Για μια σειρά λόγους που ανέπτυξε ο Ελληνας συγγραφέας, κατέληγε πως «το θέατρο, όχι απλά δε γέρασε, αλλά πως είναι μια τέχνη ακόμα πιο χρειαζούμενη στις κοινωνίες του μέλλοντος».

Κανείς δε θα αμφισβητήσει την ομορφιά και το διαπαιδαγωγητικό και ψυχαγωγικό ρόλο του θεάτρου και την ανάγκη του θεατή για καλό θέατρο. Θα είναι πάντα παρών, αλλά ως ζωντανός οργανισμός δεν μπορεί παρά κι αυτός κάποια στιγμή να είναι πάσχων.

Είναι, λοιπόν, όλα ρόδινα στο χώρο του θεάτρου; Και ο πιο αισιόδοξος δε θα μπορούσε να ισχυριστεί, δυστυχώς, κάτι τέτοιο. Χρόνια μιλάμε για «κρίση» και μετά την κρίση... έρχεται κι άλλη κρίση... και ποτέ δεν τελειώνει. Υπάρχει τελικά ή όχι;

Αν δεν υπήρχε τότε θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως μη πραγματιστές όσοι το ισχυρίζονται. Οι «φωνές», όμως δυναμώνουν και η πραγματικότητα δεν μπορεί να αποφεύγει πια την αλήθεια.

Ασφαλώς δεν μπορούμε να μηδενίζουμε τα πάντα. Υπάρχουν λαμπρά, καλά, ή καλύτερα παραδείγματα. Τα προβλήματα όμως στο χώρο του θεάτρου είναι πολλά. Και κάποια στιγμή θα πρέπει να θεραπευτούν για να μπορέσει το θέατρο να υπάρχει πάντα αντιστεκόμενο.

Ενας καθρέφτης της κρίσης θα μπορούσε να είναι η πορεία της θεατρικής σεζόν. Κάποιοι την κακή εισπρακτική πορεία την ερμηνεύουν θέλοντας να «φταίει» άλλοτε κάποια κακοκαιρία, άλλοτε το κυκλοφοριακό χάος που φταίει για όλα, κάποτε μια προεκλογική περίοδος κλπ.

Κάποιοι μιλούν για τη γενικότερη οικονομική κρίση που αναπόφευκτο είναι να μεταφέρεται πρώτα και κύρια σε ό,τι θεωρείται πολυτέλεια. Και κακά τα ψέματα το θέατρο σήμερα και η τέχνη γενικότερα θεωρείται πολυτέλεια εξαιτίας και της ελλιπούς Παιδείας. Αλλά αυτό είναι μια πραγματικότητα. Η οικονομική κρίση μοιραία «χτυπά» και το θέατρο.

Κάποιοι άλλοι θέλουν να «φταίει» ο μεγάλος αριθμός θεάτρων. Η αλήθεια είναι ότι μέσα σε τέσσερα χρόνια ο αριθμός των θεάτρων διπλασιάστηκε. Το 2000 υπήρχαν 100 περίπου θεατρικές σκηνές ενώ σήμερα κοντεύουν τις 200, ενώ τα έργα που παράγονται είναι πολλαπλάσια. Από τη μια πλευρά αυτό θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι ευχάριστο. Τι πιο ωραίο να υπάρχουν πολλές παραστάσεις, πολλές επιλογές, δουλιά για τους ηθοποιούς και άλλους εργαζόμενους.

Υπάρχει η άποψη πως αυτό είναι και επιζήμιο γιατί δημιουργεί διασπορά των καλών ηθοποιών, δυσκολία και σύγχυση του κοινού, στο τι είναι αξιόλογο και τι όχι, τι είναι πειραματισμός και τι εντυπωσιασμός από πρόθεση.

Σίγουρα συνυπάρχει κι αυτό. Δε λείπει όμως και η χυδαιολογία και η χυδαιοπραξία... Ας μην κλείσουμε τα μάτια και σ' αυτό.

Σίγουρα η πληθωρική δραστηριότητα σαν ένα μεγάλο, ελεύθερο και πολύμορφο εργαστήρι δίνει την ευκαιρία σε εκατοντάδες νέους, κυρίως, καλλιτέχνες, οι οποίοι επιχειρούν, πειραματίζονται, διακινδυνεύουν, πετυχαίνουν, αποτυχαίνουν, φιλοδοξούν περισσότερα πολλές φορές απ' όσα μπορούν, και φυσικό είναι να βιώνουν αφελή αλλά και έντιμα κάποιες φορές λάθη.

Επίσης, δεν είναι άμοιροι ευθυνών όσοι έχουν την ευθύνη επιλογής των έργων. Κακές επιλογές έργων, μοιραία δεν ερεθίζουν το θεατή ή τον αποπροσανατολίζουν και τον απογοητεύουν ώστε να γίνεται πιο δύσπιστος. Μεγάλη η ευθύνη βέβαια και των σκηνοθετών, των παραγωγών και όλων τελικά των συντελεστών μιας παράστασης.

Ομως πολλά είναι και τα προβλήματα που έχουν να κάνουν με τη θεατρική παιδεία, το βαθμό συνείδησης του ρόλου της τέχνης του ηθοποιού, την κατοχύρωση του επαγγέλματος, αλλά και τις εργασιακές τους σχέσεις.

Σίγουρα δεν είναι εύκολο να βρει κανείς με ακρίβεια τις αιτίες. Σίγουρα δεν υπάρχει μια αιτία, αλλά πολλές. Δε χρειάζεται να δαιμονοποιήσουμε τα φαινόμενα, αλλά να τα παραδεχτούμε πρώτα και στη συνέχεια να βρεθούν οι τρόποι που θα ξεπεραστούν όσα ευθύνονται για μια σειρά προβλημάτων. Κάποια στιγμή θα πρέπει να μιλήσουν ανοιχτά οι άνθρωποι του θεάτρου, να κωδικοποιήσουν τα προβλήματα, να αναζητήσουν τις αιτίες, να αναλογιστεί ο καθένας και τις δικές του ευθύνες «χωρίς φόβο και πάθος» θα λέγαμε και να διεκδικήσουν την επίλυση όσων προβλημάτων πληγώνουν την υπόθεση θέατρο. Να ανοίξει ένας διάλογος «υπέρ» του θεάτρου. Η σιωπή δεν είναι γόνιμη. Οπως τιτλοφορεί κείμενό του και ο Σπύρος Δρόσος στην «Ατάκα» (εφημερίδα του ΣΕΗ), «αν δεν είσαι μέρος της λύσης, θα είσαι μέρος του προβλήματος».

Σήμερα, ο «Ρ» ανοίγει ένα δρόμο διαλόγου καλώντας ανθρώπους του θεάτρου να καταθέσουν τις απόψεις τους.