Ελπίδα για δικαίωση. Αυτό αισθάνθηκαν όλοι οι αγωνιστές της ΕΑΜικής Αντίστασης και οι απόγονοί τους και κάθε προοδευτικός Ελληνας με την προχτεσινή απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλλιθέας, να σταματήσει η βεβήλωση του ιστορικού παράνομου τυπογραφείο του ΕΑΜ, στην οδό Σκρα 31. Σε μια ιστορική συνεδρίαση, και με την ξεχωριστή παρουσία του Βαγγέλη Μενεμενή, «φύλακα - αγγέλου» του τυπογραφείο για 40 χρόνια, αποφασίστηκε να προταθεί στο ΥΠΠΟ να αναδιατυπώσει την επωνυμία του μνημείου και του «Μουσείο Τύπου ΕΑΜικής Αντίστασης» και να αποσυρθεί η εκτρωματική αρχιτεκτονική και να γίνει νέα, που θα σέβεται τη μορφή και την ιστορία του κηρυγμένου μνημείου. Με την απόφαση αυτή αποδείχτηκε για μια ακόμα φορά πως μόνος δρόμος για τη δικαίωση κάθε λαϊκού πόθου είναι ο διεκδικητικό αγώνας...

Το ιστορικό τυπογραφείο δημιουργήθηκε με απόφαση του ΚΚΕ για να εκδίδει την εφημερίδα «όργανο» της ΚΕ του ΕΑΜ «Ελεύθερη Ελλάδα», την εφημερίδα του ΕΛΑΣ «Απελευθερωτής», και πολλά άλλα έντυπα του ΕΑΜ και του ΚΚΕ. Με απόφαση του ΚΚΕ διαφυλάχτηκε επί σαράντα χρόνια η ύπαρξή του και με δική του πάλι απόφαση αποκαλύφθηκε η ύπαρξή του πριν 19 χρόνια. Σήμερα μπορούμε ξανά να ελπίσουμε πως με τη συνεχή παρέμβασή μας θα μπορούμε να το βλέπουμε όπως του αξίζει.

Η πρώτη εικόνα που έδινε το άνοιγμα της κατακόμβης του τυπογραφείου. Με τη σκάλα αυτή κατέβαιναν τα μέλη της ομάδας στην κατακόμβη, για να στοιχειοθετήσουν τα κείμενα και, διπλωμένοι στα δύο να περάσουν στο χώρο της μηχανής

Σχετικά με τη συλλογή των αντικειμένων, που με εντολή του ΚΚΕ, πήρε το 1975 από το τυπογραφείο, για να τα διαφυλάξει «με την ελπίδα να γίνει κάποτε το Μουσείο του Τύπου του ΕΑΜ», η Αρ. Ελληνούδη υπογράμμισε: «Τα αντικείμενα της συλλογής θα έχουν θέση ΜΟΝΟ, σε ένα μουσείο, του οποίου η επωνυμία θα είναι "Μουσείο του Τύπου της ΕΑΜικής Αντίστασης" και το οποίο θα έχει σεβαστεί τη μορφή και την ιστορία του κηρυγμένου μνημείου. Σε ένα μουσείο του οποίου οι ιδρυτικοί σκοποί και η λειτουργία θα σέβονται την ΕΑΜική ιστορία του. Σε ένα μουσείο, στη διοίκηση του οποίου θα μετέχουν με σημαντική παρουσία εκπρόσωποι των οργανώσεων της ΕΑΜικής Αντίστασης, που θα διορίζονται και θα ανακαλούνται μόνον από τις διοικήσεις των οργανώσεων».

Επισήμανε ότι «από το 1984 και επί δεκαεννέα χρόνια το ΚΚΕ έκανε αλλεπάλληλες παρεμβάσεις, με Ερωτήσεις, Επερωτήσεις στη Βουλή και παραστάσεις στους εκάστοτε υπουργούς Πολιτισμού, για να ακυρωθούν οι Υπουργικές Αποφάσεις ολικού αποχαρακτηρισμού, την πρώτη φορά, μερικού αποχαρακτηρισμού, τη δεύτερη φορά. Να διαθέσει το ΥΠΠΟ τα χρήματα για την αγορά του σπιτιού και να παραχωρηθεί η χρήση του στο δήμο Καλλιθέας». Τόνισε, επίσης, πως κανένας «φορέας ή πρόσωπο που εμπλέκεται στην υπόθεση του μνημείου και του μουσείου, δεν επιτρέπεται, δε δικαιούται θα έλεγα, να μη λαμβάνει υπόψη του τα παραπάνω γεγονότα».

