Associated Press

Από τους λαϊκούς πανηγυρισμούς για τη νίκη του μετώπου

Το βράδυ της 31ης Οκτωβρίου εκατοντάδες χιλιάδες ξεχύθηκαν στους δρόμους του Μοντεβιδέο προκειμένου να πανηγυρίσουν τη νίκη του Frente Amplio, μία νίκη συντριπτική. Χαρακτηριστική όμως των όσων λαμβάνουν χώρα τα τελευταία 6 χρόνια στη Λατινική Αμερική. Την αμερικανική υποήπειρο που εκ συστάσεως σχεδόν αποτελεί το «αρνητικό» των ΗΠΑ. Τα πάντα σχεδόν σ' αυτή την ήπειρο είναι αλληλένδετα. Και αυτή τη φορά ενόσω οι Αμερικανοί πολίτες αποφάσιζαν να παραμείνει ο Τζορτζ Ου. Μπους στο Λευκό Οίκο για δεύτερη συνεχόμενη θητεία, τα 3,2 εκατομμύρια των Ουρουγουανών «έκλιναν επ' αριστερά».

Φυσικά τα όρια αυτής της «αριστερής στροφής» είναι εξαιρετικά σαφή, καθώς η ανάδυσή του ως πρώτη πολιτική δύναμη της χώρας επ' ουδενί δε σημαίνει και την έστω και στο ελάχιστο κατάληψη της πραγματικής εξουσίας. Εξάλλου οι εκλογές παραμένουν το κατώτερο είδος πολιτικής δράσης...

Επιπροσθέτως, το Frente Amplio έχει απορρίψει κατά το πρόσφατο συνέδριό του όλες τις ριζοσπαστικές προτάσεις για δραστικές και ριζικές οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά τη διάρκεια του έκτακτου συνεδρίου του το Δεκέμβρη του 2003 για τη διαμόρφωση της κυβερνητικής του πρότασης, απορρίφθηκαν συλλήβδην όλες οι προτάσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, τα οποία σήμερα είναι σε θέση να καλύψουν μόλις το 10% των πραγματικών αναγκών μιας μέσης οικογένειας. Επίσης, υπερψηφίστηκε η πρόταση για την απρόσκοπτη αποπληρωμή των δανείων ακόμη και η απόφαση για την προσφυγή στη δικαιοσύνη όσον αφορά τα εγκλήματα της χούντας, μετατέθηκε για το μέλλον. Τέλος, κατά το πρόσφατο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον - πριν καν την εκλογή του - ο Βάσκες ουσιαστικά «διόρισε» τον Ντανίλο Αστόρι ως το μελλοντικό υπουργό Οικονομικών, κίνηση που θεωρήθηκε ως «εγγύηση» προς τους διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς...

Από την άλλη πλευρά ο Βάσκες και το Frente Amplio έχουν υποσχεθεί ότι θα αποκαταστήσουν πλήρως τις σχέσεις με την Κούβα, έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους έναντι της Ζώνης Εμπορίου της Αμερικής - (ALCA) και την πρόθεσή τους για ισχυροποίηση του Mercosur όπερ και την αλλαγή του συσχετισμού δύναμης στην αμερικανική ήπειρο και τη διάρρηξη των «κανιβαλικών σχέσεων» με τις ΗΠΑ. Εξ ου και η πανηγυρική υποδοχή της εκλογής Βάσκες εκ μέρους της Βενεζουέλας, της Αργεντινής και της Βραζιλίας.

Και μπορεί σε επίπεδο πολιτικής εξουσίας εντός της Ουρουγουάης τα πράγματα να έχουν σαφή όρια, ωστόσο ο ουρουγουανός λαός είναι αυτός που τελικά θα αποφασίσει σε ποια κατεύθυνση θα κινηθεί η πολιτική εξουσία αλλά και η χώρα.

Αντιστοίχως, όπως έπραξαν και στην περίπτωση της Βενεζουέλας, όταν τα πράγματα ήταν και πάλι «σαφή» σε επίπεδο πολιτικής εξουσίας, όταν πρωτοεξέλεξαν τον Ούγο Τσάβες Φρίας στην προεδρία της χώρας το 1998, παραδίδοντας επίσης την πολιτική εξουσία σε ένα επίσης συνασπισμό κομμάτων με τη συμμετοχή και του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας. Και κρίνεται και στην περίπτωση εκλογής του Λουίς Ινάσιου «Λούλα» ντα Σίλβα και με τη στήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βραζιλίας.

