Στον απόηχο έντονων αντιδράσεων από οργανώσεις, μέλη του ΣΥΝ, ακόμα και συνέδρους για τις μεθοδεύσεις που οδήγησαν σε ένα συνέδριο, με μοναδικό επί της ουσίας αντικείμενο την εκλογή νέου προέδρου, άρχισαν χτες στο γήπεδο «Τάε Κβο Ντο» οι εργασίες του 4ου τακτικού Συνεδρίου του Συνασπισμού με την ομιλία του απερχόμενου προέδρου, Ν. Κωνσταντόπουλου, και τους χαιρετισμούς εκπροσώπων κομμάτων.

Το συνέδριο δεν πρόκειται να συζητήσει καταστατικές αλλαγές, όπως αποφασίστηκε στην τελευταία συνεδρίαση της ΚΠΕ, η οποία παρέπεμψε τη συζήτηση για το καταστατικό σε νέο συνέδριο εντός του επόμενου τριμήνου. Το γεγονός αυτό προκάλεσε αντιδράσεις. Χαρακτηριστική είναι η επιστολή της ΝΕ Λέσβου του ΣΥΝ και των συνέδρων που προέρχονται απ' αυτή, που δημοσιεύτηκε χτες στην «Αυγή», στην οποία επιπρόσθετα εκφράζονται διαμαρτυρίες και για την απόφαση οι ομιλητές στο συνέδριο να προκύπτουν έπειτα από κλήρωση!

Παρά τα όσα περί του αντιθέτου λέγονται, η πολιτική και η φυσιογνωμία του ΣΥΝ ελάχιστα έως καθόλου θα απασχολήσουν τις εργασίες του συνεδρίου. Το πρόγραμμα του κόμματος έχει λήξει στο προηγούμενο προγραμματικό συνέδριο, ενώ η μελέτη όλων ανεξαιρέτως των προσυνεδριακών κειμένων επιβεβαιώνει περίτρανα το δρόμο που έχει επιλέξει να πορευτεί ο Συνασπισμός. Τα κείμενα αυτά σκόπευαν επί της ουσίας στην ενίσχυση της μιας ή της άλλης υποψηφιότητας για την προεδρία του κόμματος. Είναι δε τόσο μικρές οι διαφορές τους, που πολλοί επισήμαναν το αυτονόητο, τη δυνατότητα σύνθεσής τους σε ένα ενιαίο κείμενο. Υπενθυμίζουμε ότι την αρχηγία του ΣΥΝ διεκδικούν ο Αλ. Αλαβάνος, ο Μ. Παπαγιαννάκης και ο Χρ. Παπαδόπουλος. Ουσιαστικά το παιχνίδι θα παιχτεί ανάμεσα στους δύο πρώτους, ενώ μια κατ' αρχήν καταγραφή των συσχετισμών στο συνέδριο δίνει προβάδισμα στον Αλ. Αλαβάνο.

Στην εισηγητική και συγχρόνως αποχαιρετιστήρια ομιλία του ο Ν. Κωνσταντόπουλος κατέθεσε τα διαπιστευτήριά του αποκηρύσσοντας μετά βδελυγμίας το σοσιαλισμό, δηλώνοντας ότι το χτύπημα του ΚΚΕ είναι κομβικής σημασίας για το πολιτικό σύστημα και απευθύνοντας στους εργαζόμενους κήρυγμα υποταγής στην ευρωενωσιακή στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου.

Συγκεκριμένα, διευκρίνισε ότι ο ΣΥΝ «πρέπει να αποτινάξει από πάνω του το βάρος τραγικών εμπειριών του "υπαρκτού σοσιαλισμού"» και να εμμείνει «στην άρνηση του δογματικού κομμουνισμού».

