Associated Press

Στιγμιότυπο από τις εκλογές

Σε αναμέτρηση μέχρις εσχάτων μεταξύ δύο αντιμαχομένων φατριών της ουκρανικής άρχουσας τάξης, της «φιλορωσικής» και της «φιλοδυτικής», εξελίσσεται το μετεκλογικό σκηνικό. Η αντιπολίτευση του Βίκτορ Γιούστσενκο, υπέρμαχου των «στενότερων σχέσεων με ΕΕ και ΝΑΤΟ», κατήγγειλε «νοθεία» μετά τη διαφαινόμενη «νίκη» του πρωθυπουργού Βίκτορ Γιανούκοβιτς, που είναι στενά διασυνδεδεμένος με το Κρεμλίνο και τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Η αντιπολίτευση έβγαλε χιλιάδες ανθρώπους στο δρόμο, κάτι που ίσως προοιωνίζεται μια προσπάθεια ανατροπής, κατά το δοκιμασμένο υπόδειγμα των «αυθόρμητων λαϊκών κινητοποιήσεων», του αποτελέσματος.

Το αποτέλεσμα της κρίσης - επισημαίνουν δυτικοί αναλυτές - θα καθορίσει «τη μοίρα της Ουκρανίας και τη μελλοντική κατάσταση στην Ανατολική Ευρώπη... [και] επιπλέον θα δείξει ποια είναι η έκταση της επιρροής της Ρωσίας στις πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες».

Ο Βιτάλι Τρετγιάκοφ, Ρώσος δημοσιογράφος και συγγραφέας, το έθεσε ξεκάθαρα: πρόκειται για «πολιτικό πόλεμο» ανάμεσα σε Δύση και Ρωσία για την επιρροή πάνω στην Ουκρανία και την «μετεκλογική της γεωπολιτική κατεύθυνση».

Αυτός είναι ο κύριος λόγος που παρενέβησαν τόσο ανοιχτά υπέρ της «δημοκρατικής αντιπολίτευσης» του Γιούστσενκο παίκτες όπως ο Αμερικανός γερουσιαστής Ρίτσαρντ Λούγκαρ, ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου Τζορτζ Ουόκερ Μπους, όσο και ο Μπρους Τζορτζ, επικεφαλής αντιπροσωπείας του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Ο Λούγκαρ μίλησε για «συγκεντρωμένο και ισχυρό πρόγραμμα νοθείας και παρατυπιών που εφαρμόστηκε την ημέρα των εκλογών, είτε υπό την ηγεσία είτε με τη συνεργασία των κυβερνητικών αρχών». Ο απερχόμενος Πρόεδρος Λεονίντ Κούτσμα, δήλωσε ο Λούγκαρ -σύμφωνα με τους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» - έχει «την ευθύνη και την ευκαιρία να παρέξει, ακόμη και σ' αυτό το σημείο, ένα αποτέλεσμα που να είναι δίκαιο και υπεύθυνο». Με άλλα λόγια, ο Λούγκαρ κάλεσε ανοιχτά για καθορισμό του αποτελέσματος ανεξαρτήτως της όποιας καταμέτρησης.

Από την πλευρά του, σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, ο Τζορτζ του ΟΑΣΕ μίλησε για ψηφοφορία που «δεν τήρησε τα διεθνή πρότυπα», ενώ πρόσθεσε ότι «με βαριά καρδιά... διαπιστώνω πως οι αρχές δεν ανταποκρίθηκαν στις εκκλήσεις μας» και «ο δεύτερος γύρος δεν εκπλήρωσε ένα σημαντικό αριθμό προϋποθέσεων για [να είναι] δημοκρατικές [οι] εκλογές».

Από την άλλη πλευρά του δίπολου, ο Μπόρις Γκριζλόφ, απεσταλμένος του Ρώσου Προέδρου Πούτιν, παρενέβη και αυτός, και «συνεχάρη τον Γιανούκοβιτς για τη νίκη του», σύμφωνα με το «Ιντερφάξ». Με την Ουκρανία να είναι ο μεγαλύτερος ρωσικός εμπορικός εταίρος στην περιοχή και κρίσιμος ενεργειακός δίαυλος, αλλά και το 17% του πληθυσμού της (συνολικά κάπου 47 εκατ.) να είναι ρωσόφωνος, το συμφέρον του Κρεμλίνου να υπάρξει νίκη του Γιανούκοβιτς είναι πρόδηλο.

Τα επίσημα αποτελέσματα της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής, με καταμετρημένο το 99% των ψήφων, έκαναν λόγο για νίκη του υποστηριζόμενου από τη Μόσχα 54χρονου Γιανούκοβιτς με 49,4%, και τον 50χρονο αντίπαλό του Γιούστσενκο να ακολουθεί με 46,7%.

Ωστόσο, παρά την έκκληση του Κούτσμα το βράδυ της Κυριακής σε τηλεοπτικό του διάγγελμα προς τους Ουκρανούς να «αποδεχτούν το αποτέλεσμα» και να μην «προχωρήσουν σε εξέγερση», τα πράγματα έμοιαζαν να οδεύουν πολύ καιρό πριν σε ένα σενάριο α λα ανατροπή Μιλόσεβιτς, κατά τον αναλυτή Γιεβγκένι Μπεντέρσκι. Οι σποραδικές ταραχές την ημέρα των εκλογών, περιλαμβανομένου του θανάτου ενός αστυνομικού που δέχτηκε επίθεση για άγνωστη αιτία, οι καταγγελίες περί νοθείας που υιοθέτησαν ΗΠΑ - ΕΕ, κι οι αδιάλλακτες δηλώσεις Γιούστσενκο, οδήγησαν χιλιάδες οπαδούς του να βγουν στους δρόμους του Κιέβου και άλλων μεγάλων πόλεων, διαδηλώνοντας εναντίον του σημερινού πρωθυπουργού, «νικητή» των εκλογών Γιανούκοβιτς.

Εναντίον και των δύο υποψηφίων είχε ταχθεί ο Πιετρ Σιμονένκο, Α' Γραμματέας της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ουκρανίας (ΚΚΟ).

Σύμφωνα με χτεσινοβραδινή ανταπόκριση του «Ασοσιέιτεντ Πρες», το δημοτικό συμβούλιο της πρωτεύουσας κάλεσε τη Βουλή να «μην αναγνωρίσει» το αποτέλεσμα. Το ίδιο παράδειγμα ακολούθησαν και άλλες τοπικές και δημοτικές αρχές, τοποθετούμενες υπέρ της «δημοκρατικής» αντιπολίτευσης.

Οι αρχές βρίσκονταν χτες σε «συναγερμό» για να προλάβουν τυχόν ταραχές, ωστόσο οι εξελίξεις έμοιαζαν απρόβλεπτες. Πολλά θα κριθούν από το ποια στάση θα τηρήσουν οι δυτικοί, αν δηλαδή θα στηρίξουν και με άλλα μέσα τους «αγανακτισμένους» οπαδούς του «δικού τους ανθρώπου»...