλέξει το εγκώμιο του Παλαιστινίου πρωθυπουργού. Ο Αμερικανός Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι έχει, ήδη, δώσει εντολή στη σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας, Κοντολίζα Ράις, να λειτουργεί ως εκπρόσωπός του για το ζήτημα, ότι έχει συνεννοηθεί με τον ΥΠΕΞ, Κόλιν Πάουελ, να θέσει το θέμα «στις προτεραιότητες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής» και ότι διόρισε μια επιτροπή υπό τον βοηθό ΥΠΕΞ, Τζον Γουλφ, η οποία θα επιβλέπει την εφαρμογή του «οδικού χάρτη» και από τις δύο πλευρές.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, από την πλευρά του, δεν προχώρησε σε καμία εντυπωσιακή δήλωση, με εξαίρεση, ίσως, τη φράση του ότι αντιλαμβάνεται «την αναγκαιότητα μιας εδαφικής συνέχειας για την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους». Κατά τα άλλα, ο Σαρόν αρκέστηκε να επαναλάβει τα γνωστά: Οτι δέχεται τον «οδικό χάρτη», ότι προτεραιότητά του είναι «η ασφάλεια του Ισραήλ» και ότι θα διαλύσει «τους παράνομους εποικισμούς» καταλήγοντας ότι «είναι προς το συμφέρον του Ισραήλ οι Παλαιστίνιοι να κυβερνούν το λαό τους και το κράτος τους».

Αν κάποιος έκανε σημαντικές, τουλάχιστον σε ένα πρώτο επίπεδο, ανακοινώσεις, αυτός είναι ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός. Ο Μαχμούντ Αμπάς, αφού επανέλαβε ότι οι Παλαιστίνιοι αποδέχονται τον «οδικό χάρτη», δήλωσε πως δεσμεύεται «να δώσει οριστικό τέλος στη βία και στην τρομοκρατία, γιατί αυτές οι μέθοδοι δεν ωφελούν τον αγώνα και τους σκοπούς του παλαιστινιακού λαού». Δεσμεύτηκε να αντιμετωπίσει «δραστικά» όλους όσοι επιτίθενται εναντίον Ισραηλινών «όπου και αν γίνονται αυτές οι επιθέσεις» και κάλεσε σε «άμεση λήξη της στρατιωτικής Ιντιφάντα». Ο Αμπάς αναγνώρισε «τα βάσανα του εβραϊκού λαού μέσα στην ιστορία» και τόνισε ότι «τώρα πρέπει να δοθεί τέλος σε όλα αυτά», καλώντας την ισραηλινή πλευρά να σεβαστεί όλες τις υποχρεώσεις της.

Ικανοποιημένος από τα αποτελέσματα της συνόδου, εκτός από τον Πρόεδρο Μπους, δήλωνε και ο οικοδεσπότης, μονάρχης Αμπντάλα, αλλά και ο Παλαιστίνιος ΥΠΕΞ, Ναμπίλ Σάαθ, ο οποίος χαρακτήρισε εξαιρετικά σημαντικό το ότι ο Αριέλ Σαρόν αναγνώρισε την αναγκαιότητα παλαιστινιακής ανεξαρτησίας και μίλησε για τερματισμό της εποικιστικής δραστηριότητας. Ο Κόλιν Πάουελ μίλησε για «σημαντικά βήματα αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, η οποία, όμως, θα βελτιωθεί θεαματικά μέσα από την πράξη».

Για αποτυχία έκανε λόγο ο πρώην κύριος Παλαιστίνιος διαπραγματευτής, Σάεμπ Ερακάτ, τονίζοντας ότι «ο Πρόεδρος Μπους δεν κατέθεσε κανένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ούτε ζήτησε καμία δέσμευση. Ο Σαρόν δε μίλησε για κυρίαρχο ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος ούτε δεσμεύτηκε να τερματίσει τις επιθέσεις εναντίον των Παλαιστινίων. Αρα, για ποια πρόοδο μιλάμε;», αναρωτήθηκε.

Με ξεχωριστές τους ανακοινώσεις, οι οργανώσεις «Χαμάς», «Τζιχάντ» και «Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης» αρνούνται να τερματίσουν την ένοπλη πάλη «όσο δεν τελειώνει η ισραηλινή κατοχή». Η «Τζιχάντ», μάλιστα, κατηγόρησε τον Μαχμούντ Αμπάς ότι «έδωσε το πράσινο φως στον εχθρό να χτυπήσει το νόμιμο δικαίωμα του παλαιστινιακού λαού στην αντίσταση». Η αντίδραση των οργανώσεων απηχεί την άποψη που έχει ένα σημαντικό κομμάτι της παλαιστινιακής κοινής γνώμης. Ωρες πριν την Ακαμπα, διαδηλώσεις κατά της συνόδου και υπέρ του Γιάσερ Αραφάτ πραγματοποιήθηκαν στην πόλη της Γάζας και στην Τουλκαρέμ.

Αντιδράσεις, όμως, προκλήθηκαν και ανάμεσα στους εποίκους. Το συμβούλιό τους κατηγόρησε τον Σαρόν ότι «στην Ακαμπα συνθηκολόγησε με την παλαιστινιακή τρομοκρατία». Οι έποικοι είχαν προγραμματίσει διαδηλώσεις για χτες βράδυ.