Αναμενόμενη ήταν και η ομολογία πίστεως στην ΕΕ που συνόδευσε την παραπάνω αποκήρυξη. Αυτή τη φορά όμως ο Ν. Κωνσταντόπουλος ξεπέρασε τον εαυτό του. Δεν αρκέστηκε σε αναφορές του τύπου «το πεδίο ιστορικής παρουσίας για την αριστερά είναι ο κοινός, κοινωνικός, δημοκρατικός χώρος της Ενωμένης Ευρώπης (...). Δεν είναι ο εθνικός δρόμος της περιχαράκωσης, των ενδοευρωπαϊκών ανταγωνισμών και της δήθεν εθνικής υπεροχής». Προέτρεψε τους εργαζόμενους να υιοθετήσουν τη στρατηγική του ευρωπαϊκού κεφαλαίου για δική τους, να απεμπολήσουν δικαιώματα και να διαχύσουν τον αγώνα τους σε ένα γενικό και αόριστο διεθνές πεδίο. Είπε συγκεκριμένα πως «ο ΣΥΝ πρέπει να αγωνιστεί ώστε η ελληνική κοινωνία να πειστεί πως το μέλλον της δεν κρίνεται από την έκβαση των πολιτικών συγκρούσεων που διεξάγονται στα στενά όρια του ελληνικού κράτους» και ότι «η αντιπαράθεση δεν μπορεί πια να γίνει στα στενά εθνικά όρια».

Στη συνέχεια υπεραμύνθηκε της ευρωπαϊκής συνταγματικής συνθήκης, του κοινού νομίσματος, λέγοντας πως η απάντηση δεν είναι η κατάργησή του, αλλά το αίτημα για ενιαία ευρωπαϊκή συλλογική σύμβαση, για ευρωπαϊκό ασφαλιστικό σύστημα, για ενιαίο ευρωπαϊκό φορολογικό σύστημα και σημείωσε πως ο ΣΥΝ «πρέπει να πείσει τους εργαζόμενους ότι πρέπει να εντάξουν σ' αυτή τη στρατηγική τα δικά τους αιτήματα, να αγωνιστεί για να απομονωθούν εκείνες οι απόψεις που θέλουν να πείσουν ότι η μόνη λύση είναι η εθνική περιχαράκωση».

Αν και ο ίδιος χαρακτήρισε «πολιτικό πρόβλημα» τη συζήτηση περί των σχέσεων του ΣΥΝ με το ΠΑΣΟΚ, δε δίστασε να τονίσει ότι το ΠΑΣΟΚ είναι αυτό που δεν μπορεί να αποδεχτεί μια αντίληψη συμμαχιών, να επισημάνει ότι «δυστυχώς το πολιτικό σύστημα αφήνει ελάχιστα περιθώρια για συμμαχίες που μπορούν να οδηγήσουν σε κυβερνητικές πλειοψηφίες» και να κλείσει με νόημα το μάτι σε κάθε ενδιαφερόμενο, λέγοντας ότι «η αλλαγή των όρων του πολιτικού συστήματος δεν είναι στο χέρι του ΣΥΝ, είναι στο χέρι των δύο μεγάλων κομμάτων εξουσίας»!

Ο Ν. Κωνσταντόπουλος προσπάθησε να αποτιμήσει την εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ, επαναλαμβάνοντας τα τετριμμένα περί αναγκαιότητας ανασυγκρότησης της αριστεράς και κατακεραυνώνοντας το ΚΚΕ, το οποίο «αποτελεί μεγάλο εμπόδιο», κατά τους ισχυρισμούς του. Σ' αυτό το σημείο δεν κατόρθωσε να κρύψει και τους μύχιους πόθους του, λέγοντας ότι «για μεγάλο διάστημα θα διεξάγεται σκληρός αγώνας για τη διαμόρφωση των συσχετισμών στο χώρο της αριστεράς, από την έκβαση του οποίου θα εξαρτηθούν πολλά, όχι μόνο για την αριστερά, αλλά για ολόκληρο το πολιτικό σύστημα»!

