Τα τελευταία χρόνια το κλίμα στην Ευρώπη αλλάζει, με καθοριστικό στοιχείο την ογκούμενη λαϊκή αντίσταση. Οι μαζικοί μαχητικοί αγώνες που γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια έγιναν δυνατοί γιατί υπήρξαν δυνάμεις που αντιστάθηκαν στις πιέσεις για υποταγή, που απέρριψαν το διαφθορείο του «κοινωνικού διαλόγου» και της ταξικής συνεργασίας. Πραγματοποιήθηκαν με την αποφασιστική συμμετοχή και συμβολή των κομμουνιστών και ενισχύθηκαν πολύμορφα από διεθνείς πρωτοβουλίες Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων.

Αξίζει μόνο να θυμηθούμε πως πριν ένα χρόνο, την παραμονή των μεγάλων συντονισμένων αντιπολεμικών διαδηλώσεων της 15ης του Φλεβάρη 2003, δημοσιεύεται η έκκληση των 68 Κομμουνιστικών Εργατικών και Αριστερών Κομμάτων, μεταξύ των οποίων και του ΚΚΕ, ενάντια στον πόλεμο, με πρωτοβουλία του ΚΚ Βοημίας-Μοραβίας (Τσεχία), η οποία καταγράφηκε ως μία από τις πλατύτερες και σημαντικότερες πρωτοβουλίες των τελευταίων χρόνων. Σημειώνουμε απλά ότι την έκκληση δεν υπέγραψαν ελάχιστα κόμματα από όσα προσκλήθηκαν, μεταξύ των οποίων βρίσκεται «φυσικά» και ο Συνασπισμός.

Οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων αντικειμενικά ανέβασαν τη σημασία του διεθνούς συντονισμού και αλληλεγγύης. Ας θυμίσουμε πως τον Ιούλη του 2003 σε συνεργασία με κοινοβουλευτικούς από το ΚΚΡΟ, το ΑΚΕΛ, το Αριστερό Κόμμα Σουηδίας συμβάλαμε να απορριφθεί αντικομμουνιστικό ψήφισμα στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης: Είναι το ίδιο που εμφανίστηκε προσφάτως ως απόφαση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Το ΚΚΕ έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του ενάντια στις διώξεις κομμουνιστών στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και για την ενίσχυση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων.

Στην Ευρώπη το ΚΚΕ τάσσεται υπέρ του στενού συντονισμού των κομμουνιστικών δυνάμεων της Ευρώπης. Παράλληλα, έχει στηρίξει ευρύτερες πρωτοβουλίες σε συγκεκριμένα ζητήματα. Ετσι, φιλοξένησε μια πολύ σημαντική ευρωπαϊκή συνάντηση τον περασμένο Δεκέμβρη για το Ευρωσύνταγμα. Εχει συμμετάσχει σε πολλές διμερείς και πολυμερείς πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο και έχει στηρίξει ιδιαίτερα ενεργά πρωτοβουλίες κομμάτων και κινημάτων μπροστά σε συνόδους της ΕΕ. Κατά την ελληνική προεδρία στήριξε την κίνηση «Δράση: Θεσσαλονίκη 2003» και τις διεθνείς πρωτοβουλίες που πήρε.

Η πρόσφατη συνάντηση κομμάτων της GUE/NGL, που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Πορτογαλικού ΚΚ στις 7 του Φλεβάρη, βοήθησε στο να αναδειχτούν κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στην κοινή δράση των κομμουνιστικών και ριζοσπαστικών κομμάτων στην Ευρώπη. Πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο έντονων ζυμώσεων και αντικείμενό της ήταν η ανταλλαγή απόψεων ενόψει των ευρωεκλογών. Τα κόμματα από τις σκανδιναβικές χώρες δε συμμετείχαν καθόλου, παρότι είχαν προσκληθεί.

Οπως είναι γνωστό, η ομάδα GUE/NGL σχηματίστηκε προκειμένου να αντιμετωπιστούν τεχνικά ζητήματα συμμετοχής στο Ευρωκοινοβούλιο. Μάλιστα, αναγνωρίζοντας τις διαφορές των κομμάτων της, λειτουργεί σε συνομόσπονδη βάση, όπου κάθε κόμμα έχει πλήρη ελευθερία έκφρασης και δράσης.

