ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 25 Απρίλη 2004
Σελ. /32
Το Κυπριακό στην ιμπεριαλιστική μέγκενη

Μια ιστορική αναδρομή της εξέλιξης των διχοτομικών επιδιώξεων

Eurokinissi

Οι εξελίξεις γύρω από το κυπριακό ζήτημα, το «σχέδιο Ανάν» και τη διαπάλη, που αντικειμενικά έχει οξυνθεί, αφού η λύση που προτείνει δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από τη διχοτόμηση του νησιού, με την αναγνώριση στην ουσία των αποτελεσμάτων που δημιούργησε η εισβολή του «Αττίλα» το 1974, είναι απόρροια μιας μακρόχρονης προσπάθειας ένταξης της Κύπρου στα ιμπεριαλιστικά σχέδια στη Μεσόγειο, τη Μέση και την Εγγύς Ανατολή. Εχει πλέον αποκαλυφθεί ότι η επιδίωξη των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών και οργανισμών του πλανήτη, ιδιαίτερα δε των Αμερικανών, του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης, γι' αυτή τη διχοτομική λύση, διαπλέκεται οργανικά με αυτές τις γεωστρατηγικής σημασίας περιοχές και τα πετρέλαια. Ιστορικά, τα ισχυρά καπιταλιστικά κράτη, ενέτασσαν τη λύση του Κυπριακού, από την εποχή του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα του κυπριακού λαού ενάντια στους Βρετανούς αποικιοκράτες, σ' αυτούς τους σχεδιασμούς και τη δράση της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων. Και σ' αυτή την υπόθεση ενεργητικό ρόλο διαδραματίζουν και οι αστικές κυβερνήσεις, οι κυρίαρχες τάξεις Ελλάδας και Τουρκίας. Σχετικά μ' όλ' αυτά ετοιμάσαμε ένα ιστορικό αφιέρωμα για την πορεία του κυπριακού προβλήματος από το Β' παγκόσμιο πόλεμο ως σήμερα. Τα κείμενα βασίζονται σε ιστορικά αφιερώματα που έγραψε ο Γ. Πετρόπουλος στο «Ριζοσπάστη» του Φλεβάρη 1999, του Νοέμβρη 1999, του Αυγούστου 2000 και του Γενάρη 2003.


Επιμέλεια:
Στέφανος ΚΡΗΤΙΚΟΣ


Λαϊκή δράση και ιμπεριαλιστικές επιβουλές

Η εθνικιστική τρομοκρατική τουρκοκυπριακή οργάνωση ΤΜΤ δολοφονεί τα μέλη του ΑΚΕΛ: τον τουρκοκύπριο Ντερβίς Καβάτζογλου και τον ελληνοκύπριο Κώστα Μισιαούλη
Η εθνικιστική τρομοκρατική τουρκοκυπριακή οργάνωση ΤΜΤ δολοφονεί τα μέλη του ΑΚΕΛ: τον τουρκοκύπριο Ντερβίς Καβάτζογλου και τον ελληνοκύπριο Κώστα Μισιαούλη
Αμέσως μετά τη λήξη του Β' Παγκόσμιου Πολέμου ο κυπριακός λαός συνειδητοποίησε την ανάγκη να διεκδικήσει αγωνιστικά την εθνική του απελευθέρωση, από τη Μεγάλη Βρετανία της οποίας αποτελούσε αποικία. Στους αγώνες αυτούς, πρωτοστάτησαν οι κομμουνιστές, το ΑΚΕΛ (Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού), που ιδρύθηκε τον Απρίλη του 1941 ως συνεχιστής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου. Ετσι το Δεκέμβρη του 1945 και το Γενάρη του 1946 οργανώνονται στην Κύπρο μεγάλες διαδηλώσεις ενάντια στο αποικιοκρατικό καθεστώς. (Βλέπε: Γ. Ζωίδη - Τ. Αδάμου: «Η πάλη της Κύπρου για τη Λευτεριά», εκδόσεις ΠΛΕ 1960, σελ. 106-107).