Την ίδια στιγμή, το λαϊκό κίνημα στο Περού και τη Βολιβία ανέτρεπε προέδρους, χωρίς ωστόσο να υπάρχει κάποια άλλη θετική εξέλιξη. Στο Ελ Σαλβαδόρ, αν και το «Μέτωπο Φαραμπούντο Μαρτί» είναι η πρώτη πολιτική δύναμη, τόσο σε τοπικό όσο και κοινοβουλευτικό επίπεδο, εντούτοις τον περασμένο Φλεβάρη ο υποψήφιος του «Φαραμπούντο Μαρτί», Σαφίκ Χαντάλ, δεν κατόρθωσε να κερδίσει και τις προεδρικές εκλογές, παρά το γεγονός ότι ήταν ο επικρατέστερος. Δεν είναι λίγοι αυτοί που ακόμη πιστεύουν ότι πρόκειται περί «υφαρπαγής»... Και φυσικά κανείς δεν πρέπει να ξεχνά τον τεράστιο αγώνα που δίνουν εδώ και δεκαετίες οι Κολομβιανοί και παρά τις πρώτες «οπισθοχωρήσεις» του κινήματος, εξαιτίας του φασιστικού τύπου διακυβέρνησης του του Αλβαρο Ουρίμπε Βέλες, η αντεπίθεση έχει προκαλέσει νέες ελπίδες και σημαντικά ρήγματα στο «Ισραήλ» της Λατινικής Αμερικής.

Η «Συναίνεση της Ουάσιγκτον» που σήμανε την επιβολή, ακόμη και διά ροπάλου, των επιταγών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της άκρατης και αδηφάγου «ελεύθερης αγοράς», πετάγεται σταδιακά στον κάλαθο των αχρήστων, εξαιτίας της πάλης των λαών της Λατινικής Αμερικής. Και αυτή η πάλη είναι που θα κρίνει τα πάντα.

Η Ουρουγουάη άλλαξε σελίδα. Χρειάστηκαν 174 χρόνια, ώστε κάποια άλλη δύναμη, εκτός των δύο βασικών κομμάτων της αστικής τάξης και της ολιγαρχίας, να αναδυθεί στην εξουσία.

Και εάν όλα άρχισαν με τον εμφύλιο πόλεμο των πρώτων χρόνων της ανακήρυξής της ως ανεξάρτητης Δημοκρατίας το 1830, όπου ηγήθηκαν οι αντίπαλες ομάδες, οι Μπλάνκος ή Συντηρητικοί και σήμερα επισήμως «Εθνικό Κόμμα» και οι Κολοράδος ή Φιλελεύθεροι, έληξαν κάπως ειρηνικά: Με τη «θριαμβευτική νίκη», όπως χαρακτηρίστηκε, του συνασπισμού «Πλατύ Μέτωπο - Προοδευτική Συνάντηση - Νέα πλειοψηφία - (Encuentro Progressista/ Frente Amplio/ Nueva Mayoria) και του υποψηφίου για την προεδρία Ταμπαρέ Ραμόν Βάσκες Ρόσας.

Ο Βάσκες, πρώην δήμαρχος του Μοντεβίδεο, και υποψήφιος - ανεπιτυχώς - του Frente Amplio στις προεδρικές εκλογές τόσο του 1994 όσο και του 1999, θα αναλάβει επισήμως τα σκήπτρα της εξουσίας την 1η Μάρτη του 2005. Συνεπώς, η πρώτη μέρα της άνοιξης του επόμενου χρόνου θα είναι αυτή που θα σηματοδοτήσει και επισήμως το νέο κεφάλαιο που ξεκινά για την ιστορία της Ουρουγουάης.