Στην πρόσφατη συνάντηση της Λισαβόνας αναδείχτηκαν αρκετά καθαρά δύο εκ διαμέτρου αντίθετες αντιλήψεις.

Η λογική, που συμμερίζεται μεταξύ άλλων και το ΚΚΕ, η οποία τάσσεται υπέρ μιας ενεργητικής συνεργασίας στη βάση δράσεων πάνω σε καίρια ζητήματα που απασχολούν τους εργαζομένους και βρίσκονται στο επίκεντρο των αγώνων τους, αναγνωρίζοντας τις διαφορετικές -ακόμα και αντιθετικές - απόψεις που υπάρχουν σήμερα σε μια μεγάλη γκάμα θεμάτων μεταξύ των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων της Ευρώπης, αλλά και άλλων ριζοσπαστικών δυνάμεων. Μια τέτοια προσέγγιση προϋποθέτει όμως τον αμοιβαίο σεβασμό, την ισοτιμία και αυτοτέλεια του κάθε κόμματος και το περιεχόμενό της καθορίζεται από τους αγώνες.

Από την άλλη, η λογική που θέτει την αποδοχή μιας συνολικής πολιτικής συμφωνίας στη βάση της αποδοχής της καπιταλιστικής ΕΕ και του «Ευρωκόμματος» ως προϋποθέσεις για οποιαδήποτε δράση: Μια τέτοια λογική στηρίζεται από τον Συνασπισμό και ορισμένες άλλες δυνάμεις που προωθούν το «Ευρωπαϊκό Αριστερό Κόμμα». Οι δυνάμεις αυτές, διόλου τυχαία, συμβαίνει να επιθυμούν να κρατηθεί ανοιχτή η προοπτική κυβερνητικών συνεργασιών κεντροαριστερής συνδιαχείρισης. Οι έως τώρα εξελίξεις δείχνουν, και όχι μόνο στην Ελλάδα, πως όσο εγγύτερα βρίσκεται κανείς στα κεντροαριστερά σενάρια, τόσο βαθύτερα ταυτίζεται με το «Ευρωπαϊκό Αριστερό Κόμμα».

Στη συνάντηση αυτή ο Συνασπισμός δεν είπε τσιμουδιά για Ευρωστρατό, αγρότες και ΚΑΠ, στρατηγική της Λισαβόνας, ΝΑΤΟ, Ευρωσύνταγμα, Σένγκεν, κατοχή του Ιράκ, Παλαιστινιακό. Το μόνο που πρόβαλλε αμετακίνητα ήταν οι δύο παρακάτω αλληλοσυμπληρούμενες βασικές θέσεις:

- Οτι θα υπάρχει σαφής θετική αναφορά σε οποιοδήποτε κείμενο ή δελτίο Τύπου από τη συνάντηση στο λεγόμενο Ευρωπαϊκό Αριστερό Κόμμα και στη Νέα Ευρωπαϊκή Αριστερά

- Οτι θα υπάρχει ρητή διατύπωση σε οποιοδήποτε κείμενο κομμάτων της Ευρωομάδας πως «η Ευρωπαϊκή Ενωση σήμερα είναι μια πραγματικότητα»! Μάλιστα, ο εκπρόσωπος του ΣΥΝ δήλωσε κατηγορηματικά πως αν μια τέτοια αναφορά δεν υπάρχει, τότε δε θα στηρίξουν οποιοδήποτε κείμενο ή πρωτοβουλία.

Εξ αρχής οφείλουμε να επισημάνουμε πως δεν υπάρχουν ούτε κοινή στόχευση, ούτε ίδια κίνητρα μεταξύ όλων των κομμάτων που συνυπέγραψαν το λεγόμενο κείμενο του Βερολίνου τον περασμένο Γενάρη, το οποίο θεωρείται ότι έδωσε το επίσημο εναρκτήριο λάκτισμα στο εγχείρημα του «Ευρωπαϊκού Αριστερού Κόμματος». Για να είναι κανείς ακριβοδίκαιος, οφείλει να σημειώσει πως οι συνυπογράφοντες δε συμφωνούν ούτε στο γιατί πρέπει να ιδρυθεί αυτό το «κόμμα», ούτε στο πώς, ούτε στο σκοπό ύπαρξής του: Απόδειξη οι βαθιές διαφωνίες που έγιναν γνωστές γύρω από το πολιτικό του πρόγραμμα και το καταστατικό του.