Την 1/12/1947 το ΑΚΕΛ, με άλλες προοδευτικές δυνάμεις της Κύπρου συγκροτούν τον Εθνικό Απελευθερωτικό Συνασπισμό (ΕΑΣ), με σκοπό την εθνική απελευθέρωση. Αυτές οι εξελίξεις δημιούργησαν έντονες ανησυχίες και στην άρχουσα τάξη της Ελλάδας και στην ελληνόφωνη ολιγαρχία της Κύπρου, και στους πολιτικούς εκφραστές τους. Τότε στην Κύπρο όλοι αυτοί συσπειρώνονται γύρω από την Εκκλησία, η οποία και ανασυγκροτήθηκε, δημιουργώντας τον Ιούλη του 1948 το Εθναρχικό Συμβούλιο, με αιχμή της πάλης τους τους κομμουνιστές και το ΑΚΕΛ. Ετσι η Εκκλησία παίρνει ενεργό μέρος στην πολιτική πραγματικότητα, στο όνομα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, αλλά κόντρα στα πραγματικά λαϊκά συμφέροντα.

Η αλληλεγγύη του ελληνικού λαού

Στην Ελλάδα, το ίδιο χρονικό διάστημα, ο αγώνας του κυπριακού λαού αποτελεί την αφορμή για μεγάλες μαζικές αγωνιστικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας, παρόλο που το λαϊκό κίνημα έχει δεχτεί τεράστια χτυπήματα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, παρόλο που η ηγεσία του βρίσκεται στην παρανομία, στις φυλακές ή στην πολιτική προσφυγιά, μετά την ήττα του ΔΣΕ, και οι ευρύτερες προοδευτικές, αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις υπό συνεχή διωγμό. Οι κινητοποιήσεις αντιμετωπίστηκαν δεόντως απο το αντιδραστικο καθεστώς με την κρατική κατασταλτική δράση. Ετσι, μεταξύ άλλων, συγκρούσεις με την αστυνομία είχαμε μετά τη συγκέντρωση στις 21/6/1950 στο Στάδιο, στο συλλαλητήριο της σπουδάζουσας νεολαίας στις 22/11/1951, στις μεγάλες διαδηλώσεις του 1954 (Μάρτης, Αύγουστος, Δεκέμβρης) και γενικά κάθε φορά που ο λαός έβγαινε στους δρόμους για να υπογραμμίσει ότι ο δρόμος της δικαίωσης των πόθων των Κυπρίων ήταν σε αντίθετη κατεύθυνση απ' αυτόν της υποταγής στον αγγλοαμερικανικό ιμπεριαλισμό, που ακολουθούσε η ελληνική άρχουσα τάξη.

Ιμπεριαλιστικές βλέψεις

Αμέσως μετά τον πόλεμο και ενώ το αποικιοκρατικό σύστημα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας κατέρρευσε, η Αγγλία θεωρούσε την Κύπρο αναπόσπαστο τμήμα των εδαφών της, λόγω των γεωστρατηγικών της συμφερόντων στην περιοχή της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και του πετρελαίου. Με την ανάληψη της ηγεμονίας στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα από τις ΗΠΑ, αυτές εντάσσουν την Κύπρο στο στρατηγικό σχεδιασμό, το δικό τους και του ΝΑΤΟ. Ετσι, από το 1949, που ιδρύεται το ΝΑΤΟ, και μετά, σταθερό, ακλόνητο στοιχείο της αμερικανικής πολιτικής στο πρόβλημα της Κύπρου ήταν ο έλεγχός του, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, από την Ατλαντική Συμμαχία, η αναζήτηση δηλαδή της όποιας λύσης στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Ετσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες, σε κάθε φάση που γνώρισε το κυπριακό ζήτημα, πολέμησαν οποιαδήποτε προσπάθεια διεθνοποίησής του μέσω του ΟΗΕ. Αυτό αποκαλύπτουν τα ίδια τα γεγονότα. Βεβαίως είχαν και την αμέριστη συνδρομή της κυρίαρχης τάξης της Ελλάδας και των κομμάτων της, αφού στους Αγγλοαμερικανούς είχαν μεγάλα στηρίγματα για την εξουσία τους και τα συμφέροντά τους, αλλά και της κυρίαρχης τάξης της Τουρκίας, την οποία οι ίδιοι «έμπασαν» στο Κυπριακό.

