Σκυταλοδρομία από τη θεραπευτική κοινότητα «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ» με συμμετοχή Ολυμπιονικών, τον περασμένο Ιούνη

Για να ακριβολογούμε ανακάλυψαν - ως συνήθως - τους αθλητές που κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών και όχι τις αιτίες που οδηγούν σ' αυτήν.

Σαν Πόντιοι Πιλάτοι, αφού κατέδειξαν κάποιους αθλητές, κράτησαν αποστάσεις και «άφησαν» την κοινωνία να κατασπαράξει τα παιδιά της. Αυτά τα παιδιά, είτε είναι αθλητές και κάνουν χρήση αναβολικών ουσιών, είτε είναι τοξικομανείς, είτε είναι οτιδήποτε άλλο, δεν αντανακλούν παρά μια γενικευμένη κοινωνική και οικονομική κρίση, μια κρίση θεσμών και αξιών, για την οποία δε φέρουν καμία ευθύνη. Αυτός ίσως είναι και ο λόγος που θα πρέπει να θυσιαστούν για να εξαγνιστεί ο πολιτισμός του «Queen Mary», της σήψης και της παρακμής.

Μίλησαν, λοιπόν, πολλοί για το ρόλο της επιστήμης, για την πολιτική, τον αθλητισμό, την τέχνη, τον πολιτισμό.

Κανένας, όμως, από τους εκφραστές της κυρίαρχης ιδεολογίας δεν μπήκε στον κόπο να δει την ουσία των πραγμάτων. Σε διαφορετική περίπτωση, θα έβλεπαν πως η επιστήμη, η τέχνη, ο αθλητισμός, η πολιτική, ο πολιτισμός γενικότερα, είναι μορφές της ανθρώπινης συνείδησης και ως τέτοιες αντανακλούν την κοινωνική πραγματικότητα μέσα από τη διαφορετικότητα της λειτουργίας τους. Ολες οι μορφές της ανθρώπινης συνείδησης αντανακλούν τις αντιθέσεις, τις συγκρούσεις, τις ρήξεις, τα συμφέροντα της κοινωνίας και απ' αυτή την άποψη και μόνο μπορούν να κριθούν.

Δεν υπάρχει, δηλαδή, καλή ή κακή επιστήμη, καλή ή κακή πολιτική, καλός ή κακός αθλητισμός, αλλά επιστήμη που εκφράζει τον άνθρωπο ή το σκοταδισμό, πολιτική που εκφράζει την πρόοδο ή τη συντήρηση, αθλητισμός που εκφράζει τις αξίες της άμιλλας, της συλλογικότητας, της ειρήνης, της αλληλεγγύης και αθλητισμός της εμπορευματοποίησης, του ανταγωνισμού, του ατομικισμού και του κέρδους. Στην ίδια λογική βάση δεν υπάρχει μια ενιαία ηθική, αλλά η ηθική του κέρδους και της αναπαραγωγής του, και η ηθική της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως η επιστήμη τόσο στο επίπεδο της συνείδησης όσο και στο επίπεδο της τεχνικής εφαρμογής της, μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για την υποδούλωση του ανθρώπου, είτε για την απελευθέρωσή του, και έτσι αποχτάει ταξικό περιεχόμενο. Η επιστήμη όταν χρησιμοποιείται στον αθλητισμό για την παραγωγή αναβολικών ή για την εξέλιξη του γονιδιακού ντόπινγκ δεν εκφράζει τίποτα άλλο παρά τα οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών που ελέγχουν τις αθλητικές δραστηριότητες.

Υπάρχει σχέση μεταξύ του ντόπινγκ στον αθλητισμό και της χρήσης ναρκωτικών ουσιών; Φαινομενικά παρατηρώντας το ζήτημα, ίσως να δυσκολευόταν κάποιος να βρει άμεσες σχέσεις. Στο βάθος όμως τέτοιες σχέσεις υπάρχουν και είναι πολλές. Και αυτό γιατί οι σχέσεις αυτές δε βρίσκονται στη χρήση της μιας ή της άλλης ουσίας αλλά στις αιτίες που οδηγούν σε αυτή, καθώς και στο πώς και στο γιατί της χρήσης.