Εντούτοις, αυτό το τόσο «νέο κεφάλαιο» έχει ρίζες πολύχρονες και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας της «Ελβετίας της Νοτίου Αμερικής», τα τελευταία 40 χρόνια σχεδόν. Οι πρώτες προσπάθειες οικοδόμησης συμμαχίας, μεταξύ προοδευτικών αστικών πολιτικών τμημάτων και του εργατικού, κομμουνιστικού και ριζοσπαστικού κινήματος, ανάγονται στα 1962 με τη σύσταση του FIDEL - (Αριστερό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Τέσσερα χρόνια μετά, και ενόσω στη χώρα γίνονται πλέον πολύ εμφανή τα σημάδια της κατάρρευσης σχεδόν της οικονομίας ως αποτελέσματος της ανασυγκρότησης των ευρωπαϊκών οικονομιών, μετά τον πόλεμο και την ταυτόχρονη μείωση της κύριας πηγής αιμοδοσίας της οικονομίας που ήταν οι εξαγωγές προς την πληγωμένη από τον πόλεμο Ευρώπη των γεωργικών και, κυρίως των κτηνοτροφικών, προϊόντων, συγκροτείται και το «Εθνικό Κογκρέσο των Εργατών» - CNT. Το Frente Amplio ήταν ακόμη στα σπάργανα και κυοφορούνταν μέσα από τις διεργασίες για τη σύσταση μετώπου και υπό το πρίσμα της δράσης των Τουπαμάρος, της πρώτης οργάνωσης ένοπλου αντάρτικου πόλης παγκοσμίως που είχε θέσει το Μοντεβίδεο υπό πολιορκία.

Ετσι, στις 5 Φλεβάρη 1971 μετά από κοινή συμφωνία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ουρουγουάης, του Σοσιαλιστικού Κόμματος και του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος το «Πλατύ Μέτωπο» θα γίνει πραγματικότητα. Στα πρώτα του βήματα, όμως, η πορεία του θα ανακοπεί. Το φασιστικό πραξικόπημα της 27ης Ιουνίου 1973 θα τερματίσει τη δράση του, για δώδεκα χρόνια, αφού τέθηκε σε παρανομία και τα μέλη και οι οπαδοί των κομμάτων που το συνιστούσαν διώχθηκαν ανηλεώς. Οπως και τα υπόλοιπα τμήματα του λαϊκού κινήματος.

1985 και η «δημοκρατία» επιστρέφει ή καλύτερα επιβάλλεται εκ νέου. Τα δύο κύρια αστικά κόμματα, οι Μπλάνκος και οι Κολοράδος θα εναλλάσσονται και πάλι στην εξουσία. Το Frente Amplio θα δίνει συνεχείς μάχες για τη διεύρυνση της πολιτικής του δύναμης και κυρίως του πεδίου δράσης του. Σε τοπικό επίπεδο ελέγχει το Δήμο του Μοντεβίδεο, - όπου ζει σχεδόν το 50% του συνολικού πληθυσμού - από το 1989, με πρώτο δήμαρχο τον Ταμπαρέ Βάσκες, τον εκλεγμένο νέο Πρόεδρο σήμερα. Από το 1989 συμμετέχουν πλέον και οι Τουπαμάρος και επιστρέφει και το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα.

Με τους πολύ ισχυρούς δεσμούς του με το εργατικό κίνημα και κυρίως με το «Εθνικό Κογκρέσο Εργατών» - CNT, αλλά και το κίνημα των συνεταιρισμών για τη στέγαση, την οικιστική και πολιτιστική ανάπτυξη - Federacion Unificadora de Cooperativas de Vivienda por Ayuda Mutua (FUCVAM) - αξιοποίησε στο έπακρο τις δυνατότητες που παρέχει το Σύνταγμα για την προσφυγή σε δημοψηφίσματα, για να σταματήσει ή να ανατρέψει αποφάσεις της κυβέρνησης. Το 1992 στο δημοψήφισμα που προκάλεσε για την ιδιωτικοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΔΝΤ, το 72% των εκλογέων ψηφίζει κατά. Ενώ η μεγάλη νίκη του Frente Amplio στις προεδρικές εκλογές ουσιαστικά προδιαγράφτηκε μετά τη μεγάλη νίκη κατά τη διάρκεια της διενέργειας του δημοψηφίσματος για την ανατροπή της απόφασης της κυβέρνησης του Χόρχε Μπάτλε για την ιδιωτικοποίησης της κρατικής πετρελαϊκής εταιρίας Ancap. Αντίστοιχο δημοψήφισμα διενεργήθηκε και κατά τη διάρκεια των γενικών εκλογών της 31ης Οκτωβρίου, με το ερώτημα της συνταγματικής μεταρρύθμισης για την προστασία της κρατικής εταιρίας υδάτων OSE από την ιδιωτικοποίησή της και την ανακήρυξη των υδάτινων πόρων της χώρας ως ζήτημα ύψιστου εθνικού συμφέροντος. Το «ναι» σε αυτή την περίπτωση ξεπέρασε κατά πολύ το 60% και πρόκειται για την πρώτη περίπτωση παγκοσμίως, όπου υπερψηφίζεται συνταγματική μεταρρύθμιση για την προστασία των υδάτινων πόρων, αλλά και των υπολοίπων φυσικών πηγών.

