Associated Press

Φρουροί στο χώρο συνεδρίασης της «Λόγια Τσίρκα»

Στη Συνταγματική Λόγια Τζίργκα, λοιπόν, «όλα πήγαν κατά το σχέδιο», έγραψε χαρωπά ο «Economist». Το σχέδιο του Χάμιντ Καρζάι και των εργοδοτών του στην Ουάσιγκτον, δηλαδή. Προέβλεπε τη θεσμική έγκριση ενός προεδρικού συστήματος με υπερεξουσίες για τον ίδιο, δύο αντιπροέδρους που θα διορίζει μόνος του, μια Βουλή με περιορισμένες δυνατότητες παρέμβασης και βέτο μόνο επί ήσσονος σημασίας ζητημάτων, και έγκριση του χρονοδιαγράμματος για τη διενέργεια εκλογών τον Ιούνη, στις οποίες, φυσικά, ο Καρζάι «προβάλλει ως ο επικρατέστερος υποψήφιος», με κύριο πολιτικό του ατού την ισχύ των αμερικανικών και ΝΑΤΟικών όπλων. Η δημοκρατία, στα καλύτερά της.

Σε μια χώρα που υπέστη την παράνομη εισβολή των ΗΠΑ και σήμερα τελεί υπό μερική κατοχή κάπου 6.000 στρατιωτών του ΝΑΤΟ, 12.000 στρατιωτών των ΗΠΑ και των χασάπηδων που προσέλαβαν ως υπεργολάβους, βέβαια, η επίκληση της λέξης «δημοκρατία» αποτελεί βιασμό της έννοιας, κακόγουστο χωρατό. Στη Λόγια Τζίργκα η μόνη έκλαμψη θάρρους και πόθου για ελευθερία προήλθε από μια 26χρονη γυναίκα, τη Μαλαλάι Τζόγια, που επειδή τόλμησε να πει τα πράγματα με τ' όνομά τους, αποκαλώντας εγκληματίες πολέμου κι εμπόρους ναρκωτικών τους μουτζαχεντίν, αποβλήθηκε από τη συνεδρίαση και τέθηκε υπό προστασία ανδρών του ΟΗΕ, για να παραμείνει ζωντανή.

Τι κι αν το Μεγάλο Συμβούλιο κατέληξε στην (παρεμπιπτόντως, μέσω... έγερσης, κι όχι με ψηφοφορία) έγκριση του Συντάγματος μόνο αφού, μετά από τρεις βδομάδες αδιέξοδων αντεγκλήσεων, πήρε τους συνέδρους κατ' ιδίαν ο Αμερικανός πρεσβευτής Χαλιλζάντ για φροντιστήριο; Για την «ανιδιοτελή» Δύση, αυτά είναι λεπτομέρειες. Το νέο Σύνταγμα αποτελεί «ιστορικό επίτευγμα» κατά τον Κόφι Αναν, «εγγύηση δημοκρατίας για όλο τον αφγανικό λαό» κατά τον Τζορτζ Ουόκερ Μπους. Οι δόκτορες του σπιν στην υπηρεσία του τελευταίου ήδη προλειαίνουν το έδαφος για τη χρήση του Αφγανιστάν ως «πολιτικού επιτεύγματος» του Αμερικανού Προέδρου, ενόψει των εκλογών του Νοέμβρη στις ΗΠΑ. Το «πεφωτισμένο» αυτό κείμενο, έγραψαν οι έγκριτοι «New York Times», έχει «συναρπάσει τους αξιωματούχους στην Ουάσιγκτον». Το δίχως άλλο...