Αξίζει, ωστόσο, ένας σχολιασμός για τον λεγόμενο σκληρό πυρήνα της υπόθεσης, στον οποίο βρίσκεται και ο ΣΥΝ. Προωθούν μια καλομελετημένη επιχείρηση διάσπασης σε όλα τα επίπεδα, που συνοδεύεται με εκβιασμό και χειραγώγηση κομμάτων τα οποία αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα ή έχουν ανάγκη αλληλεγγύης.

Αλλά ας δούμε και τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας:

- Διεύρυνση των διαιρέσεων και νέα ρήγματα, μέσα και έξω από τα κόμματα της Ευρώπης, με την παραβίαση της αυτοτέλειας και ισοτιμίας των κομμάτων, την παραγνώριση των διαφορετικών προσεγγίσεων, την εισαγωγή της λογικής των αποκλεισμών και της ευρωενωσιακής ιδέας της «ενισχυμένης συνεργασίας»

- Πλήρης τριχοτόμηση της GUE/NGL: Στο Ευρωκόμμα, στα Βόρεια Κόμματα που σπρώχνονται να μορφοποιήσουν το δικό τους πόλο, και στα υπόλοιπα.

- Διαίρεση των ίδιων των κομμάτων που συμμετέχουν στη διαδικασία. Λ.χ. στο Κόμμα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης η συμμετοχή στο «Ευρωκόμμα» συζητήθηκε μόλις στις 28 του Γενάρη του 2004, εκ των υστέρων δηλαδή, και υιοθετήθηκε από την Εθνική Διεύθυνση του κόμματος με ισχνή πλειοψηφία μόλις 4 ψήφων. Σε κόμματα που δεν έχει υπάρξει καν συζήτηση για το θέμα εκδηλώνονται εύλογες απορίες, ερωτήματα και αντιδράσεις από μέλη και οργανώσεις ενώ και σε άλλα έχουμε βαθιές διαστάσεις που φτάνουν έως το σημείο δημοσίων αντιπαραθέσεων, αντεγκλήσεων, ανταπαντήσεων κτλ.

Και όλα αυτά για έναν ...κανονισμό της Κομισιόν!

1. Η ίδρυση «Ευρωπαϊκών Κομμάτων» δεν αποτελεί σύλληψη των λαών ή των κινημάτων: Αποτελεί ιδέα της ΕΕ που πραγματώνεται μέσω κανονισμού της Κομισιόν. Αξίζει να δούμε ξανά ορισμένες από τις τελικές προβλέψεις του κανονισμού.

2. Αναφέρεται καθαρά ο στόχος ύπαρξης αυτών των κομμάτων που βέβαια ...δεν είναι η προώθηση της συνεργασίας των αριστερών ριζοσπαστικών δυνάμεων. Αντίθετα, διαβάζουμε στον κανονισμό πως «αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση στα πλαίσια της Ενωσης και συμβάλλουν στη δημιουργία ευρωπαϊκής συνείδησης». Και είναι βεβαίως φυσικό ένα κόμμα που στόχο έχει την «ολοκλήρωση στα πλαίσια της Ενωσης», να απαιτεί, όπως και ο ΣΥΝ, την αναγνώριση της «ΕΕ ως μιας πραγματικότητας».

3. Το «Ευρωπαϊκό Αριστερό Κόμμα» όχι μόνον ιδρύεται υπό τον όρο να σέβεται τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ με βάση τις συνθήκες, αλλά οφείλει να το αποδείχνει και στην πράξη!!! Αρθρο 3 παρ. γ: «Σέβεται, ιδίως στο πρόγραμμά του και με τη δράση του τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ».

4. Το «Ευρωπαϊκό Αριστερό Κόμμα» θα δίνει λόγο στο Ευρωκοινοβούλιο για οποιαδήποτε αλλαγή στο πρόγραμμα και στο καταστατικό του. Θα είναι πλήρως δέσμιο δηλαδή (άρθρο 4, παρ. 3).

5. Θα υπόκειται σε συνεχή έλεγχο και επαλήθευση (άρθρο 5), θα υπάρχει δε έλεγχος νομιμοφροσύνης όσον αφορά στο «σεβασμό των αξιών της ΕΕ» στο πρόγραμμα και στη δράση του (άρθρο 5.2).