Το πέντε χρόνια μετά την είσοδο της χώρας σε βαθιά ύφεση, δεκαετιών οικονομικής αναδιάρθρωσης που κατέστρεψαν όλους τους οικονομικούς και κοινωνικούς ιστούς και δύο χρόνια μετά την ουσιαστική κατάρρευση, το Frente Amplio*, εκτός από την προεδρία που κατόρθωσε να αποσπάσει από την πρώτη κιόλας Κυριακή, αναδείχτηκε και σε πρώτη πολιτική δύναμη. Αυτό αφού ελέγχει 17 από τις 30 έδρες της Γερουσίας και 53 από τις 99 έδρες στην Κάτω Βουλή του Κοινοβουλίου και, για πρώτη φορά, τουλάχιστον οκτώ, ίσως και δέκα, από τις περιφέρειες της χώρας, υποσχόμενο «μία άλλη Ουρουγουάη»...

Από εκδήλωση του ΚΚ Χιλής

Οπως αναφέρεται σε δημόσια δήλωση του PODEMOS, το μέτωπο έλαβε πάνω από μισό εκατομμύριο ψήφους και 9,10 % και εκλέγει δημάρχους σε τέσσερις σημαντικούς δήμους της χώρας, στο Ντιέγκο ντε Αλμάγκρο, στη Λα Λίγκουα, Κανέλα και Τιλ Τιλ και 85 δημοτικούς συμβούλους.

Ταυτόχρονα η «Συναίνεση για τη Δημοκρατία», στην κυβέρνηση σήμερα, συνασπισμός που αποτελείται από το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, (PDC), το Σοσιαλιστικό Κόμμα, (PS), το Κόμμα για τη Δημοκρατία, (PPD) και το Ριζοσπαστικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, παρουσίασε μία στασιμότητα των ποσοστών της, παραμένοντας ωστόσο στην πρώτη θέση με το 44,78 %. Ενώ η Δεξιά με τη Συμμαχία για τη Χιλή, όπου συμμετέχουν η Ανεξάρτητη Δημοκρατική Ενωση, (UDI) και το Κόμμα για την Εθνική Ανανέωση, (PRN) σημείωσε πτώση, πετυχαίνοντας το 38,68 %, ποσοστό πολύ κάτω των προσδοκιών της, αφού είχαν βάλει στόχο το 45-47 %.

Από πρόσφατη εργατική κινητοποίηση

«Συγχαίρουμε και ευχαριστούμε όλους τους υποψηφίους μας, που σε πολύ δύσκολες συνθήκες και υπό τον επικοινωνιακό αποκλεισμό που θυμίζει τη δικτατορία, προώθησαν τις ιδέες μας σε πάνω από 300 δήμους και κοινότητες σε ολόκληρη τη χώρα.

Ευχαριστούμε επίσης τους πάνω από μισό εκατομμύριο Χιλιανούς, που ξεπερνώντας την απελπισία αποφάσισαν να σταματήσουν τους εκβιασμούς και την παραπληροφόρηση.

(...)Αυτές οι εκλογές ήταν ακόμα ένα βήμα στη διαδικασία ανοικοδόμησης του Podemos που βρίσκεται σε εξέλιξη. Παρά τις πολλές δυσκολίες, καταφέραμε να προωθήσουμε τις ιδέες και τις προτάσεις μας σε χιλιάδες ανθρώπους. Σήμερα βρισκόμαστε σε ολόκληρη τη Χιλή. Δεν είμαστε μόνο κριτική και αντίσταση σε αυτό το μοντέλο. Είμαστε επίσης πρόταση και δράση που εκφράζουν εναλλακτικές μορφές λύσης στα καθημερινά προβλήματα. Αυτή είναι η δύναμή μας και θα συνεχίσουμε να την αναπτύσσουμε.