Η Α. Ελληνούδη σημείωσε την ευθύνη της 1ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟ, αλλά και εκπροσώπου του Δήμου, για το σκόπιμο παραγκωνισμό (στις διαδικασίες διαμόρφωσης και λήψης των αποφάσεων), των εκπροσώπων της ΕΑΜικής Αντίστασης, αν και με απόφαση του Ε. Βενιζέλου διορίστηκαν στην «Ομάδα Εργασίας για την αποκατάσταση του κηρυγμένου μνημείου και τη δημιουργία του Μουσείου του Τύπου της ΕΑΜικής Αντίστασης». Να αναφέρουμε ότι τακτικά μέλη στην Ομάδα Εργασίας ήταν (και παραμένει) ο Νίκος Καραντηνός και η Αρ. Ελληνούδη, η οποία με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού, ύστερα από πρόταση της 1ης Εφορείας Νεωτέρων Μνημείων, αποκλείστηκε από τη νέα Ομάδα Εργασίας που διορίστηκε. Ως αναπληρωματικό μέλος (!) διορίστηκε ο γενικός γραμματέας της ΠΕΑΕΑ, Φοίβος Τσέκερης.

Το λόγο, δεύτερος, πήρε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αγωνιστών Δημοσιογράφων της Εθνικής Αντίστασης 1941-1944, Νίκος Καραντηνός, ο οποίος με την ομιλία του συγκλόνισε τους παραβρισκόμενους στην κατάμεστη αίθουσα συνεδριάσεων του ΔΣ: «Μιλάω με συγκίνηση, αλλά και με οργή. Ημουνα 25 χρονών όταν μπήκα στον Τύπο τον ΕΑΜικό, στον Τύπο της ΕΠΟΝ. Ποτέ στη ζωή μου δε φαντάστηκα ότι θα έφτανε μια μέρα να αμφισβητηθεί, να βεβηλωθεί και να κινδυνέψει το πιο πολύτιμο μνημείο μυστικού Τύπου που υπάρχει στην Ευρώπη. Εχετε το μεγάλο προνόμιο να το έχετε στη γειτονιά σας, στην ηρωική Καλλιθέα, όπου η Αντίσταση έχει γράψει λαμπρές σελίδες με τους αγώνες του λαού, με αίματα, αλλά και με πνευματική παραγωγή».

Ο Νίκος Καραντηνός συνέχισε, με το γνωστό του αγωνιστικό πάθος: «Ενώ μας βάλανε στην Ομάδα Εργασίας, μας αχρήστεψαν. Και αυτό το είπαμε και στο υπουργείο, νέτα σκέτα. Δε μας καλέσανε, δε μας ενημερώσανε, πήγαμε κάποιες φορές και ήμασταν, περίπου, άφωνοι παραστάτες. Το τυπογραφείο αυτό είναι όντως προνομιακό, αν σκεφθείτε τα έντυπα που έβγαλε, και έβγαλε "Ριζοσπάστη", "Ελεύθερη Ελλάδα", αφίσες και τόσα άλλα» και κατέληξε:

«Η Καλλιθέα της Αντίστασης θα δικαιώσει την ΕΑΜική αυτή προσφορά. Αυτό το τυπογραφείο έβγαλε όλα τα υλικά του ΕΑΜ, τα υλικά που απαντούσανε στις δοσίλογες εφημερίδες, στους εθνοπροδότες, σ' αυτά που λέγανε οι Γερμανοί. Και τώρα θα αλλάξουμε αυτή την πορεία; Οχι δεν μπορεί να αλλάξει η πορεία. Αλλαγή πορείας θα είναι βεβήλωση. Και ο κόσμος που ζει, που είναι όρθιος ακόμα, δε θα επιτρέψει σε κανέναν αυτή τη βεβήλωση».

