Ως κορωνίδα της μιλιταριστικής πολιτικής του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Γιουνισίρο Κοϊζούμι (και όχι μόνο...), δημοσιοποιήθηκε, την περασμένη Τρίτη, η ετήσια έκθεση του ιαπωνικού υπουργείου Αμυνας περί της Ασφάλειας και Αμυνας της Ιαπωνίας... Παρά τον τίτλο της, η ετήσια 393σέλιδη έκθεση του ιαπωνικού υπουργείου ελάχιστη σχέση έχει με τα περί της ασφάλειας του ιαπωνικού λαού, τουναντίον έχει μέγιστη με τον νεο-ιμπεριαλιστικό ρόλο που επιφυλάσσουν - τα τελευταία χρόνια - για την Ιαπωνία τα κέντρα εξουσίας σε Τόκιο και Ουάσιγκτον... Τα βασικά και μόνο σημεία των προτάσεων που αποτελούν την έκθεση του υπουργείου Αμυνας φανερώνουν την προς το ιμπεριαλιστικότερον τάση του Τόκιο, καθώς προτείνεται:

-- Βελτιστοποίηση των ιαπωνικών βαλλιστικών πυραυλικών συστημάτων για την αντιμετώπιση «πυραυλικών και πυρηνικών απειλών πέριξ της Ιαπωνίας». Τα «πυρηνικά και πυραυλικά προγράμματα» της ΛΔ Κορέας αποκαλούνται ως «η μεγαλύτερη εστία ανησυχίας για την ασφάλεια της Ιαπωνίας»...

-- Προτείνεται η συγκρότηση (έως το 2007-'08) μίας (πρωτοφανούς για τα μεταπολεμικά ιαπωνικά δεδομένα) επίλεκτης στρατιάς (έως 7.000 ανδρών, έγραφε προχτές η μεγάλης κυκλοφορίας ιαπωνική εφημερίδα «Γιουμιούρι») από κομάντος που θα ειδικεύονται στην αντιμετώπιση βιολογικών και χημικών απειλών αλλά και ...«ανταρτοπολέμου και πολέμου πόλεων»!

-- Προβλέπεται η μεγαλύτερη συμμετοχή και προώθηση του ρόλου των ιαπωνικών (λεγόμενων ...από συνήθεια) «Δυνάμεων Αυτοάμυνας» σε «επιχειρήσεις επιβολής ειρήνης στο εξωτερικό, σε αποστολές αντιτρομοκρατικού χαρακτήρα, "αστυνόμευσης" της ναυτιλιακής κίνησης, αναχαίτισης όπλων μαζικής καταστροφής, λαθρεμπορίου» κλπ. Σημειώνεται παράλληλα ως απαραίτητη η «στενότερη» στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ ένεκα «διεθνούς τρομοκρατίας», αύξησης του κυβερνοδιαστημικού εγκλήματος, κρίσης με τη ΛΔ Κορέας κλπ.

-- Συνιστώνται ποιοτικές αλλαγές στο δυναμικό των «Δυνάμεων Αυτοάμυνας» εντός πέντε ετών (έως 2007) με παράλληλη μείωση του αριθμού ενόπλων και ενστόλων από 180.000 σε 145.000 άτομα.

