Ο πυρετός των θεσμικών αλλαγών, η ακατάσχετη φιλολογία γύρω από τις αλλαγές στους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς, τους νόμους και τους τρόπους λειτουργίας του καπιταλισμού (που πολλές φορές δεν κατονομάζεται άλλωστε) παρατηρείται όλο και πιο έντονα σε ευρωπαϊκό, αλλά και εθνικό επίπεδο ιδιαίτερα στα χρόνια που ακολούθησαν τις ανατροπές των πρώην σοσιαλιστικών κοινωνιών στην Ευρώπη και αποτέλεσαν, άλλωστε, αφορμή για πολλούς «κομμουνιστές» να γίνουν επίσης «πρώην». Η θεσμοθηρία λοιπόν, η οποία παρουσιάζεται λίγο - πολύ σαν το άκρο άωτον της δημοκρατικής λειτουργίας και του πλουραλισμού, είναι ακριβώς το αντίθετο, είναι αντιστρόφως ανάλογη με την όλο και αυταρχικότερη πορεία της αστικής «δημοκρατίας». Μια όλο και αυταρχικότερη πορεία για τους πολίτες της «Ευρώπης του μέλλοντος» (Συντακτική Συνέλευση για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα με πρόεδρο τον «άψογο» Ζισκάρ Ντεστέν), που δοκιμάζονται όλο και περισσότερο από τη βαθμιαία έως ραγδαία καταπάτηση κοινωνικών και πολιτικών «θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων» (Χάρτης της Ευρωπαϊκής Ενωσης).

Και αφού οι καπιταλιστικές χώρες βρίσκονται σε μια πορεία κατάργησης αυτών των με τόσο αίμα και αγώνα στην ευρωπαϊκή ιστορία κατακτημένων δικαιωμάτων, θα είναι όλο και δυσκολότερη η εξασφάλιση της λαϊκής έγκρισης, της λαϊκής νομιμοποίησης δηλαδή των πολιτικών τους μέσω του εκλογικού συστήματος. Η αστική δημοκρατία άργησε παρά πολύ να καθιερώσει στην ιστορία της το καθολικό δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι και μάλιστα με το ζόρι μετά από πολύ αγώνα του εργατικού κινήματος.

Η πορεία της αφαίρεσης θεμελιωδών κοινωνικών δικαιωμάτων θα προκαλέσει όλο και σφοδρότερους κοινωνικούς κραδασμούς και μαζί μ' αυτούς θα προβληθεί εντονότερα η αναζήτηση των ευρωπαϊκών λαών, να εκφραστεί η δυσαρέσκειά τους και να αντιπροσωπευτούν τα αιτήματά τους ανόθευτα και στο πολιτικό επίπεδο. Το γεγονός ότι σήμερα δε γίνεται αυτό, θα γίνει μια μέρα αντιληπτό για όλο και ευρύτερες μάζες, οι οποίες θα διεκδικήσουν πιο πιεστικά μια φιλολαϊκή πολιτική και σε μια πορεία θα συσπειρωθούν στα κόμματα εκείνα, που πραγματικά θα πραγματοποιήσουν τα λαϊκά συμφέροντα. Οι δύο ασυμβίβαστες βασικές αντίθετες τάσεις της καπιταλιστικής κοινωνίας - η όλο και αυταρχικότερη των «από πάνω», που χάνουν κοινωνικό έδαφος, και η όλο και πιο έντονη απαίτηση για δημοκρατία των «από κάτω» - απαιτούν από τους πολιτικούς υπαλλήλους του μεγάλου κεφαλαίου να συνδυάσουν δύο ασυμβίβαστα πράγματα: να επιβάλουν την πολιτική των εντολοδοτών τους, αλλά μ' έναν τρόπο που να μοιάζει με δημοκρατία. Δηλαδή, η επιδίωξη είναι οι λαοί (οι Ευρωπαίοι πολίτες, με τη δική τους ορολογία, η λέξη «λαός» μυρίζει επαναστατική μαζικότητα) να εγκρίνουν και έτσι να «νομιμοποιούν» την πολιτική μέσω των εκλογών που δε μπορούν αντικειμενικά να εκφράσουν τη γνήσια λαϊκή θέληση.

Το επιχείρημα της σταθερότητας του πολιτικού συστήματος για να δικαιολογηθεί η μη εφαρμογή της απλής ανόθευτης αναλογικής, είναι εντελώς σαθρό. Μόνο μια ματιά στην κοινοβουλευτική ιστορία της Ευρώπης φτάνει για να δει κανείς, ότι η σταθερότητα του συστήματος δεν έχει σχέση ούτε με πόσα κόμματα κυβερνούν, ούτε με το αναλογικό ή αναλογικότερο (αν είναι δυνατόν!) του εκλογικού συστήματος. Υπήρχαν και υπάρχουν χώρες με απλή αναλογική και πολυκομματικές κυβερνήσεις και μεγάλη πολιτική σταθερότητα. Υπήρχαν και υπάρχουν χώρες με μονοκομματικές κυβερνήσεις και περίπλοκα, αδιαφανέστατα μη αναλογικά συστήματα και όμως με πολιτική αστάθεια. Η ματιά αυτή στη μέχρι σήμερα κοινοβουλευτική ιστορία διδάσκει επομένως, ότι η σταθερότητα μιας χώρας έχει σχέση με την πολιτική που εφαρμόζει, το επίπεδο ανάπτυξης της ταξικής πάλης, την πολιτική συνείδηση των μαζών, και όχι με τον αριθμό των κομμάτων, ούτε με την αλχημεία των εκλογικών συστημάτων. Το επιχείρημα περί σταθερότητας, γι' αυτό, υπολογίζει ξεδιάντροπα στην άγνοια των ψηφοφόρων.

