Η αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης έχει οδηγήσει σε υπερχρέωση τα ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία αναγκάζονται να καταφεύγουν στο δανεισμό, ώστε να καλύψουν τις βασικές ανάγκες τους. Η κυβέρνηση, ακολουθώντας εδώ και χρόνια πολιτική λιτότητας για τα λαϊκά στρώματα, στο όνομα της ΟΝΕ και των «εθνικών στόχων», ταυτόχρονα εξυπηρετεί πλήρως τις τράπεζες, παρέχοντάς τους πλήρη ασυδοσία. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, το υπόλοιπο των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, μέχρι τον Οκτώβρη του 2003 φτάνει το υπέρογκο ποσό των 37.229,9 εκατ. ευρώ. Το 1993, τα αντίστοιχα χρέη των νοικοκυριών ήταν μόλις 615,6 εκατ. ευρώ (209,6 δισ. δραχμές). Αύξηση μέσα σε 10 χρόνια, 5.947,7%! Συγκεκριμένα:

• Το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων, σήμερα φτάνει τα 25.559,5 εκατ. ευρώ
• Το υπόλοιπο για τα καταναλωτικά δάνεια είναι 11.670 εκατ. ευρώ.

Δέκα χρόνια πριν, τα αντίστοιχα ποσά ήταν 243,8 εκατ. ευρώ (83,1 δισ. δραχμές) και 371,2 εκατ.(126,5 δισ. δραχμές. Η αύξηση, δηλαδή, από το 1993 έως το 2003 είναι 10.383.7% στα στεγαστικά δάνεια και 3.043% στα καταναλωτικά!

Τα παραπάνω στοιχεία δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Είναι αποτέλεσμα των οικονομικών προβλημάτων και αδιεξόδων, της φτώχειας που βιώνουν καθημερινά τα λαϊκά στρώματα. Είναι ο καθημερινός αγώνας της ελληνικής οικογένειας να καταφέρει να καλύψει τα στοιχειώδη. Ο εργαζόμενος προσπαθεί να βρει... λύσεις, προκειμένου να ανταποκριθεί στις καθημερινές του ανάγκες. Μία από αυτές είναι η αναγκαστική προσφυγή στη δανειοδότηση. Στεγαστικό δάνειο, για να μπορέσει να εξασφαλίσει κάποια στιγμή ένα σπίτι. Καταναλωτικά δάνεια, για να μπορέσει να ανταποκριθεί σε άλλες καταναλωτικές ανάγκες. Δάνειο σπουδών, για να μπορέσει να πληρώσει τη «δωρεάν Παιδεία» για το παιδί του. Διακοποδάνειο για να ξεκουραστεί λίγες μέρες ανθρώπινα. Εορτοδάνειο, για να γιορτάσει Χριστούγεννα ή Πάσχα. Πιστωτικές κάρτες μήπως και καλύψει τα καθημερινά έξοδα. Ο καταναλωτικός παράδεισος που υποσχέθηκαν με την «απελευθέρωση της αγοράς» και ο «ελεύθερος ανταγωνισμός» έχει αποδειχθεί εδώ και χρόνια πως λειτούργησε και λειτουργεί προς όφελος του κεφαλαίου και την πλήρη ασυδοσία του. Ξένα και ντόπια μονοπώλια κυριαρχούν στην αγορά και τα κέρδη τους έχουν εκτοξευτεί σε αστρονομικά ποσά.

Οι δύο αντίθετες καταστάσεις έχουν φυσικά την εξήγησή τους. Η μεγάλη παραγωγή χρειάζεται και αντίστοιχη κατανάλωση. Η φτώχεια και το μικρό εισόδημα δεν ευνοούν κάτι τέτοιο. Το... καταφέρνουν σ' ένα βαθμό τα τραπεζικά δάνεια. Ετσι «απλά», οι τράπεζες προσφέρουν «λύση» και παρουσιάζονται ως «από μηχανής θεός». «Παρέχουν» το «λάδι για να κινηθεί η μηχανή» της «ελεύθερης αγοράς». Το «λάδι» πληρώνεται σε δόσεις και με υπέρογκους τόκους. Οι τόκοι πολλαπλασιάζονται και τα λαϊκά στρώματα ζουν πλέον με δόσεις...

