Μπορεί να γνωρίζουμε την περιοχή που γεννηθήκαμε «απ' έξω και ανακατωτά», αλλά οι επισκέπτες ή ακόμα και τα μικρά παιδιά μπορούν συνήθως να μας υποδείξουν πράγματα που δεν τα είχαμε παρατηρήσει νωρίτερα. Δεν ξέρουν τις λεπτομέρειες, αλλά μπορούν να δουν τη συνολική εικόνα καλύτερα από τους επί μακρόν κατοίκους. Μια ανάλογη κατάσταση αντιμετωπίζουν οι αστρονόμοι που μελετούν το Γαλαξία. Οταν κοιτάζουν άλλους γαλαξίες, μπορούν να δουν τη συνολική εικόνα τους, αλλά όχι τις εσωτερικές τους λεπτομέρειες. Οταν κοιτάζουν το δικό μας, μπορούν να δουν τις λεπτομέρειες, αλλά τη συνολική δομή μπορούν να την αντιληφθούν μόνο έμμεσα.

Οι αστρονόμοι δεν ήταν καν σίγουροι ότι ο Γαλαξίας αποτελεί ξεχωριστό ουράνιο αντικείμενο, μέχρι τη δεκαετία του 1920. Εως τα μέσα της δεκαετίας του 1950 κατάφεραν με πολύ κόπο να συλλέξουν τα στοιχεία, με τα οποία σύνθεσαν την εικόνα του Γαλαξία που διδάσκεται μέχρι σήμερα στα σχολεία: Ενας μαγευτικός τροχός από αστέρια και αέρια. Ο γαλαξίας μας έχει 100 δισεκατομμύρια αστέρια, τα περισσότερα από τα οποία είναι συγκεντρωμένα σε ένα λεπτό δίσκο διαμέτρου περίπου 100.000 ετών φωτός και πάχους 3.000 ετών φωτός. Τα αστέρια αυτά περιστρέφονται γύρω από το γαλαξιακό κέντρο σε σχεδόν κυκλικές τροχιές. Ο Ηλιος, για παράδειγμα, περιστρέφεται γύρω απ' αυτό με ταχύτητα 200 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αλλα 10 δισεκατομμύρια αστέρια σχηματίζουν τη γαλαξιακή άλω, ένα μεγάλο σφαιροειδή φάκελο που περιβάλλει το δίσκο. Ανάμεσα στα αστέρια υπάρχουν αέρια και σκόνη, τα οποία επίσης περιστρέφονται γύρω από το γαλαξιακό κέντρο σχηματίζοντας ένα δίσκο ακόμα πιο συγκεντρωμένο απ' ό,τι ο δίσκος των αστεριών.

Σταδιακά έγινε φανερό ότι ο Γαλαξίας δεν είναι ένα τελειωμένο, αμετάβλητο ουράνιο αντικείμενο, αλλά μάλλον ένα αντικείμενο που ακόμα σχηματίζεται. Η επιστήμη, για άλλη μια φορά, καθώς εμβάθυνε στον τομέα, πέταξε στα σκουπίδια τις μεταφυσικές αντιλήψεις, αντικαθιστώντας τες με τις διαλεκτικές. Οπως και οι προηγούμενες ανακαλύψεις, αυτή η νέα συνειδητοποίηση στηρίχτηκε κατά πολύ στην παρατήρηση άλλων γαλαξιών και στην εφαρμογή των συμπερασμάτων από τη μελέτη τους πάνω στο δικό μας γαλαξία. Σήμερα, οι πιο πολλοί γαλαξίες θεωρούνται αποτέλεσμα της συνένωσης δύο ή περισσότερων μικρότερων προδρόμων γαλαξιών. Στην περίπτωση του Γαλαξία μπορούμε να παρατηρήσουμε τα πιο πρόσφατα στάδια αυτής της διαδικασίας. Ο Γαλαξίας αποσπά κομμάτια από μικρότερους δορυφόρους (συνοδούς) γαλαξίες και ενσωματώνει τα αστέρια τους. Παράλληλα, νέφη αερίων καταφτάνουν διαρκώς από το διαγαλαξιακό Διάστημα. Κανείς δεν μπορεί να μιλάει πια για το σχηματισμό γαλαξιών σε παρελθόντα χρόνο.

Οι αποδείξεις για τη συνεχιζόμενη επισώρευση αερίων από το Γαλαξία σχετίζονται με την ύπαρξη των νεφών υψηλής ταχύτητας (περιοχές αέριου υδρογόνου με μάζα 10 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από του Ηλιου και διάμετρο 10.000 ετών φωτός, οι οποίες κινούνται γρήγορα μέσα από τις εξωτερικές περιοχές του γαλαξία). Τα νέφη αυτά ανακαλύφθηκαν πριν από 41 χρόνια, αλλά μόλις τα τελευταία 5 χρόνια, χάρη στα νέα δεδομένα και τις νέες θεωρίες, έγινε αντιληπτό ότι μερικά απ' αυτά αποτελούν αέριο που εισρέει μέσα στο Γαλαξία. Η κίνηση αυτών των αέριων μαζών δίνει την εντύπωση ότι ο Γαλαξίας «αναπνέει», άλλοτε σπρώχνοντας αέρια προς τα έξω και άλλοτε ρουφώντας τα προς τα μέσα. Επιπλέον, οι ιδιότητες αυτών των νεφών προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας γιγαντιαίας σφαίρας πολύ θερμού και εξαιρετικά αραιού πλάσματος, που πρέπει να περιβάλλει το Γαλαξία, όπως η κορόνα περιβάλλει τον Ηλιο. Οι αστρονόμοι εδώ και καιρό υποπτεύονταν την ύπαρξη μιας τέτοιας σφαίρας, αλλά ελάχιστα φαντάζονταν ότι θα ήταν τόσο μεγάλη.

Ιστορικά, η ερμηνεία των νεφών υψηλής ταχύτητας ήταν δύσκολο έργο, γιατί όντας κολλημένοι μέσα στο Γαλαξία, δε διαθέτουμε τρόπο απευθείας παρατήρησής τους, ώστε να εντοπίσουμε την ακριβή τους θέση. Βλέπουμε τις θέσεις τους στον ουρανό δισδιάστατα, αλλά μας λείπει η πληροφορία του βάθους. Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, αυτή η ασάφεια οδήγησε σε πολλές υποθέσεις, άλλες από τις οποίες τοποθετούσαν τα νέφη αυτά στην αστρική μας γειτονιά και άλλες στο διαγαλαξιακό χώρο. Οι πρόσφατες ανακαλύψεις προέκυψαν κυρίως, γιατί τα νέα τηλεσκόπια πάνω στη Γη, αλλά και τηλεσκόπια σε τροχιά μπόρεσαν, επιτέλους, να εντοπίσουν την τρίτη διάσταση (απόσταση) των νεφών, επιτρέποντας να σχηματίσουμε μια καλύτερη εικόνα της κοσμικής μας γειτονιάς.