Καλούμε όλους και όλες, οργανώσεις και κινήματα που δεσμεύονται με τους αγώνες για την κοινωνική δικαιοσύνη και την πραγματική δημοκρατία να ενσωματωθούν στο Podemos. Είμαστε μία δύναμη που ήρθε για να παραμείνει. Χρειαζόμαστε τη στήριξη όλων εκείνων που αντιστέκονται με συνέπεια σε αυτό το μοντέλο άδικης κοινωνίας και που εργάζονται και αγωνίζονται για μία νέα συμβίωση μεταξύ των Χιλιανών.

(...) Σε αυτήν τη νέα φάση επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας για τη στήριξη και συμμετοχή στους αγώνες και τα κοινωνικά αιτήματα που ακόμα δεν έχουν ικανοποιηθεί. Αυτές οι εκλογές έδειξαν ότι το πολιτικό σύστημα της Χιλής έχει εξαντληθεί και είναι ανίκανο να λύσει τις επείγουσες ανάγκες της κοινωνίας μας. Η Δεξιά και η Concertacin (σ.σ. κυβερνητικός συνασπισμός), μέσα από εκβιασμούς και τη δικτατορία του χρήματος χειραγωγούν ακόμα εκατομμύρια Χιλιανούς. Μόλις που καταφέρνουν να διαχειριστούν τη δυσαρέσκεια και την απελπισία της Χιλής.

Το Podemos θα συνεχίσει να ενθαρρύνει την οργάνωση και την κινητοποίηση όλων εκείνων που πλήττονται από αυτό το μοντέλο και την πολιτική που οι δύο προαναφερόμενοι συνασπισμοί επιβάλλουν.

Το Podemos θα παρουσιάσει μία ενωτική προεδρική υποψηφιότητα που θα εκφράζει τις προσδοκίες και τις ιδέες μας για μία εκ βαθέων αλλαγή της χιλιανής κοινωνίας. Ακόμα, θα παρουσιάσουμε μία ενωτική λίστα για το Κοινοβούλιο και τη Γερουσία που θα αντιπροσωπεύουν τη νέα χώρα που θέλουμε να οικοδομήσουμε. Για μας το σημαντικό είναι το πρόγραμμα, η πλατφόρμα αγώνα και η συνοχή αυτών των υποψηφιοτήτων. Δε συμμετέχουμε στο πολιτικό μάρκετινγκ. Ο λαός της Χιλής θα ξεπεράσει τον εκβιασμό που του έχει επιβληθεί. Ανοίγουμε την ελπίδα για μια πραγματική προοδευτική και δημοκρατική αλλαγή».

Στη συνέχεια στην ανακοίνωση γίνεται αναφορά και στην επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου, Τζ. Μπους, στη Χιλή με την οποία είναι αντίθετο το Podemos, καθώς ο Αμερικανός Πρόεδρος «είναι η έκφραση ενός είδους οικονομίας, κοινωνίας και πολιτικής δράσης που φτωχαίνει τον πλανήτη, καταστρέφει τη γη και κακομεταχειρίζεται τους ανθρώπους. Είναι τα συμφέροντα των πολυεθνικών που καταστρέφουν τη δημοκρατία και την κυριαρχία των λαών μας». Στη συνέχεια επιβεβαιώνεται η απόφαση του Podemos να στείλει τον Τζ. Μπους και τους συνεργάτες του σε ένα χιλιανό δικαστήριο ως υπεύθυνους μιας τρομοκρατικής πολιτικής απέναντι στο Ιράκ. Τα εγκλήματά τους σε αυτήν τη χώρα καταπάτησαν διεθνείς συνθήκες που το χιλιανό κράτος και οι ΗΠΑ έχουν υπογράψει.

Και η ανακοίνωση κλείνει με ευχαριστίες για την αλληλεγγύη και στήριξη που δέχτηκε το Podemos από τη Λατινική Αμερική και διάφορα άλλα μέρη του κόσμου, ενώ ταυτόχρονα εκφράζει τη στήριξή του στον αγώνα εκατομμυρίων ανθρώπων που σε ολόκληρο τον πλανήτη παλεύουν για ένα καλύτερο κόσμο.