Ο καταναλωτής είναι πελάτης. Η τράπεζα είναι επιχείρηση και ως επιχείρηση πρέπει να βγάλει κέρδος. Η κυβέρνηση υπηρετεί την πολιτική του κεφαλαίου και της παρέχει το «ελεύθερο» να κερδίσει όσα περισσότερα μπορεί. Πριν προλάβεις να «απολαύσεις το δάνειο» έρχεται ο Γολγοθάς. Τα ληστρικά επιτόκια των δανείων λειτουργούν σαν θηλιά στο λαιμό και ο εργαζόμενος «αναθεματίζει την ώρα και τη στιγμή» που «έβαλε δανεικά στο κεφάλι του». Οι «δελεαστικές» διαφημίσεις για έξυπνα δάνεια ήταν τελικά μια απάτη, συνειδητοποιείς. Είναι αργά όμως, «οι δόσεις τρέχουν»... Μπορούσες όμως να κάνεις διαφορετικά; Πώς «θα τα έβγαζες πέρα»;

Η Παναγιώτα Καλαποθαράκου, αντιπρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ (Ενωση Καταναλωτών Ποιότητας Ζωής) περιέγραψε στο «Ρ» πώς γίνεται η εξαπάτηση: «Το πρόβλημα είναι ότι επιλέγουν κάποια στοιχεία τα οποία θα προσελκύσουν το κοινό, τον καταναλωτή, χωρίς παράλληλα να του επιστήσουν την προσοχή, να τον ενημερώσουν τι υποχρεώσεις αναλαμβάνει. Ετσι ο καταναλωτής μένει με την εντύπωση πως έχει πάρει ένα χαμηλότοκο δάνειο, επειδή τους δύο πρώτους μήνες θα πληρώσει 6%, ενώ στην ουσία είναι 13% και 14% μαζί με τα πρόσθετα».

Υπογράμμισε μάλιστα πως «ο καταναλωτής δεν είναι σε θέση να συγκρίνει τα επιτόκια των διάφορων τραπεζών, αφού οι τράπεζες χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές και...«πακέτα», που σε μπερδεύουν τόσο πολύ που είναι αδύνατο να συγκρίνεις τα διάφορα προϊόντα».

Η αντιπρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ ανέφερε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εξαπάτησης που καταγγέλθηκε στην Ενωση: Ενας καταναλωτής πήρε πιστωτική κάρτα. Αυτό που του είπαν ήταν ότι θα είναι χωρίς συνδρομή και άλλες επιβαρύνσεις, με επιτόκιο 15,5%. Μπορούσε να κάνει αναλήψεις μετρητών μέχρι και 1.000 ευρώ μέσα στο μήνα, χωρίς καμία άλλη επιβάρυνση. Πήρε 300 ευρώ και του κρατήθηκαν 4,5 ευρώ. Ανέλαβε 50 ευρώ και του κράτησαν επίσης 4,5 ευρώ. Δεν τον είχε ενημερώσει κανείς γι' αυτό. Οταν απευθύνθηκε του είπαν απλά: Αυτοί είναι οι όροι!