Το νέο Σύνταγμα βρίθει αντιφάσεων. Πιο κραυγαλέα, η δέσμευση στο «σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου» ειδικά των γυναικών και των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, αλλά αφού προηγείται (άρθρο 3) αναφορά στο Ισλάμ ως «ιερής θρησκείας του κράτους» στην οποία «κανένας νόμος δεν μπορεί να αντιτίθεται». Οι ισλαμιστές φονταμενταλιστές έχουν, έτσι, στη διάθεσή τους τη θεσμική κερκόπορτα για την επανεπιβολή της σαρία, του ισλαμικού νόμου, που κατά δαιμονική σύμπτωση εφάρμοζαν και οι Ταλιμπάν - αν και αυτοί, για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο, δεν είναι εξίσου «πεφωτισμένοι». Το άρθρο αποτέλεσε προϊόν συμφωνίας του Καρζάι με τον Ουστάδ Αμπντούλ Ρασούλ Σαγιάφ, ουαχαμπίτη, υποστηριζόμενο και χρηματοδοτούμενο από τη Σαουδική Αραβία, επικεφαλής επιτροπής της Λόγια Τζίργκα. Από τη συμφωνία Καρζάι - ισλαμιστών προέκυψε κι ο διορισμός του Φαζάλ Χάντι Σινουάρι ως ανώτατου δικαστή, καίτοι σημειώνεται ένα μικρό τεχνικό πρόβλημα: είναι αντισυνταγματικός, αφού ο Φαζάλ υπερβαίνει το όριο ηλικίας και είναι ειδικευμένος στον ισλαμικό και όχι στον κοσμικό νόμο. Λεπτομέρειες...

Ηδη, ο Φαζάλ έχει γεμίσει το Ανώτατο Δικαστήριο προσκείμενους στον ίδιο μουλάδες, καλεί για επαναφορά των ποινών που επέβαλλαν οι Ταλιμπάν, αναβίωσε το μηχανισμό του υπουργείου Προώθησης της Αρετής και Πρόληψης της Εκλύσεως των Ηθών, μετονομασμένο σε υπουργείο Θρησκευτικών Θεμάτων, και αναπτύσσει ομάδες για την καταπολέμηση της δημόσιας επίδειξης συμπεριφοράς «αντικείμενης στο Ισλάμ», ειδικά από γυναίκες. Οι γυναίκες, είναι προφανές, αποτελούν το πιο καυτό πρόβλημα της χώρας. Πάντως, ο Σεγμπατουλάχ Μοτζαντέντι, πρόεδρος της Λόγια Τζίργκα, σε μια έκρηξη δημοκρατικής μεγαλοθυμίας και απλοχεριάς, δήλωσε ότι «οι ψήφοι δύο γυναικών είναι ισότιμες με την ψήφο ενός άντρα»(!) υπό τις επευφημίες των μουτζαχεντίν.

Αν αφεθεί κατά μέρος το αντιφατικό Σύνταγμα που πέρασε κακήν κακώς, η Λόγια Τζίργκα αποτέλεσε το πεδίο ανάδειξης άγριων αντιπαραθέσεων, για πρώτη φορά τόσο εμφανώς. Από τη μια οι Παστούν κι οι στενοί συνεργάτες/ υποστηρικτές του Καρζάι, από την άλλη, οι Τατζίκοι, οι Ουζμπέκοι, οι Χαζάροι και άλλες εθνικές μειονότητες, υπό την ποδηγέτηση του πάλαι ποτέ προέδρου και επικεφαλής της λεγόμενης Βόρειας Συμμαχίας, Μπουρχανουντίν Ραμπανί, καθώς και του πάλαι ποτέ πρωτοπαλίκαρού του, Ουζμπέκου στρατηγού, δημοκρατικού, ωραίου τύπου και σφαγέα χιλιάδων (περιλαμβανομένων 2.000 Ταλιμπάν αιχμαλώτων, μονομιάς), Αμπντούλ Ρασίντ Ντόστουμ. Η αναμέτρηση πήγε να κλιμακωθεί, με τον Ραμπανί να χαρακτηρίζει, διαμέσου της επίσημης εφημερίδας του κόμματός του, «Τζαμιάτ-ε-Ισλαμί», ότι το σύστημα που υιοθετήθηκε «οδηγεί τη χώρα σε δικτατορία».

Αφού το πολιτειακό λύθηκε στο παρά ένα, μετά την πάνω απ' όλα διακριτική παρέμβαση του γνωστού για το θεάρεστο έργο του στο παρελθόν Αμερικανού πρεσβευτή Ζαλμάι Χαλιλζάντ, που, κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, πρέπει να είχε μερικά εξαιρετικά πειστικά επιχειρήματα, η μάχη μετατέθηκε στο γλωσσικό. Πέρα από τις δύο επίσημες γλώσσες που αναγνωρίστηκαν στο Σύνταγμα, την παστού και την ντάρι, οι μειονοτικοί απέσπασαν από τον Καρζάι το κεκτημένο να χρησιμοποιούνται ως επίσημες οι μειονοτικές γλώσσες στις περιοχές τους.

