Associated Press

Στο χώρο όπου εκδηλώθηκε μια από τις δολοφονικές εκρήξεις

Απίστευτες σκηνές τρόμου συγκλόνισαν χτες σύσσωμο τον ισπανικό λαό, όταν λίγο μετά τις 7.30 το πρωί, η Μαδρίτη συγκλονίστηκε από ένα πρωτοφανές μπαράζ εκρήξεων σε τρεις διαφορετικούς σιδηροδρομικούς σταθμούς. Τελικό αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν περισσότεροι από 190 άνθρωποι και να τραυματιστούν περίπου 1.247, πολλοί από τους οποίους είναι σε σοβαρή κατάσταση.

Το επίκεντρο του μακελειού ήταν ο σιδηροδρομικός σταθμός Ατότσα στο κέντρο της Μαδρίτης (τον οποίο χρησιμοποιούν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι καθημερινά), στον οποίο σημειώθηκαν 7 διαφορετικές εκρήξεις. Τέσσερις έπληξαν τρένο που εισερχόταν στο σταθμό (προκαλώντας περίπου 59 νεκρούς) και ακόμα άλλες τρεις, τρένο που βρισκόταν μέσα στο σταθμό (με περισσότερους από 30 νεκρούς).

Την ίδια στιγμή, δύο εκρήξεις συντάραξαν το σταθμό Ελ Πότσο στα νότια προάστια της πρωτεύουσας και πραγματικά διέλυσαν διώροφο τρένο, σκοτώνοντας περίπου 70 άτομα. Ο τρίτος στόχος ήταν τρένο στον σταθμό Σάντα Εουχένια (στα νοτιο-ανατολικά της Μαδρίτης) όπου και σκοτώθηκαν περισσότεροι από 17 άνθρωποι. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήταν ώρα αιχμής και τα τρένα ήταν γεμάτα με εργαζόμενους, φοιτητές και μαθητές.

Αμέσως μετά τις εκρήξεις επικράτησε χάος. Ο σταθμός Ατότσα θύμιζε εμπόλεμη ζώνη. Πτώματα κομματιασμένα, παγιδευμένοι άνθρωποι, τραυματίες σε άθλια κατάσταση, πανικόβλητοι επιβάτες, τρομαγμένοι περαστικοί συνέθεταν τη θλιβερή εικόνα.

Οι αστυνομικές δυνάμεις απέκλεισαν τις αρτηρίες γύρω από τους σταθμούς, ενώ τα σωστικά συνεργεία ξεκίνησαν τις προσπάθειες διάσωσης των επιβατών. Εκατοντάδες μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία ακόμα και με ταξί, αφού τα νοσοκομειακά ήταν υπερπλήρη. Το σιδηροδρομικό δίκτυο έκλεισε ενώ ολόκληρη η πόλη παρέλυσε.

Η κυβέρνηση του Χοσέ Μαρία Αθνάρ, πάντως, με πρωτοφανή ετοιμότητα έσπευσε να φωτογραφίσει το δράστη. Από το πρωί αστυνομικές δυνάμεις μιλούσαν για επιχείρηση της βασκικής αυτονομιστικής οργάνωσης ΕΤΑ, πράγμα που επιβεβαίωσε και η κυβέρνηση αργότερα.

Ο υπουργός Εσωτερικών Ανχέλ Αθέμπες σε δηλώσεις του το μεσημέρι έκανε το μήνυμα ξεκάθαρο. «Αυτή τη στιγμή οι κρατικές δυνάμεις ασφαλείας και το υπουργείο Εσωτερικών δεν έχουν καμιά αμφιβολία πως υπεύθυνη για την επίθεση είναι η ΕΤΑ», δήλωσε ο Αθέμπες και πρόσθεσε «είναι απόλυτα σαφές πως η τρομοκρατική οργάνωση ΕΤΑ επιζητούσε μια επίθεση με ευρείες επιπτώσεις».

Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα αργότερα ο πρωθυπουργός Χοσέ Μαρία Αθνάρ δεν αναφέρθηκε ξεκάθαρα στη βασκική οργάνωση, αλλά και αυτός τη φωτογράφισε. Τα θύματα σκοτώθηκαν «επειδή ήταν Ισπανοί» είπε ο Αθνάρ και τόνισε ότι δε θα υπάρξει κανένας διάλογος με την ΕΤΑ.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η εκρηκτική ύλη στις βομβιστικές επιθέσεις ήταν δυναμίτης, που χρησιμοποιείται συνήθως από την ΕΤΑ. Παράλληλα πριν από δύο βδομάδες συνελήφθησαν δύο άτομα που οδηγούσαν μικρό φορτηγό, με προορισμό τη Μαδρίτη, φορτωμένο με 500 κιλά εκρηκτικά. Η αστυνομία το συνέδεσε με την ΕΤΑ. Τέλος, οι αρχές υποστηρίζουν ότι το Δεκέμβριο απέτρεψαν σχέδιο των Βάσκων να ανατινάξουν τρένο σε σταθμό της Μαδρίτης.

