Επιλογές | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Το 1999 καυστικά γελοιογραφημένο

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκτιμήσει κανείς και να συνοψίσει, δημοσίως, τον «απολογισμό» ενός έτους. Ποια γεγονότα και ποια πρόσωπα, προς κέρδος ή ζημία τίνος, «σημάδεψαν» το χρόνο που πέρασε. Τρόποι πολιτικοί και δήθεν απολίτικοι, οξύνοες και άνοες, τολμηροί και άτολμοι, κριτικοί και άκριτοι, ουσιώδεις και ανούσιοι, ευφυείς και ανεγκέφαλοι, εύστοχοι και άστοχοι, εύστροφοι και αργόστροφοι, ευσύνοπτοι και ασύνοπτοι, πολιτισμένοι και απολίτιστοι, ευφρόσυνοι και κατσούφικοι, ταλαντούχοι και ατάλαντοι.

Ο παραπάνω συλλογισμός ήταν ο πρώτος, αλλά και ο τελευταίος που μας προκάλεσε το πρόσφατα εκδομένο, από τον «Κέδρο», λεύκωμα του Στάθη «Γελοιογραφίες 1999». Ενας συλλογισμός που άρχισε κοιτάζοντας και ξανακοιτάζοντας τις γελοιογραφίες από το εξώφυλλο έως το οπισθόφυλλο. «Διαβάζοντας» και «ξαναδιαβάζοντας» τις λεπτομέρειες και το όλον κάθε σελίδας του. Απολαμβάνοντας την πολύμορφη εικαστική σύνθεση κάθε γελοιογραφίας του. Θαυμάζοντας την υποδομή της ιστορικής γνώσης, η οποία στηρίζει το ταλέντο του και τη φαντασία του, και τις συγκριτικές πολιτικο-ιδεολογικές αναγωγές του παρελθόντος στα μείζονα πολιτικοκοινωνικά «δρώμενα» του 1999. Και προσπαθώντας να ισορροπήσουμε τη συγκίνηση, το θυμό και την οργή, το γέλιο και το δάκρυ, που, αδιάλειπτα μάλιστα, προκαλούν οι καίρια κριτικές «αποτυπώσεις» του 1999 από τον Στάθη.

Κοιτάς μια μια τις- συνειδητότατα, ουσιαστικότατα, τολμηρότατα- πολιτικές γελοιογραφίες και η πίκρα σου γελά και το γέλιο σου πικραίνεται, με όσα γεγονότα του 1999 συγκλόνισαν κάθε ασυμβίβαστα σκεπτόμενο Ελληνα και τα οποία ο Στάθης, επίσης συγκλονισμένος, «απαθανάτισε» με την απόλυτα προσωπική, μοναδική «σφραγίδα» του στην τέχνη της πολιτικής γελοιογραφίας. Μια «σφραγίδα» που δε βολεύεται με την ιλαρότητα, δεν αρκείται μόνο με το λεπτομερειακά δουλεμένο σχέδιο, δεν επιδιώκει με εξυπναδίστικα ευρήματα το αστόχαστο γέλιο του αποδέκτη της γελοιογραφίας. «Σφραγίδα» που εμπλουτίζει τη χιουμοριστική «γλώσσα» της γελοιογραφίας με τη «γλώσσα» της κριτικής σκέψης και της αλήθειας- της συχνότατα δραματικής και τραγικής αλήθειας της πολιτικοκοινωνικής μας πραγματικότητας.