Ο Ντάντφαρ Σεπάντα, καθηγητής του Πανεπιστημίου Ααχεν στη Γερμανία, διαβλέπει διαλυτικές τάσεις, και όχι απλώς εν σπέρματι: «το θέμα είναι ότι η πολιτική στο Αφγανιστάν - γενικά τα τελευταία 24 χρόνια [σσ: εμφυλίου] και ειδικά στη Λόγια Τζίργκα - είχε πάντα ισχυρό φυλετικό και εθνοτικό χρωματισμό. Το θέμα είναι πως αν αυτά τα προβλήματα δε λυθούν [...] υπάρχει το αρνητικό και καταστροφικό εργαλείο των εθνοτικών αλυτρωτισμών». Ο Βίκραμ Πάρεχ, αναλυτής του International Crisis Group, προειδοποιεί: «η Λόγια Τζίργκα όξυνε τις διαφορές».

Ο νέος Ολλανδός ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γιάαπ ντε Χουπ Σέφερ, παρέλαβε την... κασέτα από τον προκάτοχό του, κι ανήμερα της αναλήψεως των καθηκόντων του, την 5η Γενάρη, επανέλαβε από τις Βρυξέλλες ότι η «σταθεροποίηση» του Αφγανιστάν «είναι η προτεραιότητα» του Συμφώνου. Στην Κουντούζ, οι Γερμανοί αναλάμβαναν κι επίσημα την 6η Γενάρη την τοπική Αποστολή Περιφερειακής Ανοικοδόμησης (PRT), κι ο Αμερικανός υποστράτηγος Μπάρνο δήλωσε, εμφανώς καταληφθείς από λογοτεχνική διάθεση, ότι «οι εχθροί θα καταλάβουν ότι χτυπάει η καμπάνα του θανάτου γι' αυτούς».

Το μόνο «σταθερό» στο Αφγανιστάν είναι ο θάνατος. 7 Γενάρη: 12 Χαζάροι νεκροί σε ενέδρα, Χελμάντ. 6 Γενάρη: έκρηξη βόμβας με 17 νεκρούς - 8 παιδιά - και 40 τραυματίες, «λάθος» των Ταλιμπάν, Κανταχάρ. 28 Δεκέμβρη: 7 νεκροί, πέντε αστυνομικοί και δύο «τρομοκράτες», από βόμβα αποθηκευμένη σε κατσαρόλα, Καμπούλ. 27 Δεκέμβρη: 3 αξιωματούχοι ασφαλείας νεκροί από πυρά, Κοστ. 21 Δεκέμβρη: 2 στρατιώτες νεκροί, Κοστ. 20 Δεκέμβρη: 5 στρατιώτες νεκροί σε μάχη, Κανταχάρ. 13 και 6 Δεκέμβρη: 15 παιδιά και δύο ενήλικες νεκροί από «κατά λάθος» αμερικανικούς βομβαρδισμούς...

Η βάρβαρη δολοφονία παιδιών που αποδόθηκε από τον Αμερικανό ταγματάρχη Χίλφερτι στη «χρήση τους ως ανθρώπινων ασπίδων» (ώ, ναι...) και γενικά τα έργα και οι ημέρες των κατοχικών δυνάμεων, η ενίσχυση της κυριαρχίας των «φίλιων» πολεμάρχων, η διαιώνιση της φτώχειας και της οπισθοδρομικότητας, εγγυώνται ότι το αδιέξοδο δε θα αρθεί στο προβλεπτό μέλλον. Ετσι, γράφει η «Guardian», μάλλον ήρθε η ώρα της «διαπραγμάτευσης με κάποιους Ταλιμπάν» παράλληλα με τις επιχειρήσεις, για να υπάρξει «κάποια πρόοδος». Αν κι αυτό δεν αποδώσει τίποτα, μπορεί, βέβαια, ως τον Οκτώβρη να συλληφθεί ο Οσάμα μπιν Λάντεν. Βεβαίως, αυτό ειρήνη στο Αφγανιστάν δε θα φέρει, αλλά θα δώσει στον Μπους μερικές ψήφους, όπως και να 'χει...