Οσον αφορά στα επιτόκια, οι τράπεζες «ακολουθούν μια ληστρική πολιτική όπου στην ουσία κάνουν νόμιμη τοκογλυφία», σημείωσε. «Στο θέμα της καταναλωτικής πίστης έχει ξεπεράσει και την τοκογλυφία, είναι ανεπίτρεπτα υψηλά». Μας τόνισε πως υπάρχει μάλιστα και απόφαση του Αρείου Πάγου (1219/2001), στην οποία καταγράφεται σειρά καταχρηστικών όρων στις συμβάσεις πιστωτικών καρτών. Εκεί αποδεικνύεται και επίσημα η τοκογλυφία των τραπεζών, αφού τα επιτόκια που έχουν υπερβαίνουν το νόμιμο δικαιοπρακτικό τόκο που ορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδας (8,5%). Το όριο ισχύει για κάθε δανειστή έτσι και για τις τράπεζες. Συνεπώς οι τράπεζες λειτουργούν και τυπικά παράνομα. «Εχουν καταναλωτικά δάνεια που τα επιτόκια υπερβαίνουν το 12%, 13% ακόμα και 14%, ενώ στις πιστωτικές κάρτες φτάνουν μέχρι και 17%», επισήμανε η Π. Καλαποθαράκου. Η ίδια απέδωσε την τοκογλυφία στην ανοχή της πολιτείας και στην ηθελημένη ανυπαρξία των εποπτικών αρχών που είναι η τράπεζα της Ελλάδας και το αρμόδιο υπουργείο.

Η εικόνα που έρχεται στην ΕΚΠΟΙΖΩ από τις καταγγελίες καταναλωτών είναι πως υπάρχει τεράστια αγανάκτηση. Εχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών στις τράπεζες. Η κρίση αυτή αξιοπιστίας στο τραπεζικό σύστημα οδηγεί τους εργαζόμενους να πουν χωρίς κανένα δισταγμό πως οι τράπεζες τους κλέβουν. «Ο καταναλωτής είναι πλέον υποψιασμένος, ενημερωμένος όμως δεν έχει καμία διαπραγματευτική δυνατότητα. Οι συμβάσεις είναι προδιατυπωμένες και ή τις υπογράφει τυφλά ή δεν παίρνει το δάνειο. Και ενημερωμένος να είναι ο καταναλωτής, υπογράφει με δυσμενείς συνέπειες για τον ίδιο, γιατί δεν μπορεί να κάνει αλλιώς», καταλήγει η αντιπρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ.

Να υπενθυμίσουμε πως, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας, απ' τον Οκτώβρη του 2002 μέχρι τον Οκτώβρη του 2003 τα δάνεια των νοικοκυριών (στεγαστικά, καταναλωτικά και λοιπά) είναι στα 38.410,8 εκατ. ευρώ. Αν δούμε αυτό το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, το χρέος των νοικοκυριών αναλογεί πλέον στο 25,6% του Εγχώριου Προϊόντος! Το χρέος αυτό προβλέπεται μάλιστα να εκτοξευτεί λόγω γιορτών. Αυτή την περίοδο μεγάλο μέρος των λαϊκών νοικοκυριών θα «γιορτάσει τα Χριστούγεννα», με δανεικά, τα διάσημα πλέον εορτοδάνεια. Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, είναι αυξημένα μέχρι και 300% σε σχέση με το 2002!

Η κατάσταση είναι πλέον εκτός ελέγχου. Γνωρίζουμε πως μας κλέβουν οι τράπεζες και πως θα στερηθούμε πολύ περισσότερα από αυτά που θα «εισπράξουμε», αλλά δανειζόμαστε. Αυτό βέβαια δε γίνεται από κάποια διαστροφή των εργαζομένων. Οι περισσότεροι από αυτούς που δανείζονται, φαίνεται πως έχουν εξαντλήσει τα όρια και δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά. Οι συνέπειες από την κυβερνητική πολιτική είναι τόσο δυσβάστακτες, που χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά «σύρονται» στην ομηρία των τραπεζών. Μόνο που η προσφυγή στους τραπεζίτες δεν αποτελεί λύση, αφού στην πραγματικότητα το δάνειο έρχεται να υποθηκεύσει τα μελλοντικά μας εισοδήματα. Οπως και η κυβέρνηση που με την πολιτική της υπονομεύει το σήμερα και το αύριο των εργαζομένων. Μια πραγματικότητα που σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνιέται. Ιδίως όταν μπροστά μας στήνουν κάλπες, για να κλέψουν την ψήφο μας. Εκεί, δεν μπορούν να μας εξαπατήσουν, αν εμείς δεν το επιλέξουμε...