Ετσι στο πρώτο μισό της δεκαετίας του '50, οι ελληνικές κυβερνήσεις επιχειρούν δύο φορές να φτάσει το θέμα στον ΟΗΕ (1951 και 1954). Και τις δύο Αγγλία και Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ενάντια στην απελευθέρωση της Κύπρου και της αυτοδιάθεσης του πληθυσμού της. Το 1955, το Κυπριακό δεν έγινε κατορθωτό να εγγραφεί στην ημερήσια διάταξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αφού 28 χώρες ψήφισαν κατά της εγγραφής (ανάμεσά τους όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, πλην της Ελλάδας και της Ισλανδίας), 22 υπέρ και 10 αποχές.

Σε σχέση με την Τουρκία οι Αμερικανοί είχαν από πολύ νωρίς αξιολογήσει τη σημασία της για τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις τους στην Εγγύς και Μέση Ανατολή. Ο γενικότερος βέβαια σχεδιασμός τους έλεγε πως τα συμφέροντα που απέρρεαν από την ηγεμονία τους στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα θα διέτρεχαν τεράστιο κίνδυνο αν το κομμουνιστικό κίνημα αποκτούσε τον έλεγχο «οποιασδήποτε από τις επόμενες χώρες: Ιταλία, Ελλάδα, Τουρκία ή Ιράν». (Λ. Γουίτνερ: «Η Αμερικανική Επέμβαση στην Ελλάδα 1943 - 1949», εκδόσεις «Βάνιας» 1991, σελ. 368-369).

Εντούτοις δεν είχαν όλες αυτές οι χώρες την ίδια σημασία για τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Το Μάρτιο του 1949 - γράφει ο Φοίβος Οικονομίδης - το Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας σε έκθεσή του προς τον πρόεδρο Τρούμαν υπέδειξε ότι "η Τουρκία είναι στρατηγικά πιο σημαντική από την Ελλάδα", διότι οι ΗΠΑ "είχαν μεγαλύτερα μακροχρόνια στρατηγικά συμφέροντα στο στρατιωτικό δυναμικό της Τουρκίας από εκείνο της Ελλάδας", διότι "αν η Τουρκία πέσει υπό κομμουνιστική κυριαρχία τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο θα θιγούν επικίνδυνα" και επειδή η Τουρκία "ελέγχει μεγάλους δρόμους από αέρος, ξηράς και θαλάσσης που οδηγούν από την ΕΣΣΔ προς την περιοχή Καϊρου - Σουέζ και προς τις πετρελαιοπηγές της Μέσης Ανατολής"». (Φ. Οικονομίδης: «Το σύνδρομο του Οδυσσέα», εκδόσεις ΟΡΦΕΑΣ, σελ. 442).

Η ΕΟΚΑ και ο Κ.Καραμανλής

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, διάδοχος του Αλ. Παπάγου στην πρωθυπουργία μετά το θάνατό του έχει τη δική του σημαντική συμβολή στη ΝΑΤΟποίηση του Κυπριακού. Δώδεκα μέρες πριν το θάνατο του Παπάγου (πέθανε στις 4/10/1955) ο τότε αρχηγός της CIA Αλεν Ντάλες έστειλε στον αδελφό του, υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, ένα άκρως απόρρητο έγγραφο με τίτλο «Σχόλια του Βασιλέα Παύλου και του Κ. Καραμανλή σχετικά με την ελληνική πολιτική κρίση». Στο έγγραφο αυτό, ανάμεσα στα άλλα, αναφερόταν πως «ο κ. Καραμανλής εξακολουθεί να ελπίζει ότι οι ΗΠΑ μπορούν να βοηθήσουν την Ελλάδα να βρει τρόπους να μπει στο ράφι το Κυπριακό με έντιμο τρόπο, ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τα εσωτερικά οικονομικά προβλήματα. Δημοσίως, θα ανακοινώσει ότι η πολιτική της Ελλάδος στο Κυπριακό θα συνεχιστεί, αλλά θ' αλλάξουν μόνο οι μέθοδοι για την υλοποίησή της» (Αλέξη Παπαχελά: «Ο βιασμός της Ελληνικής Δημοκρατίας - ο Αμερικανικός παράγων 1947 - 1967», εκδόσεις ΕΣΤΙΑ, σελ. 46 - 48).