Ο Σπύρος Στριφτάρης (μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ και βουλευτής) διατύπωσε «καθαρά και ξάστερα» τη θέση του Κόμματος: «Αυτό το τυπογραφείο ήταν του ΚΚΕ, του ΕΑΜ, του ΕΑΜικού Τύπου και σαν τέτοιο πρέπει να μείνει και να διατηρηθεί, σχεδόν όπως έχει. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι επεμβάσεις τέτοιες που θα στερεώσουν την καταπακτή, που κινδυνεύει να πέσει και το κτίριο. Δεν μπορεί ούτε να "εξωραϊστεί", ούτε να χειροτερέψει. Ετσι όπως είναι, πρέπει να το κληρονομήσει ο ελληνικός λαός και φυσικά ο λαός της Καλλιθέας, που πρέπει να έχει την τιμή να κληρονομήσει αυτό το μνημείο όπως ήταν και όπως πρέπει να παραμείνει στην ιστορία».

Προηγούμενα ο Σπ. Στριφτάρης είχε υπογραμμίσει: «Αυτό που θέλουμε εμείς σαν ΚΚΕ, σαν ο οργανισμός εκείνος που έφτιαξε το παράνομο τυπογραφείο, είναι να παραμείνει σαν ιστορικό μνημείο, με επεκτάσεις που δε θα το αλλοιώνουν. Αν αλλάξουν το σχήμα του κτιρίου, αν φτιαχτούν και άλλα κτίρια, αν αλλάξουμε την καταπακτή, τι θα βλέπει ο κόσμος, έστω κι αν γίνει μουσείο; Τι θα θαυμάζει; Την αρχιτεκτονική του κτιρίου, αν το φτιάξουν καλό οι αρχιτέκτονες; Νομίζω θα είναι ιστορική στιγμή αν το Δημοτικό Συμβούλιο αποφασίσει να γίνουν επεμβάσεις, τέτοιες που θα αλλάζουν το χαρακτήρα του κτιρίου».

«Η Εθνική Αντίσταση είναι επώνυμη και δεν πρόκειται ποτέ να θαφτεί. Και δε θα θαφτεί ποτέ, γιατί και εδώ στην Καλλιθέα το έδαφος σε κάθε βήμα είναι βαμμένο από αίμα αγωνιστών του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ», υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ο Ερρίκος Βακαλόπουλος, εκπρόσωπος της ΠΕΑΕΑ Καλλιθέας, στην «από ψυχής» και με δακρυσμένα μάτια, ομιλία του. «Το δεσμό της Εθνικής Αντίστασης και του λαού δεν μπορεί κανένας να τον διαγράψει», πρόσθεσε και κάλεσε το Δημοτικό Συμβούλιο: «Μην πάρετε απόφαση και μη βάλετε καμία υπογραφή για την αλλοίωση της ιστορίας».

Ο πρώην δημοτικός σύμβουλος της «Δημοκρατικής Δημοτικής Ενότητας», Αριστείδης Αβραμίδης, στην ομιλία του, μεταξύ άλλων, τόνισε: «Ενα κτίριο, και μάλιστα ιστορικό, διδάσκει πολλά με τη μυστική παρουσία του, με το πώς αυτό στάθηκε και το πώς μπορεί να συνεχίσει να στέκεται» και επισήμανε ότι «εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι η αισθητική του παρουσία και η λειτουργικότητά του να μπορεί να εμπνεύσει αυτούς που το βλέπουν και το επισκέπτονται. Οταν εμείς θέλουμε να τα αλλάξουμε τότε τι αναπαλαίωση κάνουμε και πώς θεωρούμε το κτίριο αυτό "ιστορικό", όταν δε θα υπάρχει το ιστορικό κτίριο;».

Στιγμιότυπο από την πορεία από το σπίτι-μνημείο έως το δημαρχείο

Οι διαδηλωτές κατέληξαν στο Δημαρχείο της Καλλιθέας λίγο πριν την έναρξη του Δημοτικού Συμβουλίου το οποίο και παρακολούθησαν. Στην κινητοποίηση συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Νίκος Καραντηνός, ο φύλακας-άγγελος του μνημείου, ο Βαγγέλης Μενεμενής, ο Ερρίκος Βακαλόπουλος, ο νυν επικεφαλής της «Δημοκρατικής Δημοτικής Ενότητας» Βασίλης Δημόπουλος και ο πρώην, αρχιτέκτονας Αριστείδης Αβραμίδης.