Ετσι, λοιπόν, οι νέοι κυρίως άνθρωποι χρησιμοποιούν τα ναρκωτικά για να ξεφύγουν από μια κοινωνία που τους καταδικάζει στο περιθώριο και στην παρακμή. Τα χρησιμοποιούν για να ξεπεράσουν το φόβο που δημιουργούν τα αισθήματα της ανικανότητας, της ανημποριάς, της αβεβαιότητας, της ανασφάλειας, της μοναξιάς, της απελπισίας. Τα χρησιμοποιούν για να ξεπεράσουν τα αισθήματα της προσωπικής ανεπάρκειας και της φτώχειας των ανθρωπίνων σχέσεων, για να αντέξουν την πραγματικότητα της αβεβαιότητας, της αδιαφορίας, της κατάρρευσης αξιών, της απουσίας οραμάτων. Οι νέοι άνθρωποι σήμερα δυσκολεύονται να βρουν τη θέση τους μέσα στην κοινωνία και να καταξιωθούν. Ετσι, επηρεάζονται από την κοινωνία του θεάματος, του εύκολου κέρδους και της χλιδής.

Ενας νέος αθλητής αντιμετωπίζει τους ίδιους φόβους και τις ίδιες ανασφάλειες. Τα αναβολικά γίνονται ένα μέσον για να ξεπεράσει αυτούς τους φόβους και ταυτόχρονα δημιουργούν την ψευδαίσθηση της καταξίωσης και της ανάδειξης μιας ισχυρής κοινωνικής ταυτότητας. Ουσιαστικά χρησιμοποιούνται για να καλύψουν το κενό της προσωπικής ανεπάρκειας, της αβεβαιότητας και της έλλειψης κοινωνικών σχέσεων. Η υιοθέτηση των αξιών του star system έχει αποτέλεσμα τη συγκάλυψη της αδυναμίας για πραγματικές κοινωνικές ταυτίσεις. Συγκαλύπτει ταυτόχρονα την αδυναμία να εσωτερικοποιεί ο νέος άνθρωπος συλλογικούς κανόνες, κοινωνικές αξίες και πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες.

Τα ναρκωτικά δημιουργούν την ψευδαίσθηση της απόκτησης του ελέγχου των κοινωνικών καταστάσεων και του αυτοελέγχου, δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι ο χρήστης μπορεί να επιβάλει τους δικούς του όρους και να κυριαρχήσει πάνω στην πραγματικότητα. Δημιουργούν επίσης την αίσθηση της παντοδυναμίας και από αυτή την άποψη αποκτούν «μαγικές» ιδιότητες. Με τη χρήση αναβολικών ο νέος άνθρωπος έχει τις ίδιες ψευδαισθήσεις. Τα αναβολικά γίνονται το «μαγικό» μέσον που οδηγεί στην αίσθηση της παντοδυναμίας.

Τόσο τα ναρκωτικά όσο και τα αναβολικά ή το γονιδιακό ντόπινγκ ή οτιδήποτε εμφανιστεί στο μέλλον, διαμεσολαβούν τις ανθρώπινες σχέσεις και προσδίδουν σε αυτές πλευρές που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, ενώ ταυτόχρονα ικανοποιούν ανάγκες και επιθυμίες που κατασκευάζονται τεχνητά. Ο χρήστης ναρκωτικών ουσιών αντιλαμβάνεται τον εαυτό του και τους άλλους μόνο διά μέσου της ουσίας. Θυμούμαστε όλοι τη διαφήμιση γνωστής μάρκας αλκοόλ όπου μεταξύ ενός νέου άντρα και μιας νέας γυναίκας παρεμβάλλεται ένα μπουκάλι αλκοόλ και μεταμορφώνει την ωραία γυναίκα σε αιλουροειδές. Τα αναβολικά κάνουν ακριβώς το ίδιο. Παρεμβάλλονται μεταξύ του αθλητή και της κοινωνίας και τροποποιούν τη σχέση ανάλογα με τις τεχνητά δημιουργημένες επιθυμίες και ανάγκες. Η επικοινωνία του αθλητή με τον κόσμο γίνεται διά μέσου των αναβολικών.