Πρόκειται για μια παρωδία κόμματος ακόμα και για τα αστικοδημοκρατικά δεδομένα. Το μόνο που θα μένει τελικά είναι η δέσμευση, και μάλιστα με πράξεις, απέναντι στο ιμπεριαλιστικό κέντρο της ΕΕ. Και το μοναδικό επιχείρημα γιατί να ιδρυθεί ένας τέτοιος πολιτικός οργανισμός, με τις παραπάνω προδιαγραφές, βρίσκεται στο θέμα της ...πενιχρής χρηματοδότησης. «Ανθρωποι πάνω από τα κέρδη»...

Αυτός ο οργανισμός θα λειτουργεί ως εργαλείο για τον αφοπλισμό κομμάτων και κινημάτων μπροστά στην πολιτική της ΕΕ του κεφαλαίου και του πολέμου. Θα χρησιμοποιείται, όπως ήδη επιχειρήθηκε στη Λισαβόνα, ως εμπόδιο για οποιαδήποτε ανεξάρτητη πρωτοβουλία σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στο «εξαίρετο» κείμενο του Βερολίνου, το τόσο «οραματικό» για μια «άλλη Ευρώπη», λείπει έστω και η παραμικρή αναφορά στο «τι πταίει» και η «άλλη Ευρώπη», η τόσο εφικτή, δεν είναι σήμερα πραγματικότητα. Λέξεις όπως «Μάαστριχτ», «Αμστερνταμ», «Νίκαια», «ΟΝΕ», «Ευρωστρατός», ιμπεριαλισμός, εξοβελισμένες στο πυρ το εξώτερον.

Κουβέντα δε γίνεται καν για το αντιδραστικό σχέδιο της «Συνταγματικής Συνθήκης», το οποίο ήδη αντιπαλεύουν κινήματα στην Ευρώπη, ωστόσο η επέκταση της ΕΕ αναγορεύεται σε «ευκαιρία και πρόκληση για να επανακτήσουν την πρωτοβουλία οι αριστερές δυνάμεις»!!! Και να φανταστεί κανείς ότι υπάρχουν κόμματα αυτής της ομάδας που κάνουν λόγο για «προσάρτηση» των νέων χωρών...

Στο «εκτελεστικό γραφείο» που προβλέπει το σχέδιο καταστατικού θα εκλέγονται από όλο το «συνέδριο» 2 μέλη από κάθε κόμμα. Στην πράξη, δηλαδή, θα αυτοδιαλύονται τα κόμματα-μέλη και θα διαμορφώνονται «τάσεις» σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτή η προοπτική της αποσύνθεσης είναι το μέλλον της «ευρωπαϊκής αριστεράς»;

Η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων έχει σήμερα πιο προωθημένο σημείο εκκίνησης. Τέτοιες λύσεις, για να είναι πειστικές, οφείλουν να είναι πλήρως οριοθετημένες από τη σοσιαλδημοκρατία και την κεντροαριστερά. Για να είναι αποτελεσματικές οφείλουν να απαντούν στην ένταση της επίθεσης και να αντιστοιχούν στην όξυνση των λαϊκών αγώνων. Για να είναι ρεαλιστικές οφείλουν να έχουν ανοιχτό μέτωπο στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ, στην κυριαρχία των μονοπωλίων, στον ιμπεριαλισμό.

Μια τέτοια προοπτική στην Ευρώπη χρειάζεται μια πλατιά συσπείρωση όσων αμφισβητούν την ΕΕ του Μάαστριχτ, τις συνταγές της Λισαβόνας και τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Γι' αυτό σήμερα η αντιμετώπιση των σχεδίων για τη δημιουργία του ευρωενωσιακού «Κόμματος», η διασφάλιση της ανεξαρτησίας των κομμουνιστικών και ριζοσπαστικών κομμάτων απέναντι στην ΕΕ, η προώθηση του συντονισμού και της κοινής δράσης στη βάση της ισοτιμίας είναι το ζητούμενο.

Εχει δίκιο ο κ. Κωνσταντόπουλος όταν προέβαλλε ως κριτήριο ψήφου των αριστερών τη στάση του καθένα απέναντι στο «Ευρωκόμμα». Αποτελεί άλλον ένα λόγο για μαζική υπερψήφιση του ΚΚΕ. Γιατί μπροστά μας έχουμε ακόμα πιο σκληρές αναμετρήσεις. Το ερώτημα είναι, πού θα επενδυθεί αυτή η ψήφος; Υπέρ ή κατά των αγώνων που έρχονται; Και μόνον η κόκκινη ψήφος δίνει θετική απάντηση.