Μια προσπάθεια μελλοντικού ελέγχου κοινωνικών κραδασμών στο πολιτικό επίπεδο, δηλαδή μια προσπάθεια παραμερίσματος γνήσιων αντιπολιτευτικών κομμάτων, γίνεται και στο ευρωπαϊκό επίπεδο με τη δημιουργία των λεγόμενων ευρωπαϊκών κομμάτων. Η έγκριση για τη λειτουργία αυτών των κομμάτων γίνεται, βεβαίως, από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ). Πριν από δύο χρόνια εγκρίθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο(ΕΚ) μια έκθεση για τη χρηματοδότηση και το καταστατικό αυτών των κομμάτων. Τα κόμματα αυτά θα πρέπει να καταθέσουν το καταστατικό τους και να αποδείξουν τον «ευρωπαϊκό» τους χαρακτήρα σεβόμενα τις «θεμελιώδεις αρχές της ΕΕ.» Επομένως, πρέπει να έχουν συγκροτηθεί με βάση τις αρχές τις προκαθορισμένες στη Συνθήκη και στο λεγόμενο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων όσον αφορά τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Η θεσμική αυτή εξέλιξη στοχεύει σαφέστατα στην εξουδετέρωση κάθε φωνής αντιπολίτευσης. Οι λίγες φιλολαϊκές, ανατρεπτικά προοδευτικές φωνές, που έφταναν στο ευρωπαϊκό κοινοβουλευτικό επίπεδο με την ευρωπαϊκή απλή αναλογική, πρέπει να φύγουν από τη μέση μ' άλλους τρόπους, γιατί «δε θέλουν την Ευρώπη», όπως είθισται να λέγεται απ'αυτούς που αυθαίρετα την ταυτίζουν με την ευρωπαϊκή καπιταλιστική ενοποίηση. Σώνει και καλά πρέπει όλοι να συμφωνούν μ' αυτή, αλλιώς βαφτίζονται αντι-Ευρωπαίοι. Ιδιαίτερα τώρα που η πραγματικότητα αγριεύει για τους Ευρωπαίους πολίτες.

Το καπιταλιστικό σύστημα προσπαθεί και θεσμικά να οχυρωθεί ενόψει της εντεινόμενης ταξικής πάλης. «Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να οικοδομήσει μια πολιτική τάξη χωρίς να αναγκαστεί να το κάνει εξαιτίας κάποιας εξωτερικής απειλής», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με αφορμή μια συνάντησή του με τους προέδρους των Κοινοβουλίων των νέων κρατών-μελών. Ο στόχος; Μια παγκοσμιοποίηση με ανθρώπινο πρόσωπο! Τα νέα κράτη-μέλη, καταπατώντας απροκάλυπτα τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών τους παίρνουν το «μπράβο» των παλαιών κρατών-μελών στην πορεία τους της εφαρμογής του «κράτους δικαίου» καπιταλιστικής έμπνευσης. Δηλαδή, αν δεν πετύχει την κοινωνική ηρεμία και την πολιτική σταθερότητα με τους θεσμούς - κοροϊδία, θα είναι έτοιμος ο κατασταλτικός «αντιτρομοκρατικός» μηχανισμός της κρατικής βίας.

Ισχυρή γεύση των πραγματικών προθέσεων αποτελεί η πρόσφατη πρόταση ψηφίσματος, που κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Ευρώπης για τη «διεθνή καταδίκη του ολοκληρωτικού κομμουνισμού». Πέρα από το χιλιομασημένο ιδεολόγημα της εξίσωσης φασισμού - κομμουνισμού, αυτό το ψήφισμα δηλώνει με προϊούσα ειλικρίνεια τι εννοούσαν οι αστοί «δημοκράτες», όταν αμέσως μετά από τις ανατροπές του σοσιαλισμού στην Ευρώπη, μιλούσαν για τη νέα εποχή της πλήρους δημοκρατίας, που θα βασίλευε στη γη, (περισσότερος στρατός, αστυνομία, τρομονόμοι, ιμπεριαλιστικές επιθέσεις κλπ.). Με την εξίσωση αυτή οι δολοφόνοι θέλουν να αθωωθούν ιστορικά και να καλύψουν το διαρκές έγκλημα της αστικής «δημοκρατίας» μέσω ψηφισμάτων και θεσμών.