Αυτή η έκθεση του ιαπωνικού υπουργείου Αμυνας δε θα πρέπει να εκπλήσσει κανέναν. Εδώ και χρόνια η Ιαπωνία διατηρεί μερικές απ' τις καλύτερα εξοπλισμένες στρατιωτικές δυνάμεις στον κόσμο (έχοντας, βεβαίως, διαθέσει υπέρογκα κονδύλια απ' τον κρατικό κορβανά). Κατά το διάστημα 1999-2002, τα επίσημα στοιχεία φέρουν την Ιαπωνία να έχει ξοδέψει 114.000.000 δολάρια μόνο για την έρευνα στην προηγμένη στρατιωτική πυραυλική τεχνολογία. Οσον αφορά στο 2003, οι αμυντικές δαπάνες της Ιαπωνίας προβλέπεται να ξεπεράσουν κατά τι τα 41 δισ. δολάρια, εκ των οποίων 15.800.000 δολάρια προορίστηκαν για έρευνα στρατιωτικής πυραυλικής τεχνολογίας... Ολα αυτά μεσούσης της οικονομικής κρίσης που εξακολουθεί να ταλανίζει αργά και βασανιστικά μεγάλα στρώματα της ιαπωνικής εργατικής τάξης... Ομως, αυτό είναι μία άλλη ιστορία, όχι άσχετη και με τις παρούσες διεθνείς αλλά και περιφερειακές γεωπολιτικές συγκυρίες στην περιοχή της Βορειοανατολικής Ασίας και του Βόρειου Ειρηνικού Ωκεανού...

Η Ιαπωνία, λοιπόν, εδώ και τουλάχιστον δέκα χρόνια, έχει σημειώσει, αργά αλλά σταθερά, μία αξιοσημείωτη «εξωστρεφή» (για τα μεταπολεμικά δεδομένα του Τόκιο...) πολιτικο-στρατιωτική συμπεριφορά, δίχως να απειλείται η ίδια επί της ουσίας από δυνάμεις της περιοχής, παρεκτός, ίσως, απ' τις ιμπεριαλιστικές περιπέτειες που σχεδιάζουν οι ΗΠΑ...

Στις αρχές της δεκαετίας του '90, όταν η Ιαπωνία αποφάσισε να συμμετάσχει για πρώτη φορά απ' το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις του ΟΗΕ (Καμπότζη και αργότερα Ρουάντα, Ανατ. Τιμόρ, Υψώματα του Γκολάν κλπ.), κάποιοι έσπευσαν να μιλήσουν απλώς για «εκσυγχρονισμό» της ιαπωνικής εξωτερικής πολιτικής ή για ανάγκη του Τόκιο να συμμετάσχει ενεργότερα στα κέντρα λήψης αποφάσεων και δράσης της διεθνούς κοινότητας, ιδιαίτερα μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις που προκάλεσε στο διεθνές στάτους κβο η ανατροπή της ΕΣΣΔ. Ομως, δεν είναι ακριβώς έτσι, ούτε μόνον έτσι, καθώς μεταξύ άλλων επρόκειτο για μία αργόσυρτη τακτική δημιουργίας (απ' τα ιαπωνικά κέντρα εξουσίας) μίας σειράς «προηγούμενων» που θα εξουδετέρωναν με τον καιρό τις (αναμενόμενες μείζονες) αντιδράσεις των Ιαπώνων πολιτών μπροστά σε μία de facto ανατροπή του φιλειρηνικού χαρακτήρα του μεταπολεμικού ιαπωνικού Συντάγματος... Τέτοια συμπεράσματα προκύπτουν ευκολότερα ιδιαίτερα σήμερα... Αλλωστε, το Νοέμβρη του 2001 είδαμε ιαπωνικά πλοία και στρατιώτες στο Αφγανιστάν, και το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους Ιάπωνες μηχανικούς του στρατού στο Ιράκ...