Ο απολογισμός της 11χρονης πορείας του ΣΥΝ δύσκολος, καθώς ελάχιστα σημεία μπορούν να καταγραφούν ως θετικά, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στην κατάσταση του κόμματος. Παρ' όλα αυτά ποιώντας την ανάγκη φιλοτιμία, ο απερχόμενος πρόεδρός του εμφάνισε στα θετικά την εδραίωση της κοινοβουλευτικής παρουσίας του, όπως και αυτής στους μεγάλους κοινωνικούς χώρους και στο συνδικαλιστικό κίνημα, την επαφή με τα σύγχρονα κινήματα κατά της «παγκοσμιοποίησης», τη συμμετοχή στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ, κ.ά. Στα αρνητικά ανέφερε ως κυρίαρχο το ότι δεν έγινε κατορθωτό να οικοδομηθεί εσωτερική συνοχή και ενότητα πρωτοβουλιών, να αντιμετωπιστούν σοβαρά προβλήματα λειτουργίας και κενών σε όλα τα επίπεδα.

Κάλεσμα συστηματικού διαλόγου απηύθυνε στο ΣΥΝ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου, στο χαιρετισμό του στο Συνέδριο, αλλά και έδειξε τις προθέσεις του για ενδεχόμενη μελλοντική συνεργασία. Ο Γ. Παπανδρέου πρότεινε συγκεκριμένα τη δημιουργία ενός φόρουμ διαλόγου ανάμεσα στο ΠΑΣΟΚ και το ΣΥΝ και άλλων προοδευτικών δυνάμεων, όπως είπε. Δεν ήρθα για να σας προτείνω εκλογική συνεργασία ή συμμαχία τώρα, ανέφερε στην ομιλία του, πρόσθεσε όμως πως η συμμαχία και η συνεργασία μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία του μέλλοντος του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΝ.

Χαρακτηριστικό της ομιλίας του προέδρου του ΠΑΣΟΚ ήταν ένας απολογισμός της σχέσης ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ, στην οποία, όπως είπε, έγιναν λάθη εκατέρωθεν. Και το ΠΑΣΟΚ δεν άκουσε το ΣΥΝ λόγω ενός κυβερνητισμού, αλλά και ο ΣΥΝ είδε με δυσπιστία το ΠΑΣΟΚ κάποιες φορές.

Κάλεσε το ΣΥΝ να δώσουν μαζί τη μάχη ενάντια στο συντηρητισμό (!) και ζήτησε να συζητήσουν για όλους τους τομείς της κοινωνίας, αλλά και για το μέλλον της Ευρώπης.

Ο Γ. Παπανδρέου συνεχάρη, επίσης, το ΣΥΝ και τον πρόεδρό του για τη στάση του στο Κυπριακό και τα Ελληνοτουρκικά. Θυμίζουμε την κοινή θέση ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ για «ναι» στο αμερικανόπνευστο «σχέδιο Ανάν».

Ο Βαγ. Μεϊμαράκης, γραμματέας της ΚΕ της ΝΔ, στο χαιρετισμό του στο συνέδριο του ΣΥΝ καλλιέργησε το κλίμα της προεδρολογίας, αναγνωρίζοντας την προσφορά του ΣΥΝ και συγκεκριμένα την προσφορά του απερχόμενου προέδρου του ΣΥΝ Ν. Κωνσταντόπουλου. Είπε μάλιστα χαρακτηριστικά πως δε θα ήθελε να πει περισσότερα μήπως παρερμηνευτεί λόγω της πολιτικής συγκυρίας.

Στο συνέδριο διαβάστηκε μήνυμα του Φ. Μπερτινότι, προέδρου του λεγόμενου κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, ενώ χαιρέτισαν: εκπρόσωπος της Παλαιστινιακής Αρχής στην Ελλάδα, εκπρόσωπος του Χώρου Διαλόγου για την Κοινή Δράση της Αριστεράς, εκπρόσωποι των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ (ΑΚΟΑ, Ενεργοί Πολίτες, ΚΕΔΑ, ΔΕΑ). Επίσης, εκπρόσωποι του ΔΗΚΚΙ, της ΚΟΕ, των Οικολόγων Πράσινων και της Κομμουνιστικής Ανανέωσης.