Αυτή την πραγματικότητα την αρνούνται και θέλουν να την αλλάξουν οι κομμουνιστές, κάτι που δεν τους οδηγεί καθόλου στην περιθωριοποίηση όπως είπε ανιστόρητα ο κ. πρωθυπουργός στη «νεολαία της Ευρώπης» στα Καμένα Βούρλα, αλλά ίσα ίσα τους φέρνει στο προσκήνιο της ιστορίας για να αλλάξουν τον κόσμο και όχι απλώς την κακή μορφή του.

Και ο Μαρξ, που τον σφετερίστηκε όσο μόνο ένας βέρος «κεντροαριστερός» θα μπορούσε, εννοούσε τη ριζική ανατροπή του καπιταλισμού και όχι την αλλαγή της κακής μορφής του. Ετσι, ο κ. πρωθυπουργός έδειξε σ' εκείνη τη νεολαία το δρόμο προς την ιστορική περιθωριοποίηση.

Οι «θεσμοί, οι διαδικασίες και οι μηχανισμοί ρύθμισης και διαχείρισης της πραγματικότητας» είναι παμπάλαιο τροπάρι του οπορτουνισμού, του οποίου όμως σήμερα στενεύουν τα περιθώριά του εξαιτίας του όλο και πιο προχωρημένου σταδίου της καπιταλιστικής κρίσης.

Τα νέα κράτη-μέλη της ΕΕ μπορούν και παίρνουν ριζικότερα μέτρα με το γνήσιο ζήλο του νεοφώτιστου. Τα παλαιά κράτη-μέλη έχουν να κάνουν με πάνω από 150 χρόνια ιστορίας οργανωμένων εργατικών αγώνων και τις κατακτήσεις τους. Τα νέα κράτη-μέλη δεν ενοχλούνται από μια τέτοια παράδοση (απλώς ανατράπηκαν τα προηγούμενα) και μπορούν σε μια κατάσταση μετά από ανατροπές να διώξουν ή να φιμώσουν με κάθε τρόπο τη φωνή της αντιπολίτευσης, ιδίως της κομμουνιστικής. Ανέλαβαν εκεί την εξουσία τα πιο αντιδραστικά στοιχεία και το κυνήγι μαγισσών για τον εξορκισμό του «φαντάσματος που πλανιέται πάνω από την Ευρώπη». Η συμμετοχή τους στη συζήτηση για θεσμούς και διαδικασίες σχετικά με τη μείωση του δημοκρατικού ελλείμματος στην «Ευρώπη», καθώς και για το πώς μπορούν να ανταποκριθούν καλύτερα στις ανησυχίες των πολιτών, όπως λένε, παίρνει το χαρακτήρα του ιστορικού ρεβανσισμού σε περιπτώσεις που φαίνονται ακόμα ακραίες, αλλά που δείχνουν - όπως και η ως άνω πρόταση ψηφίσματος - τις αληθινές προθέσεις. Οταν ο υπουργός «Δικαιοσύνης» της Εσθονίας σε σύναξη βετεράνων των πρώην Ες-Ες ναζί κρατουμένων (βλέπετε, ζούμε στην εποχή των «πρώην» σε πολλά επίπεδα) καλεί τις ευρωπαϊκές χώρες να δημιουργήσουν μια νέα Νυρεμβέργη για να καταδικαστεί ο κομμουνισμός σαν η πιο εγκληματική ιδεολογία της ανθρωπότητας, καταλαβαίνουμε καλά τι μπήκε στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Ανιστόρητοι και ανεπίδεκτοι (;) μαθήσεως αποσιωπούν, ότι για να φτάσουμε στη Νυρεμβέργη χρειάστηκε ο Οκτώβρης. Η «νέα Νυρεμβέργη» τους, θα φέρει με τη σειρά της έναν νέο Οκτώβρη, που στον 21ο αιώνα θα αποκτήσει πολλαπλάσιες διαστάσεις και θα δημιουργήσει γι' αυτούς πολλές Νυρεμβέργες ακόμη. Χωρίς «εξωτερική απειλή» (αντίπαλο δέος δηλαδή) η Ευρώπη μπορεί τώρα να οικοδομήσει μια πολιτική τάξη, νομίζει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου... Τι γίνεται όμως με το εσωτερικό μέτωπο του λαού κάθε χώρας; Μιλάμε για το μέτωπο, που δημιουργούν οι ίδιοι με την αντικειμενική πορεία καταπάτησης των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζομένων. Τα νέα κράτη-μέλη προσχωρούν σ' ένα σύστημα σε φάση γήρανσης και μακιγιάρονται με ζήλο, ενωμένα μαζί με τα παλαιά σε μια θεσμική και διαδικασιακή προσπάθεια να μη φαίνονται τα γεράματα. Κόντρα στην ιστορική νομοτέλεια, η οποία ωστόσο ετοιμάζεται για εκδίκηση.