Το λεύκωμα του Στάθη (το 18ο που εκδίδει), αρχίζει με έξι πολύσημες, αλληγορικά «εισαγωγικές» γελοιογραφίες και με μια «προλογική». Σ' αυτήν εικονίζει τον Μαρξ στον ουρανό να διαβάζει τον Ομηρο, τον Αγιο Πέτρο να τον πληροφορεί ότι «Οι 3 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου, έχουν εισόδημα όσο οι 48 φτωχότερες χώρες του πλανήτη» και τον Μαρξ να απαντά «Το ξέρω, αλλά είναι πιο εύκολο να γίνει ο θεός μαρξιστής, παρά ο πλούσιος άνθρωπος». Ακολουθούν πέντε «κεφάλαια», όπου ο Στάθης «καταγράφει» με θλίψη, οργή, με λεπτή ειρωνεία, αλλά και σκληρό σαρκασμό, τα δραματικά έως και τραγικά -εθνικά και διεθνή- γεγονότα του 1999. Πέντε ενότητες έξοχων, πολιτικά τολμηρών γελοιογραφιών, με τους εξής εύγλωττους τίτλους: «Δεν υπάρχει κεφάλαιο, μόνον χρέη», «Υπόθεση Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση», «Υπόθεση Κόσσοβο», «Υπόθεση Οτσαλάν, Υπόθεση σεισμοί, Υπόθεση Ελληνοτουρκική προσέγγιση, Υπόθετα (... γενικώς)», «Υπόθεση Σημίτη (... γενικώς)».

Το λεύκωμα κλείνει με «επίλογο», με εννιά, επίσης αλληγορικές γελοιογραφίες. Η πρώτη, μαυρόασπρη, εικονίζει σ' ένα βουνό το διπλό αγώνα του ανθρώπου. Από τη μια πλευρά να ανεβαίνει το Γολγοθά κι από την άλλη να προσπαθεί να ανεβάσει στην κορυφή τη «σφαίρα» της γης, δηλαδή της Ιστορίας. Κι η τελευταία βάζει αισιόδοξα ένα έγχρωμο τέλος στο εξαίρετο λεύκωμα.

μία έκθεση

Ατομική έκθεση ζωγραφικής του Ανδρέα Βουρλούμη (1910 - 1999) φιλοξενείται αυτές τις μέρες στο Μουσείο Μπενάκη. Παρουσιάζονται 100 έργα, τα οποία προέρχονται από ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές. Ελαιογραφίες και υδατογραφίες, που καλύπτουν ολόκληρη την καλλιτεχνική σταδιοδρομία του ζωγράφου. Η έκθεση περιλαμβάνει δημιουργίες των χρόνων 1923 - '25, δείγματα της μαθητείας του Αν. Βουρλούμη στο Παρίσι στα 1933 - '34 και παρακολουθεί όλη την καλλιτεχνική του εξέλιξη έως τις τελευταίες του δημιουργίες της δεκαετίας του '90.

μια παράσταση

Στο «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας», η «Πράξη» παρουσιάζει το έργο του Τόμας Μπέρνχαρντ «Πριν την αποχώρηση», σε μετάφραση Βασίλη Πουλαντζά, σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, σκηνικά - κοστούμια Γιώργου Πάτσα, μουσική επιμέλεια Θοδωρή Αμπαζή. Παίζουν: Μπέττυ Αρβανίτη, Σοφοκλής Πέππας, Ανέζα Παπαδοπούλου. Το έργο αρχίζει ένα «επικίνδυνο» απόγευμα, όταν ένας πρώην ναζί, με τις δύο αδελφές του, γιορτάζουν κρυφά μια επέτειο. Η αναμόχλευση ενός τραυματικού παρελθόντος βγάζει στο φως σχέσεις αμαρτωλές, σχέσεις αλληλοεξόντωσης. Ο ίδιος ο συγγραφέας δίνει στον υπότιτλό του το στίγμα του έργου: «μια κωμωδία της γερμανικής ψυχής». Το έργο γράφτηκε το 1979 και ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο της Στουτγάρδης, σε σκηνοθεσία Κλάους Πάιμαν.