Η σταδιακή μεταμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής συμπεριφοράς της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου αρχικώς φαίνεται πως πήγαζε απ' τον δυνατό αέρα της οικονομικής υπεροχής την οποία απολάμβανε κατά τη δεκαετία του '80, ο οποίος όμως (νομοτελειακά για τον καπιταλισμό) κόπασε με δυσμενείς συνέπειες για τις απώτερες φιλοδοξίες των οικονομικο-πολιτικών κέντρων εξουσίας του Τόκιο. Από τότε έως σήμερα, όμως, έχουν αλλάξει πολλά. Σήμερα, η «μετάλλαξη» της ιαπωνικής εξωτερικής πολιτικής φθάνει πλέον στα πρώτα αχνά σημεία κορύφωσης αφού επί της παρούσας πρωθυπουργίας, του Γιουνισίρο Κοϊζούμι, ταυτίζεται με το (γνώριμο, ας μην ξεχνάμε... και απ' τη δεκαετία του '50) προληπτικό επιθετικό δόγμα των ΗΠΑ. Τέτοιες εξελίξεις φωτογραφίζουν μία «επανενεργοποίηση» - όπως κάποιοι, κυρίως Ασιάτες, θυμούνται και φοβούνται... - ενός «νέου» στρατιωτικού ρόλου που το Τόκιο «καλείται» να παίξει μεσοπρόθεσμα περιφερειακώς (π.χ. με την ανά διαστήματα κοχλάζουσα κρίση στην Κορεατική Χερσόνησο, μελλοντικά σε σενάρια εκτεταμένης αποσταθεροποίησης στο Ινδονησιακό Αρχιπέλαγος, στον Ειρηνικό κ.α.). Κυρίως γιατί η ιαπωνική εξωτερική πολιτική επηρεάζεται - αν δεν αποτελεί σημαντικό κομμάτι... - απ' τη σταδιακή μεταμόρφωση των συμμαχικών σχέσεων Ιαπωνίας-ΗΠΑ, όπως αυτές εξελίσσονται την τελευταία δεκαετία.

Καταλυτικό ρόλο σ' αυτή τη «μεταμόρφωση» φαίνεται να έπαιξε η κορεατική κρίση του '92-'93 ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΛΔ Κορέας με την Ουάσιγκτον (επί κυβέρνησης του Μπιλ Κλίντον) έτοιμη να βομβαρδίσει «προληπτικώς» «πυρηνικούς σταθμούς» επί βορειοκορεατικού εδάφους για να αποτραπεί (μεταξύ άλλων...) η δυνατότητα μεσοπρόθεσμης παραγωγής πυρηνικών όπλων απ' την Πιονγιάνγκ. Τότε ακριβώς, σύμφωνα με τον Ιάπωνα γεωπολιτικό αναλυτή και πανεπιστημιακό καθηγητή Ασάι Μοτζοφούμι (βλέπε σχετικό άρθρο του στο «Japan Focus Review», Φλεβάρης 2003), που οι ΗΠΑ λογάριζαν να βομβαρδίσουν, στις αρχές του 1993, τη ΛΔ Κορέας, «ανακάλυψαν» πως έκαναν (μετά το τέλος της κρίσης που δόθηκε μετά τη διαμεσολάβηση του πρώην Προέδρου των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ) «λογαριασμούς» χωρίς κάποιους «ξενοδόχους». Διαπίστωσαν, δηλαδή, πως η μη πραγματοποιηθείσα τότε «προληπτική τους επιχείρηση» σκόνταφτε πάνω σε ορισμένα σοβαρά «τεχνικά» και νομικά προβλήματα. Σύμφωνα με τον Μοτζοφούμι, τα εκατοντάδες αιτήματα που απέστειλαν οι αξιωματούχοι του Πενταγώνου προς τους Ιάπωνες στρατιωτικούς για τη δραστηριοποίηση Αμερικανών πεζοναυτών σε βάσεις της Ιαπωνίας, δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν. Αφ' ενός λόγω κωλυμάτων του ιαπωνικού Συντάγματος (άρθρο 9 που απαγορεύει τη συμμετοχή του Τόκιο σε επιχειρήσεις «συμμαχικής αυτοάμυνας»). Αφ' ετέρου επειδή υπήρχε νομικό κενό όσον αφορά στα όσα «θα έπρεπε» πλέον να πράξει (κατά τους Αμερικανούς) η Ιαπωνία σε περίπτωση περιφερειακής σύρραξης...