Την ίδια περίοδο για το τσάκισμα του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος των μαζών στην Κύπρο, συγκροτείται η ΕΟΚΑ του χίτη Γ. Γρίβα που στο όνομα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα δεν έχανε ευκαιρία να δολοφονεί και να τρομοκρατεί Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους αριστερούς, τα στελέχη, τα μέλη και τους οπαδούς του ΑΚΕΛ.

Η ΕΟΚΑ πάλευε δήθεν ενάντια στους Αγγλους αποικιοκράτες αλλά δεν είχε την παραμικρή πολιτικο - ιδεολογική συγγένεια με το διεθνές αντιαποικιακό κίνημα. Ηταν μια οργάνωση βαθιά συντηρητική που ούτε ήθελε αλλά και ούτε μπορούσε να κάνει πραγματικό αντιαποικιακό αγώνα. Με ιδεολογικό της οπλοστάσιο τον εθνικισμό και το σοβινισμό, που αιχμές του ήταν ο αντιτουρκισμός και ο αντικομμουνισμός, δεν είναι καθόλου υπερβολή να πούμε ότι η ΕΟΚΑ στην ιδεολογία της ταυτιζόταν με τους αποικιοκράτες και στην πολιτική της πρακτική τους ευνοούσε απεριόριστα. Ετσι η Αγγλία δε δίστασε καθόλου να εκμεταλλευτεί τη δράση και το χαρακτήρα της, ιδιαίτερα την εθνικιστική - σοβινιστική της πλευρά, για να προωθήσει μια πολιτική "διαίρει και βασίλευε", δίνοντας το "πράσινο φως" στην Τουρκία να δημιουργήσει κι αυτή τη δική της εθνικιστική οργάνωση στην Κύπρο με σαφή ανθελληνικά χαρακτηριστικά:

Το καλοκαίρι του 1955 στις τουρκικές συνοικίες της Κύπρου εμφανίστηκαν προκηρύξεις μιας εθνικιστικής τρομοκρατικής τουρκοκυπριακής οργάνωσης με το όνομα ΚΙΤΕΜΠ (στη συνέχεια ονομάστηκε VOLKAN και το 1957 ΤΜΤ) που καλούσαν σε αγώνα κατά των Ελληνοκυπρίων. Το αποτέλεσμα ήταν αντί για ενότητα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων ενάντια στη βρετανική αποικιοκρατική κατοχή να έχουμε διάσπαση, που πολλές φορές έφερε αιματηρά αποτελέσματα, με τους Αγγλους να παίζουν το ρόλο του επιδιαιτητή. Απ' αυτή μάλιστα την εξέλιξη και τον εθνικιστικό αλληλοσπαραγμό τα πιο τραγικά θύματα ήταν οι προοδευτικοί Τουρκοκύπριοι και Ελληνοκύπριοι, ειδικότερα δε οι κομμουνιστές. Σχετικά με τους Τουρκοκυπρίους υπολογίζεται ότι εκείνη την περίοδο εκατοντάδες ήταν μέλη και χιλιάδες οπαδοί του ΑΚΕΛ, ενώ γύρω στις τρεις χιλιάδες ήταν τα μέλη της ΠΕΟ (Παγκύπριας Εργατικής Ομοσπονδίας) (Μιχάλη Πουμπουρή: "Μέρες Δοκιμασίας", Λευκωσία 1993, σελ. 24 - 25).



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