Από αυτή την άποψη, οι σχέσεις τόσο με τη χρήση αναβολικών ουσιών όσο και με τη χρήση ναρκωτικών είναι σχέσεις έμμεσες, υποκριτικές, που βασίζονται στο ψέμα, στην απάτη και στην αυταπάτη. Είναι σχέσεις που έχουν αναχθεί σε «νταλαβέρι» και που, μεταξύ άλλων, έχουν απώτερο σκοπό το κέρδος. Και στις δύο περιπτώσεις κυριαρχεί η αποξένωση, ο ατομικισμός, ο εγωκεντρισμός και η απομόνωση. Ο προσωπικός χώρος περιορίζεται και καθορίζεται από την ουσία χρήσης. Τόσο η χρήση ναρκωτικών ουσιών, όσο και η χρήση αναβολικών διαταράσσει τη σχέση υποκειμένου και αντικειμένου και δημιουργεί ένα αίσθημα του μη ανήκειν. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, το υποκείμενο ανήκει στην ουσία χρήσης.

Οι ναρκωτικές ουσίες, αλλά και τα αναβολικά δημιουργούν σοβαρά οργανικά προβλήματα και μπορεί να επιφέρουν και θάνατο. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως τα αναβολικά στεροειδή δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στο γενετικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, δημιουργούν προβλήματα στον έμμηνο κύκλο των γυναικών, ενώ στους άντρες συρρικνώνουν τους όρχεις και μειώνουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων. Προκαλούν σοβαρές ανωμαλίες στα νεφρά, στο πάγκρεας, στο ήπαρ και ευθύνονται για την ανάπτυξη ορισμένων ειδών καρκίνου. Προκαλούν επίσης καταθλίψεις και σε αρκετές περιπτώσεις συμπεριφορές αυτοκαταστροφής (αυτοκτονικές συμπεριφορές). Στους άντρες μπορεί να παρατηρηθεί γυναικομαστία, ενώ στις γυναίκες προκαλούν εμφάνιση ανδρικών χαρακτηριστικών. Σε ό,τι αφορά στην ερυθροποιητίνη, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι προκαλεί σοβαρά προβλήματα θρομβώσεων και κατά συνέπεια μπορεί να εμφανιστούν εγκεφαλικά και καρδιοπάθειες. Οι εφεδρίνες και τα παράγωγα αμφεταμινών δημιουργούν ταχυπαλμίες, επιθετικότητα, αγχώδεις καταστάσεις, υπερκινητικότητα και εθισμό που μπορεί να οδηγήσει στη χρήση και άλλων ουσιών. Η αυξητική ορμόνη μπορεί να επηρεάσει την ομαλή ανάπτυξη ορισμένων οργάνων και μπορεί επίσης να οδηγήσει στη δυσανάλογη ανάπτυξη του κρανίου, της κάτω γνάθου και των άκρων. Σε πολλές περιπτώσεις, επίσης, έχουμε γίνει μάρτυρες του περάσματος από το ντόπινγκ στη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Πράγματι, όλοι γνωρίζουμε περιπτώσεις μεγάλων αθλητών που κατέληξαν τοξικομανείς.

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε για πολύ ακόμα την παρουσίαση των σχέσεων μεταξύ αναβολικών και ναρκωτικών. Ομως, δεν είναι αυτός ο σκοπός αυτού του άρθρου. Σκοπός μας είναι να παρουσιάσουμε ένα αδρό πλαίσιο προβληματισμών που θα θέσει υπόψη μας την επικινδυνότητα της χρήσης αναβολικών για την κοινωνία γενικότερα.

Είναι σαφές πως σε αυτό το πλαίσιο ο αθλητισμός αντανακλά την κυρίαρχη ιδεολογία. Προβάλλει, με άλλα λόγια, τον ανταγωνισμό, τον πρωταθλητισμό, την εμπορευματοποίηση του ανθρώπινου σώματος και των ανθρώπινων σχέσεων.

Ο αθλητισμός όμως είναι ένα ισχυρό μέσον πρόληψης και διαπαιδαγώγησης του νέου ανθρώπου, του ανθρώπου γενικότερα. Εάν αποδεχτούμε τα αναβολικά τότε χάνουμε ένα ισχυρό όπλο πάλης ενάντια σε έναν τρόπο ζωής βασισμένο στα ναρκωτικά, στον ατομικισμό, στην περιθωριοποίηση.

Από αυτή την άποψη, το μαζικό λαϊκό κίνημα παλεύει και θα παλεύει για έναν αθλητισμό στην υπηρεσία του ανθρώπου. Παλεύει και θα παλεύει ενάντια σε εκείνη την ηθική της επιστήμης που παράγει τα αναβολικά. Παλεύει και θα παλεύει ενάντια σε εκείνη την ηθική της πολιτικής που προτείνει τα αναβολικά και τα υποκατάστατα ναρκωτικών ουσιών σαν τρόπο ζωής.