Ετσι, το 1994, αρχίζουν οι διαβουλεύσεις Ιαπώνων και Αμερικανών αξιωματούχων, που οδηγούν σε μία νέα διμερή διακήρυξη ασφαλείας, που υπέσκαψε, έκτοτε, το έδαφος για ανατροπή του πνεύματος και του γράμματος του «πεπαλαιωμένου» πλέον... ιαπωνο-αμερικανικού συμφώνου Αμυντικής Συνεργασίας του 1978. Τα πρώτα θεμέλια για την «εξουδετέρωση» του συνταγματικού άρθρου 9 μπήκαν το 1997 στο κείμενο «Οδηγίες περί της Αμυντικής Συνεργασίας Ιαπωνίας-ΗΠΑ». Παράλληλα, είχαν μπει τα πρώτα «σφραγίσματα» στα κενά που προκαλούσε η συνεχιζόμενη απουσία ιαπωνικού νομικού πλαισίου περί της πιθανότητας πολέμου. Σύντομα, οι «Οδηγίες» του '97 αποτέλεσαν τη βάση για ιαπωνικό νόμο, το 1999, «περί της ασφάλειας σε καταστάσεις και περιοχές πέριξ της Ιαπωνίας». Το ίδιο διάστημα (ένα χρόνο πριν τις περιβόητες αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2000) στα δημοσιογραφικά και πολιτικά γραφεία Ουάσιγκτον-Τόκιο κυκλοφορούσε η έκθεση του Ρίτσαρντ Αρμιταζ (του σήμερα υπ' αριθμόν 2 αξιωματούχου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ) που προέβλεπε περαιτέρω «εξέλιξη» των αμερικανο-ιαπωνικών αμυντικών και συμμαχικών σχέσεων. Οπως σημειωνόταν στην έκθεση Αρμιταζ, ο νόμος του '99 «περί της ασφάλειας σε καταστάσεις και περιοχές πέριξ της Ιαπωνίας» θα πρέπει να αποτελέσει «τη βάση και όχι την κορωνίδα ενός διευρυμένου ιαπωνικού ρόλου στην ανά τον Ειρηνικό Ωκεανό Συμμαχία των ΗΠΑ»...

Προς το τέλος του 2001, και με πρόσχημα τα «νέα δεδομένα» που δημιούργησαν οι επιθέσεις της 11ης του Σεπτέμβρη, ο πρωθυπουργός Γιουνισίρο Κοϊζούμι «άνοιξε» θέμα για την ανάγκη ενός ισχυρότερου νομικού στρατιωτικού πλαισίου περί της πιθανότητας πολέμου. Αυτό, όπως σημειώνουν Ιάπωνες αναλυτές, δεν ήταν διόλου πολιτική της κυβερνώσας συμμαχίας των Φιλελεύθερων Δημοκρατών αλλά προσαρμογή στις σαφείς απαιτήσεις της κυβέρνησης του Τζ. Ου. Μπους για το «νέο ρόλο που πρέπει να παίξει η Ιαπωνία στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού»...

Την επόμενη διετία (2002-'03) οι εντατικές πιέσεις των Αμερικανών - και Κοϊζούμι θέλοντος... - οδήγησαν και οδηγούν σε τρία «αμυντικά» σχέδια νόμου και σε ανάγκη για ένα ακόμη (μολονότι έως τώρα οι διαπραγματεύσεις έχουν αποβεί άκαρπες) Κείμενο Αμερικανο-ιαπωνικής Συμφωνίας περί του Καθεστώτος Στρατιωτικών Δυνάμεων (SOFA). Τέτοια σχέδια νόμου και πολιτικές αποπνέουν, ως επί το πλείστον, ιμπεριαλιστικούς σκοπούς. Και αυτό γιατί αφορούν ακόμη και στην προληπτική αντιμετώπιση καταστάσεων εκτός των ιαπωνικών συνόρων με την αναγόρευση των εκάστοτε ιμπεριαλιστικών σχεδίων της Ουάσιγκτον σε ιαπωνική «εθνική απειλή», κατά παράβαση, βεβαίως, του ιαπωνικού αλλά και του διεθνούς δικαίου, όπου - επισήμως τουλάχιστον - δεν αναγνωρίζονται τα περί άμυνας (δηλαδή επίθεσης) για «προληπτικούς» λόγους...