Η «ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ» ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ

Βιβλία:

Β. Λιόγκαρης: «Αναζητώντας το χαμένο γάτο» (ΣΕ)
Γ. Μωραΐτης: «Ιδεολογικές και μεθοδολογικές αρχές της εργασίας στο σχολείο της Πολυτεχνικής Εκπαίδευσης» (ΣΕ)
Ε. Τεγούλια - Τσιλιμίγκρα: «Η άρνηση της υποταγής» (ΣΕ)
Κ. Αυγητίδης: «Στρατιωτική επέμβαση των καπιταλιστικών χωρών ενάντια στη Σοβιετική Ρωσία και η Ελλάδα. 1918 - 1920» (ΣΕ)
Σ. Φιλίππου - Δαράκου: «Νήλιος» (ΣΕ)
Λ. Γκιγιού: «Αντζελίνα» (ΣΕ)
Α. Παπάκου - Λαγού: «Το Λυκαυγές του Πολιτισμού» (ΣΕ)

μια συναυλία

Διαφορετικό από τα συνηθισμένα είναι το πρόγραμμα της πρωτοχρονιάτικης συναυλίας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που πραγματοποιείται σήμερα (6 μμ) στην αίθουσα του λυρικού θεάτρου. Το πρώτο μέρος της βραδιάς περιλαμβάνει το έργο «Αδάμ και Χαλιμά» της Μάγδας Μαυρογιάννη, ένα σύγχρονο μιούζικαλ, σε μουσική του συγκροτήματος «Αβατον».Στο ρόλο της Χαλιμάς, η Μαρία Τσαρούχα. Στο δεύτερο μέρος της βραδιάς θα παρουσιαστούν οι δέκα δημοφιλέστερες άριες, που θα έχουν επιλεγεί από το κοινό. Την ορχήστρα θα διευθύνει ο Κάρολος Τρικολίδης.

Ενα «ταξίδι» στη Βιέννη του 18ου αιώνα θα προσφέρει η «Ορχήστρα Μότσαρτ της Βιέννης», αύριο, στις 12 το μεσημέρι, στο «Αττικόν». Η περίφημη ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του Ernst Ottensamer θα παρουσιάσει ένα γιορταστικό πρόγραμμα με γνωστά έργα των Μότσαρτ και Στράους.

μια εκδήλωση

Μερικές από τις εκδηλώσεις που μπορείτε να παρακολουθήσετε αυτές τις μέρες είναι: Ενα πρόγραμμα με ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια παρουσιάζουν οι: Παύλος Κοντογιαννίδης, Μπάμπης Αντωνίου, Ελενα Ρώμεση, Σίσσυ Αλατά και Γιώτα Μπάστα, στα «Δυτικά Προάστια» (Καρπενησίου 20, Περιστέρι). Ενα πρόγραμμα με σεβασμό στη γνήσια λαϊκή διασκέδαση, όπως δηλώνουν, και με προσιτές τιμές.

Η Ελένη Δήμου συνεχίζει το «εφ' όλης της ύλης» πρόγραμμά της, στη Μουσική Σκηνή «Αθηνά» (Ποσειδώνος 3, Μοσχάτο), ερμηνεύοντας τραγούδια των Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Ξαρχάκου, Σπανού, Τσιτσάνη, Κατσιμίχα. Περίδη, «Πυξ Λαξ» κ.ά. Σήμερα, βραδιά της Πρωτοχρονιάς, πραγματοποιεί μια διαφορετική παράσταση (έναρξη: 1.30 μετά τα μεσάνυχτα).

ένα πρόγραμμα

Τρεις γοητευτικές, αλλά και διαφορετικές φωνές, η Σωτηρία Λεονάρδου, η Καλλιόπη Βέττα και ο Κώστας Θωμα?δης, ενώνουν το χρώμα και τις δυνάμεις τους σε μια «διαδρομή» σε ξεχωριστές στιγμές της ελληνικής και ξένης μουσικής δημιουργίας, με τραγούδια του κόσμου και ενδιάμεσους σταθμούς επιλεγμένα κομμάτια από την προσωπική τους δισκογραφία. Οι τρεις ερμηνευτές, με την έμπειρη καθοδήγηση του συνθέτη Γιάννη Ιωάννου, εμφανίζονται αύριο (10.30 μ.μ.) και την Κυριακή (8.30 μ.μ.), στο «Καφεθέατρο» (Κοδριγκτώνος 2 και Κυψέλης).