Γεγονός, ωστόσο, είναι ότι η ΕΤΑ δεν ανέλαβε την ευθύνη, ενώ το είδος της επίθεσης (τυφλή, χωρίς προειδοποίηση και μαζική) δεν ταιριάζει στο προφίλ της, πράγμα που προκαλεί πολλά ερωτήματα. Αλλωστε, τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι έχει προβεί σε εκατοντάδες συλλήψεις στελεχών της ΕΤΑ (μόνο 150 πέρσι, ανάμεσα στους οποίους και υψηλόβαθμα στελέχη του επιχειρησιακού της βραχίονα), οπότε η επιχειρησιακή της ικανότητα θα έπρεπε να είναι μάλλον μειωμένη.

Εκπρόσωπος του εκτός νόμου πολιτικού σχηματισμού «Μπατασούνα», ο Αρνάλντο Οτέγκι επίσης καταδίκασε εξ ονόματος της βασκικής αυτονομιστικής αριστεράς την επίθεση και απέκλεισε το ενδεχόμενο να διέπραξε η ΕΤΑ μια τέτοια «σφαγή». «Ούτε για τους στόχους, ούτε για τον τρόπο που έγινε, μπορεί κανείς να πει πως η ΕΤΑ είναι από πίσω», τόνισε χαρακτηριστικά ο Οτέγκι. Αρα παρά το ζήλο της ισπανικής κυβέρνησης να φορτώσει το χτύπημα στην ΕΤΑ οι ισχυρισμοί είναι μάλλον αβάσιμοι.

Φυσικά, η ΕΤΑ βολεύει (και προεκλογικά) το Λαϊκό Κόμμα, που εδώ και 8 χρόνια επιδίδεται σε μια ακατάσχετη εκστρατεία τρομο-λαγνείας και διχασμού, με κύριο στόχο τους Βάσκους (και λοιπούς) αυτονομιστές. Αλλά φυσικά (με την έμμεση προτροπή της Βρετανίας) δεν αποκλείεται και η περίπτωση της «Αλ-Κάιντα» ή των «γνωστών» παρακλαδιών της. Η Ισπανία «δεν αποκλείει τίποτα», δήλωσε και ο Αθέμπες, όταν ρωτήθηκε για το θέμα. Ενώ Βρετανός ειδικός στα θέματα τρομοκρατίας σημείωνε στο πρακτορείο Ρόιτερς ότι «με τις ισπανικές στρατιωτικές δυνάμεις στο νότιο Ιράκ υπάρχει κάποια πιθανότητα (οι επιθέσεις) να συνδέονται με την "Αλ Κάιντα" και τη Μέση Ανατολή». Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η κυβέρνηση Αθνάρ θα εκμεταλλευτεί πολιτικά την τραγωδία.

Τελικά, αργά χτες το βράδυ ο Αθέμπες, ανακοίνωσε ότι στην πόλη Αλκάλα ντε Ενάρες (λίγο έξω από τη Μαδρίτη) βρέθηκε μικρό φορτηγό στο οποίο υπήρχαν 7 πυροκροτητές και κασέτα με στίχους του Κορανιού στα Αραβικά. Μετά την ανακοίνωση ο υπουργός Εσωτερικών πρόσθεσε ότι «εξετάζονται όλα τα σενάρια».

Στη χτεσινή ανακοίνωση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΚΚ των Λαών της Ισπανίας καταδικάζεται η επίθεση όπως και όλες οι βίαιες ενέργειες εναντίον του άμαχου πληθυσμού. Παράλληλα, καταδικάζεται και η οποιαδήποτε προσπάθεια πολιτικής χειραγώγησης της κάθε τραγωδίας. Τέλος, επισημαίνεται ότι «οι ιμπεριαλιστικές και νεοφιλελεύθερες δυνάμεις έχουν κάνει τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας όργανο της στρατηγικής της νομιμοποίησης του συστήματός τους, επιβολής, δραστικού περιορισμού των δημοκρατικών δικαιωμάτων και κοινωνικών ελευθεριών, καθώς και της πολιτικής γραμμής εκφοβισμού στην προσπάθεια επιβολής του συστήματος συσσώρευσης του κεφαλαίου και της καταπίεσης της εργατικής τάξης».