«Για μας είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δουλεύουμε στο ζήτημα του κόστους», υπογραμμίζουν οι εργάτες

Είναι από τη μια όσοι δεν ανέχονται τον εκμηδενισμό του αναλφαβητισμού και της ανεργίας, όσοι δεν ανέχονται τα άλλοτε «δικά τους» πλούτη να «απαλλοτριώνονται» σήμερα σε νοσοκομεία, σε σχολεία και πανεπιστήμια, ιδρύματα και υπηρεσίες πρόνοιας για όλους, ανεξαίρετα, τους Κουβανούς. Είναι οι δυνάμεις της αντεπανάστασης και οι ιμπεριαλιστές, που δεν ανέχονται μια χώρα όπου αφέντης είναι ο ίδιος ο λαός της, μια χώρα που απλά και μόνο ως κοινωνικοπολιτικό «παράδειγμα» στον παγκόσμιο χάρτη αποτελεί τεράστιο κίνδυνο για την κυριαρχία τους.

Κι είναι από την άλλη, ο ίδιος ο λαός αυτής της χώρας. Ο ίδιος που μοχθεί για την ανάπτυξη της πατρίδας του μέσα σε συνθήκες ιδιαίτερα δύσκολες. Ο ίδιος που καρπώνεται όσα δημιουργεί, ο ίδιος που βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή για την υπεράσπιση της Επανάστασης και όλων όσα έχει κατακτήσει μέσα από τη 45χρονη - μέχρι σήμερα - πορεία οικοδόμησης του σοσιαλισμού, έχοντας διασπείρει σε όλη την κουβανική επικράτεια χιλιάδες Επιτροπές Υπεράσπισης της Επανάστασης (Commites de Defension de la Revolucion). Το μικρότερο κύτταρο της Κουβανικής Επανάστασης, με ένα στόχο: Ο λαός να έχει την υπόθεση στα χέρια του.

«Δεν υπάρχει φως, αλλά είμαστε εμείς το φως...». Το βράδυ που οι μπριγαδίστες επισκέφτηκαν την Επιτροπή Υπεράσπισης της Επανάστασης «Φρανκ Παΐς» (αγωνιστής που σκοτώθηκε στον αντιδικτατορικό αγώνα ενάντια στον Μπατίστα τον Ιούλη του 1953) στην πόλη του Ματάνσας, ήταν ακόμα ένα βράδυ χωρίς ρεύμα. Συχνές οι διακοπές ρεύματος, λίγες μέρες μετά το πέρασμα του τυφώνα «Τσάρλι», αλλά και ως συνέπεια των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει το κράτος να συντηρήσει το δίκτυο ηλεκτροδότησης. Κι αν το κλίμα μέσα στο οποίο έγινε η συνάντηση ήταν συγκινησιακά φορτισμένο, «το φως» σ' εκείνο το χαμηλοτάβανο σπίτι της γειτονιάς δεν ήταν μονάχα τα γελαστά πρόσωπα, άντρες και γυναίκες από τρεις διαφορετικές γενιές, που έσπευσαν να υποδεχτούν εγκάρδια τους μπριγαδίστες. Κι ούτε ήταν απλά η ζεστή ατμόσφαιρα που πλημμύρισε το τετράγωνο, μέσα στο δωμάτιο, κάτω από το περιορισμένο φως της λάμπας γκαζιού όπου στήθηκε η κουβέντα, δίπλα στα κορνιζαρισμένα «βραβεία» της τοπικής CDR για τη διάκρισή της σε καμπάνιες π.χ. εθελοντικής αιμοδοσίας, αλλά και έξω, στην πλατεία με το άγαλμα του Χοσέ Μαρτί, εκεί όπου γίνονται οι συναυλίες, οι γιορτές, οι πολιτικές και μύριες άλλες εκδηλώσεις που οργανώνουν οι κάτοικοι.

Το αληθινό «φως» ήταν η αποστολή και το έργο αυτών των ανθρώπων, αυτό που έλεγε το σύνθημα στους τείχους της πόλης («Revolucion en cada barrio...» = Επανάσταση σε κάθε γειτονιά) που δεν είναι «σύνθημα»: Η ένταξη του κάθε μέλους της κοινωνίας στο συλλογικό αγώνα για το «κάθε βήμα μπροστά», για κάθε κατάκτηση και κάθε στόχο. Ενταξη σε έναν αγώνα πολύμορφο, που διεξάγεται σε πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό επίπεδο, σε κάθε ένα από τα οποία απαιτείται η συνειδητή συμμετοχή του Κουβανού για την υπεράσπιση της Επανάστασης, για την οικοδόμηση του σοσιαλισμού.

Ο Κουβανός γνωρίζει πολύ καλά πως καθετί που έχει κατακτήσει, οφείλεται στους δικούς του κόπους, δεν του χαρίστηκε. Γνωρίζει ακόμα ότι ο πολύχρονος αποκλεισμός που του επιβάλλουν οι ιμπεριαλιστές, απαιτεί διαρκώς μεγαλύτερη ατομική προσφορά, ανεβάζει τον πήχη της προσωπικής του αυτοθυσίας ακόμα πιο ψηλά. Ετσι ώστε η συνολική αντίσταση της κουβανικής κοινωνίας να ατσαλώνεται από την προσωπική συμβολή του καθενός.

Η CDR ιδρύθηκε το 1960, με πρωτοβουλία του ίδιου του Φιντέλ Κάστρο, με σκοπό την αντιμετώπιση των αντεπαναστατών και τη γενικότερη προάσπιση της Επανάστασης. Η συμμετοχή στις CDR είναι εθελοντική.

Στο Ματάνσας υπάρχουν 1.026 Επιτροπές, στις οποίες συμμετέχει το 90% του τοπικού πληθυσμού. Σε κάθε τοπική Επιτροπή συμμετέχουν 60-80 άτομα, ενώ δικαίωμα εγγραφής έχουν όλοι οι κάτοικοι που είναι πάνω από 14 ετών. Στην περιοχή που επισκέφτηκαν οι μπριγαδίστες της ΚΝΕ, το 40% των νέων της γειτονιάς συμμετέχουν στη δράση της Επιτροπής.

Το πρόγραμμα δράσης των CDR, που σχεδιάζεται κάθε μήνα, περιλαμβάνει πλήθος δραστηριοτήτων: Πλατιές καμπάνιες εθελοντικής αιμοδοσίας (μέσω τέτοιων πρωτοβουλιών οι Κουβανοί στέλνουν αίμα ακόμα και σε χώρες του εξωτερικού), καμπάνιες για την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, για την αντιμετώπιση σοβαρών ασθενειών, όπως ο κίτρινος πυρετός. Πολιτικές διαλέξεις για την ιδεολογική θωράκιση του κάθε Κουβανού, ειδικά «προγράμματα για ηλικιωμένους», ακόμα και με εκπαιδευτικό περιεχόμενο. Η μάχη ενάντια στον αλκοολισμό, στα ναρκωτικά, μέσα από διαπαιδαγωγητικά προγράμματα, με στόχο την πρόληψη τέτοιων φαινομένων. Τα μέλη της τοπικής Επιτροπής διευκρίνισαν στους μπριγαδίστες ότι τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα αλκοολισμού τίθενται υπό τη συστηματική παρακολούθηση του οικογενειακού γιατρού του τετραγώνου.

Στο πλαίσιο πολλών Επιτροπών έχουν δημιουργηθεί μουσικά συγκροτήματα, ενώ άλλες εκδίδουν ακόμα και τοπικά έντυπα. «Η Επιτροπή είναι η δύναμη της Επανάστασης για τα πάντα...», λένε οι Κουβανοί.

Κάθε Κουβανός, κάθε ηλικίας, μπορεί να είναι τμήμα της επαναστατικής διαδικασίας. Ακόμα και τα μικρά παιδιά. H Οργάνωση των Πιονέρων της CDR (με μέλη τα παιδιά από τα 8 μέχρι τα 16 τους χρόνια) πρωτοστατεί στη διοργάνωση ανακυκλώσεων, συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση πρώτων υλών αλλά και ενέργειας, ιδιαίτερης σημασίας για την Κούβα. Οι μικροί οργανώνουν ακόμα πολιτιστικές εκδηλώσεις, διαγωνισμούς που δίνουν κίνητρα άμιλλας στους συνομηλίκους τους, προκειμένου να διαμορφώνουν την προσωπικότητά τους, ασκούμενοι στις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης μέσα από την καθημερινότητά τους. Βοηθούν στην καθημερινή στήριξη των ηλικιωμένων, στην ικανοποίηση των ιδιαίτερων προβλημάτων τους.

«Τώρα έχουμε την εμπειρία. Τώρα είμαστε οργανωμένοι καλύτερα και είναι πιο εύκολο να δουλέψουμε», τόνισε στο «Ρ» η πρόεδρος της τοπικής Επιτροπής Μαρία Χοσέ Φαμοράλες, γνωστή στη γειτονιά της ως Φέφα, και συνομήλικη του Φιντέλ Κάστρο, συμπυκνώνοντας την ουσία της προόδου που καταγράφουν οι CDR στη 44χρονη ζωή τους.

Ενώ, η 13χρονη πρόεδρος της τοπικής Οργάνωσης των Πιονέρων Αναϊ Φουέντες Τρουχίγιο προσθέτει πως είναι πολύ σημαντική η συμμετοχή των μικρών μαθητών στις πολύμορφες δραστηριότητες που ξεδιπλώνονται στη γειτονιά. «Οπως οι γενιές των παππούδων μας, έτσι και εμείς πρέπει να ετοιμαστούμε, για να έχουμε στο μέλλον μας τα ίδια πράγματα», επισημαίνει.

Ηταν η ίδια μικρή Κουβανή που, λίγο νωρίτερα, είχε σταθεί απέναντι στους μπριγαδίστες, διατυπώνοντας τις απορίες που της γεννά ο κόσμος του καπιταλισμού, με την αφοπλιστική ειλικρίνεια ενός παιδιού που, ήδη, εκτιμά όσα δικαιώματα του δίνει η κοινωνία στην οποία γεννήθηκε, μια κοινωνία που οικοδομεί σοσιαλισμό: «Θα ήθελα κι εγώ να σας κάνω μερικές ερωτήσεις: Στις πατρίδες σας έχετε κάτι σαν τις CDR; Στις πατρίδες σας έχετε δωρεάν υγεία; Στις πατρίδες σας τα παιδιά μπορούν να πηγαίνουν δωρεάν στο σχολείο;..».

Ο λαός αυτής της χώρας που μοχθεί για την ανάπτυξη της πατρίδας του μέσα σε συνθήκες ιδιαίτερα δύσκολες, είναι ο ίδιος που καρπώνεται όσα δημιουργεί, ο ίδιος που βρίσκεται στην εμπροσθοφυλακή για την υπεράσπιση της Επανάστασης

Μιλά ο πρόεδρος του συνδικάτου των εργαζομένων στο εργοστάσιο «Νοέλ Φερνάντες» που παράγει φιάλες υγραερίου, στο Ματάνσας της Κούβας. Δείχνει μια φωτογραφία ενός αθλητή, μέχρι 35 χρονών, να σηκώνει βάρη. «Πληρώνεται κανονικά από το εργοστάσιο, και όταν σταματήσει να ασχολείται με τον αθλητισμό θα επιστρέψει στη θέση του», προσθέτει.

Εχει προηγηθεί άλλη μια από τις καταιγιστικές ερωτήσεις Ελλήνων και Γερμανών νέων, που συμμετείχαν στην τρίτη και τελευταία μπριγάδα εθελοντικής εργασίας (στο πλαίσιο της Καμπάνιας Αλληλεγγύης με τίτλο «Ζήτω η Κούβα», κοινή πρωτοβουλία 12 Κομμουνιστικών Νεολαιών από Ευρώπη και Αμερική), με στόχο την ανακαίνιση μίας από τις τέσσερις φοιτητικές εστίες στο Πανεπιστήμιο Camilo Cienfuegos του Ματάνσας, γύρω στα 100 χιλιόμετρα από την Αβάνα: «τι σημαίνει για την πολιτιστική και κοινωνική ζωή του εργάτη, το ότι δουλεύει σε ένα κρατικό εργοστάσιο, σε μια χώρα που οικοδομεί σοσιαλισμό;».

Στην απάντηση δεν αποτυπώνεται απλά ότι ο αθλητισμός δεν είναι το «προνόμιο για τους λίγους». Οτι, το κουβανικό κράτος, στις απαραίτητες για τη φυσική άσκηση του κάθε εργαζόμενου προϋποθέσεις, δε λογαριάζει μονάχα την εξασφάλιση των αναγκαίων υποδομών και την ανεμπόδιστη λαϊκή πρόσβαση. Λογαριάζει και τη διαμόρφωση τέτοιας πολιτικής στους χώρους εργασίας, ώστε όλοι οι εργαζόμενοι να αθλούνται, αλλά και να υπάρχει δυνατότητα ανάδειξης για όσους διακρίνονται από μεγαλύτερες δυνατότητες. Αυτό που κύρια αποτυπώνεται είναι, ένας χώρος δουλιάς με επίκεντρο τον ίδιο τον εργαζόμενο.

Τα ερωτήματα «πέφτουν βροχή». «Πώς διεκδικούν οι εργαζόμενοι καλύτερες συνθήκες εργασίας, περισσότερες κατακτήσεις;», «Πώς διασφαλίζεται ο εργάτης την ώρα της δουλιάς;», «Και τι γίνεται με τις απολύσεις;».

Οι απαντήσεις δεν είναι πάντα απλές. Γιατί ένας νέος που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει σε μια κοινωνία όπου κυριαρχεί ο νόμος της μέγιστης κερδοφορίας εκείνων που έχουν τα μέσα παραγωγής, πράγμα που συνεπάγεται τη μέγιστη δυνατή, διαρκή και πολύπλευρη εκμετάλλευση των εργαζομένων, είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει πώς, σε μια χώρα όπου οικοδομείται σοσιαλισμός, η βελτίωση της ζωής, η προάσπιση και επέκταση των δικαιωμάτων όπως και η ικανοποίηση των αναγκών των εργαζομένων, αποτελούν πρώτιστο στόχο και «εκείνου που προσφέρει δουλιά» και εκείνου που «βρίσκει δουλιά». Οτι ουσιαστικά τα δύο αυτά υποκείμενα δε διαχωρίζονται αφού, σε μια χώρα που οικοδομεί σοσιαλισμό, η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής είναι κρατική, δηλαδή ολόκληρης της κοινωνίας, αφού το κράτος είναι εξουσία της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, σημαίνει ότι ο εργάτης, στα πλαίσια της συμμετοχής του στις υποθέσεις της κοινωνίας, καλείται να αναλάβει τη βασική ευθύνη για τον έλεγχο και τη βελτίωση και την ανάπτυξη της παραγωγικής διαδικασίας, τη λειτουργία των εργοστασίων. Ετσι ώστε, η βέλτιστη απόδοσή τους να συμβάλλει στην αύξηση του κοινωνικού πλούτου. Του πλούτου που καταλήγει και πάλι σε εκείνον που μοχθεί για την παραγωγή του: στον εργαζόμενο.

«Τα συνδικάτα παλεύουν και συνεργάζονται με τις διοικήσεις των εργοστασίων», διευκρινίζουν οι εργάτες. «Η κοινωνία μας δεν είναι ένας, είμαστε όλοι. Γι' αυτό και πρέπει όλοι μαζί να δουλέψουμε για τα καθήκοντά μας, για να προασπίσουμε τις κατακτήσεις μας», προσθέτουν χαρακτηριστικά.

Οπως τόνισαν στους μπριγαδίστες, κάθε μήνα το συνδικάτο έχει συνάντηση με τους υπεύθυνους του εργοστασίου για την εξέλιξη της δουλιάς, για τα εργασιακά ζητήματα, για όσα θέματα γενικότερα απασχολούν τους εργαζόμενους.

Το εργοστάσιο «Νοέλ Φερνάντες», εξήγησαν οι εργάτες, που ιδρύθηκε πριν από εκατό χρόνια, αποτελούσε παλιότερα ιδιοκτησία ενός Αργεντίνου ιδιώτη, από τον οποίο το αγόρασε ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, για λογαριασμό της κυβέρνησης της Αργεντινής. Πρόκειται για το ένα από τα τρία παραρτήματα που σήμερα συνιστούν την εταιρία COUPET, της οποίας η παραγωγή, εκτός από το να καλύπτει τις εγχώριες ανάγκες σε υγραέριο, εξάγεται σε χώρες της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής (όπως η Γουατεμάλα και η Δομινικανή Δημοκρατία).

Στο συγκεκριμένο παράρτημα δουλεύουν 120 άτομα (108 άντρες και 12 γυναίκες). Οι εργάτες συνταξιοδοτούνται στα 60 και οι εργάτριες στα 55. Αν προκύψει πρόβλημα υγείας, ένας εργαζόμενος μπορεί να συνταξιοδοτηθεί, ακόμα και με ελάχιστα χρόνια εργασίας, σε ηλικία 20 ή 25 ετών. Ενώ, σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος, παρέχεται κάθε απαραίτητη ιατρική βοήθεια (χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση του εργάτη). Αν ο εργάτης δεν είναι πλέον σε θέση να εργαστεί, διασφαλίζει το 80% της αμοιβής που είχε μέχρι τη μέρα του ατυχήματος. Διαφορετικά, υπάρχει η δυνατότητα να εργαστεί σε θέση με λιγότερες απαιτήσεις, με τη μισθολογική διαφορά ωστόσο να καλύπτεται από την ασφάλισή του.

Για κάθε εργαζόμενο, υπάρχει υποχρεωτική άδεια από τη δουλιά, διάρκεια ενός μήνα. Επιπλέον, το συνδικάτο είναι εκείνος ο φορέας που πρωτοπορεί στη διοργάνωση πολιτιστικών και πολιτικών εκδηλώσεων.

«Για μας είναι ιδιαίτερα σημαντικό να δουλεύουμε στο ζήτημα του κόστους», υπογραμμίζουν οι εργάτες, καθώς η ελάττωση κάθε οικονομικής επιβάρυνσης για το κράτος της Κούβας, συμβάλλει στην καλύτερη αντιμετώπιση των συνεπειών του εμπάργκο.

Η υπεράσπιση της Επανάστασης άλλωστε, είναι προτεραιότητα για τους εργάτες. Αφού κάτι τέτοιο ταυτίζεται με υπεράσπιση κάθε κατάκτησής τους. «Con la Revolucion y el socialismo» (Με την Επανάσταση και το σοσιαλισμό). Οπως έχουν χαράξει στους τοίχους του εργοστασίου τους. «Dignidad por encima de todo» (Αξιοπρέπεια